________________ પરંતુ મોટો ભાઈ એની રાતોના ત્રાસ જોઈ કકળી ઊઠ્યો છે, તેથી હવે દરદથી છૂટકારો કરાવવા જીવનથી છૂટકારો કરાવવાનું ધારી બજારમાંથી અફીણ લાવીને ભાઈને આપતાં કહે છે, “આજે વૈદે દવા બદલી છે. કદાચ વધારે કડવી લાગશે. પણ શાંતિ થઈ જવા સંભવ છે.” અફીણથી વાળાનો રોગ ગયો. એમ અફીણ આપીને મોટો ભાઈ નોકરીએ ગયો, મનમાં ધારણા છે કે સાંજે આવીશ ત્યારે આના રામ રમી ગયા હશે. પરંતુ બન્યું ઊંધું. રોગીએ અફીણને દવા માની ખાઈ લીધી જ્યાં એ પેટમાં જઈ પજળ્યું કે એણે વાળાના દરદનો સામનો કર્યો. વાળો એક પ્રકારનું ઝેર છે; તેથી શરીરને એણે બીજો અપાય ન કર્યો. બીજું નુકસાન કર્યું નહિ, ને દિવસો પછી દરદ મટવાથી એને ઘસઘસાટ ઊંઘ આવી ગઈ. બોલો, આ જાણ્યા પછી વાળાનો રોગ હોય તો અફીણ ખાવાની હિંમત ચાલે ? “ના, ભાઈ સાબ ! પેલાને ભલે રોગ મટ્યો હોય પણ અમે તો અફીણથી મોત પામીએ તો ?' આવો ડર રહે છે, કારણ ? મનમાં અંકિત થઈ ગયું છે કે અફીણ મોત લાવે, અફીણ મારનારું. બસ, આ રીતે સમજી રાખવાનું છે કે વૈરાગી થયેલા ગુણસાગરને સાધુના સમાગમમાં નહિ, પણ ભલે ચોરીમાં હસ્તમેળાપ કરતાં કરતાં કેવળજ્ઞાન થયું ! પરંતુ આપણાથી આવો અખતરો ન કરાય. કેમકે પાણિગ્રહણ તો ડૂબાડનારું છે, તારનારું નહિ' એવું આપણા મનમાં વસેલું જોઈએ. જીવન માટે ઝેરનો અખતરો નહિ એમ ધર્મ માટે પાપક્રિયાનો અખતરો ન કરાય. ભરત ચક્રવર્તીને આરિસાભવનમાં ભલે કેવળજ્ઞાન થયું, પણ આપણને ભય રહેવો જોઈએ કે ભોગ ભૂમિ મને ભવમાં ડૂબાડે તો ?' અસ્તુ. | મોત માટે ઝેર આપનાર ઉપકારી - બે ભાઈની કથા 89
