________________
୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୨ પૂ. પુણ્યવિજયજીનું સંશોધન અને સંપાદન કાર્ય.
0 ડૉ. અભય દોશી
પુણ્યવિજયજીએ જેને શ્રમણોની વિદ્યાભ્યાસનો ગૌરવશાળી પરંપરાના એક તેજસ્વી પ્રતિનિધી હતા. તેમણે વિદ્યાભ્યાસની પ્રાચીન પરંપરા સાથે અર્વાચીન સંશોધન પદ્ધતિનો સુમેળ સાધી જૈન સાહિત્યના સંશોધનસંપાદનને આગવી દિશાઓ દર્શાવી છે તેમ જ હસ્તપ્રત ભંડારના સંરક્ષણ સંવર્ધનની સુદીર્ઘ કામગીરીથી જૈન સંઘને માટે શ્રતવારસાની વ્યવસ્થા કરવાનું ભગીરથ કાર્ય કર્યું છે.
પુણ્યવિજયજીના નામ સાથે એક વાત ચિત્તમાં સ્મરે છે. સુરેશ જોષીના મિત્ર અને પ્રસિદ્ધ સાહિત્યમર્મજ્ઞ શ્રી રસિક શાહ પોતાના બાળપણની વાત કરતા કરતા પુણ્યવિજયજીનું સ્મરણ ઘણીવાર રજૂ કરતા, તેઓ કહેતા, “અમે પાટણના સાગર ઉપાશ્રયે બાળપણમાં જતા ત્યારે પુણ્યવિજયજી તેમના ગુરુ ચતુરવિજયજી અને દાદાગુરુ પ્રવર્તક કાન્તિવિજયજી સૌ સાધુઓ સાથે પ્રતો ગોઠવવા, તેની ઉપરના કપડાં બદલવા વગેરે કાર્યોમાં વ્યસ્ત હોય, પરંતુ આવેલા અમારા જેવાં બાળકોને કામ કરતાં કરતાંય જેને કથાવાર્તા કહેતા જાય. સામે થાંભલાને અઢેલીને બેઠા હોય કાન્તિવિજયજી દાદા, સામે હોય પ્રતોનો વિશાળ ઢગલો. આવા કાર્યશીલ છતાં નેહાળ પુણ્યવિજયજીનું કાર્ય એટલે ત્રણ પેઢીની સંચિત જ્ઞાનસાધના, તેને સંપૂર્ણ અંજલિ આપવા તો પુસ્તકોનાં પુસ્તકો ઓછાં પડે, પરંતુ આ લેખમાં તેમની પાવનસ્કૃતિને કાંઈક અંશે એકત્ર કરવાનો ઉપક્રમ કર્યો છે.
પુણ્યવિજયજીના કુલ ૩૯ જેટલા સંપાદિત તથા મૌલિક ગ્રંથો ઉપલબ્ધ થાય છે તેમનો જન્મ કપડવંજમાં વિ.સ.૧૯૫૨ના જ્ઞાનપંચમીના દિવસે થયો હતો. જ્ઞાનપંચમીનો જન્મ એ કેવળ યોગાનુયોગ ન હતો પરંતુ પુણ્યવિજયજીના ભાવિ જીવનની દિશા સૂચવનારો પુણ્યસંકેત હતો.
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા