Book Title: Jain Shwetambar Conference Herald 1918 Book 14
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
View full book text
________________
સ્વીકાર અને સમાચના.
૧૫૭
, ચારિત્રસુંદરમણિ બૃહતપાગચ્છમાં વૃદ્ધાશાલિક ગચ્છમાં થયા. તેના સ્થાપક વિજય ચંદસર મૂલ પ્રસિદ્ધ મંત્રી વસ્તુપાલના હિસાબી કારકુન હતા, અને તેમણે જંગચંદ્રસૂરિ તપાગચ્છના સ્થાપક પાસે વસ્તુપાલના કહેવાથી દીક્ષા લીધી હતી) તેના પદ પર ક્ષેમકીર્તિ (કલ્પસૂત્રપર વૃત્તિ કે જે પ્રકટ કરવા યોગ્ય છે તેના રચનાર સં. ૧૩૩૨) આવ્યાં ત્યાર પછી રત્નાકરસૂરિ થયા કે જેના નામ પરથી તપ ગણ રત્નાકર ગ૭ નામથી ઓળખાયો, (તણે સમરાશાહે કરાવેલા શત્રુંજયઉદ્ધારમાં પ્રતિષ્ઠા કરી હતી. સં ૧૩૭૧) તેને અનુક્રમે અભયસિંહ યોગી થયા, અને તેની પાટે જયપુ% એટલે જયતિલક સરિ અને તેના રનસિંહસૂરિ થયા. અને તેના શિષ્ય આ ચારિત્રસુંદર. રત્નસિંહને સં. ૧૪૫રમાં સ્તંભતીર્થમાં મહેસવપૂર્વક જ્યતિલકે સૂરિપદ આવ્યું. રત્નસિંહ સૂરિએ શત્રુંજય પર પ્રતિષ્ઠા કરી છે અને તેમને અહમદશાહ પાદશાહે પગ પુજી માન આપ્યું. સં. ૧૫૦૦ માઘ શુદિ ૫. આ સૂરિના વિદ્વાન શિષ્યો ઘણુ હતાતેમાંના ઉદયધર્મ વાક્યપ્રકાશ ગ્રંથ સં. ૧૫૦૭માં રચેલા છે. આ ચારિત્ર સુંદરે આ ગ્રંથ ઉપરાંત આચારપદેશ, અને મહીપાલ ચરિત્ર રચ્યાં છે, આ પરથી ચારિત્ર સુંદરને સમય સંવત ૧૬માં સૈકાને પ્રારંભ છે. તેમને આચારપદેશ ગ્રંથ ' પણ આ પ્રકાશિની સંસ્થાએજ પ્રકાશિત કરેલ છે, કે જેમાં શ્રાવકના આચાર એટલે દિન કર્યાનું નિરૂપણ કર્યું છે.
આ કુચારપાલ ચરિત્રમાં ગુજરાતના તખ્ત પર સિદ્ધરાજ જયસિંહ પછી વિરાજનાર પરમહંત કુમારપાલ રાજાનું ચારિત્ર છે. તેમને જૈનશાસનપર એટલો બધે ઉપકાર છે કે તેમના ગુણાનુવાદ કરવામાં અનેક વિદ્વાનોએ કાવ્યો રચ્યાં છે. તેમાંનું જિનમંડન સરિકૃત કુમારપાલ પ્રબંધ નામે આજ પ્રકાશિની સભાએ મૂલ બહાર પાડી સમાજ પર ઉપકાર કરેલ છે. આ સંબંધમાં વિશેષ માહિતી મેળવવા માટે અધ્યાત્મ પ્રસારક મંડળ તરફથી હીંદીમાં બહાર પડેલ કુમારપાલ ચરિતની પ્રસ્તાવના જેવા વાચકને ભલામણ કરીએ છીએ. કુમારપાલ ગાદીપર સં -૧૧૮ માં આવ્યા અને દેવગત સં -૧૨૩૦ માં થયા. ત્યાર પછી લગભગ ચારસો વર્ષે આ ગ્રંથ ચારિત્રસુંદરે પણ રચ્યો છે, અને રચવાના કારણમાં નમ્રતાપૂર્વક જણાવે છે કે –
काव्यालंकृतिनाटकेषु रसिकस्वान्ताम्बुजाहादिनी नास्माकं पटुतास्ति निर्मलतरा शाढ़े न मार्गे रतिः। नार्येष्वप्यतिनिष्ठता परमिमां कर्तुं कृतार्थी गिरं
चौलुक्योरु चरित्र कीर्तनविधौ धन्ये प्रवर्तामहे ॥ આટલું જણાવી આ ગ્રંથ પ્રસિદ્ધીમાં લાવનારાઓને ધન્યવાદ આપી એટલું ઈછીએ છીએ કે આવા ઐતિહાસિક ગ્રંથોનાં ભાષાંતરે સેંઘા ભાવથી જનસમાજને પ્રાપ્ત કરાવવા આ સભા જરૂર પ્રયત્ન કરશે.
જૈન દન-પ્ર. દેવચંદ દામજી શેઠ, અધિપતિ જૈન સં. ૧૮૧૪ પૂ. ૨૩૫ મૂલ્ય સવા રૂપિયે. આનંદ પ્રિપ્રેસ! આમાં દશ નિબંધે છે તેમાં બે જન સાધુના, ચાર સ્વવીરચંદ રાઘવજીના અંગ્રેજી લેખના ભાષાંતર અને ચાર જૈનેતર વિદ્વાના છે. આમાંના . કેટલાક લે વિચારવા જેવા છે; મુનિ વિનયવિજયજી કે જેમને આ પુસ્તક અર્પણ કરી
