Sampurna Kranti Lokshahi

Author(s): Ambubhai Shah
Publisher: Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad

Page 8

હોત અને આટલી પારાવાર મોંઘારત પણ ન હોત !!! ઉપરાંત સર્વત્ર ગામડાનું નૈતિક પ્રતિનિધિત્વ મઘમઘતું હોત ! સહકારી પ્રવૃત્તિ અને પંચાયતો જો આવા ઘડાયેલાં અને ઘડાનારા ગામડાંના તાબામાં હોત તો નવા ત્યાગ પ્રિય કાર્યકર્તાઓની જંગી હરોળ ગામડાંની સ્થાનિક સપાટીએ સહકારી પ્રવૃત્તિમાંથી જ ઊભી થઈ શકી હોત. તેમજ લવાદી જેવી સરળ ગ્રામ્ય ન્યાય પદ્ધતિથી અનિષ્ટોનું નિરાકરણ થઈ ચૂક્યું હોત. અને ગ્રામ સ્વરાજ્ય સદ્ધર પાયા ઉપર રોપાઈ ચૂક્યું હોત !
આજે હવે જો સ્વરાજ્ય આવ્યા પછી સત્તાવીસ વર્ષ પછી આને દેશવ્યાપી કરવાની વાત આવી છે, તો ધીરજ રાખીને ક્રમપૂર્વક કામ લેવું પડશે, બિહાર આંદોલનમાં જે સર્વોદયી કાર્યકરો ભળ્યા છે અથવા જેઓ જેઓ આ બિહારઆંદોલનમાં ભળવા માગે છે, તેમણે માત્ર આંધળુકિયા ન કરતાં, આ બધું વિચારવું પડશે. જો શ્રી જયપ્રકાશજી વિદ્યાર્થી મારફત આ આંદોલન ચલાવવા માગતા હોય તો સત્ય, અહિંસા અને આત્મસંયમની જે મર્યાદા સંત વિનોબાજીએ સૂચવી છે તે વિદ્યાર્થીઓ નહીં સાચવી શકે. દુનિયામાં જ્યાં વિદ્યાર્થીઓ મોખરે રહ્યા છે, ત્યાં આમ જ થયું છે. ગાંધીજીના ગુજરાતમાં પણ સન ૧૯૫૬-૧૯૫૮-૧૯૬૯ અને છેલ્લે છેલ્લે ૧૯૭૪માં પણ નવનિર્માણ બાબત આ જ આપણે અનુભવ્યું છે. વિદ્યાર્થીઓનું આજનું શિક્ષણ નકામું નીવડ્યું છે. તેથી તેઓમાં અજંપો છે, એ ખરું કારણ કે આપણા ગો-કૃષિ-ગ્રામોદ્યોગ પ્રધાન દેશને અનુરૂપ બનાવવા માટે શિક્ષણનું પાઠ્યક્રમ સહિત આખું તંત્ર; સાચા ગ્રામલક્ષી સેવકોના હાથમાં સોપાવું જોઈએ અને સેવકોએ તે જવાબદારી (ગામડાંઓના જ) સુયોગ્ય શિક્ષકો તૈયાર કરાવીકરાવી પાર પાડવી જોઈએ. પણ એવું ન થાય ત્યાં લગી પણ આંદોલનમાં વિદ્યાર્થીઓને જેડી શકાય નહીં. કારણ કે હવે દેશમાં સ્વરાજ્ય છે. વળી સભાગ્યે તે કોંગ્રેસ સંચાલિત હોવાથી જેમ દેશમાં અને દુનિયામાં એણે રાજકીય ક્ષેત્રનાં મૂલ્યો સાચવીને પ્રચાર્યા છે, તેમ સેવકો અને ગામડાંના હાથમાં ક્રમશઃ શિક્ષણાલયો, સહકારી પ્રવૃત્તિ અને પંચાયતોને મૂકવામાં ગાંધી-વારસદાર તરીકે એ જ કોંગ્રેસ જરૂર ભાગ ભજવી શકે. માત્ર તેને વારંવાર ટકોરતા રહેવું પડે ! કારણ કે રાજ્યતંત્ર માટે તેને સાંપડેલા વહીવટીતંત્રના સડેલા માળખામાંથી તે ખોટે રવાડે ચડી જાય અથવા ............. છોડે નહીં ત્યાં તેને આંચકા આપવા જ પડે. પણ તે કોંગ્રેસનું આત્મતત્ત્વ અને ભારતીય લોકશાહીનું પ્રાણતત્ત્વ સાચવીને જ આપવા જોઈએ. તેને બદલે ગુજરાતમાં વિદ્યાર્થીઓના આંદોલનને એકી અવાજે પ્રથમ પ્રથમ સૌએ ટેકો આપી પાછળથી વિધાનસભા-ભંગ થતાં વાર જ ન ધણિયાતની માફક છોડી
સંપૂર્ણ ક્રાંતિ, લોકસમિતિ અને ભાલ નળકાંઠા પ્રયોગ