________________ શેઠ ! રાજ્યગાદી પર રાજા તરીકે ભગવાન શ્રી જિનેશ્વર દેવની પ્રતિમાનો રાજ્યાભિષેક કરી દો.” બસ, શેઠને માર્ગ જડી ગયો, તરત પોતે ત્યાં સાંઢણી પર જઈ જિનપ્રતિમાનો રાજા તરીકે રાજ્યાભિષેક કરાવે છે. પછી રોજ રાજદરબારમાં રાજ્ય સિંહાસન પર પ્રતિમાને બિરાજમાન કરી પોતે એમના મંત્રી તરીકે કામ કરે છે. એટલે પછી મનથી એમ સમજે છે કે, અહીં હું રાજા જ નથી એટલે રાજ્યખજાનો એ કાંઈ મારો પરિગ્રહ નથી, મારી એના પર કશી માલિકી જ નહિ, તેથી મારું વ્રત અકબંધ રહેશે,' એમ સંતોષ માને છે. શાના પર આ ? આ શેઠના હૈયે જૈનશાસન વસ્યું છે તેથી પરિગ્રહ પરિમાણવ્રતને સાચી સંપત્તિ લેખી વ્રત પાલનને સાચી કમાણી સમજે છે અને હેયે એના પર એવી હૂંફ છે કે એની સામે ભરેલા ભંડારને કે મોટા રાજ્યને પણ જતું કરવામાં લેશ પણ ક્યવાટ નથી, ઊલટું હૈયે ધરપત છે. બોલો તમને આ ધન-સંપત્તિ મળી નથી કે મળવાની પણ નથી, છતાં “કરોડોનું ધન” એવું સાંભળવા મળતાં હૈયે કેવું સંવેદન થાય છે ? હૂંફનું કે ગભરામણનું? “અહાહા ! કેટલું બધું સરળ અઢળક ધન !' એવું મનને થાય ? કે “અરરર ! કેટલો મોટો નરકદાયી ભાર !" એમ ગભરામણ થાય ? આ બધું સાંભળીને તમને શું મનમાં એમ થાય છે ખરું કે, આપણે આવો ધન્ય દિવસ ક્યારે આવે !'ભલે ને બનવાનું નથી, પણ આટલા કોડપણ ન થાય? કોડ પણ થાય, તો પેલાની સુકૃતની ભારે અનુમોદના થવા સાથે જાતને માટે એવા સુકૃતની માન્યતા આવે અને શુભ ભાવના થાય, એમાં પણ સાચી સંપત્તિની કમાણી છે. પેલા શેઠને રાજ્યસંપત્તિ મળ્યાની હોંશ નહિ, પણ ગભરામણ છે કે, “હાય ! આ બલા આવી, તો મારા વ્રતનું શું ?" ત્યાં જ આત્મસંપત્તિની કમાણી પર વિદ્યાપતિ શેઠની કથા 135
