Book Title: Jain Shwetambar Conference Herald 1918 Book 14
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
View full book text
________________
૧૦૨
જૈન શ્વેતાંબર કાન્ફરન્સ હેલ્ડ.
અને તેમાંજ સ્ત્રીત્વની સમાપ્તિ માને છે, લેખે છે. વ્હેન ! જોઇએ છીએ તેા કેટલીક બાબતામાં હાલમાં આપણી સ્થિતિ ધણા ભાગે અજ્ઞાનતાવશ જેવીજ છે શાસ્ત્ર પુરાણી નિન્દા રૂપમાં આગળ વધી જો કે બહુ આપણને વાવે છે, તેા તે તેમનુ જાણે પરન્તુ આપણે એટલું તે! કબૂલ કરવું જ પડશે કે આપણે આપણું ગૈારવ મૂર્ખતાને લીધે ગુમાવ્યું છે તે દિન પ્રતિદિન ગુમાવતાં જઇએ છીએ, સ્ત્રીઓની અજ્ઞાનતાથીજ દેશમાં અવિદ્યાના જીલમ વૃદ્ધિને પામ્યા છે; અનેક પ્રકારના કુરીવાળેએ પ્રવેશ કરીને શારિરીક તથા માનસિક બળને નષ્ટ ભ્રષ્ટ કરી નાંખ્યાં છે. ભારત દેશ તન મન અને ધનથી લાચાર બની ગયા છે, કળા કૈાશલ્યતા નાશ પામવા લાગી છે. અકકલહિન પ્રજા ઉત્પન્ન થાય છે અને કુસાના બીજે રાપાતાં જાય છે. તેમજ અજ્ઞાનતાને લીધે માનુષી ભાવ છેડી આસુરી ભાવ કેટલીક બાબતામાં જોવામાં આવે છે. આવી રીતે આપણા ગૃહ વ્યવહારની દરેક બાબતેામાં હાનીનુ મૂળ જોશું તેા વ્હેન ! આપણા શ્રી વર્ગની અજ્ઞાનતાજ મુખ્ય નજરે આવે છે. કારણ કે પુરૂષો કોંગ્રેસેાની અને કૅારન્સાની ખેડકામાં સંસારી બગડતા જતા રીવાજો માટે ઉત્તમ પ્રકારના ઠરાવાને અમલમાં મુકવાને સર્વાનુમતે કબૂલ કરે છે પરન્તુ તે ઠરાયા અમલમાં મુકાતા તેવામાં આવતા નથી. કારણ કે પુરૂષનું અડધું અંગ સ્ત્રી ગણાય છે અને તે મૂર્ખ એટલે અડધા અગથી શુ' બની શકે ? દાખલા તરીકે પુરૂષ કહે કે બાળ લગ્ન નથી કરવા ત્યારે બાઇ કહે કે મારે લ્હાવા લેવા છે. પુરૂષા કહે કે રડવા કુટવાના તથા ફટાણાં ગાવાં તે કુરીવાજ છે ત્યારે ખેતેા કહેશે કે તમારે બધુ પાલવે—મારે તે જવું જોઇએ વિગેરે; માટે જ લલિતા હેન! આપણે આપણી આવી સ્થિતિમાંથી ઉદ્ધાર કરવાના રસ્તા શાધવા એ આપણું પ્રથમ કર્તવ્ય છે અને તે ઘરમાં બેસીને દરેકના વિચારા જાણ્યા સિવાય જાણી શકાતાં નથી.
લલિતા—તેમાં વિચારા સાથે શુ સંબંધ છે ? કામ કરવાથી સુધારા થશે.
પદ્માવતી~~હેન વિચારા સાથે શું સંબંધ છે તે પણ હું તમેાને સમજાવું છું. કાઈપણ કા—પછી તે નાનુ હાય અથવા માટુ' હાય-કાય છે તે સંનું કેન્દ્ર સ્થાન વિ ચારાના સંધર્ષણમાંજ છે. વિચારેની આપ લે કરવાથીજ કાંઈપણ કાર્ય થઈ શકે છે.ને તે ઘરમાં બેઠાં એકલાંન વિચારા એકજ પ્રકારના જ્વલેજ આવે છે. કારણ કે નિમિત્તવાસી આત્મા છે. અેન! વિચાર એજ માનુષી જીવન છે, વિચાર એજ જીંદગીનું રહસ્ય છે, અને વિચાર એજ દિવ્ય ચક્ષુએ ગણાય છે. જે માણસ વિચાર શક્િતથી કમનશીબ બનેલું છે તેનું મનુષ્ય જીવન નિરર્થક છે, તે પશુ તુલ્યજ ગણાય છે, તે અમુલ્ય મનુષ્ય-જીંદગી હારી જાય છે. જીદંગીનું તત્ત્વ વિચારજ છે. વિચારથીજ મનુષ્ય દૈવી જીવન ગાળી શકે છે તે વિચાર ખળથીજ દેવ બની જાય છે. લલિતા હેન, વિચારેાનું બળ એટલું બધું છે કે તે
આ પારથી પેલી પાર લઇ જાય છે. સદ્ વિચાર એજ માસની સદ્ગતિ છે, સદ્વિચાર વડેજ પરમાત્માને ઓળખી શકાય છે. મેળવી શકાય છે, અને છેવટે પરમાત્મારૂપ બની રાય છે. હૈય, જ્ઞેય અને ઉપાદેયનું સમજવું તે પણ વિચારથીજ સમજી શકાય છે. વિચાંર માળાઓનું બળ એજ માસાને નશીબ ફેરવવાની કુંચી છે. જેવા જેવા વિચારને સેવીએ, તેવાં તેવા સાધનો કુદરત આપણુને મેળવી આપે છે. જેવી રીતે વડ નાનાં ઝીણાં
