________________ પણ હવે બોલાવ્યે શું વળે ? એને ગયે બાર મહિના ઉપર થઈ ગયા અને વહુને ચોથો મહિનો જાય છે.” “એની તમે ફિકર કરો નહિ, એ ઘાટ હું ઉતારી દઈશ. માત્ર તમારે એક ધ્યાન રાખવાનું કે છોકરો ગુપ્ત રીતે રાતના આવે અને પછી ઘરમાં ભોંયરામાં જ ખાનગી રાખવાનો. કહો આટલું બનશે?' ખીમચંદ કંઈક ખુશીમાં આવીને કહે છે, “એ તો બનાવીશ પણ આબરૂ રહેશે ?' જરૂર, તમે તમારે એટલું કરો, છોકરો આવ્યો છે કે ઘરમાં છે, એ કોઈને જરા ય ખબર ન પડવી જોઈએ.” “ઠીક, ઠીક, તમારો બહુ ઉપકાર.” કહીને ખીમચંદ ગયો ઘરે. ઘરમાં વાત કરીને છોકરાને એ મુજબની ચિઠ્ઠમોકલી ગુપ્તપણે બોલાવી લીધો અને ભોંયરામાં રાખ્યો. દયાચંદને જણાવી પણ દીધું. દયાચંદ હવે બુદ્ધિ લડાવે છે. પણ જો જો બુદ્ધિ એવી કે ઉપરથી જોતા દુશ્મનની પ્રવૃત્તિ કરાવે એવી લીગે, પરંતુ ગર્ભિત રીતે સામાની આબરૂ સાચવવાની કરામતવાળી છે. દાના દયાચંદનો બુદ્ધિ પ્રયોગ : દયાચંદે બુદ્ધિ એવી લડાવી કે એણે બહાર ચાર જણની વચમાં ગળગળો થઈને એવી વાત મૂકી, “જુઓને આ ખીમચંદ મારા હજાર રૂપિયા નથી આપતો. એનો છોકરો સારું કમાઈને લાવ્યો છે છતાં એને હજી રૂપિયા આપી દેવાનું સૂઝતું નથી.” બીજાઓ કહે, “અરે! એનો છોકરો તો પરદેશગયો છે, આવ્યો જ ક્યાં છે ?' આ કહે, “તમને ક્યાં ખબર છે? મને ચોક્કસ બાતમી મળી છે કે એ છ મહિનાથી ઘરે આવી ગયો છે, પરંતુ રૂપિયા આપવા પડે છે એટલે એને છુપાવી રાખ્યો છે.' “શું કહો છો ?' મૂર્ખ મિત્ર કરતાં દાનો દુશ્મન સારો - વેપારીની કથા 97
