________________ ગયો જામ્યો છે? અનંત કાળથી આ સ્થિતિ ચાલી આવી છે, છતાં હજી પણ જીવને એમ થતું નથી કે હવે તો આને તર્પણ ન કરું. એ જ જૂનો પુરાણો રદ્દી ક્યરાપટ્ટી વિષય સેવા-સ્પર્શ-રૂપ-રસ-ગંધ-શબ્દનો રસ હજીય છોડવો નથી. પરિણામ એ આઘો જાય પાછો જાય, પણ એ વિષય રસનો માર્યો વિષયચિંતાથી ઓતપ્રોત રહે છે. કેવી દુર્દશા ! મંદિરમાં જશે મંદિરમાં; તો ય ત્યાં એ નહિ વિચારે કે, “આ બહુ ઊંચા શિલ્પવાળી પ્રતિમા. પેલી નહિ.” શું કર્યું આ ? ભગવાનનાં દર્શન કરવાના, ત્યાં પણ રૂપ, દેખાવરૂપી વિષયને આગળ કર્યો. ટકામાપ્યા. એમાં એવું પણ બને છે કે પછી સામાન્ય શિલ્પ ઉપર સૂક્ષ્મ પણ અભાવ થાય છે ! અને એ સૂગ જાયે-અજાયે ઠેઠ પરમાત્મા પર પહોંચી જાય છે, પછી ભલેને “આ મૂર્તિ સારી, આ સારી નહિ” એમ મૂર્તિને જ ઉદ્દેશીને વિચારતો હોય પરંતુ એ મૂર્તિ ભગવાન તો ખરા ને ? જિનપડિમા જિનસારિખી. માટે ભૂલેચૂકે વિષયચિંતાને મૂર્તિ ઉપર લઈ જવા જેવી નથી. વિષયના રસ પર અંકુશ મુકાય તો વિષયચિંતા પર અંકુશ આવે. શેઠનો છોકરો ભારી વિષયચિંતામાં મગ્ન થઈ ગયો છે, “કન્યા રાજા ઊઠાવી ગયો, હવે શું કરવું? એ મારા પર પ્રેમવાળી તો હતી જપણ આ એના બાપે ઊંધું માર્યું, કહીં નાદે રાજાને કે નહિ બને !..." ખોટી નિષ્ફળ વિચારણામાં અટવાઈ રહ્યો છે. વિષયચિંતા એક ભૂતડી છે, મગજમાં ઘાલી એટલી વાર ! મનને કૂદાકૂદ કરાવે છે. એક તરંગથી બીજા તરંગ પર, ને બીજાથી ત્રીજા પર. વળવાનું કાંઈ નહિ, “સાપ ખાય ને મુખડું થોથું.' સાપે માણસને ડંખ માર્યો ત્યાં લોક કહે છે સાપે એને ખાધો, તો ખાય તો તો મોંમાં કાંઈ આવે, પણ અહીં સાપના મોંઢામાં શું આવ્યું? કાંઈ જ નહિ. મુખડું થોથું, ખાલી. એમ ચિત્ત ઘણાય તરંગ કર્યા પણ સરવાળે હાથમાં શું ? અનોખો વાર્તાસંગ્રહ /18
