________________ આમ શેઠને બે ગભરામણ થઈ, ત્યાં લાગશે કે, પ્ર. પોતાને પરિગ્રહવત ભંગ ન થાય એ જોવાનું ને ? રાજા કોણ થશે એની ચિંતા શા માટે ? ઉ. એનું કારણ આ છે કે રાજ્યની ચિંતામાં પ્રજાના રક્ષણની ચિંતા છે. કેમકે કોઈ દુશ્મન રાજાને નથી ને જ ખબર પડી કે આ રાજ્ય રાજાવિહોણું છે. તો એ લશ્કર લઈ ચડી આવે, ને અહીં એક હુકમકારક રાજા વિના વેરવિખેર જેવું થઈ જવાથી સામો વ્યવસ્થિતા હલ્લો થાય નહિ, ને દુશ્મન સેના લૂંટફાટ ચલાવે તો પ્રજા ભારે સંકટમાં મૂકાઈ જાય. આ વિચારથી શેઠ ચિંતામાં પડ્યા ગભરાઈ ગયા છે. પરંતુ શેઠે જે નવ દિવસ રોજ ને રોજ ભરાયેલા ભંડાર આખાનું રોજ ને રોજ જે દાન કરેલ છે એનાથી એક બાજુ તો ઉગ્ર પુણ્ય વધી ગયું છે. તે બીજી બાજુ પોતાની ધર્મશ્રદ્ધા વધી ગઈ છે. પોતાને ધર્મશ્રદ્ધા તો હતી જ માટે દાન દેતા હતા, પરંતુ એમ દાનથી શ્રદ્ધાને સક્રિય કરવા જતાં અમલી કરવા જતાં શ્રદ્ધાને વેગ વધી રહ્યો હતો. સામાન્યથી આ નિયમ છે - શ્રદ્ધાને ક્રિયાથી અમલી કરતાં કરતાં શ્રદ્ધા વધુ સતેજ બનતી જાય. દા.ત. વ્યવહારમાં કોઈ વેપારી પર શ્રદ્ધા છે કે આ પ્રામાણિક છે, પછી એની પાસેથી માલ લેતો જાય અને એમાં પ્રામાણિકતા દેખાતી જાય, તેમ તેમ એ વેપારી પર શ્રદ્ધા વધે છે. એમ જો શ્રદ્ધા છે કે ભૂખ કરતાં ઓછું ખાવાથી અને હલકું ભોજન લેવાથી તબિયત બહાલ રહે છે અને પછી એ પ્રમાણે અમલ કરતો ચાલે ને સુંદર સ્વાથ્યનો અનુભવ કરતો જાય, તો એની એ શ્રદ્ધા વધતી જાય છે. એવી રીતે જો તપધર્મની શ્રદ્ધા છે કે - આત્મસંપત્તિની કમાણી પર વિદ્યાપતિ શેઠની કથા 133
