________________
909 કાલિદાસ દોશી મહિલા કૉલેજ નામ આપ્યું. અને સ્ત્રી સમાજ માટે બહુલક્ષી યોજનાઓ અમલમાં આવી. તે ઉપરાંત સિદ્ધચક્ર ગણધર મંદિર બંધાવ્યું.
અમૃતલાલ કાલિદાસ દોશીની સાહિત્ય સેવા
એક સમૃદ્ધ રંગ ઉદ્યોગનું સર્જન કરનાર અમૃતલાલભાઈનું ભૌતિક સ્મારક બની ગયું. એ જ રીતે શાખા-પ્રશાખાોમાં જૈન જૈનેત્તર ઉત્તમ અને અપ્રયાપ્ય ગ્રંથો ધરાવતું ‘જૈન સાહિત્ય વિકાસ મંડળ'નું ગ્રંથાલય પણ સાહિત્યિક ક્ષેત્રે ઉત્તમ સ્મારક બની રહ્યું છે. પોતે એકલા જ નહિ પણ અન્ય જિજ્ઞાસુઓ પણ સમ્યગ્ જ્ઞાનરૂપ ધનવડે સમૃદ્ધ થાય તે તેમનો હેતુ હતો. જૈન સા. વિકાસ મંડળના મુખ્ય હેતુઓ આ પ્રમાણે હતા. ૧) સાહિત્યિક સંશોધનમાં તત્વજ્ઞાના યોગ અને ધ્યાન વિષયક સાહિત્યનું અગત્યનું સ્થાન આપવું. ૨) પ્રભુ મહાવીરના સિદ્ધાંતો અંગે જૈન આચાર્યાએ તેમજ વિદ્વાનોએ જે અખૂટ સાહિત્ય સર્જન કર્યું છે તે પ્રકાશમાં લાવવું. ૩) તેને લગતી જૂની હસ્તપ્રતો મેળવવી, ઉતારવી, ફોટોસ્ટેટ નકલ કરાવવી તેનું સંશોધન-સંપાદન કરી પ્રકાશિત કરી, જાહેરમાં વેચવી. ૪) સંશોધનની પ્રવૃત્તિ કરનાર વિદ્યાર્થીઓને આર્થિક સહાય આપવી અને સંશોધનને લગતા ગ્રંથો વસાવવા ૫) પ્રાચીન સાહિત્ય ખાસ કરીને જૈન સાહિત્યને લગતી માહિતીનો સંયચ કરવો અને આ સંસ્થાને માહિતી કેન્દ્ર સંસ્થા બનાવવી..
૧૯૫૩માં પોતાના નિવાસસ્થાન ‘જ્યોત' બંગલાની નજીક અલગ મકાન લઈને જૈન સાહિત્ય વિકાસ મંડળ' સંસ્થાની સ્થાપના કરી, પંડિતો રાખવામાં આવ્યા. કાર્યવાહક સમિતિની રચના થઈ તેમાં સાહિત્યપ્રેમી વ્યક્તીઓને સ્થાન આપ્યું. કુશળ વહીવટકાર, સમર્થ સંશોધક અને ચિંતનકાર તરીકે અમૃતલાલભાઈ સમાજમાં પ્રતિષ્ઠા પામ્યા.
જૈન ધર્મ-સાહિત્યના અમૂલ્ય વારસાને પ્રકાશમાં લાવવાનો પ્રયાસ કરવાનું સ્વપ્ન તેમણે જોયું હતું. આ સ્વપ્ન સાકાર કરવા તેમણે સંશોધન સંસ્થાની સ્થાપના કરી, ત્રણ દાયકાઓ સુધી પુરુષાર્થ કરી
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા
૧૫૮
