Book Title: Sadhumargi Jain Dharmanuyayioe Janva Jog Ketlik Aetihasik Nondh
Author(s): V M Shah
Publisher: Purushottamdas Hargovind Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034730/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Gall^ [ Tolelala p *alcloblid 'lol1313 phona : 0278-2425322 8964 52&006 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sAdhumAa jaina dharmInuyAyIoe jANavA joga keTalIka aitihAsika noMdha. vividha sAdhane pI lakhanAra vA. mA. zAha. -- 1900------ Lives of great men all remind us, We can make our lives sublime, And, departing, leave behind us Footprints on the sands of time; Footprints, that perhaps another Sailing o'er life's solemn maid, A forlorn and shipwrecked brother, Seeing shall take heart again. prata 3000. ) ( AvRtti 2 jI. prasiddhakartA, purUSottamadAsa haragAviMda zAhu visalapuravALA--amadAvAda. " 1909 amadAvAda-- jainasamAcAra presamAM pI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat * www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa patrikA. koI paNa jAtanA pakSapAta vagara lakhAyeluM A nAnakaDuM pustaka mhAre kone arpaNa karavuM e savAlanA nirAkaraNa mATe mahAre jeTaluM bhejuM teDavuM paDayuM che teTaluM AkhuM pustaka lakhatAM paNa tevuM paNuM nahetuM ! e pustaka zuM koI lakSAdhipatine arpaNa karavuM ? rUpIAnA mehamAM gAMDA thayelAne jagatane tAranAra purUSonA samuhanA jIvana arpaNa karatAM mhArI sadasaddavivekabuddhi ne DaMsavA lAgI. vidyAne arpaNa karavuM ? hAM hRdayanI pavitratAnI geranTI zI ? hAre zuM sAdhu varga paikI koIne arpaNa kare ! mahAvIra ane kAzAha, dharmadAsajI ane dharmasiMhajInAM jivana arpaNa karavAne lAyaka koI pAtra e vargamAM mahArA anubhavamAM nahi AveluM hovAthI (jo ke hayAtI te haze ja) he te vicAra paNa bAjue mUkayo vicArazakti muMjhAi-gabharAI. chevaTe evo TharAva karyo ke je mahAna AtmAo atre cotarapha prakAza phelAvavA mATe avatAra pAmyA hatA ane amuka aMze te kAma pAra pADIne pitAnuM kAma adhuruM mukI cAlyA gayA che teonA AtmAne ja te kulaDuM arpaNa karavuM, evI araja sAthe ke, te AtmAo hebanA vakhatanI paristhiti ane hAlanI paristhitine mukAbalo karI pitAnuM adhuruM mukeluM kAma paripUrNa karavA mATe adazya rahI prayAsa kare ane je je AtmAo A dekhAtI dunIAmAM dharmapravRttine phelAvo karatA hoya hemanAM zarIra, buddhi ane paisA dvArA te mahAtmAe potAnuM pahe lAMnuM AraMbheluM kAma purUM kare. te mahAvIrane, te loMkAzAhane, te dharmadAsajIne, te dharmasiMhajIne, te lavajI RSine-te mahAtmAonA dayAmaya AtmAne mahAruM A apUrNa- - nare bhUlothI bhareluM thothuM bhaktipUrvaka arpaNa karuM chuM. te AtmAone pUjA, vA. e zAha, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duniAmAM evuM eka capaDe. AthI e varSoM prastAvanA. "< nara paNa kAma nathI ke je prayAsa mheM jyAre mhArA chatAM azakaya mAsika patramAM upara akavAzI jaina dharmane nAme oLakhAtA dharma kharA haze ke ?" e nAnA lekha kalpita nAmathI lakhavA mAMDaye| hatA tyAre huM bhArate nahAtA ke aitihAsika muddAo mhane maLI Avaze. mhe' eja dharmane lagatA thayAnA abhyAsa karavAnA ane e dhanAM siddhAMta cAtarapha phelAvavAnA dheA' lIdhele heAvAthI-rAtadivasa eja kAma pAchaLa lAgI paDavAthI hune joitA sa Mjoge Ape|Apa AvI maLavA lAgyA. jUdA jUdA prAMtamAMthI keTalIka pAtranI maLI, pabamAM javAnuM thatAM ...AMthI keTalIka hakIkata maLI. darIAparI samudAya taraphathI eka paTAvaLI maLI AvI; ema vividha mAdhanA maLI AvavAthI huM... A 'noMdha' lakhavA zaktimAna thayA. mATe prathama to, eka kanya tarIke, e sarva sAdhanA purAM pADanAra mahAzayAnA aMta:karaNathI AbhAra mAnuM chuM. parathI sAra .. t sthA. maLelI saLI paTALI tathA yAdI khemIne mhe jainadharmI e nAme oLakhAtA dhama kharA haze ke ? e viSaya pUrA karyAM ane Aje e AkhkhA lekha jUdA peleTanA jovA pAmyA. rUpamAM prakAza itihAsa che te bhUtakALanuM eka duNa che ane bhaviSyanA bAmI' che. je pakSa-je dharma je hIthrayA-re saMsthA mATe laDanArA purUSomAM umadA caritra ( Character ) vALA purUSA thai gayA hoya che te khareja vizrvAsane pAtra gaNAya che. lokasamuhane mhATA bhAga dhanAM rahasya samacha samajIne te dharma svIkAratA nathI parantu amuka vidyAne e dha svIkAryo che mATe agaN e dharmImAM amuka purUSa dhaNA ucca cAritravALA eTalA mATe te te dharmanA anuyAyI bane che. jaina dharmAMmAM AvA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAne temaja ucca cAritryavALA purUSa-"sAdhuo' e thaI gayA che. paratu hArathI gahenA phAMTA cAlyA che hArathI "cAritra' ochuM ane mahArA-hArApaNuM vadhAre thaI gayuM; tethI karIne koI khare ItihAsa mukI gayuM nahi. mahane potAne te kaI jena sAdhunA lakhelA itihAsamAM saMpUrNa zraddhA nathI. dareka saMdhADA pAse paTAvalI che, paNa te darekamAM pitAnA gurUne mahAvIrathI sIdhA utarI AvelA arthAt kharA vArasa TharAvelA che. cha korInA hisAbe darIAparI khoTA, paMjAbanA hisAbe badhAe AMgaLI AvelA ! ane "vijaya" ane "sAgaranA hisAbe ekaMdara sAdhumAga ane bheMkAgachI "samUchima' ! ane brAhmaNanA hisAbe ekaMdara jena varga ja brAhmaNa dharmane paDachAye ! have AmAM kharA kene mAnavA ? mATe mahe te chevaTe nAma uparathI kharA-TAnuM pArakhuM nahi karatAM 8 parathI kharAboTApaNuM pArakhavAnuM TharAvyuM. huM pite darIAparI samudAyane mAnanArA kuTuMbamAM janmele huM paraMtu e samudAyanI paTAvaLAmAM ne je je ayogya lAgyuM tyahAM mahuM niDarapaNe TIkAo karI che. ane khAtrI che ke e TIkAo e varganA keTalAkAmAM mahArA upara aNagame utpanna karaze. paraMtu teTalA khAtara kAMI huM mahAre abhiprAya dAbI ke badalI zakuM nahi. eka pawA sthAnakavAsI jene avazya jANavA jevI bAbatemAM (1) sAmAnya nIti ( 2) samyakatva (3) naya-nikSepa (4) jaina dharmanAM 10 mukhya pharamAna ( 5 ) bAra vrata (4) jena itihAsa ane hemAM pitAnA kaccha mATe mukarara karavAmAM AvelI jagA. (7) pitAnA saMdhanI hAlanI sthiti ane e sudhAravAnA saMbhavIta kalAja. A sAta bAbatanuM jJAna pitAne "pakA sthAnakavAsI' kahevaDAvA icchanAra dareka baMdhune hevuM joIe. ane eTalA mATe mahe A jarUrIAta lakSamAM rAkhIne "hitazikSA samyakatva athavA dharmane daravAje, "bAravata" "dharmatatva saMgraha vagere 5stakenI saMkhyAbaMdha pratAne phelAvo karyo hato. mAtra RA viSaya mATe kAMIka karavAnuM rahetuM hatuM, je Aje karuM chuM ane hemAM 7 mA viSayane paNa samAveza thoDe ghaNe aMze karIne te pakaDu chuM ke huM kAMika karyuM che". Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) dunIAnA sadhaLA dharmAM mAM dhera cAle che. mULa kramAne khAjIe rahe che ane vartaNuMka judI ja cAle che. paraMtu jema jaina dharmAne lAgelA mela dUra karavA mATe lokabhaya rAkhyA sivAya ke dharma helaNAne khATe Dara rAMkhyA sivAya lAMkAzAhe khATArAnI jhATakaNI kahADavA mAMDI hatI tema Aje eka Mdara jainemAM--zuM sthAnakavAzImAM ke zu derAvAzImAM ke zuM dIgArImAM--eka dara jainomAM jhATakaNI kahADanAra vIra nara koI najare paDatA nathI. sAne patapeAtAnu peTa lAgeluM che, je theDA mahAzayA satyakathananI jarUra svIkAre che te paNa khullA par3I lAkaDInA ghA khamA taiyAra nathI.yureApamAM-kIthI bana dharmane yUjanArA yuropamAM khuda krAisTa ane bAIbalanI vizrva parUpaNA karanArAM maMDaLa--peparo-pustako ane citrA ara paDe che. De! chelA jevA samartha pAmenTanA membarane ema karavA.. mATe dhaNuM sAsavuM paDayuM hatuM. parantu Akhare Blasphemy ( IzvaraniMdA ) nA kAyadA hAyeA ane pAdarIo tathA pAmenTa sarvanAM mhoM A gaLa 'krI thInkare' peAtAnuM dhAryuM karavA lAgyA. enuM pariNAma e AvyuM ke svataMtra vicAra karavAnI zakti leAkeAmAM vadhavA lAgI, dhanA DhAMgAne . . badale dharmanA rahasyanI garaja vadhavA lAgI ane svataMtra vicAra karavAthI nAstika ' banelA evA keTalAka loko pote ja custa * astika' banyA. jaDavAdamAM saccA sAMTelI--babbe traNa traNa jaDavAdanAM peparanuM adhipatipaNuM karanArI -- jaDavAda pakSanI rANI jevI mIrsIsa enI khIsenTa pote je svataMtra vicArAne lIdhe kIzrIana dharma cheDI jaDavAdI khanI hatI teja svataMtra vicArAne lIdhe cetana ' nI pachI punnaraNa banI. ema svataMtra vicAra khAMdhavAnI chUTanuM pariNAma Akhare rUDuM ja Ave che. ane sAMkaDI hadamAM gAMdhI rAkhavAmAM Avelu pANI gaMdha ja mAre che. sthAnakavAzI jaina dharmane mATe je ucca abhiprAya huMdharAvu chuM te AvA svataMtra vicAramaiM lIdhe ja. mhane tenA siddhAMta nyAyasaMpanna ( Rational ) lAge che. ane e je siddhAMto mhane nyAyasa pannagAgavAthI huM svIkAra te siddhAMtAne bhraSTa mAtra graMtha rIte potAnI sthApI mAnyatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) anusAra vartavAnI bIjAne pharaja pADanArA loko tarapha hara tiraskAra chUTe che. eTalA ja khAtara huM koI sAdhu ke kaI bAvAnI zarama ke Dara rAkhyA sivAya ne je ThIka lAge che te ja nahera karUM chuM. hAre mana satyanA putaLA AgaLa eka sAdhu ane eka zrAvaka eka sarakhA darajajAnA mANaso che. huM belanAre sAdhu sAcuM kahenAra saMsArI karatAM mAnavaMte gaNavAnuM kAMI kAraNa huM joI zakatA nathI. ane jyAre beTuM ja kahevuM haze-hAre pakSapAtaja kare haze vhAre zarama ke DaranI darakAra ja karavI haze hAre uttama mata dharmane pamelA kupaNuM sthAnakavAsI jainee mAnelA dharmane ja-khuda te dharmane ja tilAMjalI ApIza. huM je kAMI kaDavuM-kasAyeluM lakhuM chuM te mahArA pitAnA Arthika lAbhanA bhoge lakhuM chuM. mane je dharmamAM akhuTa AnaMda raphUre che e dharmane svAda bIjAone ApavA mATe tathA e dharmane zuddha banAvavA mATe mahAre je kAMI kahevuM-karavuM paDe te sarva kahevA-karavAne mane ( bIjA dareka mANasa jeTaleja ) kudarate haka bakSele che ema hArUM mAnavuM che. ane e hakkane lAbha lenAra jema vadhAre mANase nIkaLaze tema e dharma vadhAre prakAzamAna thaze. svAtmasaMzraya Self- reliance ne pATha zIkhavanAre, karma" ne kAyade samajAvIne zAMta rIte mahenata karavA pharamAvanAre, dravyathI nahi paNa bhAvathI sAdhu banAvanAranI mAnasIka pUjA vaDe hemanA guNa prApta karavAnI rIta zikhavanAre jagata mAtramAM ekatA, zAnti ane sukha phelAvanAre, svArtha ane DhoMgaseane hajAre gAu pheMkI denAra zrI sAdhunAga jena dharma mahane hArA prANathI paNa vadhu mAre che ema kahevAmAM je kAMI AmalAdhA ke zekhAI thatI hoya te te mATe logA cAhIne praNa kahIza ke evA parama priya dharma mATe hAre kadApi pa-50 duzmana karavA paDe te paNa zuM thayuM? duzmane-pitAne mahArA duzmana thayelA tarIke mAnanArAo hArA AtmAnA che mana nathI ja, A " noMdha " mAM huM je je sUcanAo karI che te tarapha ekaMdara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) dhanuM-khAsa karIne pUjyapAda sAdhu varganuM lakSa kheMcuM chuM. paNa hakIkato rahI gaI che. paNa te jema jema mahane maLatI jaze tema tema nadhana jaIza ane anukuLatAe bIjA bhAgamAM bahAra pADIza. chevaTe, A pustakane ajavALAmAM lAvanAra baMdhune mahAre upakAra mAnavAne che. e bhAIe sAmaTI prate pragaTa karI hemAM tene Azaya svAtha nahi paNa parepakArI ja che. eka te dhaNu mANase A vAMce ane kAMIka prakAza pAme. bIjuM. A pustakamAMthI rahetuM. na. te eka jainazALAmAM ApI denAra che. ethI AzA rAkhuM chuM ke zrImaMta svadharmIo pitatAnA gAmamAM A pustakanI lahANI karavA mATe 50-50 ke 100 200 prata sAmaTI magAvI leze ane e raste A pustakamAMnA jJAnane phelAvavA sAthe eka jenazALAnA phaMDane puSTa ApanAra thaI paDaze. vAsaNanAM 9hANAM karatAM A pustakanuM lhANuM ghaNuM " u5kArI " thaI paDaze. - hArA " jenasamAcAra " aThavADIka patranA grAhakone A pustaka bheTa tarIke ApavA prasiddhakartAe kabulyuM che e mATe paNa, mahArA grAhaka mahAzayonI taraphathI, hemane AbhAra mAnuM chuM. jenasamAcAra " ophisa, - pAMcakuvA, amadAvAda vA, e. zAha, akSayatRtIyA, vIrasaM. 2435 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA 1 jharatAvanA. *** .. *** . *********** 2 prakaraNa 1 luM-dharma sambandhI sAmAnya vicAre... 12 2 ju-zrI mahAvIrathI lokazAha sudhInA vakhatanuM saMkSipta digadarzana... - - 33 4 , 3 juM-lokAgacchanI utpatti ane vaMzAvaLa. 43 5 4 thuM-logacchanI vadhu zAkhAo. ... 64 zrImAna dharmasiMhajInuM jIvana caritra ka6 che , nA anuyAyIo..7 che lavajISinuM jivana caritra..84 , dharmadAsajInuM jivana caritra..88. 6 , 5 muM-paTAvALI para paMjhAba pakSane prakAza. .. ha6 cha , ka huM sudhAro ATaleja aTakaze zuM ?. ... ... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharmanI sAcI zradhdhA besADanAra, zradhdhAne majabUta karanAra, pakSapAta vagarane upadeza karanAra, jena hitecchu mAsika patra avazya vAMce. tatvajJAna zIkhavuM hoya to te mAsika vacce pakSApakSonAM narakamAMthI chuTavuM hoya to te mAsika vAMce. amUlya bheTanAM pustake darasAla maphata meLavavAM hoya te te mAsika vAMce. mUlA-varase rU. ; pinTeja 0-4-0. jaina dharmanA sAcA bhakta te jaina dharmanuM tatvajJAna - tarapha phelAvavA mATe nhAnAM nhAnAM pustake racAvI tenI 10002000 naklenI lhANI kare. e kAma mATe nIcane ziranAme patra lakhI pUchAvavAthI salAha ApavAmAM Avaze. vADIlAla motIlAla zAha, adhipati "jena hitecchuM" ane "jene samAcAra' amadAvAda, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kImatI bheTA darasAla Apatu avADIka jaina samAcAra' patra. dara sAmavAra shavAre pragaTa thAya che. temAM jaina dharmane lagatI navAjunI khabare, jaina sudhArA mATe niDara sUcanAo, rAjayadvArI vagere samAcAranA sAra, upadezI vArtAo vagere chapAya che. mUlyaH--varase rU. 3 ) ( peolTeja sahita. ) vADIlAla meAtIlAla zAha hoo jaina samAcAra. ophIsa--amadAvAda. 000666 dareka jAtanAM pustakA tathA amadAvAdamAM maLatA tamAma jAtane mAla ame kamIzanathI mekalI ApIe chIe. mA vizvAsu, ADatanuM kAma Apane saMpurNa saMtAya Apo. lI. pApaTalAla mAtIlAla zAha sAragapura--taLIAnI pALa--amadAvAda. 1800E Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat decode Jesse! www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAmbara sAdhumA jaina varganA anuyAyIoe jANavA joga aitihAsika noMdha. prakaraNa 1 luM. dharma sambandhI sAmAnya vicAro. daI ne e cIja vastutaH satya che ke mAtra kalpanA ke agara baMgALa che e sambandhI vAdavivAdamAM huM di utarIza nahi. kAraNa ke huM pote ja eka vakhata, jaja jAdA judA dharmonI parasparavirahatA tathA dharmanA nAme thatA kaleSa joine ema mAnatA hatA ke " pAMca ne pAMca daza"e vAta je kharI che te mAM koI be mata paDatA ja nathI te pachI dharma khareja hoya te be mata paDe ja kema ? ane dharma sivAyanI sarva cIjo DUbAvanArI ane dharma eka ja tAranAra hoya te dharmane nAme kaA ane pUbavApaNuM thAya che te thAya ja kema ? evA vicArone lIdhe eka vakhata pate ja dharmanA astimAM ane kadAca te astitva vALI cIja heya te henA mehadAvaka daLamAM aMgrahAvAna hato. paraMtu anubhave ane samajAvyuM che. pAM ne , e vAta kharI kasI ja che; te paNa koI janmathI gAMDa mANasa, kaI kephathI gAMDa banelo mANasa, kaI baLa ane tAna bIna dharela rAnI mANasa " pAMca ne pAMca ITI - is pAMca basa ema jANavA chatAM tema bolI zake nahi temaja vaLI sArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) bhaNela-gaNutavettA je vaNika ja hAre koI gamArane prathama pAMca rU. piyAnuM ane pachI pAMca rUpiyAnuM kApaDa dhIraze rahAre hisAba karatI vakhate pAMcane ne pAMca bAra paNa kadAca kaheze ! A sarva dRSTAMto uparathI samajAya che ke pUrvano paDade ApaNI AMkha ADe AvIne ApaNane dharma jevuM sAduM satya samajavA detuM nathI, agara pravRttine kepha ApaNane te khoTA rUpamAM samajAve che, agara dharmopadezaka ane pUjyapAdanI padavInA svArthane lIdhe ApaNe ( satya jANavA chatAM) hene badale kAMI bIjuM ja kahIe chIe, agara tadana AtmadazAe pahoMcyA hoIe to pAMca ne pAMca dasa he ke bAra che tethI A "prakAzamaya AtmA ne zuM che ema samajI ApaNe tadane maina rahIe chIe; ane A badhuM chatAM pAMca ne pAMca te dasa " ja che e satyanA astitva mATe zuM kadI zaMkA thaI zakaze ? A uparAMta bIjo anubhava hane e maLyuM ke mahArAM hadayabhedaka du:kha vakhate punarjanmane vicAre mahane navI AzA preratA, "karma nA vicAra mahine zAMta karatA, bhakitanA vicAro mahane himatavAna banAvatA ane dharmanA vicAre sukhamaya banAvatA. A pratyakSa svAnubhava pachI je ke huM dharma nA astitvamAM zraddhAnta ba ha te paNa "e sukhadAyaka dharma kaI rIte koIne paNuM duHkhanuM-kaleSa kaMkAzanuM kAraNa kema thaI zake ?" e saMzaya hane vAraMvAra uThate. paNa henuM samAdhAna ekadA thayuM. - ryathI anna pAke che, ane kAma karavAnI zakita maLe che. mana praphulita thAya che ane bIjA seMkaDe lAbha thAya che, temaja bIna hAtha upara, ghuvaDa sUryathI duHkhI thAya che, vAgoLe ( Bats) duHkhI thAya che, zIte pasAra ja jahene anukuLa che evA prANu-padArtho sarvane sUrya nukazAnakAraka pariName che. e vicAratAM samajAyuM ke sUryane Azaya lAbha ke geralAbha karavAne che ja nahi. koInA upara prakAzavuM ane koInA upara nahi ema enI dhAraNuM paNa che nahi. ene svabhAva prakAzavA" che, ane te prakAmyAM kare che. e prakAzamAMthI jUdA jUdA dravya-kSetra-kALa ane bhAvamAM AvI rahelA pANIpadArtho lAbhAlAbha pAme che; emaja dharma keIne lAbha ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) alAbha karavA jatA nathI. vAgoLo jevI aMdha dazAvALAne me pIDA kAraka thaI paDe emAM nathI dharmane deSa ke nathI te mANasane doSa; e te henAM pUrva karmone pratApa che. vaLI dharmane nAme je jhagaDA thAya che te te dharmane doSa nahi paNa "matIonI kheMcAkheMcanuM pariNAma che. dharma ane matane taphAvata samajavA jevo che. dhama zabda kadI phare nahi evAM satyeno samuha sUcave che; hAre mata zabda dharmane kevI rIte vyavahAramAM mUke e sambandhI jUdA jUdA purUSoe bAMdhelA kAyadA-kAnuneno samuha sUcave che. e kAyadA sarva lokomAM eka sarakhA nathI hatA eTaluM ja nahi paNa ekanuM amRta te bIjAnuM viSa paNa hoya che. tyahAM pachI amRtane viSa kahenAra sAthe amRta mAnanAre jhagaDo kare agara viSane amRta kahenAra sAthe vizva mAnanAra mArAmArI kare emAM zuM Azcarya ? AnuM nAma mata ane matI ke. ke sarva matamAM satya ja lakSya tarIke kalpAyeluM che ema huM kahI zakatA nathI te paNa eTaluM to mane jaNAyuM che ke ghaNueka mate e matane mAnanArAnA dezakALAdine bIjA mate karatAM vadhAre baMdhabestA che ane tethI ja janma pAmyA che. cInAne aphINa mukhavAsa che te zuM rA5Ne cInAnI apekSAe aphINune viSa kahI zakIzuM ? koI kalpanAzakti ( Imagination ) nA Azaka hoya che, keI nAkara satyanA grAhaka heya che, kaI kalpanAzakita ane satyanA mizraNane pasaMda karanArA hoya che. ema bhinna bhinna prakRtie bhinna bhinna mate karyo ane emane evI ja prakRtinA anuyAyIo paNa maLyA. ema mate jamyA ane u. charyA. jahene janma che hene darada paNa che-darada maTI taMdurarata thavApaNuM paNa che-vRddhAvasthA che ane mRtyu paNa che. tene janma nathI hene emAMnuM kAMi paNuM nathI, e pramANe "dhama athavA akSaya satyane samuha che te kadI na janmate nathI (te anAdi kALane che-ane aMta vagarane raheze ), hene yuvAnI nathI ane vRddhA paNa nathI. ene 10 mANaso samajemAsathI kaI dhAkhI jatI rahetI nathI. ane pAMca parArdha mANase mane tethI dharmanI haDatI gaNAtI amathI vakhata bhakatonI saMkhyA che evuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 15 ) kAThuM kAraNa enI parIkSAnuM SANu gaNAI zake nahi. e , je che te che, ethI ulaTuM 'mato' (pachI te sthAnakavAzI jaina hA, derAvAzI jaina hA, dIgabarI jaina sa, dhyAnaMdI hai, svAmInArAyasI hA, rAmana kethalIka hA, proTesTanTa hA, ziyA haiA, sunno hA, sa) nA eka divasa janma hatA ane te dareka vRddhi, vRdghAvasthA ane vinAzanA cakrathI bahAra nathI, jhAre e sa matAne vinAza haze thAre paNa dharma te pahelAnA jevA ja jIvana sahita hayAta haze. A pramANe dhanA astitva mATe eka vakhata mhane je graMthaya hatA te dUra thai gayA ane dhama e 'kAupara' nA zabdamAM mhane 'More precious than silver or gold or all this earth can afford, arthAt 'se:nA-rUpA karatAM ane A pRthvI je kAMi ApI zake te sa karatAM vadhAre kiMmatI " jaNAye; kAraNa ke se'nuM-rUpuM ane pRthvI je kAMi padArtho ApI zake te sa calita (Mutable) che, mhAre dha ekse ja sAyuvAna che. " > " ( evA 'sadA yuvAna' dharmAMmAM kAi paNa jAtanA vhema vhene aMgrejo Superstition kahe che ane jaitA * mithyAya' kahe che te hoI zake ja nahi. evA dhama amuka matanA loko ja jANI zake agara ANe che ane trIjA nahi ema kadI kahI zakAya nahi. enAM tatvA thoDA yA vattA pramANumAM sarvatra verAyelAM che. prephesara jhAna vukSma Drepara, em. DI. ala. DI. jene ke vedAMtIthI hArI kASa dUra chatAM ane jainIe ane vedAMtIAnA sahavAsamAM kadI na AvavA chatAM kahe che ke.-- Every appetite, lust, desire, springs from imperfect knowledge. Our nature is imposed unon uns by Fate, but we must learn to control our passioune, and live free, intelligent, virtuous, in all things, inaccordanc with reason. Our existence should be intellectual, www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) we should survey with equanimity all pleasures and all pains. We should never forget that we are freemen, not the elaves of Society. We'must remember that everything around us is in mutation; decay follows reproduction, and reproduction decay, and that it is useless to repine at death in a world where everything is dying. As a cataract shows from year to. year an invariable shape, though the water compos. ing it is perpetually changing, so the aspect of Nature is nothing more than a flow of matter present. ing an impermanent form. We must bear in mind that the majority of men are imperfectly educated, and hence we must not needlessly offend the religious ideas of our age. It is erhough for us ourselves to know. that, though there is a Supremo Power, there is no Supreme Being. There is an invisible principle, but not a personal God, to whom it would be not go much blasphemy as absurdity to impnte the form, the sentiments, the passions of man. All revelation is necessarily, a mere fiction. That which men call chance is only the effect of an unknown cause. Even of chances there is a law. There is no such thing as providence, for, Nature proceeds under irresistible laws and in this respect tho universe is only a vast automatic engine. The vital force which pervades the world is what the illoterate call God. The modificat ions through which all things are running take place in an irresistible way, "dic&o,&c. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 1 ) ene bhAvArtha A pramANe che - dareka sudhA, dareka vikAra, dareka jJAnanI apUrNatAmAMthI janme che [= jJAna adhuruM che tethI ja icchA ke vikAra utpanna thAya. ] ApaNe svabhAva ApaNane pUrva karma yoge maLe che; te paNa ApaNe ApaNu manevikAne kAbumAM rAkhatAM zikhavuM joIe. [ahIM kamane pradhAnapada ApavA chatAM purUSaprayatnanI himAyata kare che. ] ane ApaNe dareka bAbatamAM svataMtra, buddhimAna, sadguNI ane nyAyayukata vartana calAvavuM joIe. ApaNuM jIvana buddhimAna levuM joIe. ApaNe sarva sukho ane ane sarva duHkhe upara samabhAvathI manana karavuM joIe. ApaNe kadI bhUlavuM joIe nahi ke ApaNe svataMtra mANasa chIe nahi ke janamaMDaLanA gulAma. ApaNe yAda rAkhavuM joIe ke ApaNI AsapAsanA sarva padA nuM rUpAtara thayAM kare che; vastu saDe che, pachI pharI utpanna thAya che; pharI utpanna thatI vastune nAza thAya che. mATe je duniyAmAM sarva cIne mRtyu che te duniyAmAM ApaNe mRtyune zeka te karavo ja na joIe. jema koI pahADamAMthI eka dhedha paDatA hoya te varase varasa e ja AkAramAM vahe che, je ke e pravAhamAMnuM pANI hameza navuM ja Ave che. tevI ja rIte kudaratano dekhAva e bIjuM kAMI nahi paNa hameza rUpa badalato paramANune samuha che. ApaNe yAda rAkhavuM joIe ke manuSyane mahaTa bhAga apUrNa rIte keLavAyale hAI. ApaNA jamAnAnA lekanA dharma simbandhI vicArone ApaNe nirarthaka duHkhavavA joIe nahi. eTaluM ja basa che ke ApaNe pite pitA mATe naNavuM ke koI sarvoparI sattA (Power) che kharI, je ke sarvoparI prANI ( Being ) nathI; koI adrazya tatva che kharuM, paNa purUSAkAra prabhu nathI. mATe hene mANasanA jevuM rU5, mANasanA jevA vi. cAre ane mANasanA jevA vikAra ApavA e jeTale daraje paramezvarane gALa bhAMDavA jevuM gaNuya tethI paNa vadhAre daraje mUrkhatA karavA jevuM gaNAya. paramezvara amuka zAstra ke amuka bhaviSyakathana prere che e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) mAnyatA mAtra kapanA che. tene mANasa karma athavA nasIba kahe che te bIjuM kAMI nahi paNa ajANyA kAraNanuM pariNAma che. ane evA karmane paNa kAyado hoya che. kartA koI che ja nahi, kAraNa ke kudarata anivArya (irresistible ) kAyadA anusAra ja varte che ane A jotAM vizva e potAnI meLe cAlatuM eka tuM e jana che. je caitanya (vital forc3) sarvatravyApI rahyuM che te ja abhaNa mANaso paramezvara kahe che. A vicAro ane te dharma" nA jaNAya che, sivAya ke Adi vagaranI kudaratamAM mahuM upArjelAM jJAnAtarAyI karmo ane te jUdA rUpamAM, samajAvatAM hoya. ane ethI huM ema mAnuM chuM ke "deva" koI cIja A pati nathI, te nathI, ene pUja joItI nathI. enI khuzAmata, enI mAnatA, enA nAmanI dhAmadhuma, e sarva vahema agara mithyAtva agara Superstiton ja che. mANase A deha pAmIne sukRtya karavAM, sadvicAre vicAravA, pitAne je ratamAM bhaLI javAnuM che te satvamAM jeo hAla kahAnae bhaLI gayA che hemanI dazAnuM kvina karavuM e ja kartavya che. e kartavya karma bajAvavA icchanArA mANasonA be bheda che. eka te sAdhAraNa zaktivALA ane bIjA asAdhAraNa zakti mALA eTale ke jeo amuka aMze dharmamAM jaMdagI gujArI zake evA (samakiti saMsArIo) tathA jeo savA ze dhana rmamaya jIdagI gujArI zake evA ( sattara bhede saMyama pALanAra sAdhuo.) paDadanamAM kahyuM uttama che e vAdavivAdamAM atre nahi utaratAM, mahane pitAne upalAM ne tadana anukuLa evuM jenA darzana-jaina dharma e uttama jaNAyAthI ene ja dharma mAnI laI ( ane ema karavAmAM anya darzanIne pakSapAta jaNAto hoya te kSamA yAcI ) e dharma sambandhI ja DuiMka bela za. jaina dharmanA sAdhu koI paNa jAtanI hiMsA manathI, vacanathI ke kicAthI kare nahi, karAve nahi, koI karatuM hoya te anude paNa nahi, e jainadharmane mULa siddhAMta-kadI na karI zake u ttama siddhAMta che ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) te kAraNathI huM draDhapaNe mAnuM chuM ke jena dharmanA jUdA jUdA mate paikI je koI mata ema kaheto hoya ke sAdhune dharma arthe hiMsA karatAM pApa nahi te haragIja huM e mata sthApanArane mATe emaja kahuM ke, te ajJAna nahi paNa svArthI che. je mANasa mata sthApavA jeTalI cAlAkI dharAvato hoya te, dharmanA mULa tavane na samajI zake e kadI bane kharuM ? hAre e khulluM ja che ke evI parUpaNAnuM kAraNuM kAMI svArtha have joIe. e svArthane janma kevI rIte hoI zake enuM eka dAMta atre kahIza. zrI vIranirvANa pachI 20 varase je vasene svAmI svarge gayA teozrInA vakhatamAM pAMca varasane ane sAta varasano ema uparA uparI bAra varasane duSkALa paDe. A bhayaMkara dukALamAM lekanI potAnI ja sthiti tadana dayAjanaka thaI gaI ane teo bhUkhe maravA lAgyA te dAna karavAnuM evA vakhatamAM bane ja kema ? AthI jeo kharekharA supAtra sAdhu hatA tevA 784 te sArA karI svarga gayA. keTalAka dUra dezamAM cAlyA gayA ane keTalAka vakhata vicArIne peTa bharavAnA rastA ghaDI kahAyA. hemaNe bhikSuka vRttimAM spardhA karanAra anya bhikSukone pAchA haThAvavA mATe hAthamAM lAkaDI rAkhavA mAMDI. dhADanA DarathI kamADa vAsIne besanAra jenene potAnI pIchAna ApavA mATe dharmalAbha" zabda balavAnI rIta kahADI, vagere, vagere. chevaTe anya matemAM mUrtipUjAnuM dhatIMga ThIka nabhatuM joI bhagavAnanI mUrti samakSa anAdi mukavA tathA paisA* mukavAthI dharma thAya che ema upadeza calAvyuM. e rIvAja pachI vividha rUpAMtara pAmate pAmate AgaLa vadhe. duniyAmAM jhukAvanAra hiMmatavAna hoya te nukanAra te dhaNAe che. taravArathI dharma kelAvanAranI tarapheNamAM eka vakhata AkhI duniyAne rU bhAga thaI gayo hate. * eka vakhata krizciyana pipi paNa AvI ja yuktithI paisA raLavAnuM zIkhyA hatA. teo paramezvara upara cIThThI ( Benevolene s) lakhI ApatA ke amuka amIrane hamArA darabAramAM vikAro ane e huMDI paDe lAkhe rUpiyA letA. jevo mANA te cArja rakhAte ! www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ra ) kumArikA peTe prabhu avataryA ema manAvanAranA anuyAyIonI saMkhyA mAnavI paNa bhAre thaI paDe tevI che. are ! bhajanI gAI nAcI-kudI strIonAM mana haraNa karI hemanI mAraphata dhana bheguM karI ekAda strIne upADI janArane paNa hajAro bhakata maLatAM ma A akhAe joyA che. vizeSa zuM kaha, kAMcaLIo paMtha ene vAmamArga paNa Aja keLavAyalA kahevAtA jamAnAmAM hayAtI dharAve che. vAma mArganAM pustaka te saMskRta bhASAmAM che ane te gADIne mahaTe Dambe bharAya teTalAM che. paghabaMdha saMskRtamAM khubI sAya lakhI zake evA vidvAnoe madha-mAMsa-maithunamAM ja dharma bepo ane 2jasthaLI strIne devI tarIke pUjI, hemane hajAre anuyAyIo ( are uMcAmAM uMcA brAhmaNe paNa ) maLyA; te pachI bIjAo mATe te besavAnuM ja zuM rahyuM ? lene mahaTa bhAga ajJAnamAM Dubelo che. hemane yutithI-prapaMcathI - hanIthI-lAlacathI ke harakoI rIte samajAvI jANe teo vadhAre prakhyAtI pAmI zake che ane vadhAre AbAda thaI zake che. paraMtu dharma ke je kadI chato nathI ane kadI hArate ja nathI enA AzA to kadI evA rastA letA ja nathI. emanAmAM saMskRta graMtha lakhavAnI zakti hoya ke na hoya te paNa teo kadI mithyAtvamAM dharma agara hiMsAmAM dharma kahI zake ja nahi. emano pizAka game te sAde ke kadAca malIna heya, emanI bhASA game tevI grAmya heya, emanI jAhera jIMdagI game teTalI khuNAmAM pahelI dekhAtI hoya paNa teo sahIsalAmata rahe che. emane vyApAra DeTA lAbhane denAra nIvaDaze ema kahevAmAM kadAca koI vAMdho uThAve te paNuM che paNa e lAbhakAraka te che ja-nukazAnadAtA te nathI ja e te sAbIta karavA javuM paDaze nahi. bAnA kAraNane laIne mUrtinI jarUra rahenAra kabula kare che ke jaDa padArthamAM bhagavAnanA guNa ApavA paDe che. e bhagavAna che ema mAnI levuM paDe che. He has to make belieAe after all ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) hAre jaDa padArtha vagara, draSTi AgaLa ja ema kAM na mAnI zakAya agara hRdaya kamaLamAM kAM na kalpI zakAya che ane je dhyAnanI puSTI arthe pagathIA + rU5 mUrtipUna dAkhala karavAmAM AvI hoya te mUrti AgaLa miSTAnna-dhana Adi mUkavAmAM Ave che henI zI jarUra ? zuM e padArtho dhyAnane puSTI ApanArA che? "vIra pratimA vIra sArIkhI" ema kahIne pratimAne bhagavAna ja mAnavAmAM Ave te pachI je bhagavAna de havArI hatA tyAre lakSmI tathA vanaspatine kadI aDakatA ja nahi e 5dArtho hemanI mUrti pAse kema ja dharI zakAya ? agara je bhagavAna AdhAma AhAra viharatA nahi hemanI pAse AhAra lAvIne kema mukAya ? vaLI je kadI zobhA ane alaMkAra karatA nahi ane ulaTe zarIrane kSaNabhaMgura svabhAva kahI suzruSAthI nivartavA upadeza karatA teonI mUrtine vastrAlaMkAra ane sugaMdhI ane nRtyagAnAdi zA mATe joie ? vaLI vIra bhagavAnanI mUrti e ja vIra bhagavAna hoya te emanAM alaMkAre duSTa purUSa carI jAya ane khuda hemanA khajAnAmAMthI hemanA bhakata mahATI heTI rakama hajama karI jAya hene zAzana nAyaka devatAo kAM kAMI aTakAyata kare nahi ? seresana lokoe krizcIyana phrAnsane pAyamAla karyuM ane hemAMnAM devalo ane maTho lUTayAM henuM varNana karatAM eka aMgreja vidhAna lakhe che ke "je kuLadevatA hAre kAMI jarUra naheAtI evA vakhatamAM ha jAra camatkAra batAvatA teo hAre hemanI madadanI jarUra paDI hAre koNa jANe kahAM jaI bharAyA ! " pagathIA rU5 gaNanArAoe maheDA upara jaI pahoMcyA pachI te pagathI AnuM avalaMbana choDavuM joIe ja, paraMtu mUrtine avalaMbana mAnanArA paikI kaeNTalAke uMcI pAyarIe haDIne hene tyajI zakeIe nahi. tyAgI munivarya paNa yAtrAe jAya che ane murtine pUje che. zuM vivAthI hameza dhULavALI pATI ja cuMthaze ? zuM te bArAkhI ane zAstrAbhyAsa sudhI pahoMcaze nahi ane dhULa cuMthavI choDaze nahi ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (" All central Franc@ waz now over-run; the banks of the Loire were reached; the churches and monasteries were despoiled of their treasures; and the tulelar saints, who had worked so many miracles when there was no necessity were found to want the requisite power when it was so greatly needed.') mUrtio jamInamAMthI nIkaLe che te ema sUcave che ke asalathI ja mUrtipUjA cAlI Ave che, ke AvI dalIlathI kaI AgaLa Ave che. paNa muMbaI jevA sudharelA zaheramAM cheDA ja vakhata upara eka sudharelA jenamatIe amuka jagAe mUrti tathA rUpiye dATIne bhagavAne pitAne svama ApyAnuM jAhera karyuM ane hajAro mANasa te jagAe ubharAvA lAgyA tathA mAnatAo thavA lAgI. tyAra bAda rUpiyAmAM chApelI sAla vAMcatAM tUta ughADuM paDayuM! e ja sUcave che ke ghaNI kharI mUrtio AvA ja hetuthI dATavAmAM AvelI ane keTalIka maMdIre daTAI javA sAthe daTAI gayelI. paraMtu je bhagavAna sarvazaktimAna che henI mUtine zuM khodIne bahAra kahADavI paDe ? agara zuM devatAo eTaluM kAma na karI zake ? ghaNI vAra zilA lekhe ane pustakanA purAvA mUrtipUjAnuM jUnApaNuM sAbIta karavA raju karavAmAM Ave che. paNa tevA purAvA paikI bhAgye ja theDA paNa vizvAsa karavA lAyaka hoya che. amuka paMthanA sthApake amuka pustaka racIne temAM ghaNuM junI tArIkha nAkhIne dATI mukeluM ane pitAnA zi ne te pustaka 200 varasa sudhI bahAra na kahADavA pharamAveluM ke jethI 200 varasa pachI te pustaka bahAra nIkaLatAM hajAre varasa uparanI tArIkha vAMcI leka e dharmane ghaNe jAnI mAnI zake. evA dAkhalA banelA * zrI prazna vyAkaraNa sUtramAM prathama AzramaThAre ceIpa athavA pratimA, devakuli athavA daherAM ane AyataNuM" athavA devanAM sthAnaka karAvanArane maMdabuddhi kahyA che ane phala kALe dakSiNa dizAnA nArakAvAse jAya ema kahyuM che. mATe sanAtana athavA sthAnakavAsI jene evA viparIta kAmathI alaga rahevuM joIe. . . 1. In _ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 23 ) che. tema chatAM mUrti AgaLanA vakhatamAM hatI tethI te sAcI ja che ema kahevuM e khoTuM tarkazAstra che. eka erebIana lekhaka kahe che ke "jo koI jAdugara hane kahe ke "traNa e dazathI vadhAre che ane je tuM te na mAne te huM purAvA mATe A lAkaDIne sApa karI devA taiyAra chuM! " ema kahe te huM te jAdugaranI vidyA mATe Azcarya pAmuM khare, paNa dazathI traNa vadhAre che ema te kadI na mAnuM." ane kharekhara, lAkaDIne sApa thaye tethI kAMI dasathI traNa vadhI gayA ? mUrti asala hatI ethI kAMI kharI thaI gaI ? khuda mahAvIra prabhunA vakhatamAM ja ge sALe hato ethI zuM gazALAno dharma khare thaye? e vakhatamAM paNa pAkhaMDIo hatA te zuM pAkhaMDIo jUnA mATe mAnavA gya kahI zakAze ? moTI tAjubI to e che ke mUrtipUjA e bhagavAnanuM pharamAna hoya ne bhagavAnanuM Abehuba bAvaluM (Statue) kAM koIe na banAvyuM hoya ? keTalAka evI dalIla lAve che ke, AMbalI joine mahemAMthI pANI paDe che tema cItrAmaNanI putaLI ke citra joIne kAma utpanna thAya che, evI ja rIte bhagavAnanI mUrti joine vairAgya utpanna thAya che. A mAtra kudaratanA svabhAvathI ajANapaNanuM pariNAma che. viSaya e to A jIvane anaMtA kAlathI vaLagela hoI, e te have (Habit is second nature laDhaNuM e bIjI prakRti che e nyAye ) svabhAva rUpa thaI gayuM che. strIne zabda saMbhaLatAM, suMdara citra para saheja najara paDatAM, mare strInI kathA suNatAM paNa kAma utpanna thAya che. ane vairAgya ti samartha upadezakone sUNavA chatAM, duHkha paDavA chatAM, mahAtmAonAM darzana thavA chatAM nathI thatI emAM te kSayapasama joie. e to apUrva vAta che. AMbalI dekhIne pANI chuTe paNa mIThAI dekhIne kAMI pANI chuTe che ke ? hA mANasanI sabata turata lAge che paNa mahAtmAonI sobatathI sAme mANasa kAMI turata mahAtmA thaI zakatuM nathI. tema chatAM jeo pratyeka buddha hoya che hemane bAhya kAraNathI vairAga upaje che khare paNa tethI kAMI vairAgyanA kAraNabhUta padArtha pUjavA yogya gaNatA nathI. bhAratezvare arIsA bhavanane, karakaMDu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) vRSabhane, dumuha rAjAe staMbhane, namI rAjAe cuDIne, nIgAI rAjAe AMbAne vAMdhAne dAkhala kaI jena zAstramAM che ja nahi. ethI ulaTuM zrI prazna vyAkaraNa sUtramAM pAMcame saMvaraThAre pratimA (vitha ) ane putaLIH bannene jevA-bamAM saMtoSa karavA ane vicAravA-saMbhAravA-anene rAga dharavA-bannemAM zraddha thavA-mohIta thavA manA karI che. ( vAMce. visarca luci .......................nagara mA ratha phugA") tema chatAM koI te eTalI hade jAya che ane kahe che ke, sAmAyikamAM hAIe te paNa uThIne puSpAdi vaDe mUrtinI pUjA karI zakAya. have AvA uMDA kasAI gayelA vahemene dUra karavA kayuM tarkazAstra kAma lAge ? maLe te zAstra jovAmAM ja doSa TharAvI dIdhuM hAM pachI zAstranA khulAsA zuM kAmanA ? ane harakoI rIte "mata' ja vadhAro tahAM pachI nyAya anyAya koNa vicAre? nahi te akiMcana tarIke manAtA gurUne paisA ApavA, ane hajAre ekaThA karIne gurU marI jAya hAre henI muDIne vArasa bIjA sAdhune banAvavo evuM, bhaNagaNayA-jena munInAM lakSaNane sArI rIte gekhI rAkhanArA-zANuM jenAthI kadI paNa kema bane? paraMtu jahAM sudhI mata' che tyAM sudhI "satya" kadI jaNAvavAnuM nathI. kaMcana ane kAminITa e bene samULo tyAga jaheNe karyo nathI te kadI sAdhu kahevAya ja nahi ane hene kadI gurU manAya ja nahi evA prAthamika kAyadAne paNa vaLI apavAdo hAya kharA ke ? zANuM purUSo pitAnA manamAM ja vicAra karI leze ke bhagavAnanI mUrti e kalyANakArI hoya to te savaMdA ane sarvasthaLe kalyANakArI ja hovI joIe. paNa nahi; mUrtine upadeza karanArA kahe che ke, "pazrIma dizA tarapha mukha rAkhIne pUjA karavAthI cothI paheDIe kula kSaya thAya, dakSiNa dizAe mukha kare te AgaLa saMtatI vadhe nahi, agni koNa tarapha mukha karIne pUjA kare che te mANasane dhana hAnI thAya, naiRtya tarapha kuLa kSaya thAya, vigere vigere. " je bhagavAnanI pUjA kuLa kSaya kare, dhana zaza kare e bhagavAna zA kAmanA? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 21 ) sa MskRta ane mAgadhInA jANakAra purUSoe dharmane nAme kevA upadeza karyA che henA kharAbara khyAla ApavA mATe nIcenA vadhu dAkhalA thai paDaze: janA ' ( 1 ) zrAddha vidhi ' graMthamAM lakhe che ke zelaDInuM khetara, samudra, yAnipuNa ane rAjAnA prasAdaH eTalAM vAnAM tatkAla daridrapaNuM dUra kare che. sukhanI vAMchA karanArA abhimAnI leAkA rAja Adi leAkAnI sevA karavAnI bhale niMdA karA; paNa rAjasevA karyA vagara svajanane uddhAra ane zatrunA saMhAra thAya nahi. " eka muni zatrune sahAra karavAnI yukita zIkhave ane yAnIpoSaNanI himAyata kare e zuM jaina zAstra anusAra hoi zake ? ( 2 ) jinadatta surikRta * vinekavilAsa ' mAMthI nIcenA utArA basa thazeH-- (a) Asane vAtha zayyAyAM jIvAMge viniyojayet / jAyante niyata vazyAH kA mainyo nAtra zaMzayaM // strIne vaza karavAmATe A kAminInA tyAgI mahArAja ceAkasa yukti -batAve che ke, vahetI nAsIkAnI bAjue jo strIne Asana upara a thavA khIbanA upara besADe te te nakkI vaza thAya che. 39 nAtra saMzayam 66 e zabdo, jANe ke prayAga karelA nA hAya ema sUcave che. ba purUSe dakSiNa nAsikA vhetI hoya tyAre vilAzanA vayanAthI strIne kAmavikAra upannavIne strI iMdriyanA kamalAkAra mUla pradezamAM vI' samakALe mizra thAya evI rIte putrane athaeN sabhAga karavA. 60 > je 8 amRtanu sthAnaka masaLavAthI strI avazya vaza thAyache. vizeSe karIne guhasthAne amRta kalA AvI hAya tyAre to tene masaLavAthI turata strI vaza thAya che. > OM judI judI RtumAM kevI rIte sukha meLavavAM te sabaMdhI A mAtmA zrI- lakhe che keH-- * grISma RtumAM potAnI prIya strInA aMga rUpa velaDInA sparza karavAthI tApanI zAMti thAya che. tathA jaLathI = Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 26 ) bhIMjavela vIMjhaNo ghaNo ja harSa upajAve che. hemaMta RtumAM sugaMdhI aMgarAga ( viTANuM) lagADelI, puSTa ane uMcA stanathI cittane kheMnArI tarUNa strI ane komaLa tathA uSNa sparza vALI zayA TADha dura kare che. AgaLa jatAM jema kokazAstramAM stronAM lakSaNa kahe che tema A ja pustakamAM strInAM lakSaNa ane putra ke putrI utpanna thavA saMbaMdhI lakSaNe vagere lakhe che. have Ane jena zAstra kahevAya ke kokazAstra, te eka abhaNuM mANasa paNa samajI zakaze. mUrtipUjAnA ane bIjI sarva vidhinA tho AvA purUe ja jelA che. brAhmaNamAMthI eka jenamAM AvelA paMDItoe saMskRta bhASAnA jJAnanA jorathI evAM pustako racyAM ane Aja jema ! agrejI bhaNelA tarapha sAmAnya loko rahe che. mAnathI jue che tema hemanI bAbatamAM paNa banyuM. saMsAramAM rahenArane saMsAra vyavahAranI jarUra che te vAtanI huM ne kahI zakatuM nathI. paNa ethI kAMI ema sAbIta thatuM nathI ke e sarva upadeza tyAgI e ja kare. saMsAramAM to rAMdhavA-khAvA-jaMgalajavA -maithuna sevavA vigere saMbaMdhI lAkho kriyA che. zuM badhAnA upadezanI jarUra che ? te rasAyaNa vidyA, yaMtra vivA, vyApAra kalA, khagoLa, bhUstara, vAgha, Adi vidhAkaLAnI paNa jarUra che-are vadhAre jarUra che, DAre koI AvA AcAryo e utpAdaka vighAne bodha kAM na karyo ? paraMtu je AvahatuM ja na heya he upadeza zI rIte kare ? kharuM kahIe te A badhI bAbatone upadeza e saMsArInuM kAma che. dunIA " rasAtAla jatI hoya to paNa tyAgIe A vidyA zIkhavAnI nathI. * brAhmaNamAM vaiyAkaraNa, nyA yAdinA vettA dhaNuM hevAthI dhaNAe vidvAnone sanmAna ke lakSmI vinA AvaDavuM paDatuM. jenomAM evAne bhAva sArI rIte pUchAya che ema hAre teoe joyuM hAre hemaNe e paMthane pakSa karyo ane e dharmane mATe vidhi graMthe padhabaMdha racI ApyA, ane jene ene vitA ne pavitratA tarIke bhulyA. keTalAka te e bhUlamAM jANuM bujhIne ja paDayA, kAraNa ke kaI rIte mata vadhAravAne hemane irAdo hate. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27). paNuM banyuM ema ke AvA camatkAromAM ja dharma samajAvavA sAdhu leke zIza karavA lAgyA. koIe thALI AkAzamAM uDADIne caMdramA pharaka batAvyo, keIe meTA lekane coTADI dIdhA, koie bhutAvaLa dekhADI ane e rIte pitAnA dharmanI ( kahe ke " mata " nI ) utamatA kabula karAvI, koIe pitAne mata vadhAre phelAvavA mATe herAM, varaghoDA, nAca gAnatAnA vagere vadhArI dIdhAM, koIe ajJAna lekone ramuja Ape evI asaMbhavita ane hasavA sarakhI kathAone samuha vadhArI dIdhe, koIe dharmane daba daba ApavA mATe kriyAo ane vidhio pAra vagaranI che ane saMsAranAM nhAnAmAM nhAnA kAma tathA banAva sAthe paNa dharmakriyAne guthI dIdhI. Ama dharmane nAme bhaMgajaLa tarapha phelAI gaI; eTale sudhI ke, e bhaMgajALamAM TevAI rahelAM magaja hiMsA ane dharmane atha kahenArane paNa mAravA ta para thavA lAgyA. kharekhara, mithyAvanI aATalI unnatinA jamAnAmAM bahAdura ane nyAyI aMgreja sarakAranuM rAja na hota te mUrtine na pUjavAnA gunhA mATe agara tyAgI munInA khajAnA tarapha zaMkA laI javAnA deSa mATe seMkaDe bIcArAone phAMsI e laTakavuM paData ! Ama keTalAka "mato mANasa jAtane ajJAnamAM home che ane ajJAnamAM hoya hemane emAM daDha kare che, eTaluM ja nahi paNa mANasAInAM mukhya lakSaNa je saraLatA ane badhubhAva : e bene dezanikAla kare che. atre "mata" ane dharma ne taphAvata samajavA gya che. (1) "jainadharma' mANasa jena siddhAMtone satya tarIke svikAre che eTaluM ja nahi paNa tadanusAra yathAzakti vartana kare che ane pitAnA hInabhAgye jeTale aMze evuM vartana na thaI zake teTale aMze hene mane namAM kheda va che. (2) "jenI kharA dIlathI mAne che ke jenA siddhAMta satya che (paNa te, te pramANe vartana karI zakato nathI). (3) jainamatI' jaina dharmanA siddhAMta pite je rUpamAM sama heya ne harakoI (sArI yA khATI-kAyadesara yA gerakAyadesara ) rIte phelAvavAmAM ja "dharma mAne che ane pitAne kakako khare karAvavA mATe hiMsAcerI-juda-julama Adi hoI kAma karavuM paDatuM hoya hene paNa dharma mAne che. ane (4) www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) "jainAbhAsI" te mAtra jenI nA SI eTale veza e rAkhI lene ThaganArA che. A pramANe "jenadharmI,' "jena, jainamatI' ane 'jenabhAsI vacce AkAza jamInavata taphAvata che, je samajavA thoDAo ja darakAra kare che. ATaluM sAmAnya vivecana karyA pachI have huM mahArA mULa savAla u. para AvIzaH "sthAnakavAsI athavA sAdhumArge jaina e nAmathI oLakhAto dharma khare haze ke kema?" huM pite e ja vargamAM chuM eTale vAcaka mihane ene pakSa karato mAne e banavA gya che. paraMtu A lekha lakhatI vakhate moM koine pakSa ke koInI virUddhatA nahi karavA nizcaya lIdhe che ane te nizcaya prabhu sAkSIe pALIza; pachI mahArI samajabhUla hoya te eka judI vAta che. vAcake e banAvane pakSapAta tArIke na bhUlavuM joIe. sthAnakavAzI ke derAvAzI ke dIgaMbarI ke rAmAnaMdI ke krIzrIanaH . nAma mAtrano nAza che ane nAma che tyahAM sUdhI saMpUrNa satya paNa kahevAya nahi. "dharma" khare che. tema chatAM dharmanA nAme jUdI jUdI ane che yA va darajaje bhUla bharelI mAnyatAo cAlavA lAgI tyahAre jenadharma" e nAma ApavuM paDyuM. temaja jainadharma" mAM paNa jUdI jUdI mAnyatAo ane judAM judAM vartAne henA mULa pharamAnethI virUddha cAlavA lAgyAM hAre "sthAnakavAsI jainadharma" ema nAma ApavAnI jarUra paDI; je ke e nAmathI oLakhAtA dharma kAMi navIna sidAte batAvavAne dA karato nathI. kharI vAta che ke e dharma pALanArA badhA kAMI sthAnaka athavA upAzrayamAM ja vasatA nathI. paNa emanAM mana sthAnakamAM vhAM pavitra AtmAo (sAdhu jane) visaje che hAM vase che, tethI e nAma pasaMda karavAmAM AvyuM, jaNAya che. jemake zvetAmbarI' nAma paDayuM te kAMI e matanA sarva loko kareta vastra pahere che ema banAvavA mATe nahi paNa zveta vastra paheranAra dharmagurUone mAnanArane paNa e nAma apAyuM tema, "sthAnakavAsI ne DIA" paNa kahe che. e zabda paNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) suyA che ghaNu vArAphera pAme che-pUjAya che ane niMdAyo che-he mAge che tema vakhANa che. mULe te e zabdanuM rahasya A che - "huMDhata hUMDhata iMDha liyo saba, beda-purANa kItAbameM joi "jeso mahImeM mAkhaNa DhuMDhata, eso dayAMmeM liyo hai joi "duMDhata hai taba hI cIja pAvata, bIna hu~Dhe navI pAvata koi| "eso dayAmeM dharma hu~do, jIvadayA bIna dharma na hoi." sarva dizAmAM daSTi pheMkI avakana karatAM je kAMI satya jaNAyuM ene draDhIne-zadhana karIne je kAMI upadezAyuM te "DhuMDhIA dharma' tarIke prasiddha thayuM. uttama davAo zodhanathI ja bane che, itihAso zodhanathI ja racAya che, harana AdhAra zodhanazakti upara ja che ane eja zodhanazakti athavA TUMDhavAnI kaLAe DhaMDhIA dharmane janma Ape. "janma Apyo' e zabdo vaDe huM mAtra e dharmane apamAna pahoMcADuM chuM-halako pADuM chuM, e hArI jANa bahAra nathI; kAraNa ke satya kadI " janma pAmatuM nathI. e hatuM, che ane haze. mAtra amuka kALe henA upara rAkha pharI vaLe che paNa hene amuka purUSa dUra kare che eTale "satya" no nirdhama prakAza bhabhUkI uThe che. jenadharma rUpI agnine mhAre jainamatIo ane jenAbhAsIoe miyAtva rUpI rAkhathI AcchAdita karyo hAre eka lokhaMDanA hAthavALA mANasanI jarUra paDI. veda kharuM kahe che ke " hAre duniyAmAM aMdhakAra thAya che tyAre tyAre ekAda hIre janma pAme che. ' e niyamAnusAra jainamAM eka vIrane janma thayo ane haNe pelA renamatIoe ane jenAbhAsIoe kareluM 53 phukI nAkhI agnine prakAzamAM ANyo. enI $ka evI jabara hatI ke jotajotAmAM enI asara pUrva ane pazcima ane uttara ane dakSiNamAM anubhavAI ane jenamatio ane jenAbhArIonI kula saMkhyAna lagabhaga aDadhe bhAga thoDA ja varasamAM ara jotajotAmAM ja e zodhana karAyelA zuddha se TacanA suvarNa mAha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bane. ane AvI sacoTa phatteha kadI IrSA utpanna karyA sivAya rahI zake ? svayaMvaramAM anupama suMdarIne varanAra kSatrI seMkaDe hIjaDAomAM IrSA ane tajajanya vairanAM bIje utpanna kare che, e ItihAsanA vAcakethI zuM ajANI vAta che ? TUMDhIA athavA sthAnakavAsI jaina dharmanI TuMka mudatanI phatehe paNa evuM ja pariNAma ApyuM ane tethI e vijaya megha dear-bought thaI paDyuM. arthAta e vijaya mATe pAchaLathI e varganA anuyAyIone ghaNuM khamavuM paDyuM. dharmakSetramAM hemanI harIphAImAM utaranArA hemanA sahedare nIcamAM nIca zabadothI hemane niMdavA lAgyA eTale sudhI ke jagata mAtramAM e varga viSe halakAmAM halake mata baMdhAya eTale sudhI khaTapaTa karavA lAgyA. ane ene ja pariNAme ( tathA e vargamAM, rahaDatI paDatInA kudaratI niyamAnusAra, lAgaNIvALA narenI khAmI pavAthI ) Aje e carAga ( battI ) upara pharI AchAdana pharI vaLyuM che, je vaLI koI vIra purUSa jAgaze ane dura karaze. 4 hene niMdA ja karavI hoya che teo harakeI sArI cIjane paNa niMdAno viSaya banAve che. ( ane e ja niMdabuddhinuM duHkha che. ni. dakanI buddhi kaluSita-bhraSTa thaI jAya che. kAlAMtare te satyAsatyane oLakhI zakatAja nathI. ) sthAnakavAthI jaina dharmanA niMdAe bIjuM koI chIdra na ja dhyuM hAre e dharmanA uttama "dayA ' nA siddhAMtane hasIne viSaya banAvyo ane dalIla karavA lAgyA ke, dayA e sadguNa chatAM sthAnakavAzIo * lAkhonI varatIvALA sthAnakavAsI jaina vargamAMthI hAre ekAda ene dhAmadhumane meha pamADI agara lAlaca ApI koI " jenamatI" yA " jenAbhAsI " banAvavAmAM phateha pAme che tyahAre phulAIne phALako bane che, paraMtu e vakhate eTale vicAra thatuM nathI ke lAkha jenAbhAsI ane jenamatione sudhArI sudhArI ThekANe pADyA temAMthI ekAda be lapasI paDe emAM phulAvA jevuM zuM che ? - A chelo zabda kalamamAMthI nIkaLyA ke turata ja te kSaNe megha vaNi thaI, tethI zubha AzA bAMdhavAnuM kAraNa rahe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (31) hene hada uparAMta kheMcIne durguNa banAve che. A siddhAMta dekhIte ja beTa ane dharmanA mULa siddhAMtathI ulaTa che. satyane hada ja nathI, te pachI ene hadapAra kheMcavuM e zabdone kaI artha ja thaI zake nahi. ziyaLane saguNa je uttama heya te zuM be cAra strIonI chuTa rAkhavI e vyAjabI gaNAze ? hA, je ghaNo ja vyabhicArI purUSa hoya ene mATe eTaluM paNa ThIka gaNaze. paNa tethI zuM tadana strIthI dura rahenArane sadaguNanI hada bahAra jAre kahI zakAze ? zuM evI vartaNuka hasIne pAtra gaNAze? dayA e sadguNa ja hoya to te sarvadA ane sarvathA sada. guNa ja che. jeTale aMze te na paLAya teTale aMze saddaguNanI nyunatA che. ane te nyunatA mATe saMpurUSanA manamAM kheda rahe che, ema chatAM dalIlanI khAtara dhAre ke, sthAnakavAsI jaina athavA emanA sAdhue dayAno sadaguNa hada uparAMta kheMcIne hene durgaNa banAve che. te paNa e bhUla sahIsalAmata raste che. emanI e bhUla niraparAdhIche. ethI koIne nukazAna pahoMcatuM nathI. emanA sAdhuo strI ane zrI ( dravya ) ne aDakatA nathI eTale ja guNa hemanA niraparAdhIpaNAnI sAbItI mATe basa che. ethI teone, keine ThagavAnuM kAraNa rahetuM nathI kAraNa ke bIjAonI peThe dharma nimite paNa teo dravya ekaThuM karI zakatA nathI agara tevo upadeza paNa karI zakatA nathI. jeo dharma nimitte paisA ugharAvI zake te prasaMge hene sva arthe upayoga paNa karI zake ane ema thatAM kaI vakhate paDelI Tevone saMtoSavA joIto paise meLavavA kavacita juThuM paNa besavuM paDe, kavacIta corI paNa karavI paDe, kapacIta strIothI saMbaMdha paNa rAkha paDe. paisAnA sparzathI utpanna thatA A sadhaLA de sthAnakavAsI sAdhudhI hajAra gAu dUra hoya che ane tethI teo tadana niraparAdhI-nirdoSa prANuMo che. evAja purUSo nispRhI hoI. zake ane evA ja kharuM kahevAnI, khare upadeza devAnI, kharI salAha ApavAnI hiMmata dharI zake. mUrkhAI ane pApamAM DubI rahelI duniyAthI evA ja purUSanI salAha ane upadezanI jarUra che ane e kAraNane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32) sthAnakavAsI jaina munIvare jagatane AzirvAda rU5 thaI paDe emAM koI zaka nathI. TuMka mudatamAM e sAdhuoe meLavelI lAkhe anuyAyIonI saMkhyA ja A mAnyatAne Teko Ape che. je e sAdhue pitAnAM zAomAM vadhAre vadhAre uMDA utaravA khAsa abhyAsa karavA vadhAre kALajI rAkhe-je ekAda "denIMga koleja " nI sagavaDa hemane maLe te vaLa teo hiM. dustAnanA moTA bhAgane tArI zake. hamaNAM hamaNuM sAdhupaNAnuM baMdhana kAMIka zithila thatuM jAya che te huM kabula karIza. e zithilatA daMDavA yogya che. AcAryoe ziSyamaMDaLa upara saMpUrNa dAba rAkhavuM joIe che ane jarA paNa sa thavA mAMDe ke turata ja ilAja levA joIe che. A be sucanAo je e paMthanA dareka AcAryo lakSamAM le te pachI sthAnakavAzI jaina dharma samAnya thaI paDavA mATe koI zaka hane te rahetA nathI. " mukitakeja " karatAM ke kabIra mahAtmAnA kartavyaparAyaNa draDha sAdhu varSa karatAM A ja jarUra ja vadhAre nakkara, vadhAre uttama ane vadhAre pramANamAM kAma bajAvI zake. jaina sthAnakavAsI ke TUMkIA ke dayAdhama ke sAdhumAgI e vigere nAmathI A varga oLakhAya che, paNa e nAme kAMI sUtramAM nathI. e to gusUcaka nAmo paDayAM che. e paMtha kahArathI janma pAmyo gaNAya ( kAraNa ke kharekhara te te janma pAmyo ja nathI; hamezane che, paNa hamaNe prasiddhimAM Avyo) e jevA have ApaNe ItihAsa tarapha pharIzuM. e kSetramAM praveza kayAM pahelAM ja hArI ajJAnatA huM kabula karIza ke, huM kAMI mATe ItihAsavettA nathI; ke nathI mahAna zodhA; paraMtu dharma saM. baMdhI hArA abhyAsa vakhate je je kAMI vAMcavA-sAMbhaLavAmAM AveluM hene sAra atre ApIza. emAM kAMI bhUla hovA saMbhava che ane evI bhUle ke premadaSTithI sUcavaze te AbhAra mAnIza. ( kahevAnI jarUra che che, vAdavivAdamAM utaravA huM khuzI nathI. ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . a ka raNa 2 je. zrI mahAvIrathI laMkAzAha sudhInA vakhatanuM saMkSipta digadarzana. C tama tIrthakara zrI mahAvIra prabhune janma cethA A rAnAM 75 varSa bAkI rahyAM hatAM te vakhate bharatakSetranA madhya khaMDamAM bahAra prAMtamAM pUrva dezamAM kuMDalapura najadIkane kSatriyakuMDa grAma madhe siddhArtha rAjAnI trisalAdevI paTTarANIne peTe thayo hato. (vikramAjIta pUrve 542 nA varSamAM caitra suda 13 maMgaLavAre uttarA phAlaguNa nakSatrane prathama pAye) teoe 30 varSa gRhasthAvAsamAM rahI mAgazara vada 10 eTale gujarAtI kAtaka vada 10 me dikSA lIdhI te vakhate ceka i tathA zrI mahAvIranA baMdhu nadIvardhane maheTA ADaMbarathI dikSAo sava karyo hato. sADAbAra varSa sudhI teoe aneka kaSTa sahana kIdhAM ane vaizAkha suda 10 nA roja kaivalyajJAna teozrIne prApta thayuM. sarvatta thayA pachI, teo sarva jIva upara samAna dayAbhAva dharAvatA hoI teoe aneka jagAe pharI sadupadeza dIdhe,jenuM varNana zrI uvavA sUramAM che. teozrInA upadezathI 11 gaNadhara ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 34 ) 14000 sAdhu tathA 36 000 sAdhI thayAM, jemAMnA 700 te kaivalyAnI hatA. vaLI teozrInA upadezathI 1,59,000 zrAvaka ane 3,18,000 zrAvikAo thaI hatI. AvI rIte bhavyajIvono uddhAra karatAM, 30 varSa vaya prava pALI pAvApurI nagarImAM hastIpALa rAjAnI zALAmAM kAtaka vada amAvA e (eTale gujarAtI AdhIna vada 0)) nA roja) svAtI nakSatre sarva karma khapAvI makSa pahoMcyA. tyAMthI jemAM vIrane saMvat cAlyo. zrI cAvIsamA tIrthaMkara mahAvIra deva cethA ArAnI Akhare thayA. haimanA dehAsarga pachI 3 varasa ane sADA ATha mahinA sudhIja cotho Are cAlyo ane pachI pAMcame Are cheThe. mahAvo pachI 470 varase vikramAditye saMvata calAvyo eTale ke Aje 1965 nI sAlamAM, mahAvIranA detsargane 470+1865-2435 varasa thayAM. matalaba ke mAtra 243pa varasa upara te vartamAna-bhUta ane bhaviSyanA jANakAra ane saMzaya mAtranA chedanAra purUSa hAjarAhajura hatA, ane jaina dharmanI zreSThatA upara, karmanA kAyadA upara, dayAnA siddhAMta upara, dehAtItapaNAnA dharma upara zaka laI javAnuM koI kAraNa maLatuM ja nahi, je ke bhAreka jIve te hareka kALamAM hatA ane haze ja ane teonA karmanA uchALA hemane sUrya sAme dhULa uDADatA ja rAkhaze. * kahevAya che ke, mahAvIra devane vAMdavA AvelA zakrenDe eka vAra praznanA karyo ke "he bhagavana! ApanA janma nakSatre bhasmagra trIsamo 2000 varasanI sthitino beDe che te zuM sUve che ? " bhagavAne khulAso karyo ke 2000 varasa sudhI zramaNa-nigraMtha-sAdhu-sAvI-zrAvaka-zrAvikAnI uya pUjA nahi thaze. e bhasmaya utaryA pachI dharma pAcho jhaLakI uze ane pUjavA yogya purUSa pUjAsakAra pAmaze. A bhaviSyakathana akSarasaH kharUM paDatuM pratyakSa jovAmAM Ave che. kAraNa ke mahAvIra nirvANa pachI 470 varSe vikrama saMvata cA ane vikramanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 35 ) . saMvata 1531 mAM kAkAhe jainadharmanAM tanuM zodhana karyuM matalabake 2001 varSe lAgacha nIkaLe. ane nIkaLe tevIja cetarapha phelAya ane henA upadezako sthaLe sthaLe pUjAvA lAgyA. thoDA varSamAM te dharmamAM lAkho mANasa bhaLyA. A jotAM bhagavAnanI bhaviSyavANuM kharI Thare che ane e vANIne kharI pADanAra lokAzAha ja hoI sthAnakavAsIathavA "sAdhumAga jaina dharma tadana sAce che joIe ema mAnavuM e mAtra leMjIka athavA nyAyazAstrane mAna ApavA barAbara che. zrI mahAvIranA vaDIla ziSya zrI gautama RSine kArtaka zu 1 ne divase prabhAtamAMja kaivalya utpanna thayuM. teo 12 varSa pachI sarva karma kSaya karI mekSa padhAryA. [ 1 ] zrI gautamane kaivalya prApta thayuM te divase zrI mahAvIranI pATe AcArya pade pAMcamA gaNadhara zrI sudharma svAmInI sthApanA karavAmAM AvI, A suvarmasvAmI kelaka gAmanA vaipAyana gotrI hatA. teo 50 varSa gRhasthAvAsamAM rahyA, 30 varSa bhagavAnanI sevAmAM rahyA. 12 varSa chaghasthapaNe AcAryapade rahyA ane pachI kaivalyajJAnI thaI 8 varSa pachI zatAyu thaI (mahA. pachI 20 varSa ) mokSa padhAryA. ( 2 ) tyAra pachI zrI jaMbu svAmI pATe birAjyA. teo rAjagRha nagarImAM kAzyapagotrI RSabhadatta zeThanI dhAriNI nAmA patninA peTe janmyA hatA. 16 varSa gRhavAsa calAvI ATha strI tathA 89 kroDa sonaiyA tyAgIne teo 5ra7 mANasa sAthe dikSA lai 80 varSanI umare mekSa padhAryA. zrI mahAvIra mekSa padhAryA pachI 12 varSa maitama svAmI kevaLapaNe rahyA; te pachI 8 varSa sudharma svAmI kevaLa paNe rahyA, te pachI 44 varSa jaMbusvAmI kevaLapaNe rahyA. mahAvIrathI 20 varase sudharma svAmI ane 64 varase jaMbu svAmI mekSa sAdhAryA tyArapachI koine kaivalya upanyuM nahi arthAta kaivalya vida gayuM. jaMbusvAmInA mokSagamana vakhate ( vikrama pUrve 406 nI sAlathI daza bela vicAra gayAH (1) mana:paryava jJAna, ( 2 ) paramAvadhi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ). tAna, (3) pulAka labdhi, (4) AhAraka zarIra, (5) kaivalya ( 6 ) sAya: samakita ( 7 ) naka9pI sAdhu, ( 8 ) parihAra vizuddha cArItra, ( 9 ) sUkSma saMpAya cAritra ane ( 10 ) yathAkhyAtA cAritra. e 10 ne viccheda gaye. ema chatAM Aje koI pAkhaMDIo ema jaNAvavA himata dhare che ke pote kevalya jJAnI che, ane evAne mAnavAmAM ke varga jevAmAM Ave che? sUtrane Astika madhyama varga nahi paNa vicArasvAtaMtryanI himAyata karanAre sudharele varga. hineTIjhama ane mesamerIjhamanI vidyAnA jANanArAo kahe che ke, e vidyA keLavAyelA purUSa upara sahelAIthI ajamAvI zakAya che; ane dharmanI bAbatamAM paNa emaja banyuM che. sudharelAo dharma sambandhI (polIsa karelA) yogenA bhAga sahelAIthI thaI paDe che. bhavatu ! ApaNe tevAo sAthe kAMI levAdevA nathI. ApaNe ApaNuM ItihAsa tarapha pAchA pharIzuM. ( 3 ) jaMbu svAmI pachI prabhava svAmI thayA ke je vIra : 75 mAM devaleka pAmyA. pachI [ 8 ] svayaMbhava svAmI 98 mAM, pachI ( 5 ) yazobhadra svAmI 148 mAM, pachI ( 6 ) saMbhUtivijaya 156 mAM, pachI ( 9) bhadrabAhu 170 mAM, pachI ( 8 ) syulIbhadra svAmI 215 mAM, pachI ( 8 ) mahAgIri svAmI 245 mAM, pachI (10) suhastI svAmI 265 mAM, pachI ( 11 ) supratibuddha havAmI 313 mAM, pachI ( 12 ) IdIna, pachI ( 13 ) AyeMdIna, 5chI ( 14 ) varasvAmI 584 ma, pachI ( 15 ) vrajasena svAmI 620 mAM devaloka padhAryA. A paMdara naMbara pikI 14 mA naMbara sudhInuM saMkSipta varNana nIce mujaba che - ( ) prabhava svAmI-viMdhyAcaLa parvatanI najadIkamAM jayapura nAme nagaranA vidhya nAme rAjAnA teo putra hatA. rAjAthI virodha thatAM teo bahAravaTe nIkaLyA hatA. 30 varSa gRhavAsamAM rahI dikSA laI kAtyAyana gotranA A mahAzaye vIra pachI 75 varSe pitAnuM 15 varSanuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (37) mATuMba pUruM karyuM. ( vikrama saMvata pUrve 395 varSe ) ( 4 ) svayaMbhavasvAmI -vAsAyana gotranA, rAjaguDa nagaranA A mahAzaye 28 varSa gRhasthAzrama pALI dikSA laI 11 varSa pachI yugapradhAna padI prApta karI 62 varSa ( vIrAta 98 varSe ) svargavAsa karyo. ( vikrama saMvata pUve 32 varSa. ) (5) rAma svAmI:-tuMgIyAyana zaitra, 22 varSa grahavAsa 14 varSa vrataparyAya, 50 varSa yugapradhAna padI; 86 varSe svargavAsa (vIrAta 148 varSe vikrama saMvata pUrve 322 varSe ). ( 6 ) saMbhUtivijya svAmI-mADhara netra, 4ra varSa grahavAsa, 40 varSa vrataparyAya; 8 varSa yugapradhAna paddhI; &0 varSe ( vIrAta 156 varSe; vikrama saMvata pUrve 314 varSe ) svargavAsa. (7) bhadrabAhu svAmI-prAcIna getrI, 4pa varSa grahavAsa, 17 varSa bataparyAya 14 15 yugapradhAna pa;i 76 varSanI umare vIrAta 170 varSe ane vikrama saMvata pUrva 300 varSe svargavAsa. hemanA bhAI vAhamihira nAmanA hatA hemaNe jaina sAdhupaNuM cheDI daIne "varAha saMhitA' banAvI che. mane maLelI prato paikI ekamAM jaNAve che ke -A munI chellAmAM chellA cAda purvadhArI hatA. hemanA vakhatamAM duSkALa paDatAM caturvidha saMdha paNuM saMkaTa pAmyo, te vakhate pATalIpura zaheramAM prAvakone saMdha ekaThA maLyo ane mutranA adhyayana Adi tapAsatAM keTalAkamAM phAra phera thaI gayA joI teoe nepALa dezamAMthI bhadrabAhu svAmIne teDavA be sAdhune mokalyA, hemaNe saMjogone vicAra karI 12 varSa pachI AvavA jaNAvyuM. bAra varSane duSkALa puro thayA bAda sAdhuo ekaThA maLIne sUtre meLavI javA lAgyA. jJAnane viccheda jatuM joI bhadrabAhu svAmI pAse sthaLIbhadra Adi pAMca sAdhune nepALa bhaNavA mokalyA. 4 sAdhu kaMTALI gayA paNa pAMcamA sthULIbhadra 10 parvano abhyAsa karyo. 13 muM parva bhaNatAM vidyA ajamAvo hemane icchA thaI tethI bhadrabAhu svAmI bahAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) gayA hatA te vakhate siMhanuM rUpa karI sthaLIbhadra upAzrayamAM be gurUe pAchA pharatAM A joyuM tethI vicAra thayo ke havene kALa vidyA sAcavI ke jIravI zake tevuM nathI. ema vicArI AgaLa pATha ApavAnuM baMdha karyuM nAM zrI saMdhane bahu Agraha thavAthI bAkInA parvane mULa pATha zIkhave paNa artha na zIkhavyA. sthULabhadranA vakhata pachI cAra parva ane prathama saMhanana prathama saMsthAna viccheda gayAM. (8) thulIbhada svAmI:-pATalIpura nivAsI maitama gotrI sagavALane putra; 30 varSa grahavAsa 24 varSa vrataparyAya 4pa varSa yugapadhAna paddhi dara varSanI umare pirAta 215 varSe vikrama saMvata pUrve 255 varSe svargavAsa. (9) mahAgIrisvAmI:--lApatya gotra, 30 varSa grahavAsa; 40 varSa bataparyAya, 20 varSa yugapradhAna padhi, 100 varSanI uMmare virAta 245 varSe vikama pUrve 225 varSe svargavAsa. A vakhatamAM Arya mahAgIrInA ziSya badIzanA ziSya emA svAmInA ziSya zAmAcAyaeN pannavaNuM (tranI racanA karI; teo virATa 376 varase svargavAsI thayA. ( 10 ) sahastI svAmIH-vasiSTha netra 30 varSa grahavAsa; 24 varSa vrataparyAya; ; ; yugapradhAna pI; 100 varSe, vIrAta 291 varSe, saMvata pUrve 179 varSe svargavAsa. A AcArya pAse evaMtI ( u. ) nagarImAM evaMtasukamALe 32 strIo tajI dikSA lIdhI hatI. ( 11 ) sapratibuddhada-vyAghApatya gAtra 31 varSa grahavAsa, 17 varSa vataparyAya 48 varSa yugapradhAna paThI, 86 varSanI umare vIrAta 339 vaSe saMvata pUrve 131 varSe svargavAsa. sudharmA ramIthI 10 pATa sudhI te aNagAra tathA nigraMtha kahevAtA 11 mI pATathI ( supratibuddha AcArye kAdIka nagarImAM kroDevAra sUrImane nA karavAne lIdhe ) "kerIkAnaMdI ga7 " nAma thayuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 39 1 ( A vakhatamAM prathama kALakAcA thayA; khIjuM nAma spAma vadhyuM te ghIdhe zyAmAcAya kahevAya che.) ( 12 ) iMdradIna svAmI--kAzIka gotrI, ( 13) A dIna svAmI:-gAttama geAtrI. (14) vayara svAmI:--gautama gotrI; vIra nirvANa pachI 496 varSe janma, 88 nI umare vIra nirvANa pachI 584 me varSe svargavAsa, Adha sAnA rAjyamAM hemaNe dakSiNa taraphamAM jana dhane phelAvA karyAM hatA, vIra pachI 60 varSa sudhI pAlaka rAjAe avatImAM rAjya karyuM ; pachI 155 varSa sudhI nava de pAlIpuramAM, pachI cadragupta-biMdusAra-azAka -kAla-sa Mprati e pAMce 108 varSa rAjya karyuM; pachI 30 varSa puSpamitre, pachI 60 vaSa~ mitra tathA bhAmitre, pacha * varSa nabhavAhane, pachI 13 varSa gabhinna rAMntae, pachI 4 varSe sAkA rAjAe zajya karyuM. ema 21 rAjAe vAra pachI 470 varSamAM thayA ane 471 mAvathI krama saMvata cAU. R rAjnma vikrane paraduHkhabhaMjananuM vyAjI nAma meLavyuM, jJatinAM baMdhAraNu karI ApyAM, nyAya--niti-varSAvarNInA dheraNa yeAjyAM, A vikrama rAjAne matrI siddhasena nAme brAhmaNa kAtyAyana getrI hatA. dhaNI vidyA bhaNI heze aneka paDItene carcAmAM harAvI bhagamAM praverA karyAM adI vRddhAcA sathe carcA karavA henI Iccha hatI paNu te te vihAra karI gayA hatA tethI hemanI pAchaLa paDayA ane madhya te hemane pakaDIne gepAlakA samakSa carcA karI. avasaranA jANu zrRddAcAye JApAlakone samaja paDe evI rIte lavAthI vijaya meLavyA. pachI teoe rAjakacerImAM AvIne carcA karI, hemAM paNa zuAcAya ane siddhasena hemanA ziSya thayA. saMskRta bhASAnA potAnA jJAnanA abhimAnane vaza thaI ekadA siddhasene jinekta zAstrA tathA navakAra maMtranuM saskRtamAM rUpAMtara karavA Ichyu tethI gurUe hemane gathI bahISkAra karyA; jyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 41 ) chevaTe saMdhanA vacce paDavAthI gurUe kahyuM ke koI mahArAjAone dharma pamADI dharmanI prabhAvanA karaze hAre hene ga7mAM laIza. AthI bAra varSa sudhI emaNe dharmanI prabhA karI mahAna graMthe rahyA ane rAjaene dharma pamADyo, aMte hemane ga7mAM lIdhA. A pramANe graMthomAM hakIkata che. ( 15 ) mahAvIranI 15 mI pATanA dhaNu bI vajasena svAmI ke jeo vIrAta 20 varSe devaloka pAmyA hemanA vakhatathI 4 ga7 sthapAyA ke je cAramAMthI hAlanA 84 gaccha nIkaLyA che. hakIkta ema che ke, vajasena svAmInA vakhatamAM prathama 5 varSane ane pachI sAta varSane ema lAgalagATa bAra varSane duSkALa paDyo. je vakhatamAM bIjA dezothI dhAnapANI kheMcI lAvavAne AjanA jevI relave gADI ke sTImaranI sagavaDa nahatI, evA vakhatamAM bAra bAra varSo sudhI duSkALa paDe tyahAM kevI viTambanA hoya ene khyAla paNa trAsadAyaka che. evA vakhatamAM hAM lakSAdhipatio bhUkhe maravA lAgyA hAM mira 'ne AhAra pANInA taDAkA paDe emAM zI navAI ! ane hAM " kharAkharIne khela " heya hAM marada sivAya bIjo koNa ubhe rahI zake? kharekharA kriyAvata 784 sAdhuoe to saMthAro karI sArthaka karyuM. keTalAka thoDA bhukhamAM rIbAvA chatAM hAM paDyA rahyA. bIjAo duSkALane khoTo lAbha laI lekone ThagavAnA rastA zodhavA lAgyA:-" juo bhAIo ! AjakAla maraNa to pagalAMnI heTha thaI gayuM che. hamArI najara AgaLa kuNuM bALako bhukhathI mare che mATe manuSya dehanuM sArthaka karavuM hoya te bhUkhyA rahIne paNa hamArA bhagavAna AgaLa capaTI cekhA ke phaLa ke paise muko, ethI hamane AvatA bhavamAM sAruM phaLa Apaze." evI vicitra dalIla vaDe peTa bharavAnA rastA levA lAgyA. e vakhatamAM eka janadatta nAme dhanADhaya zrAvaka bhUkhathI maravA paDaze. tene vajasena svAmIe zubhasucaka bhaviSya kahyuM ke, kAle dezAvarathI www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 41 ) annanAM vahANe Avaze mATe ApaghAta karazo nahi. A upakAranA baja lAmAM e zrAvake pitAnA 4 putrone ukta muninA ziSya tarIke ApyA. caMdra, nAme, nivRtti ane vidyAdhara. e cAra munioe pachI zAkano abhyAsa karyo paNa gurUnI AjJAmAM na rahetAM teo javA ga7 kaTAI jeThA. ema aMdara pATa sudhI vakhata vyatIta thayo. pachI Arthareha svAmI, pachI puzagiri svAmI, pachI phalyumitra svAmI, pachI dharaNIdhara sva mI, pachI zI bhUti svAmI, pachI Aryabhadra svAmI, pachI AryanakSatra mI, pachI AryarakSIta svAmI, pachI nAga svAmI. pachI jehila viSNu pAmI, pachI saDhIla aNagAra ane pachI sattAvIzamI pATe devaddhi kSamA maNa thayA. vIra saMvata 980 athavA vikrama saMvata 110 mAM devaddhikSamAzramaNe, zrI mahAvIra deve parUpelAM to vallabhIpura zahera madhye pustakArUDha karyo arthAta sUtro lakhyAM. vIra saMvat 880 sudhInI keTalIka tavArIkha noMdhavA jevI che. vIra saMvata 164 mAM caMdragupta rAja thayA, 470 mAM vikrama saMvata cAlyo. 65 mAM zAlIvAhanane zaka cAlya, 608 mAM dIgambara patha* * nIka, 170 mAM sAceramAM vIra svAmInI pratimA sthapAI ane 882 mAM cayavAsamaMDA. * mUtre lakhavAnA projana saMbaMdhI evI hakIkata kahevAya che ke zrI devaddhi kSamAzramaNa eka prasaMge suMThano gAMDI vahorI lAvyA hatA, te vAparavAnuM vIsarI gayA. kALa vyatikramyA pachI hemane te vAtane smaraNa thayuM tethI hemaNe dIrghadraSTithI vicAra karyo ke manuSyanI smaraNa zakita have pratidina ghaTatI javAthI zAstro maheDe nahi rahe mATe pustakADha karavAM joIe. pachI hemaNe tema karyuM. * * mAravADavALI paTAvaLImAM lakhyuM che ke, buTaka nAme sAdhune AcAryo eka kImatI vastra ApyuM hatuM; buTake mamatAne lIdhe te vastra bAMdhI mukayuM ane palavaNa paNa visAyuM. gurUe A ayanA TALavA mATe te vastra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (42 ) zrI vIra pachI 1464 varSe vaDaga7, 1654 varSe aMcaLa gaccha ane 1670 varSe kharatara ga7 sthapAya. e kharatara ga7nA zrI jInacaMdra sUrie saMdhapaTTaka nAmanA prasiddha graMtha banAvIne zuddhAcAra ane anya hiMsAnI parUpaNa karI che tathA caityavAzIonI barAbara khabara lIdhI che. A cha sasvata 1767 sudhI te ThIka cAlyo paNa te pachI hemAM paNa chinnabhinnatAe praveza karyo. te ga7mAMthI bIjI 10 zAkhAo nIkaLI. vIrAta 1720 mAM AgamIo ga7 ane 1755 mAM tapa gaccha nIkaLe. tapa gaccha, citravAla ga7nA gacaMda siriyI nIkaLyo hato. te gacchamAMthI vaLI bIna 13 gaccha nIkaLyA. : -- : : : -- - : : " :... by : : - : - 1 mar . : ka': ra ) - che phADI muhapati karI sAdhuone ApI dIdhI, buTaka AthI ko che ane jaina dharma upara TaeNpa karavA lAgyo, te saghaLAM vastra dUra karI nagna vicAravA lAgyo ane jaina zAstrAne badale navAM zA ubhAM karyoH strIone mokSa ja hoya nahi, vastra rAkhe te sAdhu kahevAya ja nahi, Adi navIna mAnyatA calAvI. A pramANe digambarI mata, e paTAvaLIone AdhAra jotAM, vIra saMvata 60 mAM nIkaLyA hovA joIe. ( A lekhakane, AvI utpatti mAnanIya lAgatI nathI. vastranI bAbatamAM khIjavAyelA sAdhue vastra rahIta rahevAne paMtha kahA ema kahenAranI vAta jeTalI hAsyAspada che teTalI ja huMDhIA * zabada ane te dharmanA udabhavavA sambandhamAM cAlatI vAta paNa amane hAsyAspada lAge che. itihAse lakhavAnI prathAnI gerahAjarIne ja AvI ( chaNaka daMtakathAo AbhArI che.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 ja ka kada prakaraNa 3 ju. - - laMkAgacchanI utpatti ane vaMzAvaLI. P . ; S tihAsa lakhavAnI prathA ApaNAmAM ghaNI ja thoDI hevAnA kAraNathI eka jabarajasta dharmasudhAraka (martyr ) ane "jena mizanarInA sambandhamAM Aje ApaNe ghaNe bhAge aMdhArAmAM chIe. je vakhata cotarapha zIthIlatA jovAmAM AvatI hatI te vakhate kharatara che ane hemAM paNa khAsa karIne " saMdhapaTaka" nA kartA zrI chanacaMdra sUrie ghaNe prakAza karyo hato. paNa hemane upadeza hiMdamAM retarapha phelAvA pAmyo nahati. emane avAja joIe tevo bulaMda naheto. paraMtu emanA karatAM paNa vadhu bulaMda avAjavALe, vadhu majabuta nasavALe, vadhu draDha jAherahimata ( moral courage ) vALe eka purUSa te pachI thoDA ja vakhatamAM thayuM ane huM tAra, TapAla, re kazAnI hAyatA vagara hiMdanA eka cheDAthI bIjA cheDA sudhI zuddha jainadharmane upadeza phelAve; chatAM henA pitAnA ItihAsanA sambandhamAM hajI ApaNe aMdhArAmAM chIe. tarapha caityavAzIonuM eTaluM te jora hatuM ke kApo mANasa hemanA viraha parUpaNa karIne jIvavAja na pAme; tema chatAM hajAro-lAkhe tyazazIone zudhdha jainadharma samajavIne pitAne ga7 sthApanAra parAkramI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44) lekazAha koNa ha, hare ane kAM kAM pharyo hato e vagere bAbatamAM Aje ApaNe pAkA pAyA para kAMI jANatA nathI. jekAMI vAto hemanA sambandhamAM saMbhaLAya che hemAM vadhu mAnavA lAyaka vAta mahane te A jaNAya che ke, zrImAna laMkAzAha zahera amadAvAdanA eka nAmAMkita zAhukAra hatA. rAjadarabAramAM hamanuM sArUM mAna hatuM. temanA daskata dhaNuM suMdara hatA ane smaraNazakita paNa ghaNuM teja hatI. ekadA teo apAsare gacelA hAM jJAnajI vagere yatio graMthane palevatA hatA ane jIrNa thaI gayelA graMthanI dazA joi kheda pAmatA hatA. eka yatie loMkAzAhane majAkamAM ja kahyuM: " zAhajI ! hamArA harapha paNa suMdara che, paNa te ane mAre zA kAmanA ? A bhaMDArano uddhAra karavAmAM te daskana kAMI kAme lAgaze ? " jahemane svabhAva ja hameza kAMI nahi ne kAMI upakAra karavAnuM hatuM evA lokazAhe javAba ApeH " ghaNI khuzIthI; mahArAthI banaze teTalAM sAthInI nakala lakhI ApavA huM taiyAra chuM." te vakhatathI hemaNe eka pachI eka sUtra lakhavAmAM ja divasa - tIta karavA mAMDayA. zrI dazavikAlIka satramAM "gho maMtra muvuiM gAlA haMgAmo tavo" evo pATha hemanA vAMcavAmAM AvatAM ane sAdhuonA vyavahAra hiMsAmaya potAnI AMkhe jovAmAM AvatAM temane IcchA thaI AvI ke dharmanuM asala svarUpa zodhavuM. eka pachI eka zAstra lakhavAmAM AvatAM hemane ghaNuM jJAna thayuM. eka pustaka vAMcavA karatAM lakhavAthI dasaghaNuM jJAna thAya che, te taddana kharI vAta che, kAraNa ke lakhavAmAM je vakhata joIe che teTalA vakhatamAM te bela magajamAM barAbara ThasAyache. utAravA lIdhelAM zAstronI ekeka prata te yatio mATe ane akeka pitAnA khAnagI upayoga mATe karAtI hatI. A pramANe keTaleka karI lekAcAha pAse achuM jenasAhitya ekaThuM thayuM. mahArI kalpanA pramANe ema banavA saMbhava che ke jema jema zAnI khubIo zrImAna kAzAha samajatA gayA tema tema bevaDI prata utAravAnuM kAma pate nahi paNa koI pagAradAra lahI A pAse karAvatA gayA haze. kAraNa ke pote zrImaMta www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 41 ) rAkha eTale vakhata bacAvIne te vakhatanA upayeAga khInna vadhu zAstrAnu sAdhana karavAmAM kare e banavA joga che. A pramANe zrImAna lekAzAha prathama te eka vidyAthI ane sA14 banyA. varSo sudhI zAstrA lakhavAnu ane ekAMtamAM te vicAravAnuM ja prema karatA. teo te kAma labour of love ''tarIke karatA-zAkha khAtara karatAM, nahi ke koI jAtanA badalA khAtara. puNyAdayane lIdhe teo AbAda dazAmAM hAi udarapASaNnI hemane lezamAtra ciMtA na hatI. dha sabadhI AvAM mahAbhArata kAma evAthI ja thai zake. 9 e arasAmAM eTale saMvata 1528 mAM aNuhIlapura pATaSNuthI lakhamasI nAme zAhukAra amadAvAdamAM AvyA. hemane lAMkAzAha sAthe dha carcAnA prasaMga maLyA, ane dhanuM satya svarUpa zrI leAMkAtsAha dvArA barAbara samajAyuM. A vakhate lakhamazIne yAda AvyuM ke, mahAvIra prabhunA nirvANa samayathI beThelA bhasmagraha utaravAnI taiyArImAM ja che; mATe jarUra have satyadharma lAvavAnA je kAMI prayAsa thaze te tehamada thaze. AthI bannene hiMmata AvI ane hemaNe harakei jokhame dharmavIra ( martyr ) banI dunIAne tArAnA nizcaya karyo. lakhamazIe potAnA gAma jaine tkhAM pazu sUtra lakhavA-lukhAvavA vAMcavA va ca naDe.vaDA karyo ane dhaNu veAne jJAna ApyuM. anyadA prasaMge, arahaTavADA, pATaNu, surata vagerenA cAra saMdha amahAvAdamAM AvI pugmA ane dhaNeja varSAda thavAyI hemane dhAravA karatAM vadhu muddata rokAvuM paDayuM. sadhanA gRhasthe yatio pAse byAkhyAna sAMbha LavA jatA hatA evAmAM leAMkAzAhanuM nAma vhemanA kAne paDayuM'. te kutudaLa khAtara lAMkAzAhanA dhera gayA. nAgajI, dalIca 6, me|tIca ane zaMbhu nAmanA cAre 'saMdhavI' khIjA zrAvakonI sAthe leAMkAzAhane upadeza sAMbhaLavA gayA. lAMkAzAhe zuddha munimArga ane zyAma samajAye; tethI te sAnadAca pAmyA ane kutuhuLa jovA AvelA chatAM have hemanamAM lAMkAzAha tye pUjya buddhi utpanna thai. teoe eka pachI eka savAla Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ). karavA mAMDayA ane lokazAhe hemanA yogya khulAsA karyA. chevaTe te saMpavIoe mUrti pUjA zAstrokta che ke kema e sambandhamAM laMkAsAhane abhiprAya jANavA IchayuM, jahenA javAbamAM hemaNe keTalIka sAdI vAto jaNavI. A hAna puratakamAM carcA karavAne IrAde na hovA chatAM, have maLelI aneka pratimAM lokazAhanA moMmAM je zabdo mUkavAmAM AvyA che hene TuMka sAra atre Apavo rahane ucIta lAge che. te pramAM jaNAvyA mujaba zrI nuM lekazAha te saMdhava e pratye javAba Ape che ke - (1) bhagavAne AcArAMga, sugaDAMga, uttarAdhyayana, dazavaikAlika, bhagavatI vagere siddhAMtomAM kaI jagAe kahyuM nathI ke sAdhue ke zrAvake pratimAne mAnavI.-pUjavI ke hene page lAgavuM, tema ema karavAnuM phaLa paNa koI jagAe kahyuM nathI. ( 2 ) rAjagRhI, caMpA, hastInApurI, dvArikA, sAvarathI, tuMgIyA, ayodhyA, vanitA, mathurAM vagere ghaNuM nagarIo siddhAMtamAM varNavI che, hemAM yakSa ane bhUtanA derAnuM varNana ApyuM che paraMtu koI jagAe tIrthakaranA derAnI ke pratimAnI vAta AvatI nathI. je kharekhara jainadevanI pratimA ke derAsara heta to henuM varNana paNa ( yakSane devaLanI mAphaka ) ApyA vagara raheta nahi. ( 3 ) ghaNuM zrAvakonuM vRttAMta sUtromAM ApyuM che. hemAM paradezI rAjAe dAnazALA maMDAvyA, zreNIka rAjAe amAra paDe vajagyAne, zrI kRSNa dharmadalAlI karIne hajAro purUne dikSA apAvarAvyAne, evo e adhikAra cAle che. paNa e sUtromAM koI rathaLe koI zrAvake dera karAvyAne-pratimA sthApAne-saMdha karAyAne adhikAra cAlyo nathI. saMkhapakhalI, udAIrAjA, araNaka, ANaMdajI jevA ghaNA uttama zrAva tathA zrAvakAone adhikAra cAlyo che paNa hemanA itihAsamAM koI sthaLe jaina mUrti pUjyAne adhikAra AvatA nathI. hA, teoe supAtra dAna dIdhAM che, Adama cadasa pAkhInA piSadha karyA che-agIAra paDiyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (47) AdarI che- keTalAke saMthArA karyA che, evI evI te ghaNI bAbate hemAM nedhAyelI che, jyAre AvA dharma kAryonI neMdha lIdhIche hAre je mUrtipUjA e vakhatamAM pracalIta hota to zA mATe AvA uttama zrAvakonA adhikAramAM e viSaya na lakhAye heta ? vaLI teone parIvAra, gharavakharo vagerenuM varNana zAstramAM cAlyuM che hAM paNa phalANunA gharamAM dehe ke pratimA hatI evuM varNana koI sthaLe nathI. ( 4 ) zAtrAmAM munine paMcamahAvratadhArI ane pAMca AcAranA dharaNahAra kahyA che. paMca AzravanA sevanArane to kugurU kahyA che. eTaluM ja nahi paNa gura-asAdhune sAdhu karI mAne te miyAtva karyuM che. ( zrI ThANuMgajI satra ) (5) praznavyAkaraNa nAmanA jaina sUtramAM pratimAnA sthApanA, pUjanArA, deva tarIke mAnI hene kAraNe hiMsAnA karanArAnI gati narakanI ba. tAvI che. zrI AcArAMga satramAM paNa A bAbata bhAra daIne jaNAvI che. A vagere sAdI paNa khullI dalIlo sAMbhaLI saMghavI tathA hemanI sAthenA mANase pratibaMdha pAmyA. have A leko loMkAsAhane tyAM vAraMvAra jAya che evA khabara yatine pahoMcI gayA. tethI teo lokazAha upara gusse thayA ane sadhIne kahyuM ke " saMdhanA lekone kharacI mATe harakata thaze; mATe have bIje gAma saMdha calAve. " saMdhavIe javAba Apyo " hamaNu varasAda ghaNo paDyo hovAthI jIvanI utpatti ghaNuM thaI che temaja kIcaDa paNa ghaNe che. mATe hamaNAM cAlavuM ucita nathI. " yatie kahyuM: " Avo dharma hamane koNe zIkhavo ? dharmanA kAmamAM je hiMsA thAya te gaNAya nahi, kAraNa ke hiMsA karatAM napho vadhAre che. " saMdhavI A uttarayo ghaNuM dIlagIra thayA. zuM A jene yatinA mane javAba ? karUNA rahita, mahAvata rahita evA A asaMyatIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 48 ) saMyatA kema kahevAya ?" ema vicArI saMdhavIe te yatinI nirbhanA karI ane hAra thI ja keTalAka khullA rIte le kAzAhanI tarapha vaLyA ane keTalAka jeo puratI himmata dharAvatA nahotA teo pitApitAnAghera gayA. paraMtu aMdarakhAnethI te henuM citta laDAzAha tarapha vaLyuM hatuM. teo paNa lokabhahanI prazaMsA karatA ane laMkAzAha pAsethI sAMbhaLelI dalIlo nI henI pAse kahI saMbhaLAvatA. A pramANe gujarAtanI rAjadhAnI ane vyApAranA mathaka evA ane madAvAda zaheramAM saMkhyAbaMdha leke vyApAra arthe, saMkhyAbaMdha leka zahera jovA adhe, saMkhyAbaMdha le ke yAtrArthe AvatA ane teo kAzAhane upadeza sAMbhaLI te tarapha AkarSAtA. paraMtu adyApi sudhI lokazAhe pitAne maLeluM jJAna cetarapha phelAvavA mATe kAMi khAsa yojanA taiyAra karI na hatI, adyApi sudhI hemaNe kaI mizana" athavA "ga7' ke 'saMdhADa' sthApyo na hato. zrImana lokazAhane keTalAka dikSAnA umedavAroe arajI karI , je zAhajI dikSa la rate karI ApatA hoya te ghaNu bhaLe te raste - LavA utsuka che. zAhajIe javAba ApeH " huM hamaNuM chekaja vRddha ane apaMga thaI gayo chuM. evA zarIthI sAdhunI AkarI kriyAo paLAvI ane zakya che, kAraNa ke bhraSTAcAra je vakhate tarapha phelAyo che. te vakhate lAkha besADavA mATe je prathama dikSA levAya te te khareja atizuddha hevI joie. vaLI mahArA jevo mANasa dikSA laIne je upakAra karI zake te karatAM saMsAramAM rahIne vadhu upakAra karI zake tema che. A vigere kAraNothI huM tamane dikSA levAnI paravAnagI ApuM chuM. " ema kahI zrI laMkAzAhe 45 purUSone dikSAnI vidhi samajAvIne dikSA ApI. (saMvata 1531 ) A 45 sAdhuoe pitAnA upakArI puSa; nAma amara rAkhavA mATe pitAnA gacchanuM nAma " laoNkAgacha " evuM rAkhyuM. A pramANe lokAgaccha janma pAmyo. te koI navo dharma nahe, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) navuM tUta nahotuM. zrImAna lokazAhe pitAne manAvya-pUjA nathI. pote zuddha dharmane je upadeza karyo te upadeza anusAra bIjAe e zuddha dharma phelAvanArUM mizana" athavA "saMdhADo' ke 'gaSTa' sthApyo. jeo aMgrejI zabda 'mizana" nA arthathI vAkephagAra che teo sArI rIte jANatA haze ke e kevI pavitra cIja che. amuka paropakArI Azaya manamAM rAkhIne hevI siddhi mATe gAmegAma pite pharavuM evo nizcaya karIne nIkaLanArAonI ToLIne 'mizana' kahevAya che. gaccha ke saMdhADAne paNa teja Azaya hoya che, paraMtu AjakAla gacha ane saMdhADA e mAtra vADArUpa thaI paDavA che. eka gacchano upadeza bIjAthI jUdo na hoI zake; eka ga7 amuka vibhAgamAM-amuka prAMtamAM pahoMcI vaLe te bIje gacha bIjA vibhAgamAM pahoMcI vaLe. paNa "gaccha' eka bIjAnI khedaNuM mATe, eka bIjAthI virUddha parUpaNuM karavA mATe, ke huMsAtuMsImAM paDIne sarvanA sAmAnya pitA mahAvIra devane lAMchana lagADavA mATe yojAyA nahatA. dharmamAM "ga7 nA manI saMsthA ane saMsAra vyavahAramAM " jJAti " ane " varNa " nAmanI saMsthA e AjakAla jahAM hAM deDhicatura lekenI batrIsIe haDI che ! garIba bicArI te saMsthAone behada anyAya ApavAmAM Ave che! svayaM buddha' (1) thayelA keTalAka leka e saMsthAnA mULamAM kuhADe laine maMDavAmAM ja pitAnI bahAdurI samajavA lAgyA che. keTalAka adhyAtmio (1) gacchanA bhedane vADAnuM rUpa ApI saMghanA baMdhAraNane mULathI ja teDI pADavA kaTIbaddha thayA che. ane megya zAstranA eka be uparoTIyA mAthI pitAne " jJAnI " mAM khapAve che. A dazA sudhAravA mATe hamaNAM koI na lekazAha thavAnI jarUra che. zrImAna lokazAhe jaina dharmanuM zuddha svarUpa pIchAnyuM, te anya janene prabodhyuM ane eka divasa e paNa Avyo ke te zuddha upadeza ke je eTalA cheDA sarakalamAM ja marI na jatAM AkhA dezamAM hamezane mATe phelAvavA ane javA nirmAyale hati te upadezanA cAlu vahana mATe gheraNasaranuM " mizana " sthapAyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) paraMtu A 'mizananA janma ghaNumAM Igni utpanna karyo, ghaNAe caityavAzIo A mizananA sthApanAra lekazAhane tathA henA anuyAyIone gALo tathA niMdAthI navAjavA lAgI paDyA ! ane teo gALe ke niMdAno upayoga kare emAM asvAbhAvika kaMI ja nahotuM; kAraNa ke jotajotAmAM te mizana hiMdanA dareka bhAgamAM phelAI gayuM ane 400 varSanA arasAmAM cityavAzIo paikI 500000 (pAMca lAkha)thI vadhu mANase hemAM sAmela thayA. AvI asAdhAraNa phatteha asAdhAraNa IrjA utpanna kare te emAM kaMI asvAbha vikapaNuM kahevAya nahi. amadAvAda zahera ke hAM A "mizane prathama sthapAyuM hatuM adyApi payaMta lokAzAhanA anuyAyIo ane mUrtipUjaka jaino vacce je jhapAjhapIo ane baiyAbADuM cAlatuM AvyuM che henuM kAraNa paNa upalI TIkA parathI khulluM samajAI zake tema che. zrImAna laMkAzAhanuM mizana" sakhata pratirodha sAme paNa Takakara jhIlI zakuM ane hiMdanA dareka vibhAgamAM pahoMcI vaLyuM. emAM te pracaMDa Atmika baLavALA purUSanuM "vicAra baLa ja kAraNabhUta che. hemaNe satyane pakSa karyo hato ane evA pakSamAM tenI aMdagI Passive nahi paNa Active hatI; teo daDha saMkalpa karatA ke amuka sthaLe aMdhakAra che tyahAM prakAza tha ja joIe, ane jarUra evo kAMI joga banI ja Avato ke jethI lokAzAhane upadeza hAM pahoMcI ja jato. A sivAya hemaNe musApharI paNa ghaNuM karI hovI joIe, jAhera rastAo upara hiMmatathI vyAkhyAne ApyAM hovAM joIe. paraMtu AvI kAMI jAtanI nedha hemanA naguNIA bhakatae saMgrahI nathI. hemane janma kaI sAlamAM thaye, avasAna kaI sAlamAM, kyAM kayAM teoe musApharI karI, hemane gharasaMsAra ke cAlatA hatA, temanAM khAsa lakSaNa kayAM kayAM hatAM, hemanI pAse kayAM kayAM sUtra ane graMtho hatAH e vagere paikI kazuM ApaNuM jANavAmAM nathI. ApaNe jema jema A mahAna purUSanA vaMzajone ItihAsa ( A pustakamAM ) vAMcatA jaIzuM tema tema jaNAze ke, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (51 ) keTalAka vaMzajone ghaNA vidvAna ane keTalAkane ( paTAvaLInA lekhakavaDe ) ghaNuM ja zrImAna jaNAvavAmAM AvyA che. aphasosanI vAta che ke ATaATalA zrImAna ane dhImAna anuyAyIo paikI eka paNa e ItihAsanI darakAravALe na nIkaLyo ke je zaMzeAdhaka buddhivaDe ke paisA vaDe laMkAzAhane datihAsa ekaTho kare. khuda amadAvAdamAM ja e mahApurUSanuM raheThANa hatuM ane tyAM ja zuddha dharmarUpI jharAnuM mULa hatuM, chatAM kaI poLamAM hemanuM ghara hatuM te hajI mahArA jANavAmAM AvyuM nathI ane e ghara zodhIne tyAM avazya hevA joItA pustakasaMgrahanI noMdha levA ane te pustakomAMthI eka Central Jain Library banAvavAne khyAla koine hajI svamamAM paNa thayo nathI. kevI naguNI koma keTaluM khedajanaka aMdhAruM! eka sAdhune pAMca-sAta celA thayA ke turataja te celA paikI eka jahene gAMDIghelI kavitA karavAne zekha heAya che te "phalANuM pUjyane rAsa" lakhavA maMDI paDe che, hemAM pUjyanA saMsArapakSanA kAkA, mAmA, mAsA, bhAI, putra sarvanAM nAma lakhI vAMcanArane behada kaMTALo Ape che ane vairAgyanuM kAraNa zudra jevuM kalpI hene moTuM rUpa ApI de che. janmatithi, maraNatithi ane ghaDI-paLa suddhAM lakhavAne kavirAja cUkatA nathIeka pAMca ziSyanA gurUnA jIvanacaritra mATe ATalI badhI ayogya kALajI rakhAya che ane pAMca lAkha mANasonA upakArI jIva, hAlanA saghaLA sAdhunA pUjanIka purUSa enA ItihAsa mATe eka paNa pUje, eka paNa sAdhu kavio, eka paNa zrIpUye ke eka paNa yatie-are eka paNa zrAvake prayAsa vaTIka karyo nathI. jo ke te mahAna purUSane ApaNA jevA naguNIA varga vaccethI cAlyA gayAne hajI mAtra 400 varSa ja thayAM che tethI emanA ItihAsanA mudA maLavA cheka azakaya te nathI ja. A kalama pahele naMbare zrIpranuM che. teo potAne lokAzAhanA kharA vArasa manAve che chatAM pitAnA pitAnA saMbaMdhamAM ATale thoDe paNa prakAza nAMkhavA thoDI sarakhI takalIpha letAM acakAya e ghaNuM ja khedajanaka che. zrImAna laMkAzAhanA upadeza mujaba keTalAMka varSa sudhI te zuddha cAritra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( para ) pALanArA sAdhujI thayA. paraMtu hemAM paNa pachIthI goTALA thavA lAgyuM. parigraha ane AraMbha samAraMbha sAdhumAM dAkhala thayo ane chevaTe te eTalI hada sudhI vadhI gayo ke "sAdhu" ane "garajI" evA be varga jUdA thavAnI jarUra paDI. eTale ke zuddha cAritrane upadeza karanAra lokazAhanA nAmathI je gaccha cAlato hato hemAM zithilAcArI yatio kAyama rahyA ( ane yatine vaMza vadhavA lAgyo ) ane saMvata 1865 mAMdharmasiMhanAmanA tathA saMvata 162 mAM lavajInAmanAemabesamartha purUSee sAdhupaNuM aMgikAra karIne sAdhu anuyAyIo banAvyA.A pramANe A vakhatathI caturvidha saMdhane badale paMcavidha' saMdhabanyo, arthAt sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA evAM saMghanAM cAra aMgamAM "yati" athavA "ardha sAdhu" ne varga umerAye. A yatio paisA rAkhatA, vAhana rAkhatA, chatra cammara vagere sAhyabI rAkhatA ane upadeza paNa detA; jo ke parigrahadhArI mANase upadeza de te mATe huM pite kAMI vadhe samajato ja nathI; kAraNa ke jema tadana nirvadha upadezanA karaNahAra paMcamahAvratadhArI munionI jarUra che jema taddana AcAra vicArathI bhraSTa thayelA loko mATe dharma temaja vyahavArane upadeza karanAra eka khAsa varga paNa jarUra che. saMsArIo-zrAvaka te kAma upADI levA taiyAra nahotA evA vakhatamAM yati varge te kAma upADI lIdhuM te khuza thavA jevuM che. ane e kAma mATe hemane gujarAna jeTaluM dravya paNa joIe ja. paraMtu eTalI hade na rahetAM A vargamAM parigrahane lobha behada vadhavA lAgya, Indriyajanya sukho ane sAhyabI vadhI gaI ane pitAnuM asala "mizana"--pavitra pitA lokAzAhanuM pharamAna teonA smaraNamAMthI ja geba thayuM. Atmika upadeza karanA. ranA mAthAmAM pATIA ane sugaMdhInI heka joIne tathA thoDe dUra jatI vakhate paNa hene mANasanI garadana para ladhAyelI pAlakhImAM beThele joine hene zretA varga ja che khyAla kare e vicAravuM saheluM che. eka skula mAstara, eka patrakAra, eka vaktA, eka phesara game tevo bhabhako mAre tethI hene upadeza sAMbhaLanArane henA tarapha tiraskAra Avaze nahi; paraMtu zarIrane kSaNabhaMgura svabhAva, pisAne anyAyatpAdaka svabhAva ane AtmAne AnaM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (53 ) damaya svabhAva protAo pAse kathanAra (ane te paNa evI kathA mATe ja saMsAra choDI nIkaLele mANasa pote) nATakanA ekaTara jevI bAlIza mojamajhAmAM AnaMda mAne te joI henA zrotAonA manamAM zuM khyAla Avaze te vicAravAnuM kAma te vargane ja soMpIne huM saMteSa pakaDIza. prasaMgavazAta huM kahI laIza ke, huM yati vargane niMdaka nathI. e varganI hayAtInI jarUra huM svIkAruM chuM-are A kALamAM to-hAlanA saMjogomAM te mahane hemanuM astitva atIva AvazyakIya jaNAya che. paraMtu huM je kahevA mAguM chuM te e che ke - (1) zrImAna laMkAzAhane upadeza parigrahadhArI sAdhu banAvavAne na hato, e lakSamAM rAkhI, parigraha tadana choDavAnuM hAlamAM na banI zake te chevaTe parigrahane lobha jema bane tema cheDavAne sadaguNa hAMsala karavo. ane zrI pUjya sAheba tathA yatio pAse je kAMI dravya hoya te pitAnuM na samajatAM te dravya jagatanA hita mATe pite TrasTI tarIke sAcave che ema mAnI, pitAnA yati vargane ucca pratinuM jJAna ApanArI mahedI pAThazALA sthApavAmAM, jagAe jagAe pharIne dharmopadeza karavAmAM, jagAe jagAe "mAna laMkAzAha pustakAlaya" nI zAkhAo kholavAmAM, jUnA jaina sAhityanuM saMzodhana karavAmAM ane evAM bIja uttama kAme mAM kharcavuM joIe. Ama thaze to vadhu dravya hemane ApoApa AvI maLaze. hemane vadhu dravya devAnI IcchA ane AkarSaNa dareka jenane Ape Ape thaze. (2) zrImAna loMkAzAhanA upadeza mujaba (ane bhagavAna mahAvIra svAmInA pharamAna anusAra) jeo hAla sAdhuvrata pALe che e vargathI arthAta zvetAmbara sthAnakavAsI athavA sAdhumAga varganA munIothI yativarga mudala ataDA na rahevuM joIe. paMca mahAvratadhArI sAdhuone pitAthI ucca dazAmAM mAnI teone vinaya sAcavI pitAnuM mizana" yati vage calAvavuM joIe. mAtra loMkAzAhanuM nAma rAkhavAthIja pite kharA lokAgacchIya Thare che ema tivarga pikI koInuM mAnavuM hoya te te bhUlabhareluM che. paMca mahAvata nahi pALanArA karatAM pALanArA hajAra vakhata uttama che, pachI te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (54) cAhe te laMkAnA anuyAyI hai, cAhe te lavajInA anuyAyI hai, cAhe te kaI "vijayanA anuyAyI hai, cAhe te kaI vilAyatI che. AvI guNadaSTi rAkhIne yativarge sAdhu vargathI nikaTa saMbaMdha bAMdhavo ane sthAnaka vAzI ke sAdhunAga jaina zrAvakothI ataDA na paDavA pitAnA zrAvaka vargane zikhAmaNa ApavI. zrIpUjyane mAnanArA zrAvakoe judA ane sAdhune mAnanArA zrAvakoe jUdA ema be judA pakSanI hayAtIja khedajanaka che. zrI pUjya ane sAdhu e varga judA (AcAranI bhinnatAnA sababI) heya emAM khedajanaka kazuM nathI, paraMtu eka mANasa zrIpUjyane ja mAne, sAdhune nahi, ane eka mANasa sAdhune ja mAne, zrI pUjyane nahi e kheMcatANa mAThuM bhaviSya sUcave che. huM pAchaLa jaNAvI gayo tema zrI pUjyanA yationuM kartavya juduM che, ane paMcamahAvratadhArI sAdhuonuM kartavya juduM che, ema banne varganI hayAtI ApaNA saMdhane jarUranI che. te pachI ekane mAnavuM ane ekane na mAnavuM e zuM ? yatine ja mAnanArA ane sAdhuvargathI dUra ja rahenArAnuM kalyANa keI kALe paNa na thAya e mATe huM geranTI ApuM chuM, kAraNa ke je dazA atyaMta zuddha rUpamAM prApta thayA vagara to koI mekSa gati pAmI zake ja nahi evuM sAdhuvrata aMgIkAra karavuM na bane te henI IcchA-bhAvanAta karavI, ke jethI keInahi ne kAI vakhata paNa te prApta thavAno saMbhava rahe. paraMtu jeo parigrahadhArI yatimAMja sarvasva samAyeluM mAnI, sAdhuvarganI niMdA ja karaze hene koI kALe mekSa nathI, nathI ne nathI ja. temaja, jeo sAdhuvarganI agatya svikArIne ja besI raheze ane gRhasthanA AcAra vicAra upadezanAra, jAgRti utpanna karanAra evA " ardha sAdhu" varga athavA yutivarganI agatya nahi svIkAre teo pitAnA saMdhanI sAMsArika adhogati paNa jaladI nihALaze. huM kabula karIza ke hAlanA yatio AvI pharaja bajAvavA taiyAra thayA nathI; paNa hemAM jeTalI kasura hemanI che teTalI ja kasura sAmA pakSanI che, ke jeo hemane pitAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (55) ataDA rAkhe che ane kavacita hemanI IrSA karatA paNa jovAmAM Ave che. zA mATe te vargane AjIjI karIne, khAnagI rAhe AgevAno mAraphata Thapako apAvIne ane tema chatAM na mAne to jAhera pepara dvArA khulle pokAra uThAvIne yatione, dezakALa hemanI pAsethI je jAtanuM kartavya mAge che te bajAvavA pharaja na pADavI joIe ? astu; ApaNe have ApaNuM etihAsika muddAne pAcho hAthamAM laIzuM. huM kahI gayo chuM ke zrImAna laMkAzAhanI pATe thoDA vakhata sudhI te zuddha sAdhuo thayA ane pachI sAdhuo ane yatio ema be varga cAlyA. prathama to huM lekazAhanI pahelI pATe thayelA zrI bhANajI adhithI te hAlanA zrI prajA sAheba zrImAn nRpacaMdrajI (jAmanagara), zrImAna khubacaMdrajI (vaDodarA) ane zrImAna vajerAjajI (jetAraNa) sudhInI vaMzAvaLI saMkSepamAM (hane maLelA sAdhana parathI) jaNAvIza ane tyAra pachI zrImAna laMkAzAhanA zuddha upadezane punaroddhAra karanAra zrImAna dharmasiMhajItathA lavajI RSithI Aja sudhIne ItihAsa jaNAvIza. huM ekavAra kahI gayo chuM ane vaLI pharIthI kahuM chuM ke, mane pitAne mahane maLelI ne upara saMpUrNa bhare nathI; kAraNa ke itihAsa lakhavAnI Teva ja ApaNAmAM na hovAthI judI judI yAdIomAM judI judI hakIkato lakhelI che. mahe te mAtra mahine ekanA mukAbale bIjuM je kAMI vadhAre vajanadAra lAgyuM te svIkAryuM che. huM jANuM chuM ke hArI neMdhamAM itihAsIka bhale haze ja paNa te irAdApurvaka karAyelI na hovAthI kSantavya che. pArTa 1 lI. traSi zrI bhANajI sIrahI tAbAnA ahaTavADAnA rahIza; te piravADa; saMvata 1531 mAM thatI riddhi tyAgIne 45 purUSo sAthe amadAvAda mukAme dIkSA lIdhI. pATa 2 jI. zrI bhIdAjI; zAhInA rahIza, ozavAla, sAtharIA gotrI, puSkaLa dravya choDI kuTuMba parivAra sahita 5 mANae sAthe 1540 mAM dikSA lIdhI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) pATa 3 jI. zrI nyunAjI; ezavAla; puSkaLa dravya cheDI zrI bhIdAjI samakSa 1546 mAM dikSA lIdhI. pATa 4 thI. zrI bhImAjI; mAravADanA pAlI gAmanA rahIza; ozavALa; leDhA gotrI; lAkha rUpIA choDI dikSA lIdhI hatI. pATa 5 mI. zrI jagamAlajI; uttarArdha mathe nAnapurA gAmanA rahIza; ezavAla; zrI jhAMjhera mukAme surANa gotrI RSi bhImajI pAse 155mAM dikSA lIdhI. pATa 6 hI. zrI sarave jI; vIsA zrImALI, akabara bAdazAhane vajIra (?) hatA. zrI jagamAlajIno upadeza sAMbhaLI vairAgya pAmI dikSA levA taiyAra thayA tyAre akabarazAhe kahyuM - saravA! ye saMsAra eka ajaba cIja hai dunIyAke bIca rahanA ajaba cIja hai. zAhanI sAme evA ja javAba sarojI Ape che ane pachI dikSA le che. kahe che ke pAMca dADa dravya choDI hemaNe lIdhI hatI. (saMvata 1554) pATa 7mI. zrI rU5 RSijI; aNahIlapura pATaNanA rahIza; veda gotrI; janma saMvat 1554; be lAkha rUpiyA chaDI 1566 mAM svayameva (pitAnI meLe-vagara gurUe ) dikSA lIdhI ane 1568 mAM pATaNa mukAme 200 ghara zrAvakanA banAvIne laMkA gacchamAM bhaLyA. 19 varSa dikSA pALI 1585 mAM para divasane saMthAre karI svargastha thayA. pATa 8mI.. zrI chavA RSijI, suratanA rahIza; pitAnuM nAma tejapALa zAha, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (57) mAtAnuM nAma kapurAMbAI; janma saMvata 155 nA mahA vada 12. 1578 mAM 2 lAkha mahamudI jeTaluM dravya choDI dikSA lIdhI. dikSA esavamAM ja 1 lAkha rUpiyA kharcA kahevA5 che. 1585 mAM pUjaya pI; suratamAM 900 gharane pratibadhI zrAvaka karyA. 35 varSa sayama pALI 1613 nA jeTha vada 10 nA roja saMthAre karI svargavAsI thayA. emanA vakhatamAM sIhInI rAjyakacerImAM zIva ane jInanA anuyAyIo vacce vivAda thaye; emAM jena yatio hAra pAmavAthI hemane deza choDI javAne hukama thaye, paraMtu eTalAmAM amadAvAda mukAme birAjatA pUjya zrI jIvA RSijIe pitAnA ziSya kuMvarajIne hAM mokalyA, jahemaNe carcA karIne jena matanI jayadhvajA pharakAvI. ahIMthI TUTaphATa zarU thaI. meghajI nAmanA eka sthIvarane koI kAra"NathI 500 ThANA sahita gacha bahAra karavAmAM AvyA tethI teo hIravijaya surI pAse gayA ane hemanA gacchamAM bhaLyA. A samayamAM 1100 ThANuM lokAgacchamAM vicaratA hatA. paraMtu saMpa TuTavAthI ane bIjA vividha kAraNothI ekanA traNa gaccha thayA- ( 1 ) javA RSijI gujarAtamAM vicaratA hatA, hemane samudAya gujarAtI loka ga7 " tarIke oLakhAvA lAgyo. ( 2 ) nAgorI loka ga7. (3) utarAdhei lIMkA ga7. gujarAtI lekA gacchanA nala zrI jIvA RSijIne 3 maheTA ziSya hatAH- zrI kuMvarajI, varasIMgajI ane zrI malajI. pATa 9 mI. zrI kuMvarajI, pitA lahajI, mAtA rUDI bAI, saMvata 162 nA jeTha zuda. 5 nA roja 7 mANasa sAthe javA RSijI pAse amadAvAdamAM dikSA lIdhI. teo zAstramAM eTalA kuzaLa hatA ke zIrehImAM zaivIone carcAmAM harAvyA hatA. 161ra mAM gurUe hemane mATe besADayA. [ A samayamAM vaLI zrI kuMvarajInA nhAnA gurUbhAI varAsaMgajI judA paDayA; bhAvasArAe hemane pUjya 5dI ApI. hemanA pakSane gujarAtI loka ganI hAnI pakSa" evuM nAma maLyuM.]. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) pATa 10 mI. zrI zrImalajI; amadAvAda nivAsI; paravADa; pitAnuM nAma thAvara zeTha: mAtA kuMvarabAI. 1606 nA mAgasara suda 5 nA roja itI riddhi tyAgI zrI jIvARSi pAse dikSA lIdhI. 1928 nA jeTha vada 5 nA roja zrI kuMvarajInI pATe beThA. teo ugravihArI hatA; gAmamAM eka rAtrI ane zaheramAM pAMca rAtrIthI vadhu rokAtA nahi. eka vakhata kaDI-kalela pAse gAma che hAM padhArI ghaNA jIvane pratibodhyA; te lekoe te bedhathI jana banI pitAnI DokathI kaMdIo toDIne kuvAmAM nAkhI, jene lIdhe hAla paNa te ke "kaMThIo kuvo" evA nAmathI oLakhAya che. madhu kAM tarapha vihAra karI merabImAM teo padhAryA ane hAM zrIpALa zeTha vagere 4000 gharane pratibadhI zrAvaka karyA. pArTa 11 mI. zrI ratanasiMhajI; hAlAra prAMtanA navAnagaranA rahIza, vIsAzrImALI selANI; surAzAha pitA; vezavALa karelI pitAnI patnIne ghera jaI teNune upadeza ApI pine dikSA lIdhI, saMvata 1648. te kumArikA ke je te vakhate 11 varSanI hatI tenuM nAma zIvabAI hatuM. zAne sAre abhyAsa karavAthI 1654 mAM gurU zrImAjIe hemane pATe besADayA. temanA ziSya savajI tathA zIvajI vagere thayA. pArTa 12 mI. zrI kezavajI; mAravADanA dhumADA gAmanA rahIza, ozavALa vijayarAja pitA jevatabAI mAtA; pUjyazrI ranasiMhajI pAse cha jaNa sAthe dikSA lIdhI. 1686 mAM pATe beThA pachI thoDe ja mahine saMthAra karI jeTha suda 13 nA roja kALa karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (59) pATa 13 mI. zrI zIvajI, hAlAranA navAnagaranA rahIza; saMdhavI amarazI pitA; tejabAI mAtA. emanI dikSAne prasaMga kAMIka vicitra hatuM. evuM kahevAya che ke zrI ratnasiMhajI jAmanagaramAM padhArelA ane tejabAI vAMdavA AvelAM te vakhate te bhadrika bAIne putrarahita jANuM saheje kahyuM keH " devANupiye ! dharmanI zraddhAthI saMtatI pazu sAMpaDe,dharmamAM draDha zraddhA rAkho. " A vAta banyA pachI keTaleka varSe pharIthI zrI ratnasiMhajI te gAmamAM padhAryA ane tejabAI vAMdavAM AvyAM te vakhate teNune pAMca putra thayA hatA. A bAIne evI ja zraddhA hoMTI gaI hatI ke A pratApa mahArAjanI te divasanI AzISane hato ! eka zIvajI nAmane teNIne putra mahArAjanA kheALAmAM beThe joI teNue kahyuM, te hamAre ja pratApa che, mATe hamArI pAse rahevA Icche che. bhale hene ziSya banAvo. teNIne ati Agraha thatAM mahArAje hene bhaNavavuM zarU karyuM ane zAstramAM pAraMgAmI thatAM dikSA ApI, (sakhyata 1670 ) hemane janma 1639 mAM thayuM hatuM ane 1688 mAM pATe beThA hatA. hemaNe pATaNamAM comAsuM kareluM hAM hemanI kIrti na sahana thaI zakavAthI keTalAka caiityavAsIoe dIllImAM bAdazAhane hemanI viruddha uzkeryA. zAhajahAM bAdazAhe zIvajIne dIllI teDAvyA. e vakhate cAturmAsane vakhata hatuM. paraMtu zAstra pharamAve che ke, duSTanA jegathI, duSkALane lIdhe, hiMsAnA kAraNathI, rAjyanA bhayathI ema gADhA kAraNathI comAsAmAM paNa vihAra thaI zake che, ema vicArI zIvajI dIllI AvyA. keTalAka hAjarajavAbI savAla javAba thavAthI bAdazAha bahu khuzI thayA, ane hemane mahera chApa vALo paTa Ape, ane eka pAlakhInI bakSIsa karI. ( saMvata 1688 nA AzvIna suda 10 vijayA dazamIne rAja.) A pramANe zrI zIvajI mahArAje lokAgacchanI kIrti vadhArI e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 60 ) kharI vAta; paraMtu paTe ane pAlakhI upAdhi rU5 thaI paDayAM ! e senAnI kaTArI keDe bAMdhavAnA kAmanI na thatAM pitAne ijA karanArI nIvaDI. AjathI yatio pAlakhI, canmara vagere rAkhI sAhyabI karatAM zikhyA. tyAgamAM AvI jAtanA parigrahe hoTuM khalela pahoMcADayuM. zrI zIvajI have amadAvAdamAM AvyA. e vakhate amadAvAdanA jhaverI vADAmAM navalakhe apAsare 7000 * ghara lokAgacchI zrAvakonAM hatAM ane apAsarA 18 hatA. lAlAjI RSi pAse kAvya, nyAya, siddhAMta, vagere bhaNIne zIvajI pATadhara thayA te pachI hemane 16 ziSya thayA hatA, teo paikI jagajIvanajI, AzRMdajI vagere keTalAka te uMca kuLamAMthI tyAgI thayA hatA. ( zrI zIvajI nA vakhatamAM saMvata 1685 mAM dharmasiMhajI lakAgacchathI judA paDayA ane navo ga7 calAvyuM. ) pATa 14 mI. zrI saMgharAjajIno janma 1705nA aSADa suda 13 siddhapuramAM thayo. jJAte poravADa; pitA tathA bahena sAthe 1718 mAM zIvajI RSi samIpe dikSA lIdhI. zrI jagajIvanajI pAse vyAkaraNa, kAvya, alakAra, nyAya, vagerene abhyAsa karyo hato. eka paTAvaLImAM huM evuM vAMcyuM ke emaNe "chalAkha graMtha TIkA sahIta tathA aMga upAMga mULa che vagere batrIsa siddhAMtane abhyAsa karyo hata" ! cha lAkha graMtha jevI maherI gapa eka hAnuM * A saMkhyA, bIjA keTalAka AMkaDAonI mAphaka, mahane vadhu paDatI lAge che. musalamAnI vakhatanAM amadAvAda zaheramAM musalamAna sivAya bIjAone zaheranI aMdara rahevAnI ja chuTa nahotI. mAtra thoDAka hiMduo sivAya bIjA sarva hiMduo zaherabahAra parAmAM rahetA, ema vRddha zaherIonA maheThe maheM sAMbhaLyuM che. vA, mA. zAha, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) bALaka paNa na mAnI zake. paraMtu emaNe abhyAsa sAre karyo haze eTaluM te haze. hemane 1725 mAM AcArya pada ApavAmAM AvyuM. paraMtu e mATe khaMbhAtamAM birAjelA AnaMdaRSijIe vAMdho uThAvyo ke hemane pUchayA sivAya zA mATe AcArya paddhI ApI ? hemane evo javAba maLe ke e bAbatamAM hamAre kAMI adhikAra nathI. " A javAbathI AnaMdaRSi ahIDAyA ane khaMbhAta jaI pitAnA ziSya trilokaRSine pATe besADI jUda garacha sthA, ke jemAM 18 saMdhADAnA yati bhaLavAthI teo " aDhArIA kahevAyA. zrI saMgharAjajI 28 varSa AcArya pada bhogavI 1755 nA phAgaNa guda 11 nA roja 11 divasane saMthAre karI 50 varSanI vaye AgrA zaheramAM svargavAsI thayA. te vakhate thayelI moTI dhAmadhumathI baLI gayelA irSALu lokoe bAdazAhane kahyuM ke " saMdharAjajInA mAthAmAM bhaNuM che !" bAdazAhe smazAna bhUmImAM mANaso mokalyAM. kahevAya che ke, mahArAjanA zabane agnidAha devAmAM AvatAM mastaka phATI maNuM nIkaLIne jamanA nadImAM paDatAM sarva kaI jaI zakyA. A kAraNathI " saMgharAjajI madhara' kahevAya che. A daMtakathAmAM keTaluMka vajuda che te huM kahI zakatuM nathI. pArTa 15 mI. zrI sukhamalajI; mAravADamAM jesalamera pAse AsaNakoTanA rahIza; vizA ozavALa, sabavAlecA gotra, pitA devIdAsa, mAtA raMbhAbAI janma saMvata 1727; zrI saMgharAjajI pAse 1739 mAM dikSA lIdhI 12 varSa tapa karyo. sUtra siddhAMtanuM jANapaNuM aThuM hatuM. 1756 mAM amadAvAda mukAme catuvidha saMghe pATe sthApyA. chelluM cAturmAsa dhorAjImAM karyuM. hAM saMvata 1763 nA AzvIna vada 11 nA roja kALa karyo. pArTa 16 mI. zrI bhAgacaMdrajI, zrI sukhamalajInA bhANeja, kaccha-bhujanA rahIza; 160 nA mAgazara suda 2 nA roja pitAnI bhojAI tejabAI sahita Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (62) dikSA lIdhA pachI bhUjamAM pUjya paddhI maLI; 1805 mAM kALa karyo. pArTa 17 mI. zrI vAlacaMdajI; mAravADa dezamAM phaladhInA rahIza; vIsA ozavALa; chAjara gotrI, pitA ugarANA; mAtA sujANabAI, be bhAI sAthe hemaNe dikSA lIdhI hatI. 1805 mAM sAcera mukAme pUjya paddhI maLI, 1928 mAM kALa karyo. pArTa 18 mI. zrI mANekacaMdrajI; mAravADamAM pAlI pAse dayApura gAmanA vIsA ozavALa, kaTArIA gotrI; pitA rAmacaMda, mAtA jIvIbAI, mAMDavI mukAme 1815 mAM vAlacaMdajI pAse dikSA lIdhI. navAnagaramAM 1828 mAM pujya paddhI maLI. 1854 nA phAgaNa suda 5 maMgaLavAra savA prahara dina caDhatA kALa karyo. pATa 19 mI. zrI mulacaMdajI, mAravADamAM nalerI tAbe merazI gAmanA vIzA ozavALa vANIA, sIMhAla gotrI, mAtA ajabAI, pitA dIpacaMda, dikSA 1848 nA jeTha suda 10 pUjya zrI mANekacaMdajI pAse lIdhI. navAnagaramAM 1854 nA phAgaNa vada 2 nA roja pUjya paThI ghaNe ThAThamAThathI apAi. teoe jesalamera madhye 1876 mAM kALa karyo. pATa 20 mI. zrI jagatacaMdajI mahArAja. pATa 21 mI. zrI ratnacaMdajI mahArAja. pATa rara mI. zrI nRpacaMdajI mahArAja hAla vidyamAna che. ( A pramANe zrI kuMvarajI : pakSanI paTAvALI purI thAya che. have . ApaNe "gujarAtI lokAgacchanI nAnI pakSanI paTAvaLI tapAsIzuM.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (63) pATa 9 mI zrI varasIMgajI ne pUjya zrI jIvAjInA ziSya hatA. saMvata 1613 nA jeTha vada 10 nA roja vaDedarAnA bhAvasArAe hemane pUjya paThThI ApI. pATa 10 mI. zrI ( laghu ) varasI gajI 1627 mAM gAdIe beThA. 162 mAM dillImAM 10 divasane saMthAre karI svargavAsI thayA. . pATa 11-zrI yazavaMtajI pATa 12-zrI rUpasaMgajI pATa 13-zrI dAmodarajI pATa 14-zrI karmasiMhajI pATa 15-zrI kezavajI (emanA nAme pATa 16-zrI tejasiMhajI A gaccha oLakhAya che.) pATa 17-zrI kahAnajI pATa 18-zrI tulazIdAsajI pATa 19-zrI jagarU5che. pATa ra0-zrI jagajIvanajI pATa 21-zrI megharAjajI pATa 22-thI semacaMdajI pATa ra3-zrI harakhacaMdajI pATa 24-zrI jyacaMdrajI pATa 25- zrI kalyANacaMdrajI pATa ra6-zrI khubacaMdajI (vidyamAna che) gujarAtI lokAgaccha paikI (1) kuMvarajI pakSanA zrI pUjya zrI nR. pacaMdrajInI gAdI jAmanagaramAM, (2) kezavajI pakSanA zrI pUjya zrI khuba caMdrajInI gAdI vaDodarAmAM ane dhanarAja pakSanA zrI vajerAjanI gAdI jetAraNa (ajamera) mAM che. : che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * I' u. che ke kadI prakaraNa 4 thuM. - 0lokAgacchanI vadhu zAkhAo. - canArane aTapaTA nAmonuM lIsTa vAMcatAM khare kaMTALo Avyo haze. bA e kaMTALe dhoI nAMkhI, bIjA evA lIsTamAM dAkhala thavA pahelAM ApaNe jarA rasa paDe evI bAbato tarapha vaLIzuM. covIsamAM tIrthakara zrI mahAvIra prabhunAM pharamAne-jevAM te hatAM tevAja rUpamAM-catarapha phelAvavAnuM kAma mahAna lekazAhe uThAvyuM ane tenA mizanamAM eka pachI eka aneka mIzanarIo bhaLyA e ApaNe joyuM. paraMtu jema mahAvIra khudanA vaMzajo lAMbe kALe parigrahadhArI ane zIthIlAcArI banelA ApaNe joI gayA temaja mahAvIranA A " payage mbara " nA-lekazAhanA vaMzajo paNa lAMbe kALe parigrahadhArI ane zIthIlAcArI thaI gayA. tyAga-jJAnAbhyAsa-paropakAra e sarva bhUlAI gayuM. mAna, lobha, khaTapaTa ane vikArenuM jora vadhyuM. lokazAhanuM nAma mAtra ga7 sAthe joDAI rahyuM paraMtu hene udeza bhUlAI gaye. e gaccha ja judo hoya ema thaI gayuM. vacalA jamAnAmAM te varganA mIzanarIo parigraha rAkhavA chatAM eTaluM te karI zakatA ke sphoTA mahetA rAjAo ane amaladArane maLI khuza karatA ane jaina dharmane camatkAra batAvatA. eTale paNa guNa have to rahe nahi. jema jema vakhata vaheto gayo tema tema teonI zakita bIjAo upara nahi paNa pitAnA bhakata upara ja cAlavA lAgI. teo bhakatanA para amuka TekSa nAkhavA lAgyA ane te 2 TekSa jorajulamathI paNa uparAvatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 65 ) yati e prathama sAdhu zabdane paryAyavAcaka zabda hate. cam eTale aMkuza rAkhave, e dhAtu uparathI nIkaLelA yati' zabdano artha Indrine aMkuzamAM rAkhanAra arthAta "sAdhu" evo hato, paraMtu jema jema yati varga zIthIla paDate gayo tema tema " yati" zabdano artha paMcamahAvratadhArI sAdhu nahi paNa parigrahadhArI upadezaka eve thavA lAge. hAla sAdhu ane yati e zabdo bhinna bhinna arthamAM ja vaparAya che, lokazAhanA vaMzaja tarIke cAlyA AvatA upadezakone "thati' kahevAya che, jahAre e yati vargane saDe joI lekazAhanA ane zrI mahAvIra prabhunA asala pharamAna mujaba cAlavAne ghara choDI nIkaLelA upadezakone. " sAdhu " kahevAya che, evA be pakSa judA paDayA hene Aje 30 varSa thayAM nathI; te pakSa kevI rIte judA paDayA te saMbaMdhI tathA judA paDelA pakSanA viratAra sambandhI hakIkata ApaNe have pachI joIzuM. kudaratanA kAnuna mujaba dareka paMthamAM-dareka samudAyamAM hAre vadhu aMdhera vyApe che tyAre eka " sudhAraka" nIkaLI Ave che ane te judo samudAya sthApe che. DAMka varSa sudhI te henA anuyAyae thoDA hoya ThIkaThAka varte che ane vaLI pAchuM hAM paNa kALuM aMdhAruM cotarapha phelAya che; emAMthI vaLI kaI vIra nIkaLI Ave che. AmAM haI-zoka karavA jevuM kazuM nathI. koI samudAya tadana sAre ke koI tadana kharAba evo cheja nahi. badhAmAM sudhArAne avakAza che; sudhArAnuM kAma kadI paripUrNa thavAnuM nathI, ciyavAzIonI gaDabaDane dura karavA lekazAha janme tema henA vaMzajemAM dAkhala thayelA aMdherane kApavA koI bIje lokazAha ja joie, kudarate ekalo ja joIe. ane tema thayuM paNa kharuM. zIvajInA vakhatamAM (saMvata 1885) dharmasiMha nAme ane vajAMgajIne vakhatamAM ( saMvat 1642) lavajI nAme ema be sudhAraka nIkaLI AvyA ane hemaNe zuddha parUpaNanuM kAma dhamadhokAra calAvyuM. paraMtu e banne virenuM AtmabaLa zrImAnuM lokAzAha jeTaluM na hovAthI teo henA jeTaluM prakAza Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phelAvI zakyA nahi. te paNa teoe aMdhAruM TALyuM e paNa kAMI ochuM khuza thavA jevuM nathI. A be vIra paikI zrImAna dharmasiMhanI hakIkatathI prathama bhomIA thayA pachI zrImAna lavajInI hakIkata joIzuM. zrImAna dharmasiMhajInuM vRttAMta. kAThIyAvADanA hAlAra prAMtanA navAnagara apara nAma jAmanagara zaheranA dazA zrImALI vaNika jinadAsa nAme zrAvakane zIvA nAme patnIthI dharma. siMha nAme puNyazAlI putra utpanna thayo. dharmasiMhanI 15 varSanI umara thatAM, te zaheranA lokAgacchI upAzrayamAM loMkAgacchAdhipati zrI pUjya zrI rasiMhajInA ziSya zrI devajI mahArAja padhAryA. hemanuM vyAkhyAna sAMbhaLavA AvanAra moTI saMkhyAmAM dharmasiMha paNa eka hato. upadezanI asara e thaI ke temane vairAgya pUra jozathI phuryo. mAtApitAe ghaDI vAra vadhe lIdhA ba da chevaTe dikSAnI paravAnagI ApI, eTaluM ja nahi paNa putra sAthe pitAe paNa dikSA lIdhI. yati varganI dikSA laI gurUbhakti ane zAstrAdhyayanamAM lAgelA A tIvra vairAgyazALA yatine yara sUtra, vyAkaraNa, tarkazAstra vagerenuM jANapaNuM jaladI jaladI thaI gayuM. jJAnanI zodhamAM ja lAgelA ane vinayavaMta purUSapara sarasvatI jaladI prasanna thAya che. zrI dharmasiMha mATe evuM kahevAya che ke teo banne hAthanI mAphaka bane pagamAM kalama pakaDI lakhI zaktA vaLI teo aSTAvidhAna karatA. AvI zakitao thoDAcAM ja hoya che ane jeo evI zakita cheravI zake che tevAnI saMkhyA te cheka ja thoDI hoya che. satranA jANapaNAmAM AgaLa vadhavA sAthe hemanA manamAM A paNa vicAra udabhavavA lAgyo ke temAM kahyA mujaba te amane koI vartatA nathI. mATe je Tuka mAgI khAvA mATe A lekha na paheryo hoya te zuddha munivrata pALavuM ja joIe. A vicAra hemaNe gurU zIvajI samakSa namratApUrvaka jAhera karatAM jaNAvyuM ke - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 67 ) "kRpALu deva ! zrI bhagavate 21000 varSa sudhI muni mArga vartaze evuM zrI bhagavatI sUtranA vazamA zatakamAM kaheluM che te chatAM A paMcama kALanuM bahAnuM daI zithila praNAma karI muni mArganA AcArathI DhIlA paDavuM e sAruM nahi; kAraNa ke A manuSyabhava e amUlya ciMtAmaNi samAna che. mATe kAyarapaNuM tajI zuravIrapaNuM grahaNa kare. Apa sarakhA samartha vizALa buddhinA vidvAna mahApurUSa, bIja pAmara prANInI peThe narama thaI bese te pachI tevA prANIone ze deSa ? mATe Apa ALasa tajI siMhanI peThe parAkrama pheravI munimArgane anusare ane bIjAne te pramANe anusaro. Ama karavAthI ja jina zAsananI zobhA a! AtmAnuM zreya che. siMha kAyara thAya nahi, sUryamAM aMdhakAra saMbhave nahi, dAtArane samapaNuM ghaTe nahi, tene cAbakha hoya nahi; tema Apa paNa zuravIra thaI kAyarapaNuM batAvo e zobhe nahi. jema traNe kALamAM amimAM zItaLatA hetI nathI temaja jJAnI purUSanA manamAM paNa saMsArane viSe koI divasa rAga heta nathI. Apa muni mArga AcaravA taiyAra thAo ane ApanI sAthe huM paNa dikSA pALavA khuzI chuM. saMsAra choDayA pachI AraMbha pariha grahaNa karavo sarvathA gya nathI." upara pramANe dharmasiMhanAM satya vacane sAMbhaLI gurU manamAM vicAkaravA lAgyA ke, A gharmasiMhanuM kahevuM akSare akSara satya che mahArAthI paNa nikaLAya tema nathI ane Avo pati vinIta ziSya je A gaccha choDIne jaze te mahArA gacchamAM keTalIeka harakata thaze; mATe te gacchamAM rahe te sArU. A vicAra karI gurUe dharmasiMha ziSyane kahyuM: " hAlamAM mhArAthI A pUjya padIne tyAga thAya tema nathI paNa hame hamaNAM dhIraja rAkhe ane pitAnA jJAna dhyAnamAM rahe. thoDAM varSa pachI ApaNe A gachanI kaMI savaDa karI A badhI ucAdhi choDI daI pharIthI saMyama AdarIzuM. hAla utAvaLa karavI cheDI de. " gurUnAM AvAM vacana sAMbhaLI dharmasihe vicAra karyo ke je gurU saMyama le te bahu sArU; kAraNa ke hA jJAnanA uparI che, mATe hemane laIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAre nIkaLavuM joIe. Ama vicArI saburI pakaDI. gurU ziSyane paNa smaka saMbaMdha hovAne lIdhe vinayavaMta ziSya te vakhate gurUnuM vacana mAnya karyuM. paraMtu gurUnI buddhi nirmaLa thatA sudhImAM dharmasiMha ekaja navarA besI rahe tevA nahatA. hemaNe vicAryuM ke, tyAgI vargane maLatI phurasadane sArAmAM sAre upayoga jJAnavRddhinAM sAdhana ubhAM karavAthI thaI zake. mukhathI apAte upadeza ekaja vakhata kAma lAge ane te paNa ekaja jagAnA thoDA mANasone kAma lAge, paraMtu lakhAyelo upadeza sarva jagAnA mANasane aneka vakhata kAma lAgI zake. ema vicArI hemaNe gaNadhare guMthelA siddhAMta para Taba bharavAnuM kAma zarU karyuM, ke jethI sUtro samajavAnuM kAma saheluM thaI paDe. emaNe sattAvIsa sUtranA rabA pUrepUrA lakhI kahADayA. e TabA evA te saMkSepamAM paNa khubIthI lakhAyelA che ke Aje henA AdhAre ja sAdhue zAstra zakhe che ane vyAkhyAna saMbhaLAve che. Aje paMjAba ke hAM gujarAtI bhASA kaI jANatuM nathI hAM paNa e TabA dvArA munio zAstranuM jANapaNuM kare che. AkhA hiMdamAM e TabAne upaga thAya che. gujarAtI bhASAnI garaja mAravADI ane paMjAbI temaja mahArASTrIyane pADanAra koI hoya to te A vidvAna dharmasiMhajI ja che. divasa upara divasa vyatIta thavA leyA paraMtu dharmasiMhanA gurUvarya pitAnI sAhyabIthI dharAyA nahi ane zuddha cAritra pALavAne kaTIbaddha thaI zakyA nahi. chevaTe dharmasiMhanI paNa dhIraja kasoTI upara AvI ane hemaNe gurUne kahyuM, " ApanI IcchA mujaba he saburI pakaDI, have ApaNe banne agara banneno jema na bane te mahAre ekalAe zuddha dharma pALavA-parUpavA mATe medAnamAM nIkaLI ja paDavuM e che nizcaya karyo che; kAraNa purUSa kahe che ke "vAya varatA ratiH danA vallabha ! hame jue che tema mahArAthI vaibhava choDAya tema nathI, paraMtu hArA raNathI hamane hamArUM zreya karatAM aTakAvavA e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 69 ) mahane 9mArA zubhecchaka tarIke chAjatuM nathI. huM hamane AjJA ApuM chuM ke hame kalyANa kare. hamArA kalyANa mATe hArI Azir paNa kharA aMta:karaNapUrvaka ApuM chuM. have hAre huM hamane raNakSetramAM sujhavA javAne tatpara thayelAja bhALuM chuM hAre raNakSetranAM saMkaTothI DarAvavA mATe nahi paNa te saMkaTa sAme vairyanuM kavaca paheravAnI tame kALajI rAkhe eTalA mATe salAha ApavAnI agatya samajuM chuM ke, yatio ane pAsa thI bharapura vAtAvaraNa vacce rahevA chatAM emanAthI jude ja-tadana jude ja vyavahAra sAcavavo e jeTaluM kaThIna che tethI paNa vadhu kaThIna te eo vaDe uzkerAyelA loko taraphathI niMdA, apamAna ane vakhate tADananA rUpamAM thatA parisaha sahana karavA, e che; paraMtu te saghaLuM AtmabaLa dRDha rAkhIne hame khabaje ane ApaNuM pavitra pitAmaha mahAvIra ane pitA laMkAzAhanuM nAma cotarapha gajAvaje.": dharmasiMhe vivekapUrvaka mAthuM namAvyuM ane AMkhamAM gurUbhaktinAM azru AvyAM. " vadhu kAMI hukama, kRpAnAtha ! " gadagadrIta kaThe vinayavaMta ziSya bolyA. hA, mahArA vivekI ziSya ! eka pharamAza che. je kAmamAM hame joDAvA mAMge che te evuM to kaThIna ane navuM che ke te kAmamAM je hame phateha pAme che te sau sArAM vAnAM; nahi te " nahi gharanA ke nahi ghATanA " evo ghATa thAya ane pariNAme mahAre hamArI sAthe gavAvuM paDe; mATe mahAre eka kasoTI jevAnI che. amadAvAdanI uttara taraphanA udyAnamAM darIyAkhAna nAmanA yakSanuM devaLa che hAM AjanI eka rAtrI gujAre ane pachI sahavAre harI chevaTanI AjJA levA sukhethI Avaje." vaMdana karI dharmasiMha darIyAkhAna tarapha cAlyA, te vakhate pAchalI be ghaDI divasa rahyA hate. zAstranA pharamAna mujaba dharmasiMhe hAM rAtrI rahevA mATe te jamAnA rakhavALanI rajA mAgI tyAre eka muralamAne javAba ApeH " are jatI ! hamane zuM darIyAkhAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ) pIranI tAkAdanI khabara nathI ! amArA camatkArI pIranI A jagAmAM koI Adama bacce rAta rahI zakato nathI e jAhera vAta Aja talaka zuM hamArA jANavA bahAra ja che ? seMkaDe mANasone rAtre paga jhAlIne te mahAna deve pachADIne pelI dunIyAmAM mokalI dIdhA che, e badhAnI sebata karavAnuM hamane mana thayuM che ke zuM, jatIjI ! " bhAI ! hame kaho cho tema kadApi haze paraMtu mahane te sahArA gurUne hukama hevAthI hAre te ahIM rAtrI rahevuM ja paDaze. saMkaTa sAme hamoe cetA te Ate hamAro AbhAra mAnuM chuM; parantu Dara e zuM cIja che te huM samajato nathI, kAraNake " Dara " nAmano zabda mahArA zabdakoSamAM hayAtI ja dharAvatA nathI. 'dharmasiMhe kabAba Apo. " maravA gho hAre e sevAne ! ApaNe hene ATaATale vAyAM chatAM henuM AyuSya ja TuMkuM haze te pachI ApaNe zo upAya che ? ? eka bIje musalamAna AstethI pahelA musalamAnanA kAnamAM bole ane pachI teoe dharmasiMhane rAtrI rahevAnI paravAnagI ApI. jema jema saM dhyAne vakhata vItatA gayA tema tema darIyAkhAna pIranI jagA nirjana ane DarAmaNuM banatI gaI. chevaTe AkhA kompAunDamAM dharmasiMha ekalA ja rahyA. hemaNe veja jevI kaThIna chAtI karIne eka jagAe jamIna rajoharaNa vaDe pujIne Asana karyuM ane sajhAya dhyAnamAM mazagula banyA. eka prahara rAtrI vyatIta thatAM ja darIyAkhAna yakSa te rathane AvyA. dharmasiMha te vakhate sajajhAyamAM mazagula hatA. kadI nahi sAMbhaLelA evA zabdoccAra sAMbhaLI yakSa Azcarya pAmyo ane Aja sudhI e jagAmAM rAta rahelA seMkaDe puSe karatAM A purUSa hene judI ja jAtane jaNA . huM kahI zakatuM nathI ke zAma pAThanA pavitra zabdoccArathI vAtAvaraNamAM thatI asaranA kAraNuthI, kemhAro AtmA sarvazakitamAna che ema draDhatApUrvaka bhavAnI bhAvanAnA baLathI, ke yakSane kALa lAgyuM tethI-traNamAMnA kayA kAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huthI, te huM kahI zakatA nathI paraMtu game tema te yakSa petAne dhI svabhAva bhUlI bhaktivaMta banyA ane dharmasiMhanI vayAvacca karavA lAgyA. eTaluM ja nahi paNa temanA upadezathI te vakhata pachI koI divasa keIna IjA nahi karavAne he saMkalpa karyo. bAda paNa cAlyo gayo. madhya rAtrI sudhI sajhAya-dhyAna karyA bAda dharmasiMhe paNa thoDo ArAma lIdhe ane vaLI pAchallI rAtre uThI neMtu te ja pavitra kAma karavA lAgI gayA. prabhAta thayuM. senerI sUryakiraNoe te jagAnA bhayaMkara dekhAvane dUra karyo eTale ke eka pachI eka AvavA lAgyA. jeoe gaI rAtre sAMje eka yatine tyahAM je hatA teo henuM zaba jovAnI AzAe jarA vahelA vahelA AvI pugyA hatA. paraMtu hAre zabanI jagAe dhyAnamAM lIna thavAne lIdhe zabavat dekhAtA mahAtmAne sahIsalAmata joyA tyAre temAM svAbhAvika rIte ja te mahAtmA pratye pUjya bhAva utpanna thayo. paryaka Asane beThelA yatie pachI hemane sadhaLI hakIkata jaNAvI. AthI musalamAne paNa yati vargane camatkArI samajI teo tarapha vinaya batAvatA thayA. cAra ghaDI divasa raho hAre dharmasiMha gurU pAse (kALupuranA u. pAzraye ) AvyA; vaMdana karI sarva hakIkata jAhera karI. ziyanuM AvuM zUrAtana bhareluM AcaraNa joI gurUnA manamAM AvyuM ke, A ziSya mahA parAkramI ane buddhizALI che ane parisaha khamavAmAM daDha che tethI rUDI rIte saMyama pALaze ane jena mArga dIpAvaze tethI zAsanane udhata thaze. Ama vicArI hemane pharIthI saMyama grahaNa karI vicaravAnI AjJA ApI ane kahyuM ke " hamArA saMyamane nibhAva thaze ! " gurUnI AjJA sAMbhaLI parama saMtoSa pAmI bIjA keTalAka dikSA levAne vi. cAra dharAvatA yatione sAthe laI pitAnA gurUnI bhakti karI, khamatakhAmaNuM karI, tyahAMthI nikaLI darIyApara daravAjAnI bahAra izAna khuNAnA udyAnamAM jai ( saMvata 1685mAM* ) saMyama aMgIkAra karyo. A lekhane A bhAga ja lakhavAnuM kAma cAlatuM hatuM te vakhate poSTamene keTalAka kAgaLa mahArA hAthamAM mUkyA, jahemAMnA pahelA ja patrane pheDatAM hemAM kacchI munizrI nAgacaMdrajIe lakhI mokalelI eka junI kavitAnI nAla nIkaLI AvI. henI 40 kaDIomAMnI thoDIka kaDIo nIce TAMkuM chuM - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 72 ) vahAMthI vihAra karI amadAvAda zaheranA darIApara daravAjAmAM daravAnanI oraDImAM henI rajA laI utaryA ane henA oTalA upara besI dharma kathA karavA lAgyA. daravAjAmAM AvajA karanArA leke hemane upadeza sAMbhaLavA pAmatAM teomAMnA keTalAke zrAvakadharma svIkAryo. AvI rIte dhamasiMha muni daravAjAmAM zeSa kALa rahyA te kAraNathI ke pachI darIyAkhAna pIranA camatkArane samaraNArthe A muninA samudAyanuM nAma " dariyAparI samudAya " evuM paDyuM. 41 eha avasara pizAlIyA, gaDha jAlera mujAra; tADapatra charaNa thayAM, phUlagurU kare vicAra. 40 leka mahetA tihAM vase, akSara suMdara tAsa; Agama lakhavA soMpIyA, lakhe zuddha suvilAsa. utpAtakI buddhine dhaNuM, catura mahAmativaMta; eka Teka jina dharmanI, guala gira saMta. 43 A kaDI ema sUcave che ke, dharmagurUne badale " mULagura" thaI paDelA yatioe zrImAna loMkAzAhane zAstra lakhavA ApyAM te jAlora gaDhamAM (nahi ke amadAvAda zaheramAM) ApavAmAM AvyAM hatAM. ledhazAhanA guNo A pramANe varNavyA che te zuddha ane suMdara lakhanAra ho, utpAtI A buddhi sArI rIte dharAvate have buddhizALI tathA jaina dharmamAM daDha zraddhAvAna hatA ane guNa temaja gira-paiDha hate. saMsArI chatAM hene lagADavAmAM Avele "saMta" zabda henI lAyakAtane barAbara khyAla ApaNI pAse raju kare che. e kavitA AgaLa jatAM kahe che ke - leke je ArAma lakhyA, dhura melyA gujarAta, bIjA zahera nAgaramAM, vAMce jana vikhyAta. lekazAhanA gacchamAM thayelA zIvajI yatithI dharmasiMha jUdA paDyA te saMbaMdhamAM 60 mI TuMka bele che ke - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 73 ). daravAje bezIne upadeza ApavAthI-Field preacher banavAthI hemane upadeza sAMbhaLavAnI taka ghaNA lokone maLatI. dharmasthApako mATe dharma phelAvavAne sAthI sArAmAM sAro rasto jAhera upadeza ja che. muni dharmasiMhajIne jAheramAM thate upadeza bAdazAhano dalapatarAyajI nAmane kAmadAra ke je zaheranA IzAna khuNAmAM sAbaramatI nadIne kinAre eka vADImAM bAdazAha hatA tyahAM maLavA jato hate haiNe sAMbhaLyo tethI te jena thaye tathA mahArAjane Agraha karIne pitAnA phAlatu makAnamAM utAre Apo, je phAsuka jagAmAM munine upadeza sAMbhaLavA ghaNuM mANaso ekaThA thatA. saMvata sola paMcAzIye. amadAvAda mujhAra; zIvajI gurUTho choDake, dhazi huvA gaccha bahAra 60 dharmasiMha lokAgacchathI bahAra-jUdA thayA ane yati vargane badale zuddha sAdhu varga sthAo e banAva sAthe saMvata 1685nI sAla eDavAmAM AvI che. chatAM, mahuM keTalAkanA sukhathI (kheda sAthe ) sAMbhaLyuM che ke chakoTI samudAyanA keTalAka munioe dharmasiMhanI ghaNuMja niMdA karI che; evuM sAMbhaLeluM kathana thoDe ghaNe aMze paNa mAnavAnuM koI kAraNa hArI pAse mojuda hoya te te choTInA eka zrAvake chapAvelI pAvaLI che, ke jemAM lavajI rUSinA saMbaMdhamAM lAMbuM TAyaluM lakhyuM che ane dharmasiMhanA saMbaMdhamAM mAtra 10 lITI prakaraNanA chevaTanA bhAgamAM na Take lakhI vALI che; hemAM paNa I cekhI jaNAI Ave che. jema vetAMbaroe digaMbara paMthanI sthApanA mATe evI kalpanA karI ke amuka sAdhunI kAMbaLa gurUe chInavI lIdhI tethI vaira khAtara ziSya nagnAvasthA pasaMda karanAre no paMtha kahADecA () temaja dharmasiMhanI kIrti na sahana karanArAo pitAnA ja dharmanA e sAdhune mATe lakhe che ke "temane zrI pUjya padavI maLavAne haka hato te na maLavAthI tathA upAyA 5dI paNa bIjA ziSyane maLavAthI kAgaLa sIrAvIne saMvata 170lmAM pharI dikSA lIdhI. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) eka vakhata teja makAnamAM beThA beThA pitAnA ziSyone uttarAdhyayananA pahelA vinayodhyayanane pATha muni ApatA hatA ane sAthe sAthe artha paNa samajavatA jatA hatA te sAMbhaLI eka brAhmaNa aMdara AvyA ane munine namaskAra karI pUchavA lAge; " Apa ziSyane jevA vinayane mArga zIkhave che tevo vinaya koI ziSyamAM Aje hoI zake " munie kahyuM: " Aja paNa evA vinIta hoya che. " ATalAthI brAhmaNanA mananuM samAdhAna na thaeluM jANuM potAnA ziSya suMdarajIne lAvyA. te vakhate ekAMtamAM besI suMdarajI sajhAya-dhyAna karatA hatA. gurUne zabda sAMbhaLatAM te deDI AvyA ane hAtha joDI vaMdanA namaskAra karI hukamanI rAha jotA ubhA. muni te brAhmaNanI sAthe vAtacItamAM guMthAyA hevAthI ziSyane kAMI uttara maLyo nahi. tethI ziSya suMdarajI hAM ghaNIvAra - bI pAchA jahAM beThA hatA tyahAM AvI beThA. vaLI pharIthI hAMka paDI ane darIyApurI samudAyanI sthApanA mATe kevuM hAsyajanaka kAraNa zodhI kahADayuM! 27 sUtro para TIbA puranAra ane keTalAMka amUlya pustakanA lakhanAra, vinayavaMta ane daDhadhama dharmasiMha upara kevuM na mAnI zakAya evuM A ALa! amane maLelAM sAdhana parathI ame kahI zakIzuM ke zrImAna dharmasiMha 1685mAM sAdhu tarIke ---dharmasudhAraka ( Martyr) tarIke bahAra paDayA che; hAre zrImAna lavajI ( dharmasiMhajInA samudAyanA niMdaka piteja kahe che tema ) 168ramAM dharmasudhAraka tarIke bahAra paDyA che. banne samakAlIna hatA, paraMtu pahela karanAra dharmasiMhajI hatA. eTaluM ja nahi paNa dharmasiMhajIne upakAra samasta jaina varga upara ane hamezane mATe che, kAraNa ke hemaNe sonA TabA jyA che. huM bane dhamaroddhAo tarapha mAnanI daSTie jouM chuM-bannenI mAnasika pUjA karavAmAM magarUrI lauM chuM, ekanA hAlanA anuyAyIo potAnI baDAI khAtara bIjA mahAtmAne niMde che e huM sahana karI zakato nathI. e gAMDachA che, e khATuM jhanuna che, e mahApApa che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) pharIthI ziSya AvI ubha. vaLI keTalIkavAra ubhA rahI thAkIne pAchA pitAne ThekANe jaI beThA. ema daza paMdara vakhata hemane belAvyA ane te paNa jhaDapathI gurU pAse AvI ubhA rahyA. ziSyane A vinaya joI brAhmaNa Azcarya pAme ane muninAM vacana satya karI mAnyAM. pachI jenadharmanI, suMdarajInI ane mahAmuninI stuti karI kahyuM ke " he munirAja ! mahArA gharamAM eka hajAra kane graMtha che henA arthanI mahane samaja paDatI nathI; mATe te Apa je meherabAnI karI samajAve to ApanI pAse raju karUM." munie javAba Ache ke, avasare jaNAze. bIje divase prAtaHkAlamAM brAhmaNa te graMtha laIne AvyuM tyAre munie kahyuM ke, "Ajano divasa amArI pAse rahevA de, Aje joI pachI kAle hamane artha kahIzuM." brAhmaNe tema karyuM. te pachI mahAmunie 500 "loka pitAnA ziSya suMdarajIne ApyA ane bAkInA 500 zloka pite mukhapATha karyA. rAtrine vakhate pratikramaNa karI eka bInanA mukhathI dareka jaNe cheka sAMbhaLI te hajAra leka kaThe karyo . pachI prAtaHkAle brAhmaNa Avyo hAre hene henuM pustaka ApI kahyuM ke, "hamAre je pUchavuM heya te pUcha." brAhmaNe hAthamAM pustaka lai hemAne eka zleka kADhI pUchyuM, hAre mahAmunie te bleka svamukhathI belI heno artha samajAvyuM. AthI brAhmaNa Azcarya pAmya ane pUchavA lAche ke, "he mahAmuni ! A graMtha Apane mukhe kayArane che ? "munie kahyuM ke, " gaI kAle A hamArA graMthamAMthI ame zIkhyA. " A vAta sAMbhaLI brAhmaNa ghaNA harSa pAme ane muninI stuti karI. hemanAM vacana pramANu karI jinamArgane rAgI thaye. e pramANe zrI dhamasiMha munie ghaNune pratibodhyA. teo gujarAta-kAThIyAvADamAM ja vicaryA hatA, sAraMga gAMDanA dardane lIdhe tethI lAMbe dezAvara vihAra thaI zake tema nahatuM. 43 varSa dikSA pALIne teo 2728nA AdhIna che. 4 nA roja svargavAsI thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A munie jeTalo abhyAsa karyo hato te khAtrIpUrvaka kahevA mATe hArI pAse kazA purAvA mojuda nathI; to paNa hemaNe jaina sAhityamAM kareluM vadhAre ja emanA UMDA abhyAsa ane zaktine khyAla ApavA purahe che. bhagavatIjI, jIvAbhigamacha, pannavaNAjI, caMdapannatI ane sUrya pannatI e pAMca sivAyanA 27 sUtranA rabA puravA uparAMta hemaNe nIcenA amUlya graMtha racyA cheH1 samavAyAMgasUtranI huMDI 2 bhagavatIjIne yaMtra 3 pannavaNujIne yaMtra. 4 kANugajIne yaMtra. 5 rAyapaNane yaMtra, 6 jIvabhigama, jaMbudvIpa pannatI, caMdapannatI ane sUrya pannatI e cArane yaMtra 7 vyavahAranI huMDI. 8 satra samAdhInI huMDI, dupadInI carcA. 10 sAmAyikanI carcA. 11 sAdhu samAcArI. 12 caMdapannatInI TIpa. ( sivAya paNa keTalAka graMtha che ) ATaluM badhuM vizALa sAhitya vArasAmAM ApanAra gurUne upakAra koNa bhUlaze ? paratu upakAra na bhUlavAnI kasoTI kAMI honA zabda parathI thaI zake nahi; te te anuyAyIonA vartana parathI ja thaI zake. mahArA Adhina mata pramANe te zrImAna dharmasiMhajInA anuyAyI. ee pitAne te pitAnA vArasAne lAyaka TharAvavA mATe kAMIka-kAMIka karI batAvavuM joIe che. te graMtha ke je racavAmAM vizALa vAMcananI jarUra paDelI hovI joIe te graMthonI prata zuddha karI pragaTa karAvavA jeTalI darakAra adhApi sudhI koIe batAvI nathI. caMdrapannatI ane sUryapannatI e evAM kaThIna sUtro che ke bhalabhalAnI haimAM cAMca DubatI nathI. evA gaMbhIra viSayane sarala banAvavA mATe zrImAne " TIpa'--" notes " banAvI che, paNa tene lAbha paTArA sivAya bIjA koIne hAtha maLI zakatuM nathI e khare ja khedanI vAta che. dvipadInI zAstrAnusAra carcA dvArA martipUjA agAunA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (77). jemAM na hatI ema sAbIta karanAra mahAmuninI te "huMDI -" pemphlet " Aje kAInA jaNavAmAM paNa nathI. " sAdhu samAcArI " athavA " sAdhuone kAyade " * Aje ghaNuM aMdhera dUra karanAra thaI paDe tema che paNa hene prakAza dekhADavAmAM Ave tahArene ? TuMkamAM je zrImAna dharmasiMhajI mahAmuninI kRtio pragaTa karavAmAM Ave te mAtra saMdhane ja nahi paNa sarva bhavya ne ghaNe lAbha pahoMcavA uparAMta jaina dharmanI kIrtimAM vadhAre thAya. ApaNe IcchIzuM ke e vakhata najadIkamAM Avaze. zrImAna pUjya dharmasiMhajInA anuyAyIo. zrI dharmasiMhajInI pATe hemanI pachI hemanA ziSya zrI somajI RSi thayA. tyAra pachI (trIjI pATe ) meghajI RSi thayA. pachI (4) dvArakAdAsajI, (5) merArajI, (6) nAthajI, (7) jayacaMdrajI ane (8) merArajI rUSi thayA. - zrI morArajI rUSinA ziSya zrI suMdarajIne 3 ziSyo hatA; (1) nAthARSi (2) jIvaNaRSi (3) prAgajIRSi. traNe prabhAvIka thayA. zrI merA2chanI hayAtImAM ja suMdarajI gujarI javAthI hemanI pATenAthAjaRSi beThA. 9 mA nAthAjIRpine 8 ziSa thayA, zaMkarajI, nAnacaMdrajI, bhagavAnajI, ane khuzAlajI A cAre 10 mI pATe nAthAjInA gurUbhAI jIvaNa RSi AvyA. 11 mI pATe zrI prAgajI RSi AvyA hemano itihAsa jANavA jevA che. teo viramagAmanA bhAvasAra raNachoDadAsanA putra thAya. prathama te teo suMdarajI mahArAjane upadeza sAMbhaLI bAravratadhArI zrAvaka thayA ane keTalAMka varSa sudhI zrAvaka paryAya pALyA pachI ja " kharAkharInA * A graMtha hAla darIyAparI gachamAM nathI. paNa mAravADa taraphanA koI muni pAse hoya ema saMbhave che. zrI sibhAgyamallanI " samAcArI " mAM A samAcArI" nI "zAkha " ApavAmAM AvI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 78 ) khela ' rU5 dikSA aMgIkAra karavA tatpara thayA. paraMtu hemanAM mAbApe aTakAyata karavAthI hemaNe bhikSAcArI zarU karI. suratamAM be mAsa bhikSAcArI karyA bAda hemanAM mAbApe hemane pitAnA upayogamAM Ave evA na rahyA samajI dikSAnI paravAnagI ApI. bAda 1830 mAM viramagAma mukAme bhAre ThAThamAThathI dikSA lIdhI. hemaNe sUtra-siddhAMta aMgaupAMgane abhyAsa karyo ane ghaNuM pratApI thayA. hemanA guNone laIne teo pUjya paddhI pAmyA. hemane trIkamajI, motI, jhavera, kezavajI, haritraSi, pAnAcaMdajI vagere 15 ziSya hatA. pUjyazrIne ekadA amadAvAdathI nairUtyamAM 7 kozapara AvelA visalapura gAmanA keTalAka daDhadharmI zrAvakoe araja karavAthI teo vahAM padhAryA. hemaNe pratIja, IDara, vIjApura, kherALu vagere kSetra khelI dharmane phelAvo karyo ane chevaTe paganA daradane lIdhe visalapuramAM 25 varSa thIravAsa rahI 1890 mAM svargastha thayA. emanA vakhatamAM amadAvAdamAM A dharmanA munIo kavacitaja AvatA, kAraNake caityavAzIonuM jora vadhAre hatuM tethI parasiha ghaNuM khamavA paDatA. te eTale sudhI ke kaI zrAvaka A dharmanI kriyA karato jANavAmAM Ave te hene jJAtithI bahiSkAra karavAmAM Avato. A paristhiti sudhAravAnA IrAdAthI zrI prAgajI RSi amadAvAda AvyA ane sAraMgapura-taLIAnI poLamAM gulAbacaMda hara.caMdanA makAnamAM utaryA. hemanA upadezathI gIradhara zaMkara, pAnAcaMda jhaveracaMda, rAyacaMda jhaveracaMda, ane khImacaMda jhaveracaMda ane hemanAM kuTuMbo vagerene A dharmanI zraddhA beThI. A zrAvakoe munionI madadathI ane potAnI udAratAthI A zaheramAM dharma phelA che. paraMtu AthI maMdIramAgI zrAvakone IrSA thaI. chevaTe saMvata 1878 mAM ane varganA jhaghaDAno mukadamo cheTe rahaDaze. sarakAre bannemAM koNa kharUMeno InasApha ApavA banenA sAdhuone belAvyA. A varga taraphathI pUjya zrI rUpacaMdrajInA ziSya zrI jeThamalajI muni vagere 28 sAdhu te saMbhAmAM besavAne cuMTAyA hatA. sAmA pakSa tarazathI viravijaya vagere munio ane zAstrIo hAjara thayA hatA. mahane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) maLelI " yAdI " ema jaNAve che ke " mUrtipUjakone parAjaya thayo- cetanapUjakone jaya thayo." carcAthI vAkepha thavuM hoya te vAMce "samakatasAra " graMtha ( zrI jeThamalajI kRta. ) sadara jhagaDAnI yAdagIrImAM A pakSanA kepTana zrI STamalajIe samakatasAra' nAme zAstrAnusAra carcAne graMtha racyo che ane sAmA pa. kSa taraphathI uttamavijaye eka " TuMkamata khaMDana rAsa " nAme 87 kaDIne rAsaDe ra che ! " samaktisAra' nA 23 oNrmamAM sUranA pAThe artha ane dalIle bharI che, hAre 1 pharmana "rAsaDAomAM vijayajIe -pitAne jaina sAdhu kahevaDAvanArAe harIphone mATe DheDa, kUtarA, gadheDA. bahenane paraNanArA, vAgharI, uMTa, ThAra, kumati, cera, vAnara vagere zabdone udAratAthI upayoga karI potAnI lAyakInuM didarzana karyuM che. te kacarApaTTIne lAyaka-vadhu te tiraskArane lAyaka rAsaDAmAMthI sAra buddhie sAre kheMcatAM huM mAtra eTaluM ja pAmI zakyo chuM ke, ( 1 ) 1878nA poSa suda 13 nA roja jajameMTa maLyuM hatuM; (2) pratispardhI pote lakhe che tema * je rIkha Are, kAgaLa vAMcI karI, " pustaka bahu lAre, gADuM eka bharI." e uparathI samajAya che ke, zrI imAjInuM vAcana khareja bahu vizALa devuM joIe ane hemanA pratispardhA gALa devAmAM ja zarA hatA hAre hemane pitAne zAstra para ja badho AdhAra hatA ane hai. mAMja te "mAla" nuM baLa hatuM. banne pakSe pitAne jItelA ane sAmAne hArelA jaNAvI che. eka paNa dastAvejI purAvAnI gerahAjarImAM huM kAMI TIkA karavA khuzI nathI. mAtra eTaluM ja IcchIza ke banne pakSanA koI zedha, koI vRddha purUSa ke sAdhujIe (1) mukadamA naMbara, (2) tArIkha-mAsa-aMgrejI varSa (3) mukadamAnuM kAraNa (4) pakSakAronAM nAma gAma (5) jajanuM nAma (6) pheMsalAnI nakala ke sAra ( ane banI zake te pakSakAre ane sAkSI vagerenA savAla-javAbanI nakala ) e vagere pikI thoDI ghaNI paNa khabaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) ro purI pADaze. evI tamAma hakIkata-tapAsa karyA pachI pragaTa karavA mahArI icchA che. nahi ke koNa jIyuM ane koNa hAryuM te batAvavA khAtara, nahi ke hAranAra para TIkA karavA khAtara, nahi ke kaleSa vadhAravA khAtara, paraMtu e eka e aitihAsika muddo che ke je nedhyA sivAya ja karAya tema nathI, eTaluM ja nahi paNa e bAbatane lagatI je kAMI hakIkata maLI Ave te parathI keTalIka zikhAmaNa bane vargane ApI zakAze. jhaghaDAne dUra mUkI have ApaNe prAgajI muninA vakhatanA eka achA rIvAjanuM avalokana karI pachI AgaLa ItihAsa tapAsIzuM. zrI prAgajI muninA vakhatamAM hemanA samudAyanA 5 sAdhujI ane te uparAMta ghaNuMeka sAdhavajI vidyamAna hatAM paraMtu teo sadhaLAM ekaja AmnAyamAM vicaratAM hatAM. ekaja "mAsTara ' nA hukamane teo "te heta" mAnatA tethI samudAyamAM saMpa sAre jaLavAI rahevA pAmato. hAla terApaMthamAM e. maja cAle che. sthAnakavAsI agara sAdhumALI jaina dharmane upadeza ApanArA saghaLA goe punaH e rUDhI rahaNa karavAnI jarUra have pratidina vadhune vadhu spaSTa samajAtI jAya che. pArTa 12 mI. zrI zaMkara RSi ( hemanA ziSya puMjAjI vagere thayA) pArTa 13 mI. zrI khuzAlajI ( nAthA RpijInA ziSya.) pATa 14 mI. zrI harSasiMhajI ( zrI prAgajI rUSinA ziSya. ) pATa 15 mI. zrI merArajI ( zrI nAnacaMdrajInA ziSya. ) pArTa 16 mI. jhavera RSijI, viramagAmanA dazA zrImALI vaNika kalyANabhAInA putra. isTa iDIA kaMpanInA vakhatamAM 1865nA mahA suda 5 nA roja jhavera. caMda tathA temanA bhAI metIcaMde zrI prAgajI rUSi pAse dikSA lIdhI. zrI jhavera Sie pATe beThA pachI jAvacha chachaThanA pAraNuM karyA hatAM. 19ra3 mAM viramagAmamAM zraLa kaye. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (81) temanA traNa ziSya paNa eka hIrAcaMdajI hatA ane bIja thI kAlAe mAtA pitA sahita dikSA lIdhI hatI. trIjA ziSya gaNa Sie 9 varSanI umare * dikSA lIdhI hatI. virodhIoe dikSA aTakAvavA bAbata sarakAramAM prayAsa karavAthI bALakane korTamAM lAvavAmAM Avyo hato paraMtu hene vairAgya je savaLI aTakAyata dUra karavAmAM AvI hatI. dikSA visalapuramAM apAI hatI. pArTa 17 mI. puna; teo kaDInA bhAvasAra hatAH hemanAM mAbApe sarakAramAM pharyAda karI hatI ke mArA putrane bhagavAnajI sAdhu bhoLavIne laI jAya che, mATe hene aTakAve. sarakArI mANasoe e uparathI, bhagavAnane keTaleka 5risaha upana ane pUjAne pUchyuM ke hArI zI IcchA che ? heNe kahyuM huM khuzIthI dikSA lauM chuM. chevaTe hene jerabaMdhane mAra mAravAmAM Avyo paNa kaNAthI te Dagale nathI ema joI tene gurUne soMpaze. chevaTe he zaMkara RSi pAse dikSA lIdhI. A munie abhyAsa sAre karyo hate. hemaNe keTalAka anya saMdhADAnA sAdhuone vidyAbhyAsa karAvyo hate. pUjyazrI mArI pAsenI yAdImAM AvI AvI vAtane moTuM rUpa ApavAmAM AvyuM che. mahane pitAne te lAge che ke 1965 mAM hAnA bALakane dikSA apAtI joI ApaNane lIDa Ave che te vIsamA sikAnI zarUAAtamAMja eTale mAtra 4-50 varSa upara eka nhAnA bALakane apAra yalI dikSAnI prazaMsA kaI muni kare te ethI paNa ahIDa ja AvavAne saMbhava che. 40-50 varSa upara kAMi satyayuga na hatuM. huM te A bALa dikSA uparathI anumAna badhuM chuM ke lAkha pAMca lAkharUpa raLI te choDIne dikSA lenArA para loMkAzAha pachI thayA hatA, hene badale have bALake muMDavAnI jarUra paDI eja ema batAvI Ape che ke have samartha ane dharma pamADI zake evA purUnI khoTa jANavA lAgI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 82 ) hIrAcaMdajIne bhaNAvanAra paNa eja hatA. 1915 nA zrAvaNa va. 5 nA re ja teoe vaDhavANamAM kALa kaye. * hemanA riba amarazI RSine talAzI RSi tathA amIcaMdajI e be zikhe thayA. amIcaMdajInA ziSya zrI uttamacaMdajI, motI RSijI, lakSmIcaMdajI; semacaMdajI, bhANajI, mANekacaMdajI. pATa 18 mI. (nAnA) bhagavAnajI, 19-18 nA mAgazaramAM vaDhavANamAM kALa kaye. pATa 19 mI. zrI nAthAjInA ziSya nAnacaMdajI ke je Ama AThamane tapa karatA hatA ane jemaNe 1890 nA pipa suda 5 nA roja kalola mukAme kALa karyo hato hemanA ziSya malakacaMdajI 19 mI pATe thayA. te kaDInA dazA bImALI vaNika hatA. pitAnA bhAi jhavera tathA mAtA tathA I vagere cAranI sAthe dikSA lIdhI hatI. kalamAM pAMca varSa thI rAsa rahI 1929nA je vada 0)) nA roja kALa karyo. pATa 20 mI. zrI hIrAcaMdajI svAmI, amadAvAdanI dakSiNe 7 kozapara AvelA pA-- laDI gAmanA AjaNA kaNabI, hImAjInA putra; varSa 13 nI umare visalapura mukAme zrI jhaveraRSi pAse 1911 nA phAgaNa suda 7 nA roja dikSA lIdhI. teo vidvAna hatA. 1939 nA Azo suda 11 nA roja visalapuramAM ja kALa karyo. hemane 13 ziSya thayA hatA. hemanA saMbaMdhI TuMka hakIkata nIce mujaba che - * hArI pAsenI yAdImAM lakheluM che ke " A pATa sudhI mahApurUSa zrI dharmasiMha muninI AmnAyanuM jJAna camatkArI hatuM. " A zabdo e gamA ja sAdhunA che. te je ke pitAnA pUrvajonI tArIpha arthe lakhAyalA haze paraMtu emAM evo artha samAyale jaNAya che ke tyAra pachInA munio pahelA jevA vidvAna ke divAna thayA nahi * * *' . ' ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 83 ) (1) zrI tribheAvanajI, viramagAmanA dazAzrImALI vANIma; 1920 nA mAhA zu. 5 nA roja kalolamAM dikSA lIdhI; hemanI sAthe ja viramagAma nivAzI bhAvasAra jJAtinA zrI raghunAthajI ( zrI maNuMdajI svAmInA ziSya ) emaNe paNa dikSA lIdhI: tribhAvanajInA dehAtsa` 1928 nA je zuda 2 nA rAja amadyavAda mukAme thayA. (2) zrI mIThAjI; bhAdaraNanA leuA pATIdAra; prAMtIjamAM 1923 nA vaizAkhamAM dikSA; 1929 nA kAratakamAM mIrAlImAM dehAtsa (3) zrI rAmajISi; bhAdaraNanA leuA pATIdAra; 1926 nA vaizAkhamAM amadAvAdamAM dikSA; 129 nA kAkamAM mIlImAM deheAtsa. * (4) zrI khuzAlajI; leuA pATIdAra; bhAdaraNanA rahIza; 1928 nA vaizAkhamAM amadAvAdamAM dikSA; 1942 nA caitra zu. 9 gAdhAvImAM dehAtsa. (pa) zrI chatrAchuM; viramagAmanA dazAzrImALI; 1969 nA mAgasamAM te ja gAmamAM dikSA; 1927 nA phAgaNumAM vaDhavANumAM derUtsa. (6) zrI purUSottamajI; bhAdaraNunA leuA pATIdAra; 1929 nA asADa zu. 2 nA roja suratamAM dikSA lIdhI. darIyApurI samudAyanI paDhAvalI nodhavAmAM hemaNe zreNI mahenata lIdhI hatI. 1964 mAM deDAsa vaDedarAmAM. hemanA ziSyA IzvaralAlajI, nagInalAlajI, ravIcaMdajI, kalyANacaMdajI, mulacaMdajI, suMdarajI vagere 7 vidhamAna che. (7) zrI chaganalAlajI; vaDAdarAnA dazAzrImALI vANIe; amadAvAdamAM 1932 nA vaizAkha zu. 13 nA rAja dikSA lIdhI. hemanA ziSya zrI gaNupatajI, kRSNujI vidhamAna che. ( 8-9 ) zrI gAviMcha tathA hemanA putra uttamacaMdrajI; gaDhaDAnA dazAmImALI vANIo; visalapuramAM 1936 nA vaizAkhamAM dikSA; hemanA ziSya muLacaMdajI tayA raNacheDajI thayA. zrI geviMdajIe 1940 nA - 5mAM amadAvAdamAM rALa karyAM. (10) zrI maganalAlajI; viramagAmanA dazAzrImALI; 1937 mAM pratIjamAM dikSA; haeNmanA ziSya zrI harajIvanajI tathA zrI maNIlAlajI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 24 ) ( 11 ) zrI narAttamajI; bhAdaraNanA leuA pATIdAra. ( 12-13 ) e ziSyAe alpakALa dikSA pALI. pArTa 21 mI. zrI raghunAthajI mahArAja; viramagAmanA rahIza; bhAvasAra jJAti; pitA DAMghAbhA; mAtA javalakhAI; janma 19046 1920 nA mahAzuda 15 nA roja pUjyazrI malukacakrajI svAmI pAse kaleAlamAM dikSA lIdhI. vaDhavANu nivAsI gAkaLabhAI lallubhAi tathA amadAvAda nivAsI vRjalAla muLacaMda e bannee vaDhavANu muDhDhAme saMdha ekaThA karIne caturvidha saMdha samakSa 1940 nA prAgaNa vada 1 budhavAre hemane AcArya pada ApyuM. te vakhate zrI amIcaMdrajI, khuzAlajI, purUSottamajI, hAthIjI, mohanalAlajI, chaganalAlajI, uttamacaMdrajI, maganalAlajI vagere munIrAjo tathA zrI ujamAi, naMdubhAi, jIvakArakhA, machAbhAi vagere AryajI tathA surata, prAMtIja, kalAla, ama dAvada, kaDI, viramagAma vagerenA zrAvakAe hAjarI ApI hatI. pUjyazrI hAla vidyamAna che. teo zAMtasvabhAvI che. hemanA ziSyasamuddAyamAM zrI hAthIjI, zrI govanajI, zrI mehanalAlajI, zrI DAhyAjI je kALa karI gayA che te uparAMta zrI jIvAjI, mI harSacaMdrajI, zrI devacaMdra, vagere vicare che. A samudAyamAM 35 sAdhujI ane 58 AjI hAla vidhamAna che. pUjyazrIe jamAnA badalAyA joI dhArmika unnati mATe dhArA-dhAraNa, bAMdhavA sArU cAlu sAla. N ja ( 1965 nA pASamAM ) sAdhu pariSad bharI hatI ane keTalAka sudhArA dAkhala karyA hatA. vInA dharmasudhAraja (Martyr ) zrImAna jIvanI RSi. huM kahI gayeA chu ke, saMvat 1685 mAM zrImAna dharmasiMha sudhAraka tarIke bahAra paDayA ane 1692 mAM zrImAn lavajI bahAra paDayA. A e zivAya eka trIna mahAzaya paNa teja arasAmAM dharmane ulhAra karavA mATe khahAra paDelA che ( savat 1716 ). AmAMnA pahelA madRAyanuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 85) jIvana caritra ane hemanA anuyAyIonI keTalIka hakIkta ApaNe joI gayA. have bIjA mahAzaya sambandhamAM je je hakIkate hane maLI zakI che te te jaNAvIza. suratanA eka lakSAdhipatI dazAzrImALI vaNika vara vorAnI putrI phulabAine lavajI nAme putra hatuM. te ghaNe cAlAka hatA. umare AvaitAM mhaNe cati vajagajInI pAse zAstrAdhyAyana karyuM. dharmanI UMDI bAbatamAM utaratAM hene jaNAvyuM ke, hAlanA yatio zAtrokata vyavahAra pALatA nathI. tethI pote zuddha dharma calAvavA dhAryuM. paraMtu temanA dAdAe gurU vagijI pAse ja dikSA levAnI pharaja pADavAthI prathama te yatipaNuM aMgIkAra karyuM. pachI jema dharmasiMha ane zIvajIRSi vacce zuddhAcAra mATe carcA thaI hatI tema A gurU-ziSya vacce paNa thaI ane aMte (be varSa yatiparNa pALyA pachI ) zrImAna lavajI yati maTI sAdhu banyA. pitAnI sAthe yatiomAMnA be ( bhANejI ane sukhajI ) sAdhuvezamAM lAvavAmAM teo phatehamaMda thayA hatA. dikSA khaMbhAtamAM pitAnI meLe lIdhI hatI. dikSAnI sAla mATe be mata che. mahArA mAnavA pramANe 1692 mAM dikSA lIdhI haze; hAre eka paTAvaLImAM 1705 nI sAla paNa mhArA vAMcavAmAM AvI che. khaMbhAtamAM zrImAna lavajI RSine zudhdhapadeza sAMbhaLI ghaNuM leke tArIpha karavA lAgyA. paraMtu A kIrti khuda vIrajI vorAthI ja sahana thaI nahi. pitAnA ' kuLagurU pAsethI jJAna laIne eka mANasa jUdI parUpaNuM kare e hemanAthI kema khamAya ! hemaNe khaMbhAtanA navAbane khAnagI rAhe lakhyuM ke, lavajIne gAmamAM rahevA de nahi. navAbe te patra vAMcI lavajI RSine pitAnA DelA pAse besADI mUkyA. yati te hAM paNa Arta thAna-rAddha dhyAna nahi thAtAM dharma dhyAna bAvA lAgyA-sajajhAya karavA lAgyA. A joI begame navAbane kahyuM ke " sAMja lokone kApAvavAmAM sAra nathI. " ethI munine choDI mukavAmAM AvyA. hAthI vihAra karI muni kahedarA thaI amadAvAda AvyAM ane ozavALo paikI haju ekane dharma pamADe. A vakhate kAlupuranA dazAporavADa zrAvaka samajIe 23 varSanI umare temanI pAse dikSA lIdhI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hArI pAsenI eka paTAvaLImAM ema lakheluM che ke, A cAre munie skaMDIla bhUmithI pAchA pharatA hatA te vakhate hemAMnA eka muni pAchaLa paDI gayelA hene keTalAka yatio maLyA. teo hene rasto batAvavAnA nimitte pitAnA derAsaramAM laI gayA ane taravArathI henI garadana uDADI daine teja jagAe zabane dATayuM. bIjA sAdhuoe pelA muninI tapAsa karaze mAMDI. chevaTe eka senInA kahevAthI sadhaLo parata maLe. zrImAna lavajI RSie A saghaLI muzkelI vaja jevI chAtI rAkhI sahana kIdhI ane koI paNa jAtanA vairane pitAnA hadayamAM jagA maLavA dIdhI nahi. - ulaTA, uzkerAyelA zrAvakone hemaNe vAryA ane "dharma sahavAmAM che, laDa vAmAM nathI, " ema kahI AtmAnA dharma tathA saMsAranA dharma vaccene. taphAvata samajAvyuM. AkhI dunIA-84 lakSa chavAnIne je ApaNe mAtmavata-ApaNu * pitAnA ' mAphaka ja gaNavAnI-mAnavAnI che te pachI ema samaje ke ApaNuM eka AtmAnAM 8400000 rUpa che. e rUpamAMnA koI paNa eka rUpane aparAdha te ApaNe pitAne ja aparAdha che. e aparAdhane mAravA jatAM ApaNane pitAne ja vAgaze, kAraNa ke e ApaNuM ja rUpa che. kevI suMdara phIlasuphI ! ke uttama dharma ! kevuM janahitakAraka zikSaNa ! | munizrI have burAnapura gayA. A tarapha hemanA zrAvakArakhene kaI vadhu pagalAM bhare evA DarathI zrI saMdhe teTalAM 25. gharane "bAtala ' karyA bAyaDATa " karyo. ane ahIM hAre vastusthitine barAbara khyAla Apavo jarUrI che. dharma kevI muzkelIthI sacavAya che ane kharA jIjJAsuo kevA daDha ane sahanazIla hoya che te jANavAne A aA prasaMga che. 10 hajUra ghara sAme zrImAna lavajI trASinA anuyAyI mAtra 25 haraja hatAM ! te prabaLa pakSe A lekane eTale sudhI pajavyA ke kuvA parathI temane pANI paNa bharavA na tA. dhekhIjAma vagerene hevanuM hama nahi karavA devA kharAba dabAva karyo hato. A vakhate paNA 25 dharamAMnA je jImata hatA ane kalAne pANI puravI sArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) ApI. chevaTe trAsa vadhI paDatAM A pacIse gharanA AgevAne labAcA bharIne dIllI araja karavA gayA. ghaNe divase tyahAM paracA. paraMtu teo bAdazAhane maLe te pahelAM te sAmA pakSanA vakIle kahAranAe bAdazAhane kAna kuMkI mukyA hatA ke jethI A lekanI mulAkAta ja thaI zake nahi. evAmAM bhAgyayege kAjInA putrane sarpa daMzavAthI te aMtakALe ti, e jANuM A 25 mAMnA eke hene namakakAra maMtrathI ArAma karavAthI kajInI maherabAnI thaI. kAjIe teja divase kacerImAM jaI bAdazAhane sarva hakIkata jaNAvI. tethI bAdazAhe hene ghaTIta karavA hukama Ape. turata kAjI eka lazkarI TukaDI laIne te 25 zrAvake sAthe amadAvAda tarapha ravAnA thaye. derAsarane khAdIne jotAM hemAMthI sAdhunuM zaba nIkaLavAthI kAjI ghaNe ko ane maMdIrane nAza kara pAne hukama karyo. paraMtu te 25 zrAvanI namra araja svIkArIne te vicAra mAMDI vALyuM. ane A dharma pote svIkArIne koI mANasa te dharmanA kaI anuyAyIne harakata na kare evo sakhata baMdobasta karyo. sAMbhaLavA mujaba " pArzva stuti " tathA keTalAMka stavane emanA racelAM che. A banAva pachI A dharmane pracAra gujarAtamAM vA. mahApurUSa zrI lavajIpi pitAnA ziSya zrI somajI RSine pATa ApI pite saMthAro karI svarge padhAryA. zrI samajI RSi burAnapura padhAryA hatAM temane kahAnajI nAme ziyane lAbha thayo. A kahAnajI RSijInA nAmane samudAya hAla dakSiNamAM pravarte che. (dakSiNa haidrAbAdamAM vicaratA bAlabrahmacArI muni alakha RSi ke jahemaNe jaina tatva prakAza' nAmanuM moTuM pustaka racyuM che teo A samudAyanA che. ) chaThachAnA pAraNuM. karatA muni temaja RSi burAnapura najIkamAM padhAryA hatAM. koI yatinI khaTapaTathI eka raMgarejanA hAthe viSa mizrIta lADu hemane vaherAvarAvIne jIva levAmAM AvyAM. A vAtanI sarvane mAluma thatAM yatInA AcAra parathI temanA sArA sArA bhakatanI paNuM zraddhA uDI gaI ane ulaTA teo sAdhamArgI banyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 88 ) upara lakhelI hakIkata ApanArI eka paTAvaLIthI judI ja hakIkata ApanArI eka bIjI paNa paTAvaLI hArI pAse che, jemAM lakhyuM che ke, burAnapuramAM lavajI RSine pitAne ja vipane lADe ApavAmAM AvyuM hatuM. dariyApurI samudAyanI eka paTAvaLI ema kahe che ke, zrImAna lavajI RSi zrImAna dharmasiMhajIne amadAvAdamAM maLyA hatA. cha koTI-ATha koTI sAmAyikanA saMbaMdhamAM, AyuSya TuTavAnI mAnyatAmAM ema keTalIka bAbatemAM bannenA vicAro judA paDavAthI teo bhegA rahI zakyA nahi. A munine parivAra gujarAta ane mALavAmAM che. hemanA kula sAdhujIonI yAdI tathA bIjA jANavAjoga banAvo mane maLyA nathI. have pachI maLaze te A pustakanA bIjA bhAgamAM te dAkhala karavA dhAruM chuM. trIjA dharmasudhAraka zrImAn dharmadAsajInu jIvanacaritra. trIjA sudhAraka zrImAna dharmadAsajI hatA, ke jahemane mATe adyApi paryata satya hakIkata jAheramAM lAvavA koIe prayatna karyo nathI. je kAMI hakIkato mihane maLI che te tadana apUrNa che. keTalIka te daMtakathAo jevI che. e sarvamAMthI mane ThIka lAgyuM teTalAnuM tAraNa atre raju karavA IcchuM chuM. A mahAtmAne paNa yati vargane saDe jaI ghaNuM lAgI AveluM ane tethI ja teo sAcA sAdhunI zodhamAM lAgelA. amadAvAda pAsenA sarakheja gAmanA te bhAvasAra hatA, ( hemanA pitAnuM nAma jIvaNa kALIdAsa. ) hemane ekalapAtrI sAdhunI zraddhA hatI. dharmasi hajI ane lavajI RSine teo maLyA paNa hAM paNa hemanuM citta kaI nahi. citta kema na karyuM tenuM rahaya te sarvajJa jANe; bAkI ApaNe sAmAnya mANase te ema anumAna karI zakIe ke, pahelA be munIomAM temane saMpUrNa zuddhi nahi jaNAi heya athavA pite jaja samudAya sthApI vadhAre nAmanA kahADavA dhAryuM hoya. bemAMnuM game te eka kAraNa laie te paNa ApaNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) -zaramAvuM ja paDaze. traNa jabarajasta AcArya ekaThA na rahI zakyA ane abe caccAra belanI mAnyatAmAM bhinnatAnA kAraNane AgaLa dharIne hai siAnA jAdA vADA bAMdhyA e mahArI a5 dRSTie te jainadharmane moTuM nukasAna ja karyuM che. e traNanA terase phAMTA thayA ! ane je sthApaka ja ekatAnA kimata na AMkI zakatA hoya te pAchaLanAone ze deSa kahADe ? ItihAsane ATale bhAga kahevAyA pachI mahAre e bAbata para -mahArA vAcaka varganuM lakSa kheMcavuM jarUranuM che ke, "sthAnakavAsI * athavA " sAdhumAgI ' jene dharma rahArathI punarjanma pAvyo-hArathI jaina dharmane A bIjo avatAra havA khAte thayo tyArathI te Aja sudhImAM koI vakhate e dharma jAherajalAlImAM hatuM ja nahi, are ene mATe kazuM baMdhAraNa ja nahatuM. yatiothI judA paDavuM; ane mUrtipUjAne tilAMjalI ApavI eTale " DhaMDhoA " thayA eja khyAla A dharma saMbaMdhI pracalIta hite. jema ekaja bhASA vAparatI jUdA jUdA prAMtanI raiyata eka " pra" gaNAya; paratu hiMdamAM eka pratva cheja nahi; tema ekaja baMdhAraNathI cAlatA judA judA gAmanA saMghe ane sAdhuo koI vakhate A dharmamAM hatA nahi ane hAla paNa cheja nahi. jenI marachamAM Ave te " bIjA badhA anAcArI che, huM ekale zuddha chuM mATe huM jude ja vicarIza" ema kahI judo saMdhADe sthApe ane e paNa sthAnakavAsI gaNAya ! " prajA - tyamAM eka ja bhASA joIe tema dharmamAM ekaja baMdhAraNa joIe. hiM. damAM jema bhASA eka nathI tema sthA. jaina vargamAM baMdhAraNuM eka nathI. AthI sa senA maga judA caDhe che ! dharmadAsajI mATe evI ( daMta ) kathA cAle che ke, teoe jAte dikSA lIdhA pachI pahele ja divase, gocarImAM kuMbhArane hAMthI rAkha prApta karI, je rAkha thoDIka pAtramAM paDI ane bIjI badhI havAmAM uDI gaI. A banAva teoe zrI dharmasiMhajIne jaNAvyA ane A mahAna kautuka () mATe te mahAtmAe khulAso karyo ke A banAva ema sUcave che ke hamAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ). ghaNuM ziSyo thaze ane te cotarapha patharAze. emane haTa zipa thayA. libaDI samudAyanI paTAvaLI jaNAve che ke, terApaMthI, mAravADamevADa-pajAbanA sAdhuonA saMpADA, liMbaDI-boTAda-sAyalA-dhrAMgadhrA-cuDA-kacchageMDaLa eTalA saMdhADAH e sarva A vRkSanI zAkhAo che. A hakIkatathI virUddhanI hakIkata mahane purI pADavAmAM na Ave tyAM sudhI huM AmAM zraddhA rAkhIza ane e samudAyanI paTAvALI parathI saMkSipta mudA atre TAMkIsa. A paTAvaLInA kahevA mujaba, zrImAna dharmadAsajIe 1716 mAM amadAvAda zahera bahAranI padazAhanI vADImAM kSiA lIdhI hatI. (badho pratApa te amArA amadAvAdane ja che eTale amAre magarUrI levA jevuM kharuM!) emanA samudAyanA rUganAthajI mahArAjanA vakhatamAM hemanA ziSya bIkhamajIe judA paDIne terApaMtha calAvyuM. e paMtha mATe evI (daMta) kathA raju karavAmAM Ave che ke, bhIkhama cha muni bahAra pANI varI lAvelA te khullAM mukelAM. garama pANImAM uMdara acAnaka paDIne marI gayo ethI gurUe Thapako Apyo. ziSya kahyuM " mahe ene mAryo nathI. AyuSya TuTavAthI te mue temAM huM zuM karuM ?" chevaTe A muni 1815 nA caitra suda 9 zukravAre ( vAra suddhAMnI noMdha mejuda che! ) 13 sAdhu judA paDayA ane "terApaMthI' kahevAyA. hemaNe evI parUpaNa karI ke "mAratA jIvane kAve-cheDAve te pApa lAge." mahArA AdhIna mata pramANe te terApaMthanA janmanI A hakIkata kalpIta-dIgaMbara matanA saMbaMdhamAM uDAvelI gapa jevI epa che. temaja terApaMthanA sthApaka upara mAratA jIvane bacAvavAmAM pApa mAnavAnuM che temata mukAya che te paNa khoTuM levuM joIe. huM pite terApaMcanA koI vidvAna upadezakane maLI zake nahi ane hemane A sabandhamAM zuM dalIla daju karavAnI che te sAMbhaLuM nahi hAMsudhI AvI vAte haragIja mAnI zake nahi. ApaNa ne rataja ja che ke pitA sivAyanA badhAne mUM--baMdhAne nAca-aMdhAne pApI karAvavA mATe game tevI hatAM e ja pivI. hiMdano dhamAM ochA vadhatA pramANamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (91) ema cAle che. tevA saMjogomAM, zuM sarata, chAne mAratA nahi bacAvavA e saMbaMdhamAM kAMI buddhimAla khulAse terApaMthanA sthApaka ApI zakatA hoya te hene ApaNe nIdI zakIe nahi. sAmAnya leke rajanuM gaja karI nAkhavAne ravabhAva dharAve che. ane haimane sAdhavarga paikI atta ane ISAra bhAga phaTADe che. mATe evI " sekanDa henDa * khabare upara AdhAra nahi rAkhatAM huM pite aMgata anubhava lIdhA pachIja hAre abhiprAya ApI zakuM. tera sAdhumAMnA rUpacaMdajIne bAkInA bAra sAdhue gurU TharAbA; parantu te rUpacaMdajIe koNa jANe zA kAraNathI bIje ja varSe te gaccha che. temaja 1836 mAM pAlanapuranA zrAvakoe paNa te mata che. bAvIza TALo." zrImAna dharmadAsajInA 98 ziSya pakI 98 ziSyae mAravADamevADa -paMjAba bhaNI vihAra karI " bAvIza TALo " nA nAmathI prakhyAtI meLavI, je ke eka chapAyelI paTAvaLI AvI kathA kahe che paraMtu huM pote paMjAbamAM musApharI karIne hAMnA munIvare pAsethI meLavelI hakIkata judI ja che. viSayAntaranA bhayathI te hakIkata khAsa jUdA ja prakaraNamATe mulatavI rAkhIza. 99 pikI 98 ziSyae mAravADa vagere tarImAM vihAra karyo ane maheTA ziSya zrI mULacaMdrajIe amadAvAdamAM rahI gujarAtamAM dharma phelAche. hemane 7 ziSya hatAH gulAbacaMda, paMcAluja, vanAjI, IdarajI, vArazIjI, viThalajI ane IbajI. kAThIAvADanA saMghADAonI utpatti liMbaDI saMvADe - upara kahelA zrI IchAcha svAmIne liMbaDInA zrAvakoe Agraha karavAthI teo hAM gayelA ane gAdInI sthApanA karelI ( saMvata 1845). "tyAM sudhI A gAmamAM sadhaLA sAdhuo ekA rahetA " ema liMbI samudAya tarathI chapAvalI paTAvaLI kahe che. A vAya arthasUcaka che. agAu sadhaLA cAdhu ekaThA rahetA ane have A parAkramI e "pavitra caviMda karyA " ethI sAdhuemAM binavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 92 ) paDI gaI ! eka hatA tenA bagaDe be thayA ! ane AvA AvA banAvone bhakata mahAna banAva tarIke noMdhavAmAM magarUrI le che. huM liMbaDI samudAya ekalA mATe A TIkA nathI karate lagabhaga saghaLA saMdhADAne hArI A TIkA eka sarakhI lAgu paDe che. vidvAna sAdhu thayo ke " huM-tuM ' cAlyuM ja che. pavitra ane vidvAna purUSanuM kAma te benA eka karavAnuM che, nahi ke ekanA be karavAnuM. saMdhADAne zuM Azaya have joIe, hAla zuM A ya samajAya che ane henuM zuM pariNAma AvyuM che e sambandhamAM huM anya prasaMge bolIza. goMDala saMvADe -zrI paMcANujInA ziSya zrI ratanazI tathA zrI DuMgarazI svAmI goMDala gayA tyArathI " gaMDala saMdhADe kahevAye. baravALAne saMghADe - zrI vanAjInA ziSya zrI kahAnajI svAmI aravALe gayA tyArathI ja baravALA saMdhADe " kahevA cuDA saMghADo - zrI vaNArazIjInA ziSya zrI jesaMgajI tathA zrI udesaMgajI svAmI cuDe gayA tyArathI "cuDA saMvADe " kahevAya. dhrAMgadhrA saMghADo:-zrI viThThalajInA ziSya zrI bhukhaNajI svAmI - rabI jaIne tahAM rahyA paNa hemanA ziSya zrI vazarAmajI dhrAMgadhra gayA ane " dhrAMgadhrA saMdhADa " kahevAya. kacchI saMdhADe -zrI IdarajInA ziSya zrI karazanajI svAmI kacchamAM gayA. tyahAM darIAparI samudAyanI AvazyakanI prata vAMcavAthI ATha koTI mata hemane rU ane tethI AThakoTI papI hArathI kaccha AkoTI samudAya kahevAya. A saghaLA kAThIAvADI saMdhADAo uparAMta zrI IcchIjI svAmInA ziSya zrI rAmajI RSie liMbaDIthI udepura jaine tyahAM " udepura sapAhe sthApyo hato. * . A saghaLA saMdhADAnA sAmunirAjenI yAdI, hemanA abhyAsa, dareka gAmamAM hemanA zrAva keTalA che henI yAdI A sarva nedha konpharansa ophIsa tarakathI karavAnuM kAma cAle che. eTale mahe e mAthAkuTa zaherI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) levAnI jarUra joI nathI. AzA che ke konpharansa ophisa te kAma banatI varAe purU karaze. tema thayethI huM A pustakane bIjo bhAga bahAra pADIne temAM vadhu vigato cuMTI cuMTIne dAkhala karIza. judA judA samudAye A pramANe utpanna thayA. vadhu saMkhyA mATe ke vadhu "saMdhADA' mATe have jarAke kheda thatuM nathI, mAtra je kAraNathI saM. ghADA judA paDyA che kAraNake huM pasaMda karatA nathI. ane evA beTA kAraNathI judA paDIne vaLI pAchA vakhANa karavAM. e bevaDa aparAdha che. ekaMdara sAdhukaranArA pakhavA mATe eka ja sAdhujI heya te karatAM judA judA vargo pADIne dareka varga akeka gurUne hastaka soMpavAmAM Ave e vadhAre lAbhadAyaka che. paraMtu te judA judA vargo eka bInsathI judA samajavAnA nathI. judApaNuM hAla khulluM vartAya che mATe ja ATalI TIkA karavAnI jarUra joI che. - have ApaNe itihAsanA tArane pAcho hAthamAM laIe. zrI IcchA svAmInA gurUbhAi gulAbacaMdrajInA ziSya vAlajI svAmI, hemanA ziSya zrI hIrAjI svAmI ane hemanA ziSya zrI kahAnajI svAmI thayA. te kahAnajI svAmInA ziSya ajarAmarajI mahArAje liMbaDI samudAyane ghaNe prakAzamAM A. teo jAmanagara tAbAnA paDANanA vizAozavALa hatA. teoe jena dikSA lIdhI te pahelAM gAsAMI paMthamAM bheLavI temane gAdI ApavAnuM kahevAmAM AveluM paNa te lAlacathI teo ThagAyA na hatA. te ja sAlamAM eTale 1818 mAM hemaNe jena dikSA lIdhI ane surata javA upaDayA. rastAmAM tapa gacchanA prIpUjya zrI gulAbacaMdajI maLyA. hemaNe hemane vega zastra zikhavavA khuzI batAvI tethI bane surata gayA ane abhyAsa cAlu tha. tapa gacchanA A yatine upakAra mAnanArI eka lITI jeTalI paNa bhalAI liMbaDI samudAyanI paTAvaLI lakhanAre batAvI nathI. yogazAstra jevA A masArthaka karAvanAra viSayanuM jJAna ApanArane eTale upakAra mAnIe teTale the che. jJAna game tyAMthI maLe hAthI levA gya che. ane tapa gacachanA eka yatithI game te kAraNathI paNa AvI bhalAI batAvI zakyA heya te te ochuM dhanyavAdane pAtra kAma nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 94) 1845 mAM zrI ajarAmarajI AcArya paddhI ( liMbaDImAM ) pAmyA. hemane janma 1809 mAM, dikSA 1819 mAM, AcAryapadI 1845 mAM ane dehotsarga 1870 mAM thaye. hemanI pachI hemanA ziSya devarAjacha muni thayA. te karacha-kAMDAkarAnA rahIza hatA. emaNe 1847 mAM kacchamAM vihAra karyo te vakhate kacchamAM AThakoTInI zraddhA hatI. A munie chekaTInI mahA parUpI enA saMbaMdhamAM behada vakhANa karatAM te saMdhADAne eka lakhanAra lakhe che ke: emaNe ATakoTInuM "ajJAna tamIra harIne zrAvakane ra e vI koTI aMgIkAra karatA banAvyA." saMdhAonI saMkhyA vadhavA sAme vAMdhe levAnAM mahane je kAMI kAraNe maLyAM che hemAMnuM A paNa eka kAraNa che. bhAIe ! kula 9 karI; sAdhu , koTI paccakhANa kare che ( daza vikAlika sUtranA 4 thA adhyayananI sAkSI ) ane zrAvake pitAnI zakti mujaba 8 keTathI kare ke cha koTIthI ke 4 koTIthI kare. zuM che keTInA parUpanArA ke jeo AThakoTIne ( eTale vadhAre pavitratAne ) ajJAna-tamIra gaNI kahADe che teo ema geranTI ApI zakaze ke cha koTI sAmAyika karanArA badhAo (are 10 TakA jeTalA paNa) " mana-vacana ane kAyAthI, pApakarma na karavuM na karAvavuM, "e niyama barAbara pALe che? sAmAyIka vakhate munI pite ja ( cha koTIne upadeza daI AThakoTIne ajJAna-vImIra kahenArA pite ja) rAsa vAMce che ane zrI kRSNa ke tame karelAM parAkrame vAMcI e to rasa utpanna kare che ke sAMbhaLanArAo e parAkramathI khuza thAya che; vakhate parAkrama karanArane zAbAzI paNa Ape che ane koI pApIne mArA-mAre ema paNa manamAM le che. eTale, mana ThekANe rAkhavAnuM kAma thoDAthI ja banI zake che. keTalAka to sAmAyIkamAM ja vyApAranI vyavasthA kare che. te AvAne cha koTI bAdhA ApavI te zuM "ajJAna-tamIra' kahevAya nahi ? emane te "vacana ane kayAthI pApakarma karavuM nahi ane karA vavuM nahi" ema ja koTI ja pratyAkhyAna ApavA joIe. taravAnuM zI anAra koI sakhasane darIAmAM jhIpalAvAnI salAha ApanArane mAthe zuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (95). henuM khuna karavAne aparAdha sAbIta thatuM nathI ke zaktithI vadhAre bene apAya ja nahi. sAmAyika che koTI thaI zake, 8 koTI, 6 koTI, ke koTI, paNa thaI zake. amuka vakhata sudhI "samabhAva' rAkhavA mATe e vrata che. mabhAva'nA cahaDatA utaratA bheda che. koI vadhAre zaktivALo uMcAmAM UMce pagathIe ubhA rahI zake ane koI pahele pagathIe ume rahI zake. AThakoTI khI che ane cha koTI kharI che ema kahenArAoe kacchamAM ke bIje sthaLe mahAna parAkrama karyA kahe che te eka bamaNuM che. emaNe te ulaTuM ajJAna tamIra vadhAryuM che. AThakoTI ja sAmAyIka thaI zake ema japta karanArA paNa lokone dezamAM nAkhI de che. AvI kheMcatANa pitAnI paDItAI batAvavA mATe ja thAya che, dharmanI dAjhathI thatI nathI. astu, kacchamAM chakoTInI mAnyatAnA mahAtmA zrI devarAjajIe cha koTI mata sthApyo hemane devajI svAmI vagere ziSya thayA. 1879mAM devarAjajI mahArAje kALa karyo ane pachI bhANajI svAmI pATe beThA. ( 1855 mAM dikSA ane 1883 mAM dehatsarga. ) pachI zrI devajI svAmI thayA. teo vAMkAneranA luvANA hatA. 10 varSanI umare 1869 mAM dikSA laI 1886 mAM pATe beThA. ema parivAra vadhatAM vadhatAM 115 mAM zrI devajI ravAmInA carU bhAI zrI acalajI tathA hemanA ziSya hemacaMdajI 10 sAdhu sahIta dharma zALAmAM utaryA ane jUda saM. ghADesthA. e saMdhADe " saMdhavIne saMdhADe " kahevAya. - liMbaDI samudAyanA pUjya zrI dIpacaMdrajI mahArAja vidvAna temaja zAMta svabhAvI thayA. teoe 1901 mAM dikSA laI, 1937 mAM AcArya padI pAsa karI hatI. hAla e samudAyanuM kAma bIjA samudAyanA pramANamAM acakuM cAle che. kule seeka sAdhu tathA sAdhavI temAM haiyAta che. pUjya padI zrI medharAjajI mahArAja ane AcArya padvI zrI uttamacaMdajI mahArAja bhogave che. ane guNa che. A saMvADAe beeka varSa upara "sAdhu parivara bharIne sudhArA dAkhala karyA hatA, ane saDelA aMgane kApI nAkhavAnI jAhera himatane dAkhalo besADyo hato A varSanA keTalAka muni jAhera upadezaka tarIke prasiddha che. saMskRtanA abhyAsa mATe bIjA saMdhADAe karatAM A saMdhADAmAM vadhAre kALajI apAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 5 muM. paTAvaLI' para paMjhAba pakSanA prakAza. sane 1907 nA DIsembaramAM mahArI paMjhAbanI musApharImAM rahe te taraphanA svadharmIo-sAdhuo vagerenAM khAsa lakSaNano abhyAsa karavAnI taka hAtha karI hatI, evI ja rIte atihAsIka zodha mATe paNa prayatna karyo hatuM. jo ke mArI paMjhAbanI sthiratA ghaNI ja TuMkI hatI tethI kAMI vizeSa dhaLa mahArAthI thaI zakI nathI tadapi je thoDA kalAka mahane maLyA te he nakAmA javA dIdhA nahatA. paTAvaLI saMbaMdhamAM je kAMI paMjhAbamAM mahArA jANavAmAM AvyuM te atre ApuM chuM. Aja sudhI gujarAta taraphamAM emaja sAMbhaLavAmAM Ave che ke zrImAna laMkAzAhe jainadharmane uddhAra karIne jena dharmane sukAI gayele jhare punaH cAlu karyo ane heNe punaroddhAra karelA dharmane leke sthAnakavAzI-sAdhamArga-duA Adi nAmathI oLakhavA lAgyA. e vagere sAMbhaLavAmAM Ave che, paraMtu paMjhAbamAM mahuM kAMIka navuM ja sAMbhaLyuM che. e navuM keTale aMze sapUrNa che te have pachI jovAmAM Avaze paNa je kaI kAcI dhAtu mahane jaDI AvI te jAheramAM mukavAnI mhArI AhArI pharaja samajuM chuM. ke jethI rasAyaNa zAstrIe-zAdhake hene zuddha karI upayogamAM laI zake. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 97 ) hane jaNAvavAmAM Ave che ke, jena dharmamAM je 84 ga7 kahevAmAM Ave che te accha kAMi * sAdhu" nA nahi paNa "patinA che. te yatiemAMnA keTalAka uttama pue kriyAuddhAra karIne " sAdhu " nAma dhAraNa karyuM paraMtu " ga7 " nAM nAma te e ja kAyama rahyAM. sthAnakavAsI - sAdhumAgI ke huMDhIA e koI "gacha ' nathI, kAraNa ke e "yati " nA bhakata nathI, paNa " sAdhu " nA anuyAyI che, arthAt kaMcana ane kAmanIne bIlakula tajI denAra-jaina sUtromAM pharamAvyA mujaba ja kriyA karanAra evA je "sAdhu' hemane koI kALe eka ja lepa thayo nathI (ane bhagavAnanA nirvANa pachI 21000 varSa sudhI eka ja lepa thavAne paNa nathI.)zrI mahAvIra svAmIthI Aja sudhI koI kALa evo hatuM ja nahi ke je vakhate koI "sAdhu " mudala ja na hoya. paMjhAbanA sAdhuo pAsenI paTAvaLA ema bele che ke zrI mahAvIrathI 61 mI pATe zrI jJAnaRSijI thayA. hemaNe 1501 mAM dikSA lIdhI hatI. emanI pAse 45 bhAe dikSA lIdhI hatI ke je 45 ane avvala upadeza te amadAvAdanA "grahastha" lokazAhe A hata-patine dhyA hatA. zrI laoNkAzAhe sajJAna pate meLavyuM paNa umaranA sababathI pite dikSA laI zakyA nahotA, tethI hemaNe zrI zAnajI RSijI pAse pote pratibaMdhela. 45 umedavArane mekalI dikSA apAvI. A 45 mAMthI cAre samudAya calAvyA. e 4nAM nAma- bhAnulaNajI, bhImajI, jagamAlajI ane harina che. zrI bhAnuluNAjIthI 25 mI peDhIe paMjhAbo mahAtmA zrI amarasiMhajI thayA ke nipATe hAla pUjyazrI sahanalAlajI mahArAja birAje che. ( zrI mahAvIra svAmIthI 85 mI peDhIe pUjyazrI amarasiMhajI thayA.) zrI bhAnuluNujI Adi 4 sAdhuomAMthI 4 saMpradAya cAlyA, je paikI - hAla nIce mujaba sAdhujI bIrAjamAna che. ( 1 ) mAravADamAM zrI kahAnajI RSinA prasiddha kAvyakAra ziSya - zrI tIleka RSijInA ziSya, jemAM hAla zrI dolata vIja rAjakoTa cAturmAsa karyuM hatuM te ) tathA haidrAbAdamAM bIrAje che te zrI alakhaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 98 SijI tathA punA jIllAmAM vicaratA zrI ratnapijI vigere birAje che. ( 2 ) dariyApurI zrI dharmasiMhajI ke je pahelAM zrI pUjaya hatA, pachI sAdhu thaI mALavAmAM tAlapaMpAla taraphamAM vicaratA hatA, hemanA ziSya ( 3 ) pUjaya zrI malakacaMdajI lAharI ke hemanI saMpradAyamAM hAla pUjaya zrI hanalAlajI mahArAja paMjhAbamAM vicare che ane jahemanA kAbumAM aMdAja 100 sAdhujI ane 60 AryAjI birAje che. (4) pUjya zrI ajarAmarajI mahArAja ke hemanI saMpradAyanA zrI RSirAjajI nAmanA vidhAna muninA kALanA khabara " jena samAcAra " mAM thoDA ja mAsa upara chapAI gayA che ane hemAM hAla zrI maMgaLasenajI vagere sAdhuo jamanApAra-AmA taramAM vicare che. e ja samudAya ane zrI mahAvIra svAmI vacce abuTa saMbaMdha cAle Ave che, arthAta vaccamAM gAbaDuM paDyuM ja nathI; koI vakhate sAdhujInI saMkhyA cheka ja zeDI thaI gaI hatI, yatio vadhI paDyAM hatA, e vagere kAraNathI sAdhuo dareka mANasanA jovAmAM na Ave tethI kAMI gAbaDuM" pathu gaNAya nahi. zrI bhagavatIjI sUtranA pacIsamA zatakamAM kahyuM che ke, che pasthApanIya cAritranI aMtarAya 63000 varSa sudhI cAlaze. A 21000 varSane 1 le A ra1000 varSane ane bIjI ane 21000 varSane ema 63000 varSa sudhI devasthApanIya cAritra jovAmAM Avaze nahi. pachI zrI padmanAbhajI tIrthaMkaranA zAzanamAM te cAritra zarU thaze. ane cAlyA karaze, mAtra upara kahelA 63000 varSanA jamAnAmAM ja te na rahe. e hisAbe A kALamAM ukata cAritranuM astitva baMdha thavuM saMbhavatuM ja nathI. digaMbarI mAnyatA pramANe paNa, pAMcamA ArAnA aMta suthI te cAritra kAyama raheze. ( sudIe taraMgaNa zAstra) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMjhAbanI paTAvaLImAthI "nakala: ( 1 ) zrIsudharmAsvAmI, ( 2 ) zrI jaMbusvAmI, (3) zrI prabhavasvAmI, (4) zrI siya nava svAmI, (pa) zrI yazobhadra svAmI,(6) zrI sa bhUtavijyajI, (7) zrI bhadrabAhu svAmI, ( 8 ) zrI syulIbhadrasvAmI, ( 8 ) zrI Arya mahAgIrI, ( 10 ) zrI balasiMhasvAmI, ( 11 ) zrI suvanasvAmI, ( 12 ) zrI vIrasvAmI, (13) zrI saMchaDI svAmI, (14) * chatadharasvAmI, ( 15 ) zrI Arya samadasvAmI. ( 16 ) zrI naMdalAsvAmI, ( 10 ) zrI nAgahastasvAmI, ( 18 ) zrI revaMtasvAmI, ( 14 ) zrI siMhagajI, ( 20 ) zrI caMDalAcArya, ( ra ) zrI hemavaMtasvAmI, ( 22 ) zrI nAgajIsvAmI, (23) zrI goviMdasvAmI, (24) zrI bhUtadina svAmI, (25) zrI lohANa svAmI, (26 ) zrI dasagaNusvAmI, ( ra7 ) zrI devaddhikSamAzramaNa, ( 28 ) zrI vIrabhadrasvAmI. ( ra ) zrI saMkarabhadrasavAmI, (30) * pAchaLa kahevAmAM AvyuM che tema huM A TAvaLIne mATe aMgata mata kAMI ApI zakatA nathI. khedanI vAta e che ke mUrtipUjakanA ja jUdA jUdA sAdhuoe lakhelI paTAvaLIo eka bIjAthI jUdI paDe che. tema samAgI sAdhuonI lakhelI paTAvaLIgAmAM koI be paTAvaLI bhAgye ja maLatI Ave che. daMta kathAo. dareka samudAye pitAnI maheTAI batAvavA khatara umerelI keTalIka hakIkate, vagerathI jUdI jUdI paTAvaLIo eTalI te bharapura che ke satyathI jema bane tema vadhAre nIkaTatA dharAvanArI paTAvaLI taiyAra karavAnuM kAma ghaNuM prati ekaThI karyA vagara bane tema nathI. hemAM paNa so TacanA suvarNanI prAptinI te AzA rAkhI zakAze nahi ja. te paNa e prayAsa ghaNo ja jarUra che ane munIoe avazya AdaravA yogya che. junA vakhatamAM dharmanA nAme daMtasthAo bahu cAlatI ane ItihAsa-sAcA ItihAsane baranI ne bhAgye ja thatI tethI ghaNu goTALA ubhA thayA che." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) zrI jasAbhasvAmI, ( 31 ) zrI vIrasenasvAmI, (32) zrI vIragrAmasena svAmI, (33) zrI jenasenasvAmI, (34) zrI harIsenasvAmI, (35) zrI jayasenasvAmI, ( 36 ) zrI jagamAlasvAmI ( 37 ) zrI devarSika ( 38 ) zrI bhImaRSIjI, ( 39 ) zrI karma jIsvAmI, ( 4 ) zrI rAja viMcha, (41 ) zrI devasenajI, ( 42 ) zrI sakrasenajI, (43) zrI lakSmalamajI, (44) zrI rAmarSijI, ( 45 ) zrI padmasurIjI, (46) zrI harisenajI, ( 47 ) zrI kuzaladatajI, ( 48 ) zrI jivanaRSIjI, (49) zrI jayasenajIsvAmI, ( 5 ) zrI vijayaRSIjI, (51 ) zrI devarSijI, (para) zrI surasenajI, ( 53 ) zrI mahAsurasenajI, (54) zrI mahAsenajI, (55) zrI jayarAjajIvAmI ( 56 ) zI gajasenajIsvAmI, ( 17 ) zrI mizrasenajIsvAmI, (58 ) zrI vijayasiMhajIsvAmI ( samRta 1401 mAM kyA, jAte " devaDA ') ( 5 ) zrI zIvarAja adhIjI ( samRta 14ra7 mAM thayA, jAte pATaNanA kaluM bI ) ( 60 ) zrI lAlajImala (sarasvata 1471 mAM thayA, te "bAphaNA" rahIza "mAnasI" nA) ( 41 ) zrI jJAna kaSIjI (sampata 1501 mAM dikSA lIdhI, jAte surANa rahIza. "serADA, ') * ( ra ) zrI bhAnuluNAjI, bhImajI, jagamAlajI tathA harasenajI e cAra tathA bIjA 41 ema 45 purUSa zrI lekazAhanA upadezathI sAdhu thayA hatA. sabhyata 1531 mAM (ke je vakhate bhaSmagRha utaryo ane dayA dharmanI udaya udaya pUjA zarU thaI ) ( 63 ) zrI parUjI mahArAja, ( 64) zrI jIvarAjajI, (65) zrI bhAvasiMdhajI, (66) yuvarasiMdhajI, (6) zrI yazavaMta che, ( 68 ) zrI rUpasiMhajI, (68) zrI dAmodarajI, ( 9 ) zrI dhanarAjaMjI, ( 1) zrI ciMtAmaNIjI, (72) zrI kSemakarNajI, 73) zrI dhasiMhajI, (ja) zrI nAgarAjajI, (upa) jayarAma. - ' : * A jagAe mULa nakalamAM evuM lakhANa che ke, gaSi gIradharacha lakAnA gacchamAMthI nIkaLyAM. A zo 75 mAM naMbara sAthe vAMcavAnA che ke 76 mA naMbara sAthe te spaSTa samajAtuM nathI. paNa ATale jaInA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 101 ) (76) zrI lavajIRSio ( sasvata 1709 mAM, yatioe A vakhatathI " huMDhIyA " evuM nAma apamAna khAtara ApyuM ) ( 7 ) zrI samajI zI, (78 ) zrI haridAsajI, ( 79 ) zrI vRMdAvana vI, ( 80 ) zrI bhavAnIdAsajI RSI, ( 81 ) pUjaya zrI malakacaMdajI lArI ( ghaNuM prasiddha purUSa thayA. ) ( 82 ) pUjaya zrI mahAsiMdha ( mahaTA parivAranA agresara ane prasiddha purUSa thayA. ) ( 83 ) pUjaya zrI kuzAlacaMdajI, ( 84 ) zrI svAmI chajamalajI tapasvI, ( pUjya padI kuzAlacaMdajInA gurUbhAI zrI nAgaramalajIne maLI hatI. (85) zrI svAmI zake che ke e arasAmAM yationI saMkhyA ghaNI hatI ane zrI laMkAzAhe punaroddhAra karelA dharmanA upadezaka paNa pAchaLathI maTe bhAge yatio thai gayelA. e yatio paikI keTalAke A arasAmAM zAstrakta sAdhu dharma aMgikAra karyo. eka laMkAgachI zrAvakanA mahethI heM sthAnakavAsI sAdhuo ane zrAvake tarapha asahya tiraskAranA zabdo che mArA upara sAMbhaLyA hatA. henA kAraNamAM te eTaluM mAtra belyo hato ke "laoNkAzAhane upakAra bhulI TuTIA leko lekAgacchathI judA paDe che. ane pitAne pavitra kahevaDAve che!" A TIkA kharekhara belanAra upara dayA upajAve tevI hevAthI mahane te vakhate mAtra hAsya AvyuM hatuM. kAzAhane upakAra " DhuMDhIA " kadI bhUle tema che ja nahi, balake henA guNanI mALA pheravyA kare che. paraMtu lokAzAhane upadeza parigrahane kadApI kALe nahote, je tema heta te hene te vakhate cAlI AvatI paddhatIthI judA paDI 5 jaNane sAdhu thavAne upadeza karavAnI kazI jarUra nahotI. emaNe te zuddha mahAvratadhArI sAdhune dharma ke je bhagavAna mahAvIra deve bhAkhele che te mujaba vartavA upadeza karyo hatA, paNa pAchaLathI hemanI pachInA keTalAka sAdhuo zIthIla thaIparigrahadhArI thayA ane be yati' kahevAyA. A "thati " vargamAMthI pAchA, vakhata jatAM, keTalAka "sAdhu dharma' mAM pAchA pharyA tethI "loka cI : bhAIone "sAdhu mArga tarapha deva have saMbhavita che, paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) rAmalAlajI, ( 8 ) pUjaya zrI amarasiMhajI mahArAja (1888 vaizAkha vada 2 nA roja dikSA lIdhI hatI. jAtanA amRtasaranA ozavALa vaNikasamartha vidvAna ane pratApi hatA. ) ( 87) pujaya zrI rAmabakSajI mahArAja ( alavara' nA vAsI, 25 varSanI umare 1908 mAM dikSA lIdhI) ( 88 ) pUjaya zrI matIrAmajI (pUjaya padI 1938 ) ( 8 ) pUjaya zrI sohanalAlajI mahArAja ( 1933 mAM dikSA lIdhI, pUjaya pI 1851 mAM, pUjaya sAheba hAla paMjAbamAM vicare che. ) A pramANe paMjAbanA hAlanA munivargane saMbadha maLe che. bIjA prAtimAM vicaratA munirAje pAse paNa pitApitAne saMbaMdha A pramANe meLavelo haze. zrI loMkAzAhe zrI jJAna chaRSijI pAse pote pratibadhelA 45 umedavArane mokalI dikSA apAvI; A 45 sAdhujIomAMthI cAre saMpradAya calAvyA ane te upara kahelA cAra nAmathI prakhyAta che. arthAta sanAtana jaina jaLane jharo 45 dhodha umerIne kAyama rAkhavAmAM lokAzAha upakArI hatA, emAM kAMi ja zaka nahi, paraMtu hemaNe koine potAnA ziSya banAvyA nathI, tema ja cheka ja sukAI gayele kare punaH calAvyuM nathI. ema kahI zakAya ke jhare sukAvA lAgyA hatA, raDyuM khaDyuM pANuM ghaNuM dhImA pravAhathI vahetuM hatuM paraMtu te dhImA pravAhavALuM paNa zuddha jaLa hatuM-amizra jaLa hatuM ane te jaLane sajIvana rAkhavAmAM lekazAhe ghaNI maheTI madada karI, je ke pate te "gRhastha " ja kAyama rahyA hatA. kharuM jotAM te A lokoe " sAdhumAgI ne upakAra mAna joIe ke hemaNe hemanA (eTale "kAgacchI" tarIke pitAne oLakhAvanArAonA pitA zrI laMkAzAhanA upadezane amalamAM mukI henuM nAma rAkhyuM. bIjA hAtha upara te lokAgacchIoe * yati " e upara paNa tiraskAra karavo joita nathI. kAraNa ke parigrahadhArI thavA chatAM teo je asAdhu" athavA "pArI " jevA rahI jenenA saMsAra vyavahArane zuddha banAvavA kozIza kare te paNa jAmanA che mATe upakArI cheShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) bAvIsa rAmudAya ' ne upalA banAvo sAthe saMbaMdha nathI, hemane ItihAsa te ( paMjAbanA kahevA mujaba ) e che ke amadAvAda pAsenA sarakhejanA bhAvasAra zrI dharmadAse dharmanuM nANuparNa karI potAnI meLe ja dikSA lIdhI. ( zrI bhagavatI sUtranI sAkSIe ) ane 9 jaNane dikSA ApI. A zrI dharmadAsajI mahAna tapasvI, paMDIta ane buddhImAna hatA, ghaNA dezamAM vihAra karI, ghaNAne pratibaMdhI, hemaNe dhArAnagarImAM saMthAra karyo hate. hemanA 99 ziSyo paikI bAvIse samudAya calAvyA. ke je samudAyo " bAvIsa samudAya" nAmathI oLakhAya che. A pramANe paMjAba vageremAM vicaratA pUjaya zrI sahanalAlajI vagere 4 samudAyanA sAdhuo 22 samudAyamAM nathI, jo ke te cAra samudAya tathA bAvIsa ToLA e sarva sanAtana sAdhumALI jaina dharmanA ja prava ke ane netAo che, emAM te koI zaka nathI. ane bhinnatA teonI mAnyatAmAM che ja nahi. A jotAM gujarAta-kAThiyAvADanA sAdhuo lekagachanA yatione bahu mAna ApatA nathI enuM kAraNa samajAI jAya che. teonA ItihAsa sAthe loMkAzAhane saMbaMdha che ja nahi mATe teo pitAne kAgacchIya yationA AbhAra mAnatA nathI. atre eka savAla thAya che ke gaccha ' e nAma je yatione ja mATe hoya te pachI lokAgAchI " sAdhu " kevI rIte kahevAya ? samAdhAna e che ke gRhastha loMkAnA upadezathI jeoe "sAdhu " paNuM aMgIkAra karyuM hatuM teo kAMI " laMkAgacchI ' kahevAyA nahetA, paraMtu teo paikI jeo zIthIla thai "yati' banyA teo " pitAne " lokAgacchI ' kahevaDavA lAgyA. game tema paNa lakhANa e nAma yati varga mATe ja che, sAdhu vargane te sAthe saMbaMdha nathI. sAdhuo je ke loMkAzAhanA upadezathI sAdhu thayA hatA kharA te paNa eka dizA to paMcamahAvratadhArI "sAdhu" jI pAse ja lIdhI hatI ane teo "gaDha ' mAM gaNAya ja nahi. mahAvIrasvAmInA vakhatamAM ke hAra pachI paNa "gama " nAma sAdhu varga mATe hatuM ja nahi. saMvata 1464 thI "gacha " nI sthApanA thaI. T Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 104) 4 samudAyavALAo 22 samudAyathI prathaka hevA chatAM teo saMpa" khAtara pitAne bAvIsa samudAyanA kahevaDAvatA jANavAmAM AvyA che. A je kaI paMjhAbamAM sAMbhaLavAmAM-jovAmAM AvyuM e parathI lakhyuM che, paraMtu hajI ane A saMbaMdhamAM ghaNuM zaka che, ke je zakanuM samAdhAna AvI ghaNaeka jagathI maLatI hakIkata jAheramAM mukI carcavAthI ja thaI zakaze, ema huM dhAruM chuM. ane tethI ja A hakIkata jAheramAM mukuM chuM. kahevAnI jarUra nathI ke aitihAsika zodhakhoLa mATe A hakIkata pragaTa karavAmAM AvI che, ane sAcA-juThA ke pahelA-pachI karAvavA mATe nahi ja; ane eTalA mATe AzA rAkhavAmAM Ave che ke koI sAdhujI agara zrAvakajI AthI nArAja thaze nahi paraMtu potapotAnI mAnyatA ( bane tyahAM sudhI AdhAra sahita ) svaccha daskatathI mahane lakhI mokalavA kRpA karaze ke jethI ghaNuM prati ekaThI thavAthI vadhAre bharesApAtra itihAsa banI zake. amArA sAdhuonuM e kartavya che ke pitAnA dharmanA itihAsanA saMbaMdhamAM gaphalata na thavA devI joIe. etihAsika zodha e avala daraje te sAdhuonuM ja kartavya che-e emanA ja ghara nI vAta che ane pitAnuM ghara pite saMbhALavuM joIe ja. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 6 ThuM. sudhAre ATale ja aTakaze zuM ? ---- -- - huM ghaNIvAra kahI gayo chuM ke, sudhArAnuM kAma paripUrNa kadI thavAnuM nathI. catyavAzIonA adherane dUra karavA lokAzAha nIkaLI AvyA, ane lekazAhanA vaMzajonuM aMghera kahADavA dharmasiMhajI, dharmadAsajI, livajIRSi vagere nikaLI AvyA; tema ja have e vargamAM ghuselA adherene paNa dUra karavA mATe avakAza che. huM ema nathI kahetA ke hajI koI nava gaccha ke na saMdhADe kahADavAnI jarUra che. paraMtu huM mAtra sudhArAne avakAya che eTaluM ja jaNAvuM chuM ane te sudhAro kema thAya te savAla hamaNAM ja hAtha dharavA mAguM chuM. ' kaI paNa rogIne davA ApavA pahelAM hoMzIAra vaiva henuM darada prathama tapAse che. daradanI cikitsA karyA vagara apAtI davA kadI anukuLa Ave nahi. hAlanA vetAmbara sAdhumAga jena vargane sudhArAnI jarUra che. paNa te sudhArA kevA joIe te sUcavyA pahelAM mahAre hemanA roganI cikitsA prathama karavI joIe. e AMtarIka rogane cheka ja khullA zabdamAM jAhera karavAnI A jagA nathI ( henAM keTalAMka kAraNo che ); te paNa jarUranI hakIkata atre raju karIza ane tyArabAda tevA darada upara kevI davAnI--kevI natanA sudhArAnI jarUra che te jaNAvIza. te sAthe eTaluM paNa kahI laiza ke, je " sudhArA" nI jarUra che te sudhArA dAkhala karanAra ane upadezanAra "sudhAraka ' nI paNa eTalI ja jarUra che. reganI cikitsA kharA chagarathI karanAra dareka puruSane jaNAyA sivAya raheze nahi ke (1) saMdhADAne nAme kaleje vadhI paDyA che, (2) jJAnane zekha ghaTI gaye che ane tethI aneka DhaMgasoMga dAkhala. thatA jAya che, (3) kharAM ta bedhanAra para julama karavAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) Ave che, (4) AcAra zuddhine khapa thaDane ja jaNAya che, ( 5 ) phajula kharco zrAvake pAse karAvavAmAM Ave che. A sarva regenI be davAo hArA jANavAmAM che. eka caLavAnI ane bIjI pAvAnI. bIjA zabdamAM kahuM te, eka davA bahAranA upayoga mATe ane eka davA aMtaramAM utAravA mATe. bahAranA upaganI davAnuM nAma "vyavasthA che. dareka samudAya jUdA jUdA kare te karatAM sarva samudAyae eka mate eka " vaDIla " zodhI le ane henI AjJAmAM rahIne sarva saMdhADAnAM pUjayazrIe pitA pitAnA parivArane sAcavavo. Ama karyA sivAya koI kALe jena saMdha sArI sthitimAM AvI zakaze nahi. ane je sAdhu AvA pramANika khyAlane " azakya " kahIne hazI kahADaze te pote ja svadI rahevA mAge che ema phalIta thaze. aMtaramAM utAravAnI davA jJAnanI che. upara kahevA mujaba "baMdhAraNa" thAya te ja jJAna vadhI zake tema che. jJAnanI zodhamAM hAre sAdhuvarga lAgI paDaze vahAre hemanI daSTi ghaNuM vizALa banaze. kharuM kahenAraneagara beTuM paNa kharI dAnatathI kahenArane teo zaMtru na mAnatAM te kathanamAMthI satya grahaNa karaze ane A pramANe jaina dharma vadhAre prakAzamAM AvatA jaze. jeo eka ja "gurU" nImAvAnI salAhane azakya kahI hazI kahADatA hoya temane mATe bIjo eka raste che. dareka saMdhADAnA munie paikI tatvagrAhI munivarenuM eka maMDaLa sthApavuM. e maMDaLamAM harakoI saMdhAlane muni dAkhala thaI zake ane tema chatAM pitAnA gurU tathA saMghADAne pahelA jeTalA ja mAnathI joI zake. A maMDaLanuM kAMI khAsa nAma ApavAnI jarUra nathI tema ja amuka sAdhu te maMDaLane che ema bahAra batAvavAnI paNa jarUra nathI. te dareka sAdhue pitAnI dareka vyakita satyanI sevAmAM vAparavAnuM vrata levuM joIe. je kAMi satya te maMDaLa svIkAre te satyanI himAyatamAM haraeka prakAranuM jokhama uThAvavA teoe taiyAra rahevuM joIe. hama vihAra karI cetara nagRti utpanna karavI joIe. mAtra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (107) DhIlI dALanA khAnAra vANuAmAM ja upadezane gAMdhI rAkhIne te upadeza gaMdhAte na karatAM jAhera pablIkane upadeza detAM zIkhavuM joIe. Akho divasa jJAna--dhyAnamAM lAgyA rahevuM joIe. yoganA abhyAsanI khAsa kALajI rAkhavI joIe. jemanAthI abhyAsa na thaI zake ema hoya teo paNa nItine upadeza karavAmAM ghaNuM ja upayogI thaI paDe. teoe koI paNa samudAya--koI paNa saMdhADAnI virUddha akSara vIka be nahi, vAdavivAda mATe AvatA keI svadhamI ke anyAma sAdhu ke zrAvaka AgaLa mana vrata bhajavuM. " pite bIjAo mATe ja jIve che ane bIjAnAM cakSu khAM karavAthI ja pitAnA AtmAnI utkrAnti thavAnI che " e siddhAMta hemaNe ahIMnIza sonerI taraphathI pitAnI daSTi samakSa kotarAyelo kapa. AvA eka maMDaLamAM suratamAM dareka saMdhADanA babbe traNa traNa sAdhu khuzIthI dAkhala thAya ane jema jema teo saMgIna kAma karatA jaze ane dunIA te kAma jetI jaze tema tema bIja sAdhuo ApoApa temAM bhaLaze. ema karatAM karatAM eka divasa e AvavAmAM mahane zraddhA che ke hAre rAga dezane havA mATe thayelA te " jena maMDaLa" mAM ja saghaLA sAdhu sAmela thaI jaze; mAtra nakAmA jevA thoDAja sAdhue "vADAmAM bharyA raheze, eTale ke dharmane punarahara Ate Ate paNa cekasa rIte thai zakaze. A hIlacAla koI vidvAna zuddhAcArI anubhavI sAdhujIe upADI levA jevI che. jevA tevA sAdhunuM gajuM nahi ke AvA tadana navAja maMDaLane vijyavaMta banAve evI yojanA te karI zake. huM pote te kAmamAM gupta rIte gulAma mAphaka sevA bajAvavA taiyAra chuM. salAha ApavAne huM lAyaka -nathI. mAtra vadhu gyatAvALA AtmAonA hukama anusAra karI banAvavA huM taiyAra chuM. AvI je kAMI halacAla thAya te taddana gupacupa thavI joIe. je kAMI thoDuM karI zakAya te je kAMI thavuM joIe henA pramANamAM nirmAlya ja jaNAze. mATe bahAra dekhADe karI hA-ha karavAnI ke zivA devAnI jarUra nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 108 ) TuMkamAM, Aja sudhI saMdhADA vadhAravAmAM dharma manAye paNa have saMdhADA ghaTADIne dharma pALavAne che. saMghADA ghaTADavA mATenI hArI janA paNa tophAnI nahi paraMtu tadana zAnta ane nItimaya che. Aje te savine rUcaze nahi ema mane bhare che. paraMtu Aje nahi te pAMca varSe-pacIsa varSe-kadApi hArA bIjA janma pachI te yojanA amalamAM Avaze ja-Avazeja e mahane vizvAsa che. e mArI AzAo purI pADavI te mahAtmA munivaronA hAthamAM che. hemanA vartana upara, hemanA vicAro upara, hemanI bhUlo upara huM TIkAo karavAnI uddhatAI prasaMge karI jAuM chuM paNa te chatAM mahane hemanAmAM zraddhA che. tenA upara pAMca lAkha je-are 84 lAkha jIvAyonInA uddhArane beja che. teoe gaMbhIra thaIne te bojo upADavAne che. saMsAramAM 2-4 ke bahu to 20 jIvane je hemanA zira hatA ane te vakhate teo kaMTALatA ane dAMtIA karatA, paNa have te lAkho jene Aje hemanA zira hemaNe rAjIkhuzIthI mAgI lIdhuM che te be teo nahi uThAve te zuM eTalA badhAne kuvAmAM nAkhaze ? zuM manuSyAbhAne droha karaze ? kadI nahi, kadI nahi; huM " zraddhALu ' chuM-aMdhazraddhAmAM nahi paNa sArA bhaviSyanI zraddhAmAM mane AnaMda maLe che. mahArA vaDIlo-murabbIone huM heNa paNa mArIza-pAvIza paNa kharohIDavIza paNa khare che ane e saghaLAnuM phaLa-game tevuM kaDavuM phaLa ArogavA huM hasate mukhaDe hameza taiyAra chuM ) paNa te sAthe hemane prazaMsaka huM kadI maTavAne nathI. emanAmAM sudhAro thaze ane emane sudhAre lAkhAne sudhAraze e vAtamAM hArI je zraddhA che te kadI ogaLI javAnI nahi. emAMnI guNI vyakitaone hArI vaMdaNuM ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211C alcPhilo `m Brope Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com