________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬૨
તત્વજ્ઞાન
પણ જ્ઞાની લોકેને આધારે ઊભી છે. જગતના કહેવાતા મોટા, સ્વાથી માણસને તને આધાર નથી પણ જે શિવરૂપ થયા, જે જ્ઞાનરૂપ છે તેમને તેને આધાર છે. તે જેટલા અડગ એટલે તારો આધાર અડગ છે.
વઢનતા લૂસિરસા - સ્તનરૂપે રહેલા ફળના ભારથી તું નમ્ર થઈ છે. મા! તારા સ્તન દૂધથી ભરેલા છે, તેથી તે નમ્ર થયેલી છે. તને એમ લાગે છે કે આ દૂધ હું કને ધવરાવું? સ્તનમાં દૂધ આવી જાય તે સ્ત્રીઓને બેચેની થાય. તેવી રીતે બા! તારા સ્તનમાં દૂધના ભારથી તું નમ્ર દેખાય છે. તેને વિચાર આવે છે કે હું કને ધવરાવું? આ એક જ વિચાર તારા મગજમાં ચાલે છે. બાના ખેાળામાં કેનું માથું જઈ શકે? જે દીન થયે નહિ, જેના મગજમાં લાચારી નથી, તેનું માથું બાના ખોળામાં જઈ શકે. બાનું સ્તનપાન કેના હેઠ કરી શકે? જેના હેઠે જિંદગીમાં ક્ષુદ્ર શબ્દ ઉચ્ચાર્યો નહિ, લાચારી કરી નહિ, જેના હેઠમાંથી દીનતાને નીકળે નહિ, તે બાનું સ્તનપાન કરી શકે.
શંકરાચાર્ય કહેઃ “બા! હું તારે છું તે પછી તેને શંકા શાની કે કેને ઘવવરાવું? કેને સ્તનપાન કરાવું?” આ પ્રશ્ન જ નથી. એમાં શંકાનું કારણ જ નહિ. શંકરાચાર્ય કહે કે “મારા જેવાને ધવરાવ.” શંકરાચાર્ય સ્વાથી છે. પણ મહાપુરુષને સ્વાર્થ પણ માટે. તે કહે, “બા! તું ચિંતા શા માટે કરે છે? કેને ધવરાવું આને માટે તેને ચિંતા કેમ થાય છે? બા! હું બેઠે છું, તું મને ધવરાવ. તું મને નહિ ધવરાવે તે બીજા કેને ધવરાવશે !”
તુકારામ કહેઃ “બા એક જ ઈચ્છા છે કે તું મને ધવરાવ૨ વાટે નવા સ્તનપાન ન૨ે વન રવિ બા ઈચ્છા છે કે તું મને સ્તનપાન કરાવ—આ વાત્સલ્યપૂર્ણ વચન છે, શૃંગારિક નથી. બા! અમને ધવરાવ. તુકારામ કહે:
जाणते लेकरं माता लागे दूर धरूं । तैसे न करी कृपावंते पांडुरंगे माझे माते ॥
For Private and Personal Use Only
