________________ પશુપંખી-કીડા-કીડી-માખી-મચ્છર શું કામ દેખાત જ? એ વિચારો ને કે આટલા બધા પશુ-પંખી-કીડા વગેરે કયા કારણે જળ્યા હશે ?' શેઠને આ બધી કશી વિચારણા જ કદી આવી નહોતી. તેથી આ સાંભળતા સ્તબ્ધ બની ગયા છે. મહારાજ કહી રહ્યા છે કે, “અંતકાળ સુધીની આ મહેનત પછી નથી તો અહીંની મિલકત સાથે ચાલતી કે નથી નવી મિલકત મળતી, અરે? મનુષ્યભવ પણ નથી મળતો, તો પછી શું સમજીને અંતકાળ સુધી આ મિલકત માટેની જ વેઠ કરવાનું રાખ્યું છે ? એ તો કહો ! શેઠ શું કહે? લ્યો તમને જ પૂછું, તમે શું કહો છો ? તમે કદાચ કહો, “પરલોક તો કોણે દીઠો છે ? બાકી સારા પૈસા હોય તો અહીં માલ-સેવા અને માન-સન્માન મળે ને ?' વેપલા કર્યા ને માલ ઉઠાવ્યાની અંતકાળે હુંફ ખરી ? “પરલોક કોણે દીઠો છે ? પરલોક તીર્થકર ભગવાન અને જ્ઞાનીઓએ દીઠો છે, માટે તો પરલોક હિતકારી શાસ્ત્રોમાં પરલોક અજવાળે એવો એમનો ઉપદેશ ભરચક ભરેલો છે. ત્યારે અહીંના માલમેવા અને માન-સન્માન ચાટતા રહેવાની વાત કરો છો, પણ કોઈનો અંતકાળ જોયો છે? એ સુખે મરે છે? જીવનભર વેપલો કર્યો, પૈસા કમાયા, માલમેવા ઉડાવ્યા, માન-સન્માન લીધા, એ બધાની અંતકાળે એને હૂંફ અને આનંદ હોય છે? તો તો આનંદ-કલ્લોલથી સુખે જ મરે ને? પણ ના, અંતકાળે તો હાય ને વોય જ હોય છે, કઈ મૂંઝવણ હોય છે, ભારે વિમાસણ હોય છે કે, “હાય ! આ બધું છૂટી જવાનું આ બધું અહ, તો પછી મારે ક્યાં જવાનું ?' આવો તમારો અંતકાળ જો નજર સામે લાવો તો ત્રાસ છુટશે. અહીંની આ વેપાર-ધંધા અને પૈસાના ટેર કરવાની અને તમને અંતે છોડી દેનાર કુટુંબ-કબીલાને સંભાળી બેસી રહેવાની મહેનત ગોઝારી લાગશે. મનને એમ થશે કે - અનોખો વાર્તાસંગ્રહો 118
