________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
, आनंदलहरी, memory
श्लोक ८ विधात्री धर्माणां त्वमसि सकलाम्नाय जननी। त्वमर्थानां मूलं धनदनमनीयाड्रधिकमले। त्वमादिः कामानां जननि कृतकंदर्पविजये।
सतां मुक्तबीजं त्वमसि परमब्रह्ममहिषी॥८॥ રન્જિાઈ –મા! તું સકલ ધર્મોની વિધાત્રી છે, સમસ્ત વેદને જન્મ
આપવાવાળી છે. તું જ બધા વૈભવનું મૂળ છે. કુબેર ભંડારી પણ તારી પાસે વાંકે વળે છે. કામનાઓનું આદિકારણ તું જ છે. તે કામદેવને છ છે અને તું જ પરબ્રહ્મરૂપ મહેશ્વરની પટ્ટરાણી છે. સંતે અને સજજનેને માટે મુક્તિનું બીજ તું જ છે.
હે જનની! કહીને શંકરાચાર્ય હાંક મારે છે. આ લેકમાં જરા જુદી ઢબે વર્ણન કરે છે. હવે કેવળ શરીર કાં તે બાએ પહેરેલા આભુષણેનું વર્ણન નથી કરતા. શંકરાચાર્ય કહે છે: “હે બા! તું ધર્મોની વિધાત્રી છે, તું જ ધર્મ બનાવવાવાળી છે.”
ધર્મ એટલે શું? ઘાતુ ધર્મનિત્યાહૂ: સમાજને પકડી રાખવાના કાયદા અને નિયમને ધર્મ કહેવાય. કુટુંબની ધારણ કરવા માટે, કુટુંબને પકડી રાખવા માટે કાયદા હોય છે. તે કાયદા કંઈ લખેલા હતા નથી પણ તે છતાં આવા નિયમે હેાય તેને ધર્મ કહેવાય.'
બા! આ સૃષ્ટિ તે નિર્માણ કરી છે. તેમાં કેમ રહેવાનું તેની માર્ગદર્શક તું જ છે.” ધર્મ કેઈ વ્યક્તિએ બનાવેલ નથી. આજે લોકેની એવી માન્યતા છે કે સમાજની ધારણા માટે જેમ જેમ નિયમની જરૂર પડતી ગઈ તેમ તેમ માણસેએ નિયમ બનાવ્યા;
For Private and Personal Use Only