________________
୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬
તેઓ પર્યુષણ, દિવાળી કે મહાવીર જયંતીનાં પર્વો નિમિત્તે હેરલ્ડના વિશેષાંકોનું આયોજન કરતા. ખાસ આમંત્રણ પાઠવી લેખો મંગાવતા. લેખકોએ કેવા લેખો મોકલવા એ માટે વિષયોની એક સૂચિત લેખયાદી તૈયાર કરતા. આ યાદી ઉપર નજર ફેરવતાં પણ તેમના ચિત્તની વિશાળતા અને ઉદારતાનાં દર્શન થયા વિના ન રહે. દા.ત. “શ્રીમદ્ શંકરાચાર્ય અને જેનો, “સરસ્વતીચંદ્રમાં જૈન સંબંધે ઉલ્લેખો,” “સ્ત્રીઓ માટે કસરતો.” આ વિશેષાંકો યોગ્ય રીતે, વ્યાપકપણે વચાય એની પણ એમણે ચિંતા કરી છે.
ઈ. ૧૯૧૯માં એમણે હેરલ્ડ'નું તંત્રીપદ છોડ્યું. તેઓ હેરલ્ડ'ના તંત્રીપદ માટે કેટલા અનિવાર્ય હતા એની પ્રતીતિ ત્યારે થાય છે કે એમના છૂટા થતાં જ “હેરલ્ડ” બંધ પડ્યું.
છેવટે સાડા છ વર્ષના ગાળા પછી એ જ કોન્ફરન્સ બંધ પડેલા હેરલ્ડ'નું “જૈનયુગ'ના નવા નામે મોહનભાઈના જ તંત્રીપદે પુનઃપ્રકાશન શરૂ કર્યું. ૧૯૨૫માં.
“જેનયુગ”ના પ્રથમ અંકમાં પત્રકારમાં હોવા જોઈતા ત્રણ સદ્ગણોનો ઉલ્લેખ કરતાં તેઓ લખે છેઃ “મારામાં સદાય શુદ્ધ નિષ્ઠા, સત્ય જ્ઞાન અને પવિત્ર અંતઃકરણ રહ્યા કરે એવું શાસનનાયક પાસે પ્રાર્થ છું. કારણકે એ ત્રણ સગુણો વિનાના પત્રકારો તે સમાજના ભયંકર દુશ્મનો, અવળે રસ્તે ચાલનારા અને સમાજરથને તોડી પાડનારા થાય છે.” બરાબર પાંચ વર્ષ સુધી “જેનયુગ'નું તંત્રીપદ સંભાળ્યું-૧૯૩૦ સુધી. આમ “હેરલ્ડ” અને “જૈનયુગ'ના તંત્રીની કુલ ૧૨ વર્ષની કામગીરી દ્વારા જૈન પત્રકારત્વની વિરલ સેવા તો બજાવી છે જે, સાથે ઉમદા પત્રકાર-ધર્મ પણ એમણે ચીંધ્યો છે.
આ બંને પત્રો દ્વારા એમણે અનેક જૂની હસ્તપ્રતોને પ્રગટ કરીને મોટી સાહિત્યસેવા બજાવી છે. સાહિત્યિક, ઐતિહાસિક, ચરિત્રાત્મક, ચિંતનાત્મક અને સુપ્રિતકાલિક વિષયો-પ્રસંગોને લક્ષતા લેખો લખ્યા છે.
સ્વીકાર અને સમાલોચના' વિભાગમાં નાના મોટાં મળીને ૨૨૨ પુસ્તકો, ૨૮ સામાયિકો અને ૫૦ સંસ્થાઓના અહેવાલો એમ કુલ
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા
૧ ૧
૩
