Book Title: Jain Shwetambar Conference Herald 1918 Book 14
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
View full book text
________________
૧૫૮
જૈન શ્વેતાંબર કોન્ફરન્સ હેરલ્ડ.
વામાં આવ્યું છે તેને ગુણપ્રશંસા નામને ઉપદેશાત્મક લેખ છે તેને “જૈનદર્શન” એ નામ વાળા ગ્રંથમાં આવશ્યક સ્થાન નથી. તે મુનિનું જીવન પણ આ પુસ્તક સાથે જોડવામાં આવ્યું છે. તે પરથી જણાય છે કે તે મૂળ સ્થાનકવાશીમાં દીક્ષિત થયેલા વીરજીસ્વામી હતા અને હેમણે “સંજમમાં શંકા” થવાથી વીરવિજય ઉપાધ્યાય પાસેથી પિતાનાં સંદેહનું નિવારણ થવાથી મૂર્તિપૂજક સાધુ તરીકે દીક્ષા લઈ વિનયવિજયજી એ નામ ધારણ કર્યું. તેમને વ્યાખ્યાનસંગ્રહ નામને ગ્રંથ હમણાં પ્રસિદ્ધ થયેલ છે તે પરથી જણાય છે કે તેમની ઉપદેશ શૈલી લોકરંજની છે. જેનેતર વિદ્વાન લેખ વાંચવાથી ઘણું જાણવાનું 1 મળે છે તે શ્રીયુત તિલકે વિદ્યાભૂષણ વગેરેના લેખેનું એક બીજું પુસ્તક પ્રકાશક પ્રકટ કરશે એવી આશા રાખીશું. જૈન પત્રના ગ્રાહકોને આ ભેટ આપી છે. રા.દેવચંદ દામજીને આ ગ્રંથ પ્રકટ કરવા માટે ધન્યવાદ આપીએ છીએ. " પરના —િપ્રથમ અને દ્વિતીય ભાગ-દરેકનું મૂલ્ય રૂ. છે. સંશોધક સંસ્કૃત સંસ્કરણ સહિત–પંડિત હરગોવિન્દદાસ ત્રિકમદાસ શેઠ ન્યાય વ્યાકરણ તીર્થ જૈન વિવિધ સાહિત્ય શાસ્ત્રમાલા પુષ્પ ૪ તથા ૬) આ પ્રાકૃતમાં શ્રી લક્ષ્મણ ગણિએ રચેલો કાવ્ય ગ્રંથ છે કે જેમાં મૂલ ચરિત્ર સાથે અનેક કથાનકે સંકલિત કર્યા છે. પ્રથમ ગ્રંથકાર આદિ નાથ, વીર, તીર્થકર, ગુરૂ, શ્રુતદેવી, સરસ્વતીને નમસ્કાર કરી પછી ત્રણ ગ્રંથકાર આચાર્યોની
સ્તુતિ કરે છે તેમાં પહેલાં તરંગવતી કે જેનાથી બીજા અનેક પ્રબંધે મધુરતાને પામ્યા, તેના રચનાર (પાદલિપ્તાચાર્ય) બીજ હરિભદ્રસૂરિ કે જેના ઘરને આંગણે પ્રકુલ રસભાવથી
પૂર્ણ એવી વાણું દીર્ધકાલ નૃત્ય કરે છે તે, અને ત્રીજા છવદેવ કે જેની વાણું પ્રાકૃત ક, પ્રબંધ કરનારા કવિ જેમ દેવ મંદાર મંજરીને શ્રવણપથે લઈ જાય છે તેમ પિતાના
શ્રવણે સ્વતઃ લઈ જાય છે–સાંભળે છે તે પાદલિપ્તાચાર્ય વીરાત ૪૬૭ માં વિદ્યમાન હતા. ૬ છવદેવ તે વાય. ગચ્છમાં થયેલા છે કે બીજા તે કંઈ કહી શકાતું નથી. આ કથાને રહ્યા કે સંવત, પ્રશસ્તિ છેવટના પ્રસિદ્ધ થવાના ભાગમાં આવશે. એટલે તે જાણ્યા વગર કહી
શકાય તેમ નથી, તેમ કર્તા ને પરિચય મળે તેમ નથી, પણ જૈન ગ્રંથાવલિમાં રહ્યા સં. ૧૧૦૮ આપેલ છે. , - આમાં પહેલો પૂર્વભવ પ્રસ્તાવ, બીજે જન્માદિ પ્રસ્તાવ, ત્રીજે કેવલ પ્રસ્તાવ આપેલ છે તેમાં સુપાર્શ્વનાથના પૂર્વભવ, જન્મ અને દીક્ષા તથા કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્તિ સુધીની હકીકત સમાવી છે. ત્યાર પછી ભગવાન ધર્મકથા કહે છે તેમાં સમયકત્વ પર ચંપકમાળા કથા, સમ્યકત્વમાં શંકા ઉપર મણિસિંહ મણિરથ કથાનક, આકાંક્ષાપર સુન્દર કથા, વિચિકિત્સાપર ભાનુભાસ્વર વિપ્રનું કથાનક, પાખંડિ સંસ્તવપર ભીમકુમારનું ઉદાહરણ, અને પાખંડિપ્રશંસા પર મંત્રિતિલકનું સ્થાનક આ પ્રમાણે સાતિચાર સમ્યકત્વપર કથાને સમાસ થાય છે. પછીના પ્રસ્તાવમાં સ્થૂલ પ્રાણાતિપાત નિરતિચાર પ્રથમ અણુવ્રતના ફલના દૃષ્ટાંતરૂપે વિજય ચંદ્ર રાજા, પ્રાણુતિપાત વિરતિ પ્રથમ અતિચારના વિપાકપર બધુરાજ, તેના બીજ અતિચાર વધના દષ્ટાંતે વિપ્ર શ્રીવત્સ, ત્રીજા અતિચાર પર રાહડમંત્રી, ચોથા અતિચાર પર સુલસદ્ધિ અને પાંચમા અતિચારપર સિંહમંત્રીના દષ્ટાંત આપેલ છે અને આ રીતે સાતિ સાર પ્રથમ અણુવ્રત પુરું થાય છે અને તે સાથે પ્રથમ ભાગ પૂરો થાય છે.
બીજા ભાગમાં બીજા અણુવતપર કમલબેદિ -તેને પહેલા અતિચારપર ભવન પતાકા,
