________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આનંદલહરી
૨૯
મારે “હું” આ મારું વસ્ત્ર છે. તારા–મારામાં બહુ ફરક નથી. તારા “હું” ને લોકે “માયા' સમજે છે અને મારા “ હું”ને લેકે અવિદ્યા સમજે છે. તારો “હું” આ તારૂં વસ્ત્ર હોય તે તેને સાચવવા માટે કમરપટ્ટાની જરૂર નહિ. તેવી જ રીતે કામ કરવા માટે તને કમર કસવાની જરૂર નથી. તને કઈ કામ જ નથી, તું નવરી છે. જે વાત તુ ચીરા પૈવી છે તેને કમર બાંધવાની જરૂર નહિ. શાસ્ત્રકારે કહે છે કે તે આ સૃષ્ટિ દષ્ટિમાત્રથી ઉત્પન્ન કરી. આ જગત ચલાવવા માટે તારે કમર બાંધવાની જરૂર નહિ. આ જગત તારે માટે એક રમત છે. તે તે આ કમરપટ્ટો શોભા માટે બાંધ્યો? ના, શેભાની તને આસકિત નથી કારણ તુ પૂર્ણકામ છે. તેં કમરપટ્ટો બાંધ્યે છે તે કેઈની શોભા વધારવા માટે. તારી કેડ ઉપર જઈને જે લોકો બેઠા, વાલમીકિ–સનકાદિ લોકો, તેમની શોભા વધારવા તે એમને કેડ ઉપર વસાવ્યા. આ લોકોનું નામ 'ઉચ્ચારવાથી અમારૂં મંગળ થાય છે. આ બધા તારી કેડ ઉપર બેઠા છે, તેથી મારી દષ્ટિ તારી કેડ ઉપર જ હેય. વસિષ્ઠ, વ્યાસ, ગૌતમ આ બધા હીરા તારી કેડ ઉપર બેઠા છે. તારે કટાભાગ વિશાળ હોવાથી મારી દષ્ટિ તારી કેડ ઉપર જ છે. તારી કેડ ઉપર બેસવાનું મન થાય. શંકરાચાર્ય જે કહે છે કે બા! તારો કરભાગ વિશાળ છે તે શૃંગારીક નથી. ગમે તેટલા હીરા તારી કેડ ઉપર બેઠા હશે તે પણ તેના ઉપર મને જગા છે; “જગા નથી' આ શબ્દ નથી. મા! તારી કેડ ઉપર બેસવાનું મન થાય છે. હું નાનું અને તું મટી. મારે તારા મોઢા પાસે આવવું છે તે કેવી રીતે આવું? છ ફટની મા અને દોઢ ફૂટનું બચ્ચું માનું કે હું કેવી રીતે જોઈ શકે? મા તેને કેડ ઉપર લે તે જ. મારી બધી દષ્ટિ તારી કેડ ઉપર છે કારણ મને તારી કેડ ઉપર બેસવું છે અને ત્યાં જ મારી જગા છે. મારા સ્થાનથી હું ચૂત થયે છે તેથી મને લોકો બોલવા લાગ્યા, ટેકવા લાગ્યા, પંચમહાભૂતે મને રડાવે, ગ્રહ મને ડરાવે. આમ હું ડરતે ડરતે છવું છું. ઉપનિષદ કહે છે કે અમૃતસ્ય પુત્રાટ તે હું ડેર શા માટે? હું ડરું છું કારણ મેં મારું સ્થાન છેડયું છે. સ્થાનભ્રષ્ટ ન શામજો-સ્થાનભ્રષ્ટ થયેલા લેકે શોભતા નથી, તેથી મતિમાન કો પિતાનું સ્થાન છેડતા નથી. દાંત સ્થાન પરથી છૂટા થાય તે આપણે તેને આઘે કરીએ. સ્થાન ઉપર હોય ત્યાં સુધી તેને ખૂબ સંભાળીએ. લેક વાળને કેટલા સંભાળે? તેલ નાખીને અરીસામાં જોતા જ હોય. પણ હજામ વાળને કાપે કે તે વાળને તે અડકતા પણ નથી. હજામને કહે કેતુ જ ઉપાડ, કારણ વાળ સ્થાનભ્રષ્ટ થયા તેથી તેમની શેભા રહી નહિ.
For Private and Personal Use Only
