________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તત્વજ્ઞાન
અમે આંબાવાડી ઊભી કરવામાં જેટલા મશગૂલ છીએ તેટલા ચિદાનંદલતિકાની વાડી બનાવવા ઉત્સુક નથી. ચિદાનંદલતિકાની વાડી જ નથી; કારણ આબે લગાડીને ફળ મળે, પૈસા મળે, ચિદાનંદલતિકાથી શું મળે? પરંતુ વાલ્મીકિએ પોતાના જીવનની અંદર આ ચિદાનંદલતિકાના ઝુંડ વાવ્યાં તેથી તેમની જીવનવાડી શેભે છે. વાલમીકિની વાડી છે કારણ તેમણે ચિદાન દવૃક્ષ વાવ્યાં છે. છગનલાલનું જીવન રણુ છે કારણ તે વ્યવહારૂ હેવાથી ચિદાનંદવૃક્ષ વાવતે જ નથી. વાલ્મીકિ, યાજ્ઞવલ્કય, પતંજલિ, વસિષ્ઠ આ લેકના જીવનેને એટલે વિચાર કરશે તેટલા તે વાડી જેવા લાગશે. તેમની વાડીમાં ફરે અને તેની શોભા જોતા જ રહો. આ વાડીમાં ફરતી વખતે સુખ-દુઃખ આઘા રાખીને જાઓ. શેરબજાર સાથે રાખીને વાડીમાં ફરશે તે વાડીને આનંદ મળશે નહિ. આવી રીતે સુખ-દુઃખના પિટલાંઓ દૂર રાખીને જ તેમની વાડીમાં જાઓ. સવારના ત્રષિતર્પણ કરતી વખતે તેમની જીવનવાડીમાં ફરવાનું હોય તે વખતે બીજો વિચાર ન આવે જોઈએ, તે જ વાલ્મીકિની લીલીછમ વાડીનું સૌદર્ય જોવા મળે. कूजन्तं रामरामेति मधुरं मधुराक्षरम्। आरुह्य कविता शाखाम् वन्दे वाल्मीकि વારિત્રમ્ વાલમીકિ આ શબ્દમાં જ માધુર્ય છે. યાજ્ઞવલ્કય આ શબ્દમાં જ કંઈ તેજ છે. આ કેનાં જીવન લીલાછમ છે. લીલીછમ વાડી જેવા તેમનાં જીવને છે. જેમ શિવજી કેવલ્યપદ આપી શકે તેવું સામર્થ્ય આ શાળા ની સેવા કરવાથી આવે એમ શંકરાચાર્યને કહેવાનું છે. કારણ આ જીવનમાં ચિદાનંદલતિકા વાવેલી છે. જ્ઞાનરૂપી ખાતર વગરના ભકિતના વેલા ભાદરવા મહિનામાં ખલાસ થઈ જાય; ચૈત્ર શાખમાં તે તેને પત્ત પણ ન લાગે.
જીવનને રણું બનાવવાનું કે લીલીછમ વાડી? જે વાડી બનાવવાની હશે તે ચિદાનંદવૃક્ષ વાવે. આ ચિદાનંદવૃક્ષ જે વાવે તે તે કેવલ્યપદ મેળવશે જ પરંતુ બીજા સેંકડો લોકોને તે પદ અપાવવાનું તેમનામાં સામર્થ્ય આવશે. ચિદાનંદલતિકાની વાડીનું ફળ શું? તે તે નિર્ગુણ નિરાકાર થઈ જ જાય. પરંતુ કૈવલ્યપદ આપી શકે તેટલી હિંમત એનામાં છે.
For Private and Personal Use Only
