________________
બને.
આગળ વધી રહ્યા છે. સહયોગનું સંધાન કરવું પડશે. સંયુક્ત એના પોતાના ભાવે જ આપે તો એમાં શોષણ સમાયેલું છે. તદ્દન રઅષ્ટ્ર સંઘ દ્વારા જે વ્યવસ્થા કરવામાં આવી હતી એમાં મિત્ર નિરપેક્ષભાવી દાન દેવાનું ભારતમાં સહજ છે જેનો ઉલ્લેખ અહિ રાજ્યોનો સ્વાર્થ હતો પણ વિશ્વાસ નહોતો એટલે વિટો પાવરની ઉપર કરેલ છે. આ પ્રથા પણ ચાલુ છે જ. શરત રાખેલી જે હવે ટકી નહિ શકે. વિશ્વને સંહારમાંથી બચાવવું યુનોએ બીજી ઓક્ટોબર ૨૦૧૯માં પૂરા થતા સંપૂર્ણ વર્ષને હોય તો નવેસરથી વિચારવું પડશે. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સંઘ લાચારી ‘અહિંસા વર્ષ મનાવવાનું નક્કી કરેલ છે તો અહિંસાની વ્યાખ્યા અનુભવી રહેલ છે. સમયસર પરિવર્તન કરવામાં નિષ્ફળ જાય તો સમજી લઈએ. ‘અહિંસામાં મુખ્ય ત્રણ ભાવ સમાયેલા છે. પ્રેમ, લીગ ઓફ નેશન્સ જેવી હાલત થઈ શકે અને યુદ્ધ અનિવાર્ય પણ ક્ષમા અને કરૂણા. પ્રેમ એટલે અન્યના હિત માટે સમર્પિત જીવન
જેમાં મનુસ્યતર જીવસૃષ્ટિ પણ સમાવેશ હોય. ક્ષમા એટલે કોઈએ વિશ્વના નેતાઓ ચિંતિત પણ છે. પરિસ્થિતિની ગંભીરતા પણ વ્યક્તિએ જાણતા કે અજાણતા, મન - વચન કાયાથી નજરમાં છે. ગાંધીજીની અહિંસાની વાત સમજાય છે એટલે તો કોઈને પણ દુઃખ આપ્યું હોય તો પણ એમના પ્રતિ કોઈપણ ચાલુ વર્ષને બીજી ઓક્ટોબર સુધી અહિંસાવર્ષ તરીકે જાહેર કરી જાતનો દુર્ભાવ પોતાના મનમાં ન જાગે એટલું જાગૃત રહેવું અને છે. પરંતુ દરેક દેશને પોતાનો સ્વાર્થ જાળવી રાખવાની ચિંતા છે એ જ વ્યક્તિ પરત્વે બીજા કોઈને દુશ્મનાવટ હોય તો એને પણ એટલું જ નહિ પણ આવક વધારવાના કોડ છે. પરંતુ સમય મન - વચન કાયાથી અનુમોદન પણ ન આપવું એનું નામ કોઈની રાહ નથી જોતો. સમયસર જરૂરી પરિવર્તન ન આવે તો ક્ષમા. અને કોઈપણ વ્યક્તિ અનુચિત વર્તન કરે અને સમજાવતા પરિણામ ભોગવવા સિવાય છૂટો નથી રહેવાનો.
છતાં ન માને તો એમના પ્રતિ કેવળ કરૂણાનો ભાવ.'' છવીસ સદી પહેલા મહાવીરે કહેલું કે ધનની મર્યાદિત જરૂરત આ વિશ્વમાં આવી અહિંસાનું સ્થાપન કરોડો વર્ષથી જૈન ધર્મ જેટલું રાખો અને બાકીનું અન્યના લાભાર્થે વાપરો. મહાવીરના કર્યું છે. આવી અહિંસા જ મનુષ્યને અલૌકિક જ્ઞાન, પ્રેમ અને સમયમાં, સંભવતઃ એક કરોડની વસતિમાં પાંચ લાખ શ્રાવકો આનંદમય બનાવે... કોઈ અપેક્ષા ન રહે. જૈન આને મોક્ષ કહે એવા હતા જેમણે મર્યાદિત પરિગ્રહની પ્રતિજ્ઞા લીધેલી જેમાં એક છે, જીવન-મરણથી મુક્ત દશા. વિશ્વને તારવા-બચાવવાની શક્તિ વર્ષની જરૂરત જેટલી મૂડી રાખીને બાકીની રકમ એ સમયની અહિંસામાં રહેલી છે. જૈનોનું એ કર્તવ્ય છે કે આવા દુ:ખદ કાળમાં આવશ્યક્તા મુજબ વાવ, કૂવા, પરબ, ધર્મશાળાઓ, શિક્ષણ સંસ્થાઓ શક્ય એટલો જૈન ધર્મનો પ્રચાર-પ્રસાર કરે અને વર્તન દ્વારા અને મંદિરો બાંધવામાં આવતા. મંદિરો બનાવનારા દિવસ દરમ્યાન પ્રભાવિત કરે. તો ચાલો આપણે નિશ્ચયપૂર્વક પ્રવૃત્ત બનીએ, કેટલું કામ કરે છે એ ન જોવાતું, ન મપાતું. ફક્ત એક જ આદેશ આગળ વધીએ સહુ સાથે મળીને. મંદિર સર્વશ્રેષ્ઠ બને. કારીગરોને જ્યારે અને જે જરૂરત હોય તે
DD પૂરી પાડવામાં આવતી. આજે પણ એવા અદ્દભૂત સ્થાપત્યો એની ૧૭૮૪, ગ્રીન રીજ ટૉવર II,૧૨૦, લિંક રોડ, ચિકૂવાડી, સાક્ષી પૂરે છે. કોઈ અપેક્ષા નહિ. કોઈ વ્યવસાયિક કેન્સરની દવા
બોરીવલી (વેસ્ટ), મુંબઈ - ૪OOO૯૦૨ શોધે, ૨૫ કરોડની દવા મફત આપે પણ પછી વધારાની દવા સંપર્ક : ૦૨૨ ૨૮૯૮૮૮૭૮/Email:kcm1927@yahoo.co.in
પથ્થર પર પાણી જેવું લાગે તોપણ.... જગતના સર્વશ્રેષ્ઠ માણસના પ્રતિનિધિરૂપ માણસોએ અહિંસાની ભાવના જીવનમાં ઉતારી નહીં હોય તો તેમને આ લૂંટફાટનો સામનો આજ સુધી ચાલતી આવેલી રીતે કરવો પડશે પણ એ પરથી એટલું જ દેખાઈ આવશે કે આપણે જંગલી જીવનથી બહુ આગળ વધ્યા નથી. ઈશ્વરે આપણને જે વારસો આપ્યો છે તેની પિછાણ અને કદર કરતાં શીખ્યા નથી અને ૧૯૮૦ વરસના જૂના ખ્રિસ્તી ધર્મનું, એથીય જૂના હિંદુ અને બૌદ્ધ ધર્મનું અને ઇસ્લામનું પણ(જો હું એના સિદ્ધાંતને ખરો સમજ્યો હોઉં તો) શિક્ષણ પામ્યા છતાં આપણે મનુષ્ય તરીકે ઝાઝી પ્રગતિ કરી નથી. જોકે જેઓ અહિંસાને માનતા નથી તેઓ પશુબળનો ઉપયોગ કરે એ હું સમજી શકું, પણ જેઓ અહિંસાને માને છે તેમણે તો પોતાની બધી શક્તિ અંગત આચરણ વડે એમ બતાવી આપવામાં જ હોમવી જોઈએ કે આવી લૂંટફાટનો સામનો પણ અહિંસાથી જ કરવો રહ્યો. કેમ કે પશુબળ ગમે તેટલું સકારણ વાપરવામાં આવ્યું હોય તોપણ તે અંતે તો આપણને હિટલર અને મુસોલિનીના પશુબળની પેઠે એવા જ ખાડામાં લઈ જઈને નાખવાનું. એ બેમાં કંઈક ઓછાવત્તાનો ફરક હશે એટલું જ. તમે ને હું જે અહિંસા પર આસ્થા ધરાવીએ છીએ તેમણે અણીની ઘડીએ એનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. થોડી વાર તો પથ્થર પર પાણી જેવું લાગે તોપણ આખરે સોનેરી ટોળીવાળા લૂંટારાના દિલ પર આપણે અસર પાડીશું એવી આશા આપણે કદી છોડવી ન જોઈએ. - ગાંધીજી હિરિજનબંધુર૫-૧૨-૩૮,વિશ્વશાંતિનો અહિંસક માર્ગ] નવજીવન ઑક્ટોબર-નવેમ્બર ૨૦૧૮માંથી સાભાર
મે - ૨૦૧૯
પ્રબુદ્ધ જીવન :અહૈિંસા વિશેષાંક
૧૦ ૩