Jain Shwetambar Conference Herald 1918 Book 14

Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference

Page 78

૧૧ મી જૈન શ્વેતાંબર પરિષ
ના સંસર્ગમાં આવવું; આ રીતે વિચારેાની આપલે કરવાથી ત્થા છુટછાટ (compromise) મુકવાથી એકબીજાના મતને સરખા થઈ તે મત ફેલાય અને તે સુધારા માટેજ પ્રયત્ન કરવામાં આવે તે પણ તેમનીજ ફરજ છે. ત્રીજી જ સાધુઓને પેાતાના ગુરૂની વા પેાતાની નામના સીધી કે આડકતરી રીતે કરવાની જરૂર નથી પણ સમાજ સુધારણામાં તેમની મદદની ખાસ જરૂર છે! તે જે પેાતાની ફરજ સમજે, સમજી તેને અમલમાં મુકે તેા જે જૈન સમાજ અત્યારના કાયર રૂપમાં દેખાય છે તે એક વીરરૂપમાં ફેરવાઈ જાય. ચેાથુ શ્રાવકા પાસે સાધુએએ આડકતરી રીતે નકામા પૈસા ખરચાવવા ન જોઇએ; અત્યારના દેશની અંદર ગરીબી વધતી જાય છે તેવા વખતમાં જીર્ણોદ્ધાર ( કે જેની અંદર એછા ખચે વિશેષ પુણ્ય ઉપાર્જન થાય) તે મુકીને નવા દહેરાસરા બંધાવા પ્રયત્ન કરવા તે સારૂં તેા નહીજ કહી શકાય. આ રીતે લગ્ન ખર્ચ, ન્યાતવરા ખાખતમાં પણ લોકોને ખ આછા કરવા ઉપદેશા આપવા, સસ્તા ભાડાની ગરીબેને માટે ચાલેા બંધાવવી, નાનદાન માટે, પુસ્તકાહાર માટે, વિધવાથમા માટે કે એવા ખીજા કાઈ શુભ કાર્યોમાં પૈસાને વ્યય કરવેા–તે વ્યય નહી પણ તે પૈસા વ્યાજ સહિત આપણને પાછા મળે છે ? માટે આવા પ્રયત્નામાં પેાતાની પ્રવૃત્તિ વધારવી. વગેરે ઉપદેશ જુના દૃષ્ટતા સાથે નવા અને આધુનિક સમાજ ચિત્રાને અનુસરી જરૂર જેટલા આપવા. નવી શૈલીથી વ્યાખ્યાન આપવાની ખાસ જરૂર છે. નવી શૈલીજ નવ યુવાનેાને ધર્મ તરણ્ થા સમાજ તર દેારવશે. આટલું લખીને એક ખાસ અતિ ઉપયાગી પણ વિવાદગ્રસ્ત વિષયપર આવીશ. સાધુઓએ સામાજીક ત્યા રાજકીય વિષયામાં ખાસ ભાગ લેવાની જરૂર છે. સામાજીક વિષયેાપર ધ્યાન આપી આપણા સમાજને કેવા ફેરફારાની જરૂર છે તે શેાધી કાઢી, ગૃહસ્થ સમાજના નેતાઓનું તે તરફ ધ્યાન ખેંચી અને તેમને અમલમાં મુકવા અને તેના લાભાલાભ પણ સ્પષ્ટિકરણ સાથે રજુ કરવા. રાજકીય સ્થિતિ જોતાં અને કાળની પરિસ્થિતિ જોતાં રાજકીય જ્ઞાન મણુ તેઓને માટે જરૂરનું છે અને આ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવાની આવશ્યકતા છે. રાષ્ટ્રિય સભામાં જે સવાલા ચર્ચાય તે તે સવાલાને આપણા સામાજીક સવાલ સાથે શું સબંધ છે તે વિચારી તે સઘળા સવાલા આપણી પરિષદે જે પ્રતિવર્ષ ભરાય છે તેમાં ચર્ચાવા જોઇએ. પરિષદમાં આ સવાલા બધા છુટથી સાંભળી શકે અને તેપર વિચાર પણ કરી શકે ! આ જ્ઞાન ફેલાવવું અને આવા જ્ઞાનયુક્ત યુવા ઉત્પન્ન કરવાની સાધુઓની ખાસ ફરજ છે. સાધુએ આ પાતાના ધર્મ સ્વીકારી નાયકાને પણ તે બાબતેને સંપૂર્ણ અભ્યાસ આગ્રહ પૂર્વક કરાવે તેા સમાજ પેાતાનું કર્તવ્ય સંપૂર્ણ બજાવી શકે. સાધુઓને સંસાર સાથે સંબંધ નથી તે વાત આડે આવે છે પણ સમાજની વચ્ચે વસનાર સાધુઓ માટે તેા સમાજ તેમની પાસે કામ કરાવવા–માંગવા બધાએલીજ છે. ધર્મને નામે રાજકીય પ્રવૃત્તિની જરૂર શી છે તે કહેવું તે ધર્મ કે જે આત્મબળ ત્થા ભાવના આપે છે. તેને ઉપયેગ તજી નિર્માલ્યતા દર્શાવવી તેજ છે. પ્રથમ તિર્થંકર શ્રીમાન ઋષભદેવ ભગવાને પ્રથમ તા લોકોને રાંધતાં શીખવ્યું, જુદી જુદી જાતના કારીગરાના વર્ગો ઉત્પન્ન કર્યાં વિગેરે શું પ્રદતિએ નહેાતી ? કોઇ એમ કહેશે કે ગૃહસ્થાવાસમાં તેઓએ તેમ કર્યું હતું પણ જો તેવા અવધિજ્ઞાન યુક્ત ત્થા ભાવ સાધુને આમ કરવાના જો ધર્મી હેાય તે અવધિજ્ઞાન રહિત અને દ્રવ્ય સાધુના આ એક ધર્મ ન કહી શકાય ? ઇતિહાસ પણ સાક્ષી પૂરે છે કે શ્રીમાન, હીરવિજય
८०