________________
(સ.અ.વ.) પર ‘વહી' દ્વારા ઉતરેલ ખુદાના સંદેશાઓનો સંગ્રહ ‘તેઓ જે સકાર્યો કરે છે તેની કદર કરવામાં આવશે. અલ્લાહ છે. આ સંગ્રહમાં માત્ર ધાર્મિક બાબતો નથી, પણ તે જીવન સંયમી લોકોને સારી રીતે ઓળખે છે.' જીવવાની કળા શીખવતો ગ્રંથ છે. પ્રેમ, દયા, કરુણા, અહિંસા, જ્યારે તમને કોઈ સલામ કરે તો તમે પણ તેને અત્યંત સારા નિતિમત્તા, સત્ય, સમભાવ, ભાઈચારો, પાડોશીધર્મ અને સર્વધર્મ શબ્દોમાં જવાબ વાળો. અથવા જેવા શબ્દો તેણે કહ્યા છે તેવા જ સમભાવ જેવા અનેક વિષયો અને કથાઓ આ ગ્રંથમાં છે. ઈસ્લામ શબ્દોમાં જવાબ વાળો. અલ્લાહ દરેક બાબતોનો નિગેહબાન છે.” જેના માટે વિશેષ ચર્ચામાં રહ્યો છે, તે જિહાદ અને કુરબાની જેવા શૈતાન માત્ર એટલું જ ઈચ્છે છે કે દારૂ અને જુગાર દ્વારા વિષયો અંગે પણ સ્પષ્ટ આદેશો તેમાં આપવામાં આવ્યા છે. તમારી વચ્ચે દુશ્મનાવટ અને વેરભાવના ઉત્પન્ન કરે. તમને
હઝરત મહંમદ પયગમ્બર (સ.અ.વ.) પર રમઝાન માસમાં અલ્લાહની યાદ અને નમાઝથી અટકાવે. શું તમે અટકી જશો? ઉતરેલ પ્રથમ ‘વહી’ શિક્ષણ અને જ્ઞાનના મહત્ત્વને વ્યક્ત કરે છે. આવી પ્રેમ, સદુભાવ, કરુણા અને અહિંસાની શીખ આપતી તેમાં ક્યાંય હિંસાનો ઈશારો સુધ્ધાં નથી. એ પ્રથમ વહીમાં ખુદાએ આયતોથી ભરપૂર કુરાને શરીફ અંગે ગાંધીજીએ કહ્યું છે, મહંમદ સાહેબ (સ.અ.વ.)ને કહ્યું હતું.
‘મહંમદ પણ ભારે કળાકાર કહેવાય, તેમનું કુરાન અરબી ‘પઢો-વાંચો પોતાના ખુદાના નામે જેમણે આખા વિશ્વનું સાહિત્યમાં સુંદરમાં સુંદર છે. પંડિતો પણ તેને એવું જ વર્ણવે છે. સર્જન કર્યું છે. જેણે લોહીના એક બુંદમાંથી ઈન્સાનનું સર્જન કર્યું એનું કારણ શું?' છે. એ જ તારો પાલનહાર ખુદા છે. જેણે ઈન્સાનને કલમ દ્વારા કારણ એ જ કે તેણે સત્ય જોયું અને સત્ય પ્રગટ કર્યું. (૮) જ્ઞાન આપ્યું અને ઈન્સાન જે નહોતો જાણતો, જેનાથી તે અજ્ઞાન (૫) હઝરત મહંમદ પયગમ્બર અને અહિંસા હતો, તે બધું તેને શીખવ્યું છે.'
હઝરત મહંમદ પયગમ્બર (સ.અ.વ.)નું સમગ્ર જીવન શાંતિ | કુરાને શરીફનો આરંભ ‘બિસ્મીલ્લાહ અરરહેમાન અને અહિંસાના પાયા પર રચાયેલું હતું. ઈસ્લામના પ્રચાર-પ્રસારમાં નિરરહિમ' થી થાય છે. જેનો અર્થ થાય છે.
પણ અનેક યાતનાઓ, કષ્ટો, અપમાનો સહેવા છતાં મહંમદ | શરૂ કરું છું અલ્લાહના નામે જે બેહદ મહેરબાન અને દયાળુ સાહેબે ક્યારેય સબ, સંયમ અને ઈબાદતને ત્યાગ્યા ન હતા. કુરાને
શરીફના ‘લા ઈકરા ફિદિન' અર્થાતુ ‘ઝગડો ફસાદ ન કરીશ” જેવા કુરાને શરીફમાં પ્રેમ, કરુણા, અહિંસાને લગતી આયતો ઠેર અનેક આદેશોને સમગ્ર જીવનમાં સાદગી, સંયમ અને ઈબાદત ઠેર જોવા મળે છે. જેમ કે,
દ્વારા સાકાર કર્યા હતા. હઝરત મહંમદસાહેબ (સ.અ.વ.)ની ખુદા ક્ષમાશીલ અને પ્રેમાળ છે.”
તલવારની મૂઠ પર કોતરેલા શબ્દો તેની સાક્ષી પૂરે છે. એવું એક પણ પ્રાણી આ પૃથ્વી પર નથી કે જેની આજીવિકાનો “જે તને અન્યાય કરે, તેને તું ક્ષમા આપ. જે તને પોતાનાથી ભાર ખુદા પર ન હોય, તે પ્રાણીમાત્રના નિવાસ અને અંતિમ વિખૂટો કરે, તેની સાથે મેળ કર. જે તારા પ્રત્યે બુરાઈ કરે, તેના વિશ્રામધામને જાણે છે.'
પ્રત્યે તું ભલાઈ કર, અને હંમેશાં સત્ય બોલ, પછી ભલે તે તારી | ‘અને ખુદા તમારા ઉપર કૃપાદૃષ્ટિ રાખવા ઈચ્છે છે, પણ વિરુદ્ધ જતું હોય.' (૯) ક્ષુદ્ર વાસનાઓની પાછળ ભટકનાર લોકો તમે આડે માર્ગે જઈને એક સહાબી (અનુયાયી)એ મહંમદસાહેબને પૂછ્યું, ખુદાથી દૂર ચાલ્યા જાવ છો.'
‘ઈસ્લામની સૌથી મોટી ઓળખ કઈ?” ‘ધરતીમાં ફસાદ ઉત્પન્ન ન કરો. અલ્લાહને પુકારતા રહો. મહંમદસાહેબ (સ.અ.વ.)એ ફરમાવ્યું, નિશ્ચિત અલ્લાહની કૃપા સારા ચારિત્ર્યવાળા લોકોની સમીપ છે. ‘ભૂખ્યાને ભોજન આપવું અને જાણીતા છે અજાણ્યા સૌનું
જે કોઈ રજમાત્ર પણ નેકી (સકાર્યો કરશે અને જે રજમાત્ર ભલું ઈચ્છવું.' પણ બુરાઈ કરશે, તેને સૌને ખુદા જોઈ રહ્યો છે.'
પાડોશી ધર્મની સમજ આપતા એકવાર મહંમદસાહેબ | ‘તારો રબ (ખુદા) એવો નથી કે તે વિનાકારણ વસ્તીઓને (સ.અ.વ.)એ પોતાના અનુયાયીઓને ફરમાવ્યું હતું, નષ્ટ કરે.'
‘પોતાનો પાડોશી પાસે જ ભૂખ્યો પડ્યો હોય, ત્યારે પણ જે ‘અલ્લાહને શું પડી છે કે તે તમને અકારણ યાતનાઓ આપે? માણસ પોતે પેટ ભરીને જમે તે મુસલમાન નથી.' જો તમે કૃતજ્ઞતા દેખાડતા રહો અને શ્રદ્ધાથી નીતિના માર્ગે ચાલતા કોઈકે મહંમદસાહેબ (સ.અ.વ.)ને પૂછ્યું, રહો.'
‘મુસ્લિમની ઓળખ શી?’ | ‘અને જો તમે લોકોથી બદલો લો તો બસ એટલો જ લો મહંમદસાહેબ (સ.અ.વ.)એ ફરમાવ્યું, જેટલી તમારી ઉપર બળજબરી કરવામાં આવી હોય, પરંતુ જો ‘સાચો મુસલમાન તે છે જેના હાથમાં જાન-માલ સોંપી સૌ તમે સબ રાખો તો તે ખુદાને વધારે પસંદ છે.'
નિશ્ચિત થઈ જાય.' | મે - ૨૦૧૯)
પ્રબુદ્ધ જીવળ :અહિંસા વિશેષાંક
