________________ પણ એવો જ વિચાર કરે છે કે, “વાહ દીવાનજીઆવું કામ કરી આપતા હોય તો તો સોનાથી પીળું શું? આપણી કન્યા રાજરાણી થાય એવાં ભાગ્ય ક્યાંથી ?તરત કહે છે, તો તો કરોને ભાઈસાહેબપ્રયત્ન! એ બની આવે તો રૂડું રૂપાળું.” થયું, મંત્રી રાજાને ગમતું નક્કી કરાવીને ઊપડ્યો રાજા પાસે અને ખુશાલીના સમચાર આપ્યા. રાજા ખુશ થઈ ગયો. મંત્રીએ શેઠને હા કહેવરાવી દીધી. શેઠ, મંત્રી અને રાજા કેવા પોતપોતાના તાનમાં છે ! બધું વિષયચિંતાના પાયા પર. ન્યાય ચૂકવવાનું ભૂલી રાજા માયામાં તણાયો અને એના પર મંત્રીએ તાલંબાજી કરી એ રાજાની વિષયચિંતા તૃપ્ત કરવા માટે. શેઠે સગાઈ કરેલ જમાઈને વહેતો મૂક્યો એ કન્યાની વિષયસુખની ચિંતા ખાતર. વિષયચિંતાએ એ બધાને પેટમાં લીધા. તાવિક દષ્ટિએ જુઓ કે આમાં આત્માનું ભલું ક્યાં થઈ રહ્યું છે? હજી આગળ જુઓ વિષયચિંતા કેવું નિકંદન કાઢે છે ! રાજા સાથે કન્યાનાં લગ્ન થઈ ગયાં. એ રાજરાણી બની બેસી ગઈ. પરંતુ પેલો મૂળ શ્રેષ્ઠિપુત્ર એને ભૂલી શકતો નથી. એને તો જમ્બર આઘાત લાગી ગયો કે “હાય ! આ શું થઈ ગયું? આને રાજા ઉપાડી ગયો? બસ એના વિના જીવન ધૂળ છે.” મનમાં ને મનમાં સલવાય છે, ભારે કલ્પાંત કરે છે, રાત ને દિવસ એના જ વિચાર આવે છે. “હવે શું કરવું ?' એ શોધ્યા કરે છે. વિષયવાસનાનો અગ્નિ : જીવ અનંતા કાળમાં અનંતી સ્ત્રીઓ જોઈ આવ્યો છતાં તૃપ્તિ કયાં છે ? વિરામ કક્યાં છે ? કામભોગની લગનીનો અગ્નિ એમ બુઝાતો નથી, ઊલટો સતેજ રહે છે. ગીતા પણ કહે છે, “નાનું મ: પાનાનું રૂપમાન શાસ્થતિ' વિષયસુખની વાસના એના ભોગવટાથી શાંત થતી નથી, લાકડાં હોગ્યે જવાથી અગ્નિ શાંત પડી વિષય ચિંતાનો વિચિત્ર અંધાપો - શ્રેષ્ઠિપુત્રની કથા 17