________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૨
તવજ્ઞાન
મા! તું નીતિવિશે એટલે કે હિમાલયની કરી છે. હિમાલય એટલે સ્થિતપ્રજ્ઞ મા! સ્થિતપ્રજ્ઞની છોકરી છે. આ લખતી વખતે શંકરાચાર્યે કમાલ કરી છે. તે નિર્વિકારી છે, ગૌરી છે અને સ્થિતપ્રજ્ઞની છોકરી છે તે તું એને સ્થિતપ્રજ્ઞ બેલ. ના, ભગવાન જે સ્થિતપ્રજ્ઞ હેય તે તેણે સૃષ્ટિ રચી શા માટે? કબતિ થા માન.હેય તે તેને સૃષ્ટિ રચવાનું કારણ શું? પણ અિતપ્રજ્ઞતાબાલિશતા એટલે જગદંબા. પ્રભુ! તારામાં બાલિશતા છે. આ સૃષ્ટિ એ તારી બાલિશતાનું પ્રદર્શન છે. બાલિશતામાં આનંદ છે. મેટા થવામાં આનંદ નથી. બાલિશ થવા માટે સંસારીને છેક જોઈએ. દાદા અને પૌત્ર રમતા હોય, દાદા ઘડો થાય અને પત્ર તેના ઉપર બેસે. બાલિશતામાં આનંદ છે. બાલિશ થવા માટે કરે જઈએ. મેટાઓને ગંભીર રહેવું પડે. તું બારીબારણું બંધ કરીને એકાદ કૂદકો તે મારી જે! જીવનમાં એ આનંદ છે.
મા! હું તને મા તરીકે હાંક મારૂં છું, કારણ તું અલૌકિક મા છે. તને મા કહીએ તે તારો કે પતિ, ધણી હશે? માને કેની પત્ની થવું પડે, પણ મા! તું અવિરત કિશોરી હોવા છતાં તું મારી મા છે. તારો કેઈ ધણી નથી છતાં તું મારી મા છે. તું કઈ જ કાળે કેઈની પણ પત્ની નથી. આ જ તારું વિશિષ્ટય છે કે તું કેઈની પત્ની નથી છતાં તું મારી મા છે. લોકેએ રૂપક લગાવ્યું કે તે શિવજીની પત્નીપાર્વતી છે. પણ તું કેઇની પત્ની નથી. મા થવા માટે કેઈની પત્ની થવું પડે એ વ્યવહાર છે પણ મા તું અવિરત–સતત કિશોરી છે, છતાં તું મારી મા છે. શંકરાચાર્ય આ વર્ણન કરે છે તે હદયંગમ છે.
આ બ્લેક વાંચતી વખતે એકલા ગામની બહાર બેસે–આકાશ તરફ જોતા રહે અને જાતિવાન ઉત્તર આ મૂતિ ઊભી કરે. શંકરાચાર્યને ભાવાવસ્થામાં જે જોવા મળ્યું તે લખ્યું છે સૌદર્યનું વર્ણન કરવું આ જુદી વાત છે પણ આ તે વસ્તુસ્થિતિનું વર્ણન કરે છે.
For Private and Personal Use Only