Shrutgyanna Ajwala

Author(s): Gunvant Barvalia
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir

Page 128

୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬ પ્રતિગતિ થઈ. મુનિશ્રી વિજયધર્મસૂરિએ સ્થાપેલ વીરતત્ત્વ પ્રકાશક મંડળમાં જૈન ધર્મનું શિક્ષણ મેળવવા દાખલ થયા સાથે એમના કાકાકના દિકરા રતિલાલ પણ હતા. વિરેપાની એ સંસ્થા સંજોગાધીન કાશીમાં ફેરવાઈ અને ત્યાંથી આગ્રા અને છેલ્લે ગ્વાલિયર રાજ્યના શિવપુરીમાં એ મંડળ સ્થિર થયું. બાલાભાઈએ ત્યાં નવ વર્ષ શિક્ષણ લીધું. જૈનધર્મના તત્ત્વજ્ઞાનદર્શનનો તલ સ્પર્શી અભ્યાસ કર્યો. સંસ્કૃત, હિન્દી, અંગ્રેજી, ગુજરાતી, ભાષા સાહિત્યનો ઊંડો અભ્યાસ પ્રેર્યો. ઈતિહાસનું વિપુલ વાંચન કર્યું. અભ્યાસના અંતે કોલકત્તા સંસ્કૃતિ એસોસિએશન દ્વારા લેવાતી પરીક્ષામાં ઉત્તિર્ણ થઈને ન્યાય તીર્થની ઉપાદિ પ્રાપ્ત કરી. શિવપુરી ગુરુકુળની તર્ક
કોલકાતા પરીક્ષા આપવા ગયેલા બાલાભાઈના મનમાં અનેક વિચારોનું ઘમસાણ ચાલતું હતું. એ પોતાના જીવનની દિશા શોધતા હતા. આ મથામણના અંતે એમણે જે રાહ પકડ્યો તેને એ ઘડીએ કોણ શુભેચ્છા પાછવે. એમણે મનોમન નક્કી કર્યું કે (૧) આજીવન નોકરી ન કરવી (૨) પૈતૃક સંપત્તિનો સ્વીકાર ન કરવો (૩) પુત્રને વારસામાં સંપત્તિ ન આપવી (૪) કલમના સહારે જિંદગી પસાર કરવી
ઈ.સ. ૧૯૩૦માં એમણે વિજયાબહેન સાથે લગ્ન કર્યા ઈ.સ.૧૯૩૩માં અમદાવાદમાં સ્થિર થયા. શારદા મુદ્રણાલય એમની બેઠક બની. ત્યાં અનેક લેખકો-સર્જકોના પરિચય આવવાનું બન્યું. ત્યાં ડાયરો જાણતો. બાલાભાઈની પરગજુતા અને વ્યવહાર પટુતાએ મિત્રોનું વર્તુળ વધતું ગયું. એમની પ્રિન્ટીગ કામની સૂઝના પરિણામે શારદા મુદ્રણાલય વિખ્યાત થયું.
લગ્નપૂર્વે અભ્યાસના અંતે બાલાભાઈએ ગુરુ શ્રી વિજયધરસૂરિજીનું જીવનચરિત્ર લખ્યું હતું તે ભિક્ષુ સાયલાકાર'એ ઉપનામથી બાળપણમાં બાલાભાઈને સહુ ભીખુ કહેતા. તે નામનું સંસ્કૃત ભિક્ષુ કરીને સાયલાને જોડીને ઉપનામ બનાવ્યું હતું. પછી ભિક્ષુ'ને સ્થાને “ભિખુ' કરીને એને ઉત્તરપદ બનાવ્યું પૂર્વપદ “ જય 'એ પત્ની વિજયાબહેનમાંથી જય શબ્દ લીધો અને બન્યા “જયભિખ્ખું' ધીરુભાઈ ઠાકરને આ તખલ્લુસ દામ્પત્યના
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા
૧ ૨૧