________________
৭৩৩৩৩৩৩৩৩৩৩৩৩৩৩৩৩ સાહિત્યમાં છે તે બધું જ આ ગ્રંથમાં છે અને જે આ ગ્રંથમાં નથી તે અન્યત્ર ક્યાંય નથી' તેવો આ ગ્રંથ વિશ્વયુદ્ધમાં નાશ પામતાં પામતાં રહી ગયો. આ ગ્રંથ કચરાપેટીમાં નાંખી દેવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ લોયમાનના દીકરા મનુ લોયમાને આ ગ્રંથની હસ્તલિખિત નકલ કચરાપેટીમાંથી લઈ આવીને શુબિંગને સોંપી હતી. આવી રીતે આ ગ્રંથ બચી જવા પામ્યો હતો. - શૂબ્રિગે દશવૈકાલિક ગ્રંથનો અનુવાદ પણ કર્યો હતો. જે ૧૯૩૨માં અમદાવાદથી પ્રકાશિત થયો હતો. તેમણે ૧૯૬૬માં જેન છેદસૂત્રો સંપાદિત કર્યા હતાં. તેમણે નિયુક્તિ અને જૈન સ્તોત્રો ઉપર તેમજ ગણિવિજ્જા, તંડુલવેયાલિય ઉપર પણ કર્યું હતું, જે તેમના અવસાન પછી પ્રગટ થયું હતું. ઈસભાસિયાઈ (૧૯૪૨) સંપાદિત કરી પ્રગટ કર્યું હતું. જેનધર્મના સિદ્ધાન્તો અને અન્ય ગ્રંથો પ્રકાશિત કર્યા હતા.
આમ શૂબ્રિગે આજીવન જૈન આગમ અને જેને સાહિત્યની સેવા કરી વિદેશમાં જૈન ધર્મનો પ્રચાર-પ્રસાર કર્યો હતો.
પ્રો. “આભ્રદ્રોહ (૧૯૦૪-૧૯૭૮). આલ્સડ્રોફનો જન્મ ૧૯૦૪માં જર્મનીના હિનલેન્ડ ( થયો હતો. તેઓએ હાઈડલબર્ગ અને હેમ્બર્ગની યુનિ.માં ભારતીય સંસ્કૃતિ, તુલનાત્મક ભાષાવિજ્ઞાન, પર્શિયન ભાષા અને અરેબિક ભાષાનો અભ્યાસ કર્યો હતો. તેમણે સંસ્કૃત ભાષાનો અભ્યાસ હેઈનરીય ઝીમર અને વોલ્ટર શૂબિંગ પાસે કર્યો. આ બન્ને વિદ્વાનો પાશ્ચાત્યજગતમાં જેનવિદ્યાના પ્રકાંડ વિદ્વાનો તરીકે નામના પામ્યા હતા. તેમણે જ તેમને જૈન વિદ્યાના અભ્યાસ માટે પ્રેર્યા. આશ્ડ્રોફને અપભ્રંશ ભાષામાં રચાયેલ કુમારપાલ પ્રતિબોધ ઉપર હેમ્બર્ગ યુનિ. દ્વારા ની ડિગ્રી પ્રાપ્ત થઈ હતી. ત્યારબાદ તેમણે બર્લિનમાં ભૂંડર્સના હાથ નીચે કામ કર્યું, ત્યાં તેમણે હર્મન યાકોબીની પ્રેરણાથી હરિવંશ પુરાણ (પ્રકાશન૧૯૩૬) ઉપર કામ કર્યું.
તેમણે ૧૯૩૦-૩૨માં અલ્હાબાદ યુનિ.માં જર્મન ભાષા અને ફ્રેંચ ભાષાના લેક્ટરર (પ્રાધ્યાપક) તરીકે સેવાઓ આપી. આ સમય દરમ્યાન તેમણે સમગ્ર ભારતમાં પ્રવાસ કર્યો અને અનેક વિદ્વાનો જૈન મુનિઓના
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા
૧૪૫
