________________ ભરી આવે તો નવો હિસાબ મંડાય, ને સંપત્તિ ગણાય; કેમકે આગળ ઉપર મજરે એ મળે.... એમ અહીં આ સંપત્તિ મળી એ તો હવે પૂર્વનું એટલું ખાતું સરભર થયું, હિસાબ ચૂક્ત થયો. એ તો હવે જો એનાથી દાન-પરોપકાર સુકૃત કરીએ તો એનો નવો હિસાબ મંડાયો ગણાય, ને એ આપણી સાચી સંપત્તિ સાચી કમાણી કહેવાય. પરંતુ અત્યાર સુધી આપણે ભૂલા પડ્યા, તે આ લક્ષ્મીને સાચી સંપત્તિ માની દાન-સુકૃત કાંઈ કર્યા નહિ, સાચી કમાણી કરી નહિ. તેથી મારું મન તો એમ કહે છે કે હજી લક્ષ્મીદેવી તો દસમે દહાડે જવાનું કહે છે ને? પણ આપણે આજે જ બધી ય લક્ષ્મીનું દાન સુકૃત કરી લઈએ; કાલ કોણે દીઠી છે. આજ ભાઈ ! અત્યારે. પછી ખાધા ધાન તો ઘરમાં પડ્યું છે, જોઈશું આગળ શું થાય છે. પણ આજે જીવતા છીએ ને લક્ષ્મી હાથમાં છે તો અત્યાર સુધી ભૂલેલા આપણે ઠેકાણે તો આવી જઈએ ? લક્ષ્મી ગયા પછી કે જીવન ગયા પછી તો રાત પડી ગઈ. પછી તો અંધારે ગોતા જ ખાવા પડે. રાતનો ભૂલ્યો માનવી, દિવસે મારગ આય, પણ દિનનો ભૂલ્યો મૂરખો ફીર ફીર ગોતા ખાય.” શેઠ કહે છે કે, “જુઓ મારો વિચાર આ છે. તમને જચે છે ?' શ્રાવિકા કહે, “હા, હા, હા તમે વાત એક નંબરની કરી, ખરું સૂઝાડ્યું, સુકૃત એ જ સાચી સંપત્તિ ને સાચી કમાણી છે. તે વળી આ ધર્મ પામ્યા છીએ માટે સૂઝે છે તો હવે એ જ કરીએ.” શ્રાવક ધન્યવાદ આપતા કહે છે. ધન્ય તમને ! મારાં કેવા અહોભાગ્ય કે આવા તમે જીવનસાથી મળ્યા.” બસ, પંચમહાજન અને બીજા અર્થીઓને બોલાવીશેઠ-શેઠાણીએ બધી સંપત્તિનો પરમાર્થ કરી નાખ્યો. એ નિરાશસભાવે કર્યો, તેથી પુણ્યાનુબંધી પુણ્યના થોકની કમાણી થઈ. એમાં ઉધારો નહિ. સુકૃતદુષ્કૃત જે કરો એની તત્કાલ જ પુણ્ય કે પાપકમાણી ઊભી થઈ જાય; આત્મસંપત્તિની કમાણી પર વિદ્યાપતિ શેઠની કથા 127
