________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આનંદલહરી
૩૫
આ પારિજાતકનો હાર સ્તનતટી ઉપર છે. મોતીની માળા ગળામાં છે અને આ હાર સ્તન ઉપર છે. શંકરાચાર્યને બાનું ધાવણ પીવાનું મન થયું છે. તુકારામ ગાંડોઘેલે થઈને કહે છે કે કારણે વાટે ગીવ સ્તનપાના ન ટુ વન બારીયા તુકારામ કહે છે કે, ભગવાના બાકી બધું ઠીક છે પણ એક વખત તું મને ધવરાવ. હે ભગવતી! કરેડા જન્મ પછી એક જન્મ એ આપ કે જે જન્મમાં તું મને ધવરાવે. આ મહાન ભકતની આ અભિલાષા છે કે મા! “તું સ્તનપાન કરાવ.” આ વચન શૃંગારિક નથી પણ વાત્સલ્યને પરમાવિષ્કાર છે. મહાન ભકતોને કરોડો જન્મ પછી પણ આ હા મળે એવી અભિલાષા હેય. તેથી શંકરાચાર્યની દષ્ટિ ભગવતીના સ્તન ઉપર છે. ત્યાં એમને પારિજાતકનાં ફૂલે દેખાય છે. કારણ જેને ભગવતી ધવરાવે તેતેવા જ હોય. શંકરાચાર્યો જોયું હશે અને “પારિજાતકનો હાર છે” એમ લખી રાખ્યું હશે.
સર્વસામાન્ય માણસને લાગશે કે પારિજાતકનું ફૂલ નાજુક છે, કમળ છે, પણ તેના કરતાં આગળ ગયેલાએ જાણી જોઈને લખ્યું છે. પારીજાતકની ડીંટડી લાલ અને પાંખડી શુશ્વ, સ્વચ્છ, ધોળી હોય છે. જેનું જીવન લાલ છે અને જેના મસ્તકમાં શુભ્ર જ્ઞાન છે એવા મહાપુરુષને જગદીશ ઉપાડે અને ધવરાવે છે. અહીં પારીતકનું ફલ સૂચક છે. ધાવવાને આનંદ જેમ બચ્ચાને છે તેમ બાને ધવરાવવાને આનંદ છે. શંકરાચાર્યને લાગ્યું હશે કે બા ધવરાવવાને માટે ઉત્સુક થઈ છે. તેથી લખ્યું છે કે બાના સ્તનતટી ઉપર પારિજાતકને હાર છે. - જેનું જીવન લાલ છે, લાલ જીવન ઉપર શુભ્રજ્ઞાન છે તે મહાપુરુષ છે. જ્ઞાનં ત્ર-જ્ઞાન બધું જ બ્રા છે તે પછી આ બ્રતા કયાંથી આવી? જ્ઞાનમાં વળી શુભ્ર શું અને અશુભ્ર શું? જ્ઞાન તે બધું જ સારું છે. ચકૃત તુ વિવા એમ શ્રતિ કહે છે. ચેરીનું પણું જ્ઞાન જ હોય છે અને મારવાનું પણ જ્ઞાન હોય છે, પરંતુ જ્ઞાનમાં પણ પ્રકાર છે.
ભોગનું જ્ઞાન હોય–તે શુભ્ર નથી. ત્યાર પછી વિશ્વનું જ્ઞાન હોય, અપૂર્ણતાનું જ્ઞાન હોય. આમ જ્ઞાનના જુદા જુદા પ્રકાર રહી શકે. " ભેગનું જ્ઞાન-રસોઈ કેટલા પ્રકારની બનાવવી આ ભેગનું જ્ઞાન છે. માનવજીવનમાંને અર્ધ વિભાગ ૧૦૦૮ પ્રકારના પદાર્થો બનાવવામાં મચી
For Private and Personal Use Only
