________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આનંદલહરી
કર્મયેગી થવા પ્રયત્ન કરું છું અને ઘડીકમાં હું ભકત થવા પ્રયત્ન કરૂં છું. આ મારા મનની ચંચલતા છે. પરંતુ બા! આ બધાની પાછળ મારો મક્કમ નિશ્ચય છે કે મારે બાને પ્રસન્ન કરવી છે. “મારે મા મેળવવી છે' આ બારામાં મારું મન સ્થિર છે, મક્કમ છે.
બા! હું કર્મચાગી થવાની ઈચ્છા રાખું છું. ભક્તિ કરવા, જ્ઞાન મેળવવા અને તપસ્વી થવા પ્રયત્ન કરું છું. બા! હું શું કરું કે જેથી તે પ્રસન્ન થાય? બા! તું મારા ઉપર ગુસ્સે થઈ છે?
છે જ્યારે ગુસ્સે થાય ત્યારે નાના બાળકને સતત એમ લાગે કે “હું શું કરું તે એ પ્રસન્ન થાય? આવી રીતે બા! તને મેળવવાના માર્ગ માટે મારું મન ભલે ચંચલ હેય, તે એક માર્ગે સ્થિર થતું નથી, પરંતુ બા! તને પ્રસન્ન કરવાની મારી ભાવના સ્થિર છે તેથી તું દયાપૂર્વક મારું હૃદય જે કે તેને મેળવવા સિવાયની બીજી કઈ ભાવના એની પછવાડે નથી.
સાધકને આ પ્રશ્ન સતત મૂંઝવે છે કે ભગવાન તેનું કામ કરીને પ્રસન્ન થશે કે ભકિત કરીને પ્રસન્ન થશે? બા! તું દયાપૂર્ણ દૃષ્ટિથી મારી તરફ જેન્સમવાડ€મધુના- આ શબ્દરચના અતિશય સંદર રીતે કરેલી છે, આના ઉપરથી એમ લાગે છે કે શંકરાચાર્ય પણ થોડા ચંચલ થયેલા હોવા જોઈએ. જ્ઞાનીભકતને પણ ઘડીકમાં એમ લાગે કે ભક્તિ સારી અને ઘડીકમાં એમને લાગે કે મુક્તિ સારી. '
જીવાત્મા ઉપરને કચ કાઢો કે તે સ્વચ્છ થઈ જાય. એને વિદ્યાનિવૃત્તિ કહે. શંકરાચાર્યનું બ્રહ્મસૂત્ર શારીરભાષ્ય વાંચે તે તેમાં ગઈ ત્રહ્માસ્મિ ની ગર્જના સંભળાશે. આ તરવજ્ઞાન છે. આ જ શંકરાચાર્ય તેત્ર ગાય ત્યારે જગદંબા પાસે યાચના કરે કે, “માિં હૈયા નનની નનન થતુ મમ વૈ બા! તું મને જન્મ આપ– આવી રીતે “ભક્તિ કે “મુકિત આના બારામાં એમની સ્થિરતા આવતી નથી. એમને ઘડીકમાં લાગે કે સાકર બનું અને ઘડીકમાં લાગે કે સાકર ખાઉં. જ્ઞાની ભકતને પણ જન્મને મેહ હોય. મુકિતની પગથી (stage) ઉપર ગયેલા પણ જન્મ માગે છે. એમને ઘડીકમાં લાગે છે કે મુકિત જોઈએ અને ઘડીકમાં લાગે છે કે ભકિત જોઈએ. પરિણામે બધા ચંચલ છે.
For Private and Personal Use Only
