________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તત્વજ્ઞાન
તેને જગતમાં સંદર્ય રેડવાનું કહ્યું હોત તે આ ગેટાળે ન થાત. બીજો કઈ જગત બનાવત તે જગત આટલું સુંદર (અને પરિણામે ભયંકર) ન થાત, પરંતુ જગદીશે જ આ જગત બનાવ્યું છે તેથી જગત અંદર જ લાગે છે. “પ્રભુ! જગતમાં જે સોંદર્ય છે તે તેમાં રહેવાવાળા અને તેને જેવાવાળા અમને વિકારી બનાવે છે” આ જીવની સમસ્યા છે. જગત સુંદર છે; પણ આ સંદર્ય જે જુએ અને જેને સૌંદર્ય લાગે તેને તે વિકારી બનાવે છે.
જગત સુંદર છે તેથી જેવાવાળ લેક વિકારી થવા નૈસર્ગિક છે. શું જગત જેવાવાળામાં દુર્ગણ હશે? આ એક માનવની સમસ્યા છે. હું વિકારી ન બનીશ એમ બોલવું કઠણ છે અને જગત સુંદર નથી એમ બેલડું મૂર્ખાઈ છે. જગત ખોટું છે, માયા છે, પરપોટીયા જેવું છે, જગતમાં સર્વ સુર્ણ, સર્વ – આમ બેલવું બુદ્ધિગમ્ય (logical) કાં તે વિવેકયુકત લાગતું નથી. હું સરસ મેગરાનું ફૂલ હાથમાં લઉં અને કે જે મને કહે કે, “એ બેટું છે, કારણ તે ગઈ કાલે હતું નહિ અને આવતી કાલે હશે નહિ” તે હું તેને કહીશ કે, તું જ છેટે છે, તારું કહેવું બુદ્ધિગમ્ય (logical) નથી; કારણ હમણાં મોગરાનું ફૂલ સુંદર છે જ. જગતનું સૌંદર્ય ઘટાડવાને અપરિપકવ લેકેએ જગત તરફ નફરત નિર્માણ કરવાને માટે પ્રયત્ન કર્યો છે, પણ તે સફળ થયા નથી. “જગત છેટું છે, માયા છે” આ ફક્ત પુસ્તકમાં રહે. સંસાર ખોટે છે” એમ બોલવાવાળો માણસ પોતાને સંસાર સાશે ચલાવવાને માટે જ એમ બોલતે હેય છે. સંન્યાસી બાવા બંગલાના શણગારેલા હોલમાં મુલાયમ ગાદીતકિયા ઉપર બેઠા હેય, અગરબતીની સુગંધ ચારે તરફ મહેકતી હેય, પાસે જ ફૂલેને ઢગલે પડે હેય, એક તરફ કિમતી સેલાં પહેરેલી બહેને બેઠી હેય, બીજી તરફ સૂટ પહેરીને ભાઈઓ બેઠા હોય; ત્યારે સંન્યાસી બાવા “જગત છે છે” એમ બોલે તે તે કેટલું હાસ્યાસ્પદ લાગે ? “જગત છેટું છે? એમ નથી સંન્યાસી બાવા માનતા, કે નથી એમને સાંભળનાર માનતા; પરંતુ જગત તરફ નફરત નિર્માણ કરવાને તેમને આ એક રસ્તો લાગે છે.
For Private and Personal Use Only
