________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૭૨
તત્વજ્ઞાન
પાપનું યમરાજ શાસન કરે છે.
જેમ આંખની ધાકથી તું બેલી તે કાયદો થયે; તેવી જ રીતે રાતના સૂતી વખતે તે જીવને ખેળામાં લઈને તેના કાનમાં જે કંઈ પ્રેમથી કહ્યું તે જ જ્ઞાન છે, વેદ છે. શાસ્ત્રાવ એટલે વેદ. વેદ કૃતિ કરાવે છે અને જ્ઞાન આપે છે. વેદે કૃતિપ્રધાન છે, વિચારપ્રધાન છે અને ભક્તિપ્રધાન છે. મિમાંસકે એટલે સુધી કહે છે કે વેદ કૃતિપ્રધાન છે તેથી જે લીટીમાં કતિ ન હોય તે લીટી કાઢી નાખો. વેદમાં કૃતિપ્રધાન, વિચારપ્રધાન, ભક્તિપ્રધાન ઘણું વાત છે, પણ બા ! આ બધાજ વેદની જન્મદાત્રી તું છે. તે વેદો આપ્યા છે, વૈદિક સિદ્ધાંત તેં આપ્યા છે તેથી જીવનમાં માર્ગદર્શક તું છે; તું જે રસ્તે દેખાડશે તે રસ્તે જીવ જશે. આમ જીવત્વના ધર્મો તું દેખાડશે, સકળ જ્ઞાનની જન્મદાત્રી તું છે. - મા! તું જ્ઞાન આપે છે તેને બેજ થતું નથી. જગતમાંના બીજા જ્ઞાનેને બેજે થાય; પરંતુ જગદંબા જે જ્ઞાન આપે છે તેને બજે થતું નથી; ઊલટે જે થયું હશે તે બાએ આપેલા જ્ઞાનથી હળ થશે, કારણ માએ કહેલું તત્ત્વજ્ઞાન મીઠું છે. વાસ્તવિક તત્ત્વજ્ઞાન અઘરૂં છે, લૂખું છે છતાં પણ તારા મોઢે જે તત્ત્વજ્ઞાન મળે તેમાં મીઠાશ છે, કારણ વેદની જ્ઞાનદાત્રી તું છે.
બા! તું જે જ્ઞાન આપે છે તે પુસ્તકમાં હેતું નથી. પુષ્કળ પુસ્તક વાંચે પણ તેમાંથી સમાધાન મળતું નથી. લેટે કહે છે કે લખેલા શબ્દ નિજીવ છે (letters are dead) તે એ ચેતન્ય કયાંથી આપી શકે? જે કે શબ્દમાં બ્રહ્મશકિત છે; પણ પુસ્તકથી શાંતિ નહિ, સમાધાન નહિ
ઉપનિષદમાં નારદજીના ભણતરનું કબધ લખાણ છે, તે વાંચતાં ત્રણ-ચાર મિનિટ લાગે. આવા નારદજી પણ કહે છે કે હું ઘણું ભર્યો પણ સાડથું મળવવાPિ–આમ ઘણું પુસ્તકે વાંચીને જીવન ઉન્નત થાય છે એમ માનવાનું કારણ નહિ, ઊલટું જે ઘણા પુસ્તક વાંચે તે રોગી છે. જેને ત્યાં વધારે જવાની
For Private and Personal Use Only
