Book Title: Jain Shwetambar Conference Herald 1918 Book 14
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
View full book text
________________
આવું કદી બેલશે નહિ.
છા કદી ચાલશે જ નહિ.
અમુક બાબતે આ પ્રમાણે ગોઠવાશે નહિ, અથવા અમુક વસ્તુઓ મને મળશે નહિ ત્યાં સુધી હું સુખી થઈ શકીશ જ નહિ.
મારા કાર્યની આસપાસ-મારી ફત્તેહની આસપાસ ઘણું ખરાબ લાગે વીંટાયેલા રહેલા જ છે.
આખી દુનિયામાં દુઃખઉપાધિ–મુશીબત–બેદ-ઉદ્વેગ સતાપ જ રહેલાં છે. કે .
મારે મારા માર્ગ શોધનમાં હમેશાં મુશીબત નડયા જ કરે છે. મને વારંવાર કાર્ય કરતે અટકાવવામાં જ આવે છે.
અમુક ખરાબ સંયોગો ઉત્પન્ન થાય એટલે હું તરત નાસીપાસ જ થઈ જાઉં છું. ગભરાઈ જ જાઉં છું. - અત્યારે તે બધા સંયોગે મને અનુકુળ છે, પણ હમેશાં તેવા સગો રહેશે કે કેમ તેની મને ભીતિ રહ્યા કરે છે. |
આ ઉપરનાં બધાં વાક્ય એક અંગ્રેજી માસિક ઉપરથી લેવામાં આવ્યાં છે. આવા આવા વિચાર કરવાથી મન બહુ નબળું પડી જાય છે. મનમાં જેવી ભાવના રાખીએ તેવી જ સિદ્ધિ થાય છે. માવના તાણી સિજિ તે વાત બહુજ જાણીતી પ્રસિદ્ધ છે. મન ઉપર આવાં નિષેધક પદ્ધતિના વિચારે બહુ ખરાબ અસર કરે છે, માટે આવા વિરોધી વિચારો કદી પણ સેવવા નહિ; આવા વિચાર-નિષેધક શૈલીની ભાવના મગજમાંથી સદા સર્વદા દૂરજ રાખવી. હમેશાં વિચારે પ્રતિપાદક શૈલીનાં જ કરવાં. અમુક કાર્ય બનશે જ. હું તે કાર્ય જરૂર કરીશ જ-ગમે તેવી સ્થિતિમાં-સગામાં હું તે કાર્ય પાર પાડીશ જ તેવા વિચારે હમેશાં સેવવાં તે જરૂરનાં છે. સત્યમાર્ગો દરિવાર છે. વિજય પ્રાપ્ત કરાવનાર છે-સીધે રસ્તે લઈ જનાર છે.
શબ્દમાં પણ બે પ્રકાર હેય છે. કેટલાંક શબ્દો બહુ અસર કરનારાં-વજનદાર હોય છે-ઉત્સાહની વૃદ્ધિ કરનારા હોય છે, ત્યારે કેટલાંક શબ્દો નકામાં, નિરૂત્સાહી કરનારાં હોય છે. નિષેધક શૈલીનાં મગજને નબળા પાડનારાં નિરૂત્સાહનાં ઘણાં વાકયો હોય છે, અને તેમાંથી કેટલાંક તે ઉપર દર્શાવવામાં આવ્યાં છે. આ બધાં વાકયો એક વખત માત્ર વાંચી જવા જેવાં જ નથી. તેમાંથી ઘણાં વાકયો તે શરીરની ખોટી નબળાઈ લાગે તેવે વખતે અગર માનસિક નબળાઈને વખતે આપણુથી આખો દિવસ વપરાયાંજ કરે છે. આવાં વાકે આવી વિચારણાની અસર મગજ ઉપર બહુ થાય છે. અમુક કાર્ય સારાથી થશેજ નહિ” તેવો વિચાર મગજમાં આવ્યા પછી તે કાર્યમાં ફત્તેહ મળવી મુશ્કેલ છે-તે કાર્યની સંપૂર્ણતાજ થવી મુશ્કેલ છે. “મને અમુક ખોરાક પચશે જ નહિ, અમુક સ્થળના હવા પાણિ અનુકુળ આવશે જ નહિ” તેવો વિચાર મનમાં ઉદભવ્યા પછી તેવો ખોરાક લેનાર : અગર તે સ્થળે જનારને તે અનુકુળ આવતા જ નથી. આવાં આવાં વિચારો માનસિકસમૃદ્ધિને ઓછી કરનાર છે. માનસિક વિશાળતા અટકાવનાર છે-મનને કાર્ય કરવામાં અડચણું કરનાર છે; નકામી ઉપાધિ વધારનાર છે. ખરાબ વાતાવરણ ફેલાવનાર છે. દરેક કાર્યની સફળતાને આધાર મન ઉપરજ છે. વિચારની મન ઉપર બહુ અસર થાય છે. તેથી
