________________ ગઈ છું એટલે આ દાનની પૂર્વની તમારી ઘસાતા પુણ્યની જે સ્થિતિ પર મેં કહેલું કે હું દશમા દિવસે જવાની છું તે હવે સ્થિતિ બદલાઈ ગઈ, અતિ ઉગ્ર ભાવનાભર્યા દાનથી વર્તમાનમાં ફળે એવા ઉગપુણ્યવૈભવની સ્થિતિ ઊભી થઈ છે કે એનાથી બંધાઈ ગયેલી હું હવે જઈ શકું એમ નથી.” એમ કહી લક્ષ્મીદેવી અંતર્ધ્યાન થઈ ગયા. દાન માટે પણ વતભંગ ચલાવી લેવામાં મનોદશા મલિન : આ ધર્મ કરવા સાથે મનોવૃત્તિ બગાડ્યાનો દાખલો. એટલે (1) ધર્મ કરવા માટે, યા (2) ધર્મ કરવા પર અથવા (3) ધર્મ કરવાની સાથે મનોવૃત્તિ ન બગાડાય. એની પૂરેપૂરી તકેદારી જોઈએ. બસ, ધર્મ કરવાનો એટલે ધર્મની આગળ, પાછળ કે ધર્મ કરવા વખતે શુદ્ધ ધર્મની જ લેશ્યા રહેવી જોઈએ. એને મલિન મનોદશાથી અભડાવાય નહિ; નિર્મળ મનોદશા જ અખંડ જળવાવી જોઈએ. પેલો વિદ્યાપતિ શેઠ આ વિચારી રહ્યો છે કે આ લક્ષ્મીદેવી કહે છે કે, “હું તો તારા ઉદાર દાનના પુણ્યથી બંધાઈ ગઈ છું. તેથી હવે જઈ શકું નહિ. તો એનો અર્થ એ, કે જેમ ગયા નવ દિવસ સુધી ધન આવ્યું ગયું અને દાનધર્મ કરતો ગયો તો પુણ્ય ખૂબ વધ્યું એમ હજી પણ અહીં રહું તો એમજ સર્વદાન રોજ કરતો રહીને ધર્મ તો થાય એમ છે, પરંતુ રોજ ધન પહેલાં તો સ્વીકારાઈ જ જાય એમાં મારું પરિગ્રહપરિણામ-વ્રત ભાંગે ને એ ચલાવી-વધાવી લેવામાં મનોવૃત્તિ મલિન થઈ જાય. માટે હવે જ્યારે લક્ષ્મીદેવી નિશ્ચિત બંધાઈ ગયાનું કહે છે, તો પછી મારે અહીંથી ગòતિ કર્યે જ છૂટકો, અહીંખાલી પણ ભંડાર રાખીને રહું તો એમાં ધન ભરાય ને ? બસ, પહેર્યો લૂગડે અહીંથી નીકળી જાઉં. પેલા વિદ્યાપતિશેઠની મનોદશા સારી છે, તેથી પરિગ્રહ પરિમાણવ્રત ભાંગવું નથી; પછી ભલે પોતે પરિગ્રહ મેળવવાનો પોતે કોઈ ધંધો ના અનોખો વાર્તાસંગ્રહ 130
