Jain Shwetambar Conference Herald 1918 Book 14

Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference

Page 19

શેઠ ખેતશી ખીશી જે. પી. ના જીવનની રૂપરેખા.
૨૧
VVUUUUU
* *
* * *
ત્યારે તેઓ મુનિવર્ગની સમ્મતિ લે છે અને તેમની સમ્મતિ મેળવ્યા પછી તેઓ શુભ કાર્યની શરૂઆત કરે છે, અર્થાત તેઓ દેવગુરૂના પૂર્ણ ભક્ત છે. તેમને ગુપ્તદાન આપવું ગમે છે અને અનેક પ્રસંગે તેઓ તેમ કરે છે; છતાં જાહેર કાર્યોમાં પણ અનેક વખત તેમને કયને સુવ્યય કરવાનો પ્રસંગ આવેલો છે અને તે નીચે પ્રમાણે છે.
સંવત ૧૮૫૫ થી ૧૯૭૨ સુધી કચ્છ કાઠીઆવાડ અને ગુજરાતમાં દુષ્કાળના પ્રસંગે લગભગ રૂા. ૩,૦૦,૦૦૦) તેમણે અન્ન વસ્ત્ર માટે અર્યા છે. એ સિવાય દેરાસરાના જીર્ણોદ્ધારમાં રૂા. ૧,૦૦,૦૦૦), ધર્મશાળાઓના બાંધકામમાં રૂા. ૨૫,૦૦૦), જીવદયામાં રૂ. ૨૫,૦૦૦), પાલીતાણુની હોનારત વખતે છાપરાંઓના બાંધકામમાં રૂા. ૧૫,૦૦૦), લીંબડીમાં ઉપધાનની બે વખતની ક્રિયા પ્રસંગે રૂા. ૨૪,૦૦૦), પાલીતાણાના સંધ વખતે રૂ. ૧,૨૦,૦૦૦), ઉજમણુમાં રૂા. ૮૦,૦૦૦), કચ્છ સુથરીમાં સમગ્ર જ્ઞાતિને પિતાને આંગણે આમંત્રી તેમના દર્શનથી પાવન થવાને કરેલા ઉજમણામાં રૂા. ૮૨,૦૦૦), પિતાના તરફથી ફુલ નહિ તો ફુલની પાંખડી અપવી એવી ભાવનાથી કરેલી સાત વાસણની લાણું (પ્રભાવના) માં રૂા. ૮૦,૦૦૦), પાલીતાણાની બોર્ડીગમાં રૂા. ૫૦,૦૦૦), બીજી બેડગે, બાળાશ્રમ અને અનાથાશ્રમમાં રૂા. ૩૦,૦૦૦) અને ભિન્ન ભિન્ન સ્થળે પાઠશાળાઓ, શ્રાવિકાશાળાઓ અને કન્યાશાળાઓ નિમિત્તે રૂ. ૨૫,૦૦૦) તેઓએ અપ્પ છે. એ સિવાય પાલીતાણું પાસે આવેલા એક ગામમાં તેમણે હોસ્પીટાલનું મકાન બંધાવી આપ્યું છે અને કચ્છ સુથરીમાં તેમણે એક દવાખાના સારૂ મજબુત મકાન બંધાવીને ચાલુ કર્યું છે, જેને વાર્ષિક ખર્ચ રૂા. ૨,૫૦૦) છે. હાલારમાં આવેલા દબાશંગ પ્રગણુમાં તેમના તરફથી અનેક પાઠશાળાઓ ચાલે છે, તેને વાર્ષિક ખર્ચ રૂ. ૨,૫૦૦) થાય છે. એ ઉપરાંત તેમની સાંપ્રત સખાવત કચ્છી દશા ઓશવાળ જૈન જ્ઞાતિને કરજ મુક્ત કરવાની મશહુર છે; તેમાં તેમણે રૂ. ૭૬,૦૦૦) ની નાદર રકમ ઉમેદથી અપી છે અને જ્ઞાતિએ આપેલા માનપત્રના મેળાવડામાં રૂા. ૧,૦૧,૦૦૧) નિરાશ્રીત વર્ગ માટે તથા રે. ૨૫,૦૦૦) જુદા જુદા કેળવણીનાં ખાતાઓ માટે અપી તેમણે પોતાના જીવતરને કૃતકૃત્ય કર્યું છે. એમની સખાવતોને અડફેટે રૂ. ૧૧,૯૮,૦૦૦) અગીઆર લાખ અડસઠ હજારનો અંકાય છે અને તેમાં ગુપ્ત દાનની ગણના તો થઈ શકતી જ નથી. જો કે ઉપરોક્ત આ સખાવતેમાં તેમના બંધુ હેમરાજભાઇ તથા શેજપારભાઈના સુપુત્રરત્ન વસનજીભાઈ તથા શિવજીભાઈએ પણ કેટલોક ફાળો આપે છે કે જેની નોંધ વિસ્તારના ભયથી અત્રે લીધી નથી. એટલું જ નહિ પણ તેમના લઘુ બંધુ હેમરાજભાઇ ખેતસિંહ શેઠને પિતા તુલ્ય સમજે છે અને તેમની આજ્ઞા માન્ય કરવામાં જ પિતાનું કલ્યાણ માને છે તેમજ તેમના સુપુત્ર રત્ન શામજીભાઈ પોતાના પિતાને શોભાવે એવા સદગુણે ધરાવે છે. અને શો જપારભાઈના બન્ને પુત્ર પણ એજ રીતે ખેતસિંહ શેઠનું માન વિનય પૂર્ણ પ્રેમથી સાચવે છે. આ રીતે જોતાં ખેતસિંહ શેઠને કુટુંબ તરફથી પૂર્ણ સંતોષ છે. તેમને સારાં સગાંઓ, વિદ્વાન મિત્રો અને અનેક ગુણું જ સમાગમ પૂર્વ પુન્યથી પ્રાપ્ત થયે છે, અને જેથી કરછી દશા ઓશવાળ જૈન જ્ઞાતિમાં અત્યારે તેઓ પૂર્ણ ભાગ્યશાળી, અગ્રેસર લેખાય છે અને જ્ઞાતિએ તેમને પ્રમુખ તરીકે સ્વીકાર્યા છે. તેમને સરકાર તરફથી જે. પી. ની પદવી મળી છે. અનેક રજવાડાઓમાં તેઓ સારી લાગવગ ધરાવે છે અને કેટલાક રાજાઓ સાથે તેમને મૈત્રીને સારા સંબંધ છે. એકંદર રીતે તેઓ જ્ઞાતિના