________________
୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬୧୬ ૩૦૦ પ્રકાશનોની સમાલોચના એમની કલમે કરાઈ છે.
પોતાના તંત્રીપદે ચાલેલાં આ બે સામાયિકો ઉપરાંત, મોહનભાઈએ “આત્માનંદ પ્રકાશ” “જૈન રિવ્યુ' “જૈન સાહિત્ય સંશોધન,” “જૈન ધર્મપ્રકાશ,” “જેન,” “જેન સત્યપ્રકાશ' જેવાં અન્ય સામાયિકોમાં તેમજ ગ્રંથોમાં લેખો પ્રગટ કર્યા છે. આવા કુલ ૭૨૫ લેખોની લેખસૂચિ અમે (જયંત કોઠારી અને હું) “વિરલ વિદ્વત્રતિભા અને મનુષ્ય પ્રતિભા' પુસ્તકમાં પ્રગટ કરી છે. આવા ઉપલબ્ધ લેખોની ઝેરોક્ષ નકલ પણ અમે કરી લીધી છે. આ લેખો વર્ગીકૃત કરીને સાચવ્યા છે. લગભગ આઠેક ગ્રંથો તૈયાર થાય એટલી આ લેખસામગ્રી છે. એમાં એમણે રચેલા કાવ્યોનો પણ સમાવેશ થાય છે.
આવાં અગ્રંથસ્થ લખાણોમાંથી એક મહત્ત્વનું ગ્રંથપ્રકાશન શક્ય બન્યું છે. મોહનભાઈએ “હેરલ્ડ' “જેનયુગ' તેમજ અન્ય સામાયિકોમાં સંશોધિત-સંપાદિત કરેલી મધ્યકાલીન કૃતિઓનું પાઠશુદ્ધિ સાથેનું સંશોધિત પુનઃસંપાદન જયંત કોઠારીએ કર્યું છે. જેનું પ્રકાશન લા.દ.ભા.સં. વિદ્યામંદિરે ઈ. ૨૦૦૧માં “પ્રાચીન-મધ્યકાલીન સાહિત્ય સંગ્રહ' એ નામે કર્યું છે આશા રાખું કે એમના ગ્રંથસ્થ લખાણોની અન્ય સામગ્રી પણ ક્રમશઃ ગ્રંથ સ્વરૂપે પ્રકાશિત થાય.
સમાપન - આમ, જોઈ શકાશે કે મોહનભાઈની વિદ્ધ પ્રતિભા અનેક પહેલુઓમાં ઝળકેલી છે. એક વિશ્વવિદ્યાલય હાથ ધરી શકે એવી વિદ્યોપાસના એમણે એકલે હાથે, કશાય માનપાનની અપેક્ષા વિના કરી છે. આરંભમાં આપણે જોયું તેમ મોહનભાઈ સાચે જ One man University હતા.
જિનશાસનને સાંપડેલી આવી એક વિરલ વિદ્વત્ પ્રતિભાને શતશત વંદન.
શ્રુતજ્ઞાનનાં અજવાળા
૧ ૧૪