________________
પૂર્તિ (પાના ૭૫ના અનુસંધાનમાં) છે. એફ. મુર લખે છે કે – ઈસ્વીસનના આરંભકાળ પહેલાં ઈરાક, શ્યામ તથા ફિલિસ્તાનમાં જૈન શ્રમણો સેંકડોની સંખ્યામાં પથરાયેલા હતા.
રેવન્ડ જે. સ્ટીવન્સન (અધ્યક્ષ રોયલ એશિયાટિક સોસાયટી) લખે છે કે –ગ્રીક લોકેએ પશ્ચિમ ભારતના જે જિમ્નોસોફીસ્ટ વિષે કહ્યું છે તે જૈન લેકે જ હતા.
જર્મન ઇતિહાસલેખક વાનકેમર લખે છે કે – મિસરમાં જે સમાનિયા” સંપ્રદાય છે તે જૈન શ્રમણોને જ અપભ્રંશ છે.
વિશ્વભરનાથ પાંડે જણાવે છે કે – ઈસુના જન્મ પહેલાં જૈન ધર્મ મધ્યપૂર્વમાં ખૂબ ફેલાયેલ હતો, જેણે યહુદી તથા પાછળથી ઈસાઈ અને મુસ્લિમ ધર્મ પર પ્રભાવ પડ્યો હતો.
પારક નામને એક રાજપૂત યુવાન ગયું હતું. તેની સાથે એક જૈનાચાર્ય પણુ ગયા હતા. એમણે ત્યાં જૈનધર્મને સારે પ્રચાર કરી છેવટે એથેન્સ (ગ્રીસ)માં સમાધિમરણ પ્રાપ્ત કર્યું હતું. (Indian Historical Quarterly Part II page 293 )
આમ તે કાળના મુનિએ પ્રચારની (મિશનની) એક નવી ભાવનાથી હિંદ અને હિંદ બહાર દૂર દૂર સુધી વિહરવા લાગ્યા હતા.
(પાના ૯૨ના અનુસંધાનમાં) સ્ત્રી–બાળકના રક્ષણની આપણું પર જવાબદારી હોવા છતાં એમના પર ગુંડાઓનું-આક્રમણખેરેનું આક્રમણું થાય ત્યારે પણ અહિંસાની દૃષ્ટિએ પિતાનું બલિદાન આપવાની વાત કરી મહાત્મા ગાંધીજીએ જગતના ઈતિહાસમાં પ્રથમ વાર જ માનવહિંસાને છેદ ઉડાડી દીધા છે. આવા એ ચુસ્ત ભાનવ-અહિંસાવાદી હતા. છતાં
