________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૫૦
તરવજ્ઞાન
છોકરો નીચે ગયો કે મા ગેલેરીમાં આંટા મારતી હોય. તેને ડર હોય કે છોકરો રસ્તો ઓળંગતાં મેટરમાં તો નહિ આવી જાય ને? તેને કઈ ઉપાડી તે નહિ જાયને? આ જે મનમાં વાત આવે તે આંખમાં દેખાય. આવી રીતે જગદીશની આંખમાં શંકરાચાર્યને છોકરા માટેની આવી ભીતિ દેખાઈ, કારણ તેમને જગદીશ જોડે આત્મીય સંબધ છે. જગદંબાને થતું હશે કે જગતને આંગણામાં છેકરાને કેઈ બનાવશે તે નહિ ને? તેને દુઃખ તે નહિ પડે ને? તે સુખી તે રહેશે ને? મા જ્યારે છોકરીને પરણવીને વિદાય આપે ત્યારે રડે. હજારો રૂપિયા ખર્ચીને છોકરીને પરણાવે અને છોકરી પરણીને જાય ત્યારે તે મરી ગઈ હોય એવી રીતે મા રડે. શાકુંતલ નાટકમાં ચોથા અંકમાં કવ કહે છે કે છોકરીને વળાવતી વખતે અમારા જેદાની આ સ્થિતિ થાય તે પછી સંસારમાં રચ્યાપચ્યા રહેતા ગૃહસ્થીની શું સ્થિતિ થતી હશે? માને વિચાર આવે કે છે કરીને કુલ જેવી સાચવી છે. તેને સિનગ્ધ હાથ મળશે? મેં જેવી રીતે ફૂલની જેમ સાચવી છે તેવી રીતે તેનો ધણું સાચવશે કે આ ફૂલને ચીમળી નાખશે? આ ડરથી માબાપ કરતા હોય. આ રીતે જગદીશે બધી વ્યવસ્થા કરી છે. ઘર સારૂં, મૂરતિયે સારે, પણ તેને ડર છે કે મેં તેને સાચવ્યું છે પણ જગતમાં તેને દુખ તે નહિ આવે ને? આ ડરથી ભયભીત આંખ સારી લાગે તેથી હરણની આંખની ઉપમા આપી છે. - સરકૂ નો બીજો અર્થ ભકત થાય છે. તેથી સરિફી એટલે ભકતએ જેની આંખે રમણીય બનાવી. આ ખરી જ વાત છે. જગદીશની આંખમાં બે ભાવ છે-૧. નિર્વિકાર અને ૨. ભયંકરતા. ગીતા કહેતી વખતે અજુનની સામે ભગવાન પ્રેમરસમાં પલળી ગયા છે પણ તે છતાં ગીતામાં વચ્ચે વચ્ચે તેમનું નિર્વિકારત્વ કિયું કરે છે ત્યારે કહે છે કે ૧ મે દેવાર્તા - પ્રિય – મૂળ સ્વભાવ થોડે જ જાય? તેથી તે એક - ૨ ડી કવિએ કહ્યું છે કે,
आधीं होता ग्रामजोशी, राज्यपद आले त्यासी । त्या पंचांग राहीना, मूळस्वभाव जाईना ॥ પહેલા ગ્રામજોશી હતું પરંતુ પ્રારબ્ધવશાત રાજ્યપદ મળ્યું, પરંતુ રાજા બન્યા છતાં તેના મૂળસ્વભાવ જાય નહિ, તેથી પંચાંગ લઈને જ ફરે. આવી રીતે ગીતા કહેતી વખતે શ્રીકૃષ્ણ પ્રેમરસમાં પલળી ગયા છે. અર્જુનની
For Private and Personal Use Only
