________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આનંદલહરી
૧૨૫
વાંચવાનું અને સાંભળવાનું વારંવાર મન થાય. આ મુખપાસના છે.
કેટલાક નેત્રપાસક હોય. તેઓ માંગત્યની દષ્ટિથી જોતા હોય, તેઓ વિશ્વમાં માંગલ્યનું દર્શન કરતા હોય.
કેટલાક પ્રભુના મસ્તકના ઉપાસક હેય. પ્રભુના મસ્તક પાસે ખરી ઠંડક છે; કારણ ત્યાં જ્ઞાન હોય. ભગવાન ગીતામાં પણ તેમનું વર્ણન કરે છે-જ્ઞાનવામૈવ મે મતમ જ્ઞાનીભક્ત મારો આત્મા છે એમ ભગવાન કહે છે.
આ બધી ઉપાસનાઓમાં થોડોઘણે દેષ આવે છે. પગના ઉપાયકે દેડશે; પણ તે અજ્ઞાની હોય છે. હસ્તે પાસના કરવાવાળા કર્મયેગ કરતા રહેશે, પરંતુ તેમાં વૈફલ્ય આવે, કારણ કામ કરીને પણ કંઈ વળતું નથી. છેકરા અને પત્નીને સુધારતાં સુધારતાં થાકી જાય; પણ તે પથ્થરા પાકા છે તેથી પલળતા જ નથી. આવી રીતે હસ્તે પાસનામાં વૈફલ્ય આવી જાય. કર્મ કરવામાં વૈફલ્યતા આવે તે સહન કરવાને પ્રસંગ આવે ત્યારે માણસ થાકી જાય. મુખપાસનામાં પણ કોઈ દિવસ કંટાળે આવે; અને નેત્રપાસક પણ થાકી જાય. વીસ કલાક ભગવાનને ગમતું જીવન જીવવામાં માણસ થાકી જાય. એફસમાં મટે ઓફીસર ધ્યાન રાખતે બેઠો હોય તે કામ કરનાર કંટાળી જાય. આ બધી ઉપાસનાની ચડતી શ્રેણું છે, પણ તેમાં દેષ આવી જાય છે.
જ્ઞાને પાસનામાં ગંગાવતરણ છે. જગદીશના માથામાંથી ગંગા વહે છે. કઈ ગંગ? પ્રાસે માત્રસ્પર્વ ન–સ –જેનાથી ભગવત્પદની પ્રાપ્તિ થાય તે ગંગા. મસ્તકે પાસના શ્રેષ્ઠ છે. તેમાં પ્રભુના મસ્તકમાંથી પ્રેમપ્રવાહ નીકળે છે, તેથી ત્યાં ઠંડક છે.
પાઘપાસનામાં પ્રભુના પગને સ્પર્શ થાય તે જીવન સોનાનું થઈ જાય; પણ તેમાં ઠંડક નહિ. કર્મવેગ કરવાવાળા હસ્તે પાસની પ્રભુ પીઠ થાબડે તે જીવન સોનાનું થાય અને આનંદ આવે. જે લોકોને પ્રભુના મુખારવિંદમાંથી સાંભળવા મળ્યું તેવા મુખપાસકને ચિતન્ય દેખાય. નાંસિને ગણપતિએ પોતે જ ભણાવ્યું. નાંભિએ ગણપતિને કહ્યું કે, મેટી મૂછવાળા શિક્ષકને મને ડર લાગે છે માટે
For Private and Personal Use Only
