________________
९१९१९१९१
९१९ १९ १९ १९ १९ १९ १९१
સંપ્રદાય, વાડા, નાત, જાત કશું જ નથી. મહાસાહ જેવું શાસન અનેકાંત, નિરવદ્ય સચ્ચે અણુતરું કેવલિય......સવ્વદુઃખ પરીણ મળ્યું એવું દર્શન ૧૦ યતિધર્મ લક્ષણયુક્ત આત્મવિજ્ઞાન સામે વર્તમાનની એક એક ક્ષતિની તુલના કરી બતાવી વૈષ્ણવો, શૈવો, જૈનોના ટોળાં ઉભરાયા.
વીર લોંકાશાહની સિંહગર્જના સામે અણહિતપુર પાટણથી લખમશી શેઠ ખાસ આવ્યા. ઈરાદો તો લોંકાશાહને સુધારવાનો હતો. ખૂબ અભ્યાસ અને દલીલની તૈયારી સાથે આવ્યા હતા. પણ લોંકાશાહની નમ્રતા વિવેક તાટસ્થ્ય અને સંશોધન પાસે અભિભૂત થયા. બંનેનો વાર્તાલાપ અભ્યાસ યોગ્ય છે. વિરોધી મટી સહયોગી બનેલા લખમશી શેઠ ઉપરાંત અર્હટવાડા, પાટણ, સૂરતના સંઘના સંઘવીઓ નાગજી, દલીચંદ, મોતીચંદ, શંભુજી વગેરેએ પણ લોંકાશાહનું પુજ્યત્વ સ્વીકાર્યું. સૌએ સત્યપ્રચારક સંઘની માંગણી કરી પરંતુ લોંકાશાહે સત્યાગ્રહના સ્થાને મતાગ્રહ ન આવે તે માટે ચારિત્રવાન સત્યાગ્રહી બની વિચારમાંજ નહીં, આચારમાં મહાવીરને મૂકનારનો આગ્રહ રાખી નવા મતની સ્થાપના નહીં મહાવીરની આજ્ઞાની સ્થાપના કરવા અનુરોધ કર્યો. ૧૫૩૧માં આ ઘટના બની ૪૫ સાધકો સમર્પિત થયા.
કેટલાંકના મતે લોંકાશાહ દિક્ષિત બન્યા હતા. અને વિરોધી પરિબળોએ ઝેરમિશ્રિત આહાર વહોરવતા કાળધર્મ પામ્યાનું કહે છે તો કેટલાંકના મતે કુદરતી મૃત્યુ પામ્યાની વાત આવે છે. પણ લોંકાશાહ લોકક્રાંતિની મશાલ જગાવી વિદાય થયા હતાં એ સત્ય સર્વમાન્ય છે. લોંકાશાહના ૪૫ સહયોગીઓએ સંયમમાર્ગમાં વે૨-વિરોધ વિના માત્ર શાસ્ત્ર સમ્મત માર્ગે સાધુપણું પાળી બતાવ્યું ૪૫ સાધુના માર્ગે બીજા સેંકડો સાધુ સાધ્વી અને એ વખતે લગભગ ૫ લાખ લોકો અને સંખ્યાબંધ યતિઓએ ધર્મપ્રાણ લોંકાશાહને ‘ધર્મક્રાંતિના સૃષ્ટા''કહી સન્માન્યા છે. પાટણાના જ પ્રતિષ્ઠિત ૧૫૧ શ્રેષ્ઠીઓ દિક્ષિત બન્યાની પણ ઇતિહાસ સાક્ષી આપે છે. લોકક્રાંતિ વડે શિથિલતા દૂર થવા લાગી. વ્યવહારોમાં ‘પ્રાણ' ઉમેરાતાં ‘આગમ પ્રચાર-આચાર'' સુલભ બન્યા.
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા
૨૬
