Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 16 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 566

५५२
भगवती स्से णं भंते ! नेरहए पावं कम्म०' सलेश्या-लेश्यावान् खलु भदन्त ! नैरयिका पापं कर्म किमबध्नात् हे भदन्त ! लेश्यावान् नारकः पापम्-अशुभंकर्म अतीतकालेऽवध्नात वर्तमानकाले बध्नाति अनागतकाले भन्स्यति किमिति प्रथमः १, पूर्वोक्तो नारका अतीतकाले पाप कर्म अवध्नात वर्तमानकाले बध्नाति, अतीतकाले न भन्स्यति किमिति द्वितीयो भङ्गः २, पूर्वोक्तनारकः अतीतकाले पापं कर्म अबध्नान वर्तमानकाले न बध्नाति अनागत काले भन्स्यति किमिति तृतीयो भङ्गा३, पूर्वोक्तनारकोऽतीतकाले पापं कर्म अवधनात् वर्तमानकाले न बध्नाति अनागतकाले न भन्स्यति किमिति चतुर्थों मङ्गः४, इति चतुर्भङ्गका प्रश्ना, भगवानाह-एवं चेव' इति 'एवं चे' एवम् निर्विशेषणक नारकस्य यथा द्वावेव प्रथमद्वितीयमङ्गको एवमेव सश्यनारकस्यापि द्वौ एव प्रथम द्वितीयौ पापं कर्म अबध्नात् बध्नाति, भन्स्यति, अबध्नात न भन्स्यतीत्याकारको एव ज्ञातव्यो सलेश्यनारकाणामुपशममोहक्षपकमोहयोरभावात् इति। 'एवं कण्हलेस्सेवि' एवम्-सलेश्यनारकवदेव कृष्णलेश्यनारकोऽपि यथा सलेश्यनार• होते हैं। 'सलेस्से णं भंते ! नेरइए पावं कम्म०' हे भदन्त ! जो नैरयिक सलेश्य होता है क्या उसके द्वारा पहिले भूनकाल में पापकर्म का बंध किया गया है ? और वर्तमान में वह पापकर्म का बंध करता है? और भविष्यत् काल में क्या वह पापकर्म का बंध करेगा? इत्यादि चारों भंगों का प्रश्न के उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'एवं चेव' हे गौतम ! जैसे दो भंग सामान्य नारक के विषय में कहे गये हैं-इसी प्रकार से वेही दो भंग इस सलेश्य नारक के होते हैं ऐसा जानना चाहिये, अन्त के दो भंग तीसरा और चौथा भंग यहां नहीं होते हैं -इसका कारण यह है कि सलेश्य नारकों के उपशममोह और क्षपक मोह नहीं होता हैं । 'एवं कण्हलेस्से वि' इसी प्रकार के दो
'सलेस्से गं भंते ! नेरइए पाव' कम्म' है मगपन र नैयि वेश्याવાળા હોય છે, તેના દ્વારા પહેલાં ભૂતકાળમાં પાપકર્મને બંધ કરાયો હોય છે? વર્તમાન કાળમાં તે પાપકર્મને બંધ કરે છે અને ભવિષ્યમાં તે પાપકર્મને બંધ કરશે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે छ8-'एव चेव' है गौतम ! सामान्य ना२ना मधमा २ शत मे ભંગે કહ્યા છે, એજ પ્રમાણે એજ બે અંગે આ લેફ્સાવાળા નારકોને હોય છે, તેમ સમજવું. છેલ્લા ૩ જે અને ૪ ચેાથે એ બે ભંગ અહિયાં આ લેફ્સાવાળા જીવને હોતા નથી. તેનું કારણ એ છે કે-લેશ્યા વાળા નારકેને ઉપશમશ્રેણી અને ક્ષપકશ્રેણી એ બે શ્રેણિ હોતી નથી. 'एवं कण्हलेस्से वि' या प्रमाणुना मे लगे। पहली भने मीन
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬