________________ 380 યુપીય પ્રજાના આચરણને ઈતિહાસ. નમુને છે, અને કૌટુંબિક જીવનની વિશુદ્ધિ ઉપર સમાજનાં સુખ અને નીતિને ઘણે આધાર હમેશાં હોય છે, તેથી કુટુંબ-જીવન બગડતાં આ સમાજ સડવા લાગે છે. વળી પતિ પત્નીના સંબંધ અને સ્નેહને સ્વભાવ જ ખાસ કરીને એવો છે કે તેમાં જે કોઈ અન્ય વચ્ચે પડે છે તેમાંથી ઘણું અનર્થ ઉપજે છે. વળી સંતતિનું પિષણ કરવામાં દરેક માણસને ખાત્રી હેવી જોઈએ કે પોતે જ તેને પિતા છે. છતાં કામવિકારની અત્યંત પ્રબળતાએ કરીને એવા ઘણુ અનર્થ બનવાને સંભવ રહે છે. આવા સંજોગોમાં એક ઘણું જ શોચનીય ચિત્ર સંસારમાં ઉભું થએલું છે. જે અભાગણી સ્ત્રીનું નામ પાડવું પણ શરમ ભરેલું છે, જે દંડ પેટે પ્રેમનાં ખાટા ઉભરા બતાવે છે અને વિષય-વાસનાના માત્ર ભેજ્ય સાધન તરીકે જ પિતાની જાતને સમપી દે છે; સ્ત્રી જાતિના અધમમાં અધમ અંગ તરીકે જેને તિરસ્કાર અને અપમાન થાય છે અને ઘણું કરીને રેગ, દુર્દશા અને અકાળ મૃત્યુને માટે જે નિર્મિત થઈ હોય છે, એ સ્ત્રીને વર્ગ દરેક જમાનામાં પુરૂષની પાપ-વૃત્તિ અને અધમતાને કાયમી ચિહન તરીકે દૃશ્ય થાય છે. પરંતુ આવી સ્ત્રી પોતે પાપથી ખરડાએલી છતાં સદાચારનું સંરક્ષણ કરવામાં અત્યંત પ્રબળ સાધન નીવડે છે. આવી સ્ત્રીના અભાવે ઘણું સુખી કુટુંબની બીન તકરારી વિશુદ્ધિમાં વિક્ષેપ થાત, અને લાલચના પ્રસંગ અભાવે ટકી રહેલા પિતાના પતિવ્રત્યના ગર્વમાં જે સ્ત્રીઓ આવી સ્ત્રીઓ પ્રત્યે કમકમાટી દાખવે એવી ઘણી સ્ત્રીઓને પ્રશ્ચાત્તાપ અને નિરાશાની વેદના ભોગવવાનો વખત આવત; કારણ કે એવા અવકાશની ગેરહાજરીમાં અધમ પુરૂષના આગ્રહ અને પ્રપંચની સામે છેડી જ સ્ત્રીઓ વિશદ્ધ રહી શકે. આમ જે સ્ત્રીઓ ભ્રષ્ટ અને અધમ ગણાય છે તેમના ઉપર જ અધમ કામ-વાસનાનું જોર ખાલી થાય છે. ધર્મ પળે અને સુધારા અનેક ઉદય પામે છે અને અસ્ત થાય છે, પરંતુ લોકેના પાપને લીધે આશા ભંગ બનેલી આ સ્ત્રી મનુષ્ય જાતની કાયમને માટે પૂજારણ રહે છે. પતિત્રત્યને ભંગ કરનારી આ અભાગણી સ્ત્રી કે સ્ત્રીઓ પ્રત્યે ઘણા
