Book Title: Jain Shwetambar Conference Herald 1918 Book 14
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
View full book text
________________
૧૦૪
જૈન શ્વેતાંબર કોન્ફરન્સ હેડ.
રસ્ત ન ગ્રહણ કરે તે સમજવું કે તે સૂખ જ છે. કેટલાંકની માન્યતા એવી છે કે સ્ત્રીઓને ભણીને શું કામ છે? ક્યાં નેકરી કરવા જવી છે? શું તેમને રાજ્ય ચલાવવાનાં છે તેઓ ભણીને વંઠી જાય છે અથવા ભણેલી પુત્રી રંડાય છે. આવું માનવું પ્રથમથી નહતું પણ વચમાં સ્વાથિ મિથ્યાભિમાનીએાએ રૂદનરૂપે ચલાવ્યું છે પરંતુ તેવી બાબતમાં હવે વિદ્વાનોએ પૂરવાર કરી આપ્યું છે કે પ્રથમ દેશસુધારામાં સ્ત્રી કેળવણીની મુખ્ય જરૂર છે. ધર કાંઈ ઘર નથી પરંતુ સ્ત્રી તેજ ઘર છે-તેજ ગૃહરાજ્યની તંત્રી છે. વળી સ્ત્રીઓએ ભણીને ઘણાં કાર્યો કરવાનાં છે. તે ગુલામ નથી પણ પુરુષોની સહધર્મચારીણીઓ છે, સાથી, સલાહકાર છે, તેમ તેમણે નોકરી કરવી નથી પણ ઘણા પ્રકારની જવાબદારીમાંથી મુક્ત થવાનું છે. તેઓ ભણીને વંઠી જતી નથી પરંતુ પિતાને કરવા યોગ્ય અને નહિ કરવા યોગ્ય, કામને વિચારી શકે છે તથા જીવનમાં ભૂષણ રૂપ શું ગણાય છે અને દુષણ રૂપ શું ગણાય છે તે વિચારીને સદ્ગણોને ગ્રહણ કરી શકે છે, દરેક પ્રત્યેની ફરજ સમજે છે ને બજાવે છે.
વિવેક વિનયાદિક ઉત્તમ ગુણો કેળવણીથી જ પ્રાપ્ત થઈ શકે છે. ભણેલી સ્ત્રીઓ વંડી જાય છે એમ કહેનાર સ્ત્રીઓને જ શીર એકાન્ત આરેપ ચઢાવનારાઓ છે. આવું બાલનારાઓ જરા પક્ષપાત છોડીને વિચાર કરે તે જણાઈ આવે; જગતમાં જોઈએ છીએ તે ભણેલા પુરુષ બધા જ શુદ્ધ ચારિત્રવાળું જીવન ગાળે છે એવું જોવામાં આવતું નથી તેથી કાંઈ તેમાં કેળવણું દેવું નથી. દોષ માત્ર બાળપણમાં મળેલાં માતા પિતાના કુસં. સ્કારેનેજ છે. હાલમાં સ્ત્રીવર્ગને ઘણે ભાગ બીનકેળવાયેલ હોવાથી પિતાનું કર્તવ્ય ભૂલી ગયો છે. અને તેથી બળહીન, બુદ્ધિહીન અને નાલાયક પ્રજા ઉત્પન્ન થાય છે ને પરાધીનતાએ છંદગી ગાળે છે. તેમને લાયક બનાવવામાં આવે ત્યારે જ પુરૂષોની સહધર્મ, ચારિણી બની શકે. બહેન ! સ્ત્રીઓને જગત માતાઓ કહે છે. જગતની ઉત્પત્તિ સ્થિતિ તે માતાઓથીજ છે. પૃથ્વીતુલ્ય ગંભીર ધૈર્યવાન માતાઓ હેવી જોઈએ. સહનશીલતા વિનીતતા તથા વિક્તાવાળી માતાઓ હેવી જોઈએ. પ્રાણાને પણ પિતાના નિશ્ચયથી ચલાયમાન થાય નહિ એવા દ્રઢીભૂત વિચારવાળી બનવી જોઇએ ઇત્યાદિ બાબતોની ઘણી ચર્ચા સભાઓમાં થાય છે. વળી કેવળ સ્ત્રીઓનો મેળાવડે હોવાથી વિના સંકોચે પિતાના વિચારે દરેકથી દર્શાવી શકાય છે અને આવી રીતે સભાઓમાં એકત્ર થવાથી હવે આપણે સ્ત્રી વર્ગ દેશની દાઝને માટે તેમાં કેટલાંક સમાજને માટે તેમાં પણ ખાસ આપણું સ્ત્રી વર્ગને માટે કેટલીક વિદુષિ બહેને એ આગળ પગલાં ભરવા માંડયાં છે. તેમાં તન મનથી અને ધનથી કામ કરી રહ્યા છે વળી કેટલીક આત્માર્થિ અને પરોપકારી બહેન
એ આત્મ ભાગ આપીને દેશ સેવાને અર્થે જ જીંદગી અર્પણ કરી દીધેલી છે. જુઓ પ્રથમ આપણું ગુજરાત પ્રાન્તમાં વનિતાવિશ્રામે, સેવાસદન, સ્ત્રી ઉદ્યોગ શાળાઓ, પાઠશાળાઓ, હિંદુ સ્ત્રી મંડળ તથા ભગિની સમાજ તથા શ્રાવિકાશાળા જેવી સંસ્થાઓ ક્યાં હતી ? આવી સંસ્થાઓની હયાતી હોવાથી સ્ત્રીઓની જીંદગીમાં ઘણું ફેરફાર થશે ને તેથી ભવિષ્યમાં સારા લાભ થવા સંભવ છે. લલિતા હેન, દરેક જ્ઞાતિની વ્હેનોના સહવાસમાં આવવાથી બુદ્ધિ વિકાસ પામે છે માટે જ્યાં સ્ત્રીઓના મેળાવડા હોય છે ત્યાં રહાઈને જાઉં છું ત્યાં મને આનંદ થાય છે. નવા નવા વિચારો અન્તઃકરણમાં ખુરી આવે છે. હેન, સાચું પુછો તે આવી સભાઓમાં મેં જ્યારથી જવા માંડ્યું છે ત્યારથી જ સમ
