________________
હતાતેમાંથી બે વર્ષની અંદર જ તેમને “જૈન મેડીટેશન આંતરરાષ્ટ્રીય મળ્યો. ભારત પાછા ફરી ૧૯૮૨માં ગુરુદેવ શ્રી ચિત્રભાનુજી કેન્દ્રની સ્થાપના કરી. કેન્દ્રના મોટાભાગના તેમના વિદ્યાર્થીઓ વેજિટેરિયન સોસાયટીની સ્થાપના કરે છે. જેને જીવવાની અભિવ્યક્તિ અમેરિકન હતા પરંતુ ત્યારબાદ ધીરે ધીરે ન્યૂયોર્કના લોકોએ પણ એમ પણ કહી શકાય. મુંબઈમાં તેમને સંસ્થાનું પ્રમુખપદ આપવામાં કેન્દ્રની મુલાકાત લેવાનું શરૂ કર્યું. આ કેન્દ્રએ નાનકડી આરસની આવ્યું. જીવનપર્યત તેએ એ, જ પદ ઉપર રહ્યા, આ બાબતનું મહાવીર પ્રભુની મૂર્તિ મેળવી. જે અમેરિકામાં પ્રથમ જૈન પૂજા આગવું મહત્વ એ છે. ચિત્રભાનુજીએ અનેક સંસ્થાઓની સ્થાપના માટેની જગ્યા બની. ચિત્રભાનુજીએ અને જૈન પ્રજાને અમેરિકા ભારતમાં અને દુનિયામાં કરી. પરંતુ ક્યારેય પણ કોઈપણ જગ્યાએ અને કેનેડામાં વસવા માટે ભારે સહયોગ આપ્યો. તેમની સંસ્થાનો તેમણે સ્થાન કે પદ સ્વીકાર્યું નથી. પરંતુ માત્ર આ એક સંસ્થામાં એકમાત્ર ઉદ્દેશ્ય જૈનોની એકતાનો હતો. કોઈપણ જાતની ભાષા, તેમને પદ સ્વીકાર્યું. વેજિટેરિયન સોસાયટી માટે ‘જીવનની ધર્મ કે અન્ય વાડામાં અટવાયા વગર જૈનો ભેગા મળે, એ તેમનો અભિવ્યક્તિ' એવો મંત્ર અંકિત કર્યો, જે વિશ્વને સંકેત આપતો એકમાત્ર ઉદ્દેશ્ય હતો.
હતો કે અહિંસા એ માત્ર હિંસા ન કરવી એવું નથી. પરંતુ કોઈપણ સ્થાનકવાસી મુની સુશીલકુમારની પ્રેરણા સાથે જૈના સંસ્થાની પ્રકારની શરત વગરનો પ્રેમ, આદર મિત્રતા કરવી, એ આપણા સ્થાપના કરી જૈના અને ભારત બહારના જૈન સમુદાય માટેની વ્યક્તિત્વનો હિસ્સો હોવો જોઈએ. અન્ય મનુષ્ય, પ્રાણી, વૃક્ષો સૌથી મોટી સંસ્થા છે.
અને વાતાવરણ અને કુદરત સાથેનો વ્યવહારમાં અહિંસાની સમજ અંગ્રેજી ભાષાના પ્રભુત્વને કારણે ચિત્રભાનુજી જૈન યુવાનોમાં કેળવાયેલી હોવી જોઈએ. આપણું પોતાનું મૂલ્ય આપણા શારીરિક લોકપ્રિય બન્યા, જે અમેરિકામાં બીજી પેઢીના લોકો હતા. તેમના વ્યક્તિ દ્વારા નહીં પરંતુ આસપાસની જીવિત વ્યક્તિઓ પાસેથી પ્રભાવને કારણે અનેક લોકો શાકાહારી બની રહ્યા. અમેરિકા અને આપણે કેટલા આશીર્વાદ પ્રાપ્ત કરીએ છે તેના આધાર ઉપર કેનેડામાં ૪૦થી વધારે સંસ્થાઓને રચવા-વિકસાવવા ચિત્રભાનુજીએ નક્કી થાય છે. આ સંદેશો ચિત્રભાનુજીએ હજારો લોકોને આપ્યો. પોતાનો સહકાર આપ્યો. આ વર્ષો દરમિયાન તેઓ સિંગાપુર, ૧૯૯૦ના આરંભના એક ક્રૂર દિવસે ગુરુદેવને જગાડ્યા. લંડન અને અન્ય જગ્યાએ જૈન સમાજની નિયમિત રીતે મુલાકાત લાસવેગાસમાં એક અમેરિકન સમૂહ, ગુરુદેવ જ્યારે અહિંસા લેતા હતા. તેમણે વર્ષમાં ૧૨થી વધુવાર શિખરજી, પાલીતાણા ઉપર બોલતા હતા ત્યારે તેમની સામે કેટલીક દલીલો કરી. યુવાન વગેરે તીર્થયાત્રાઓપ્રવાસગોઠવ્યો હતો. જે વિદ્યાર્થીઓ શાકાહારી અમેરિકને ગુરુદેવને પ્રસન્ન કર્યો કે જે ડેરી ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ કરે હતા અને નવકાર મંત્ર બોલી શકતા હતા, તે જ વિદ્યાર્થીઓને આ છે, એ અહિંસાની વાત કઈ રીતે કરી શકે ? આ પ્રશ્ન ગુરુદેવ માટે તીર્થયાત્રામાં જોડાવાની તક આપવામાં આવી હતી.
પણ નવો હતો અને એને સમજવો એથી પણ વધુ અઘરો હતો. આ તીર્થયાત્રા પછી યાયાત્રાળુઓને તેમના નવા જન્મના પ્રતીકરૂપે અમેરિકને એક મુદ્દો ઉઠાવ્યો કે માંસાહાર માટે અને ચામડાની વસ્તુ ચેતના અને વિકાસ જેવા નવા નામો આપવામાં આવતા. અમેરિક માટે જે અત્યાચાર કરવામાં આવે છે એ ઉપરાંત ડેરીમાં રોજેરોજ પ્રજાનો એક સમૂહ જે Lake Whitmore મિશિગન સ્ટેટ ખાતે કેટલી બધી ક્રૂરતા ગાયો પર આચરવામાં આવે છે. ગુરુદેવને ખૂબ રહેતો હતો તેમને ચિત્રભાનુજીને પોતાના નેતા તરીકે સ્વીકાર્યા આશ્ચર્ય થયું. ચિત્રભાનુજી ત્યારે વિષયને સંપૂર્ણપણે સમજી ન હતા.
શક્યા, પરંતુ તેમને વચન આપ્યું કે તેઓ આ વિષયનો પૂરતો ન્યૂયોર્કમાં દસ વર્ષ સુધી રહ્યા બાદ ૧૯૮૧માં ચિત્રભાનુજી અભ્યાસ કરશે. પોતાના કુટુંબ સાથે ભારત પાછા આવવાનું નક્કી કરે છે. પરંતુ ન્યૂયોર્કના ઘરે પાછા આવ્યા બાદ ગુરુદેવે સંપૂર્ણપણે ડેરી અને વર્ષના છ મહિના માટે અમેરિકામાં પોતે શરૂ કરેલા યોગા કેન્દ્રની પશુઓની અવસ્થા પર સંશોધન કર્યું તેમણે અમેરિકામાં vegan મુલાકાત લેવાનું નક્કી કરે છે કારણકે ત્યાં અમેરિકાના હજારો મૂવમેન્ટ ચલાવતા વડાઓની સલાહ લીધી જેઓ Ingrid Newkirk વિદ્યાર્થીઓ ભણતા હતા અને હજારો નોર્થ અમેરિકન વ્યક્તિઓ of PETA and Dr.Neal Bernard of PCRM - Physician's
ત્યાં આવતા હતા. તેમના માટે થઈને તેઓ વર્ષના છ મહિના Committee of Responsible Medicine હતા. તેમને જે કેન્દ્રની મુલાકાતે આવવાનું અને પ્રવાસ ચાલુ રાખવાનો ઠેરવે છે. જાણકારી મળી, તે સાંભળીને ખૂબ આઘાત લાગ્યો જીવનના ૭૦ ૨૦૧૬ પછી તેમને પોતાની વધતી ઉંમરને કારણે ત્યાં જવાનું બંધ વર્ષ સુધી તેમને નિયમિત રીતે દૂધ, માખણ, દહી વગેરેનો ઉપયોગ
કર્યો હતો. ત્યારે એક પણ વાર તેમને આ પ્રોડક્ટ માટે પ્રાણીઓ પાછા આવવું એ તો ઘરે પાછા ફરવા જેવું હતું. ભારતના ઉપર જે હિંસા આચરવામાં આવે છે, જે ક્રૂરતા આચરવામાં આવે લોકોએ ચિત્રભાનુજીએ અમેરિકામાં કરેલા કાર્યો અંગે જાણ્યું. છે, તે અંગે ખ્યાલ નહોતો. તેમણે એ જાણ્યું કે કે ગાય એ દૂધને અમેરિકાનોને શાકાહારી બનાવ્યા અને ત્યાં જૈન ફિલોસોફી માટે ઉત્પન્ન કરે છે. પરંતુ એ ત્યારે જ કરે છે જ્યારે તે પોતાના કાર્ય કર્યું, તે અંગે જાણવા મળ્યું ત્યારે ચિત્રભાનુજીને ખુબ આદર બાળકને જન્મ આપે છે. ખરા અર્થમાં તો એ દૂધ તેના બાળક પ્રબુદ્ધ જીવન :અહિંસા વિશેષાંક
| મે - ૨૦૧૯
