Book Title: Gujarati Lok Sahitya Mala
Author(s): Manjulal R Majmudar, Bachubhai Rawat, Manubhai Jodhani;
Publisher: Gujarat Rajya Loksahitya Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032056/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAravA ED DER NS12SIIS 120012 DICNIC. RYAN che ke zrI (Heta mALI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAta rAjya sarakAra puraskRta gujarAtI lokasAhityamALA maNako chaThTho saMpAdaka : De, maMjulAla , majamudAra zrI. bacubhAI rAvata zrI. manubhAI jodhANuM gujarAta rAjya lokasAhitya samiti, amadAvAda Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAta rAjya lekasAhitya samiti: zrI. majulAla ru. majamudAra (adhyakSa) zrI. bacubhAI rAvata zrI. manubhAI jodhANI padmamI dulAbhAI kAga zrI. merubhA gaDhavI zrI. puSkara caMdaravAkara zrI. caMdrakAnta vAdhelA kuM. sudhAbahena 2. desAI mo. prahalAdabhAI cI. parIkha (maMtrI) AvRtti paDelI : 1967 kiMmata : rU. 3-00 prakAzaka : malAdabhAI cI. parIkha nAyaba saMcAlaka, gujarAta rAjyazikSaNubhavana, amadAvAda maMtrI, gujarAta rAjya leAsAhitya samiti amadAvAda * mudraka : surezaca'dra pApaTalAla parIkha DAyamaMDa jyubilI mi. presa, salApeAsa rADa, amadAvAda Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paricaya kaccha, saurASTra, Anarta, ane aparAntanA prAcIna bhUmi bhAganA thayelA vartamAna joDANamAMthI nirmANa thayelA eka, akhaMDa ane abhedha evA gujarAtanA lokajIvananI raheNIkaraNI apUrva, raMgaraMgIna ane vaividhya bharelI heya, emAM kazuM Azcarya nathI. ApaNuM lokajIvana sarvIze prakRtiparAyaNa che, ane AvI prakRtine khoLe ramatAM grAmabALaka janmathI ja prakRtimAtAnI sAthe ekarUpatA keLave che. eTale ja emanA jIvanamAM prakRtinAM anekavidha tane sthAna hoya che. AvI rIte janmela ane prerAyeluM je lokajIvana che temAM bhakti, zakti ane sauMdaryane anupama samanvaya sadhAya hAya e svAbhAvika che.. lokagIta ke lokasaMgIta e paNa lokonA jIvananA vyavahAramAMthI nIpajeluM che. hAlaraDAM gAtI mAtA, nAnA bhAIne ramADatI bahena, duhAthI DuMgarA gajavatA gepa, ghaMTI tANatI strI, kesa hAMkato kesiyo, ane pAkanI laNaNI karato kheDUta : e rIte samasta vasavAyA kemanA jIvanamAM vyApelAM gIte e kAMI lokone rIjhavavA mATe racAyAM nathI, e te "svasukhAya" racAyelAM che. emAM gAnAruM ane sAMbhaLanAruM moTe bhAge gAnAra pite ja hoya che. emAM jIvanavyavahAramAMthI nIpajeluM lAgaNInuM saMvedana vAcA pAmyuM hoya che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) emAM saMghajIvananA pahelA paDela hoya che. tethI ja lokasaMgIta e lokonA jIvananuM AgavuM saMgIta kahevAyuM che. ekanA eka lokagItanAM aneka DhALamAM aneka svarUpe sAMbhaLavA maLe che. e koI ekanuM nahi, paNa saunuM che. kAraNa ke, ghaDataramAM, DhALamAM, halakamAM ane hiloLamAM lokasaMgIta e sArvajanika ane sahiyArI milakata che. gujarAtanA pradeza pradezanI taLapadI saMskRtinA viziSTa aMze mUrta karatuM hoya evuM lokasAhitya ekatra thavAnuM hajI bAkI che. sAhityanA ekeeka prakArane prayoga karavAmAM kavi narmada agresara rahyA che tema, lokagIta, lokavArtA, lekhakahevato, lokaramato vagerenA saMgrahakAryamAM ane tenA saMpAdanasaMzodhanamAM paNa pahelAM pagaraNa temaNe karelAM che. nAnI kanyAonAM gAyanAM gIto, nAgara strIomAM gavAtAM lagnagIte tathA rAjiyA ane maraziyAne saMgharavAno prayatna paNa pahelA temaNe ja karelo che. lokasAhityamALA" nA chaThThA maNakAmAM pradezavAra, komavAra, viSayavAra ke prasaMgavAra gItAnAM jUtha, A pahelAM pragaTa thayelA maNakAone pagale pagale prasiddhi pAmyAM che. eka rIte joIe te A "maNukAomAM DhagalAbaMdha suvarNakAne khodI lAvI eka thaLe jamA karyA che. have pachInI prakiyA, dhULamAMthI sonuM zodhanAra dhULadhoyAnA kasaba jevI hetulakSI thAya evI apekSA sevavAmAM AvI che. pariNAme, lokasAhitya saMpAdana samitine have pachInA kAryakrama eka eka viSaya paranA sAhityanuM adhyayanakSama saMpAdanasaMzodhana pragaTa karavAno vicAryo che. A kArya mATe jeTalI jarUra abhyAsaniSTha saMzAdhakanI raheze teTalI ja jarUra tenA prakAzana Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe pUratI Arthika suvidhAnI paNa raheze. gujarAta rAjya A pravRttine yathAzakya protsAhana ApatuM ja raheze evI samitinA sabhyone zraddhA che. saradAra vallabhabhAI yunivarsiTImAM, ema. e. gujarAtInA abhyAsakramamAM cAlu sAlathI se mArkanA eka peparamAM "gujarAtanAsAMskRtika ItihAsanI sAthesAtha "gujarAtanuM lokasAhitya (sAhitya temaja aMdara jhilAyela samAjajIvananI dRSTie) paNa nImavAmAM AvyuM che. te prasthAnane lokasAhityanA rItasaranA adhyayananI dizAmAM bharAyelAM protsAhaka pagalAM tarIke biradAvatAM samiti gaurava anubhave che. saMpAdana samitinA eka sabhya zrI. manubhAI dhANInI niSThApUrvakanI A kArya mATenI dhagaza vagara, vacamAM thoDA samaya mATe sthagita thaI gayelI tenI pravRtti AgaLa vadhI zakI na heta ene jAheramAM ullekha karatAM mane AnaMda thAya che. pahelethI chelle sudhInI temanI kALajI A prakAzanemAMthI saukoI joI zakaze. samagra samitinA sabhyo pAsethI lokasAhityanA saMkalananA tathA saMpAdananA kSetramAM ekaniSTha sahAyanI rAkhelI apekSA phaLI nathI eTalo amane asaMtoSa rahyo che. pIDha kAryakarone ekadhAre Teko maLI rahe eTalI AzA rAkhavI asthAne nathI. . 2. majamudAra Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *. ... anukrama (1) baraDA pradezanAM lokagIta: zrI. harilAla kA, meDhA 1-58 mAre dhUpela telane zIze re dhupela maheke che gArI kAMte huM rAja, navasariyAM nagara tI zeranA cokamAM, evI mAre ramavAnI hAma ... kArAM kAra che DuMgarAnAM pANI, ghaliyo ghUme che dhAna dhoruM ne kAtharoTa kArI re, raMgamAM raMgatALI jAma tAruM jAMbuDuM raLiyAmaNuM re dariyAnAM DerAM nIra che re, vArI jAuM ... phUla kerA gajarA gUMthyA gulAbI rAsarA amArA baDA manamejI kailI, Dhola vagADa, mAre hIMca levI che ... lIMbaDo Ugyo chevanamAM, lIMbaDI zeve re rAjadarabAramAM ... rANa, hIMca letA jAva, chogArA meMdI letA jAva he vAlIDe amane rAmabANa mAriyAM pANIDAM gyAM'tAM vijAgaNa vAvanAM ... . senAnuM jhAMjhara sAyabe ghaDAvyuM hAM re sUraja Ugyo, rAdhAnI mADI jAgI UThe lakhamaNu jati, vIrA vADIyeM padhAre jI re cArapAMca chegAM melI chabIle chetarI mArA vADAmAM lIMbaDo re sIgalAla dazavIza kAgaLiyAM benI virajI mokale .. ajala senAraNa bajala nAraNa rati rabAraNu oDhavA AchAM cIra che ... sUle karyuM ne khUle kevaDe, le che kAMI rANAjInAM rAja re.... vADAmAM gala cheDa, phUlAmanI derI 11 4 A che 2 2 2 8 + 6 - 8 - 4 5 - - 13 15 18 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukama ] T 28 hao 33 24 24 jamanAne kAMThe kadamakeruM jhADavuM re zrI jamanAne tIre madhurI veNa vAge mIrAMbAI bhakti kare che, duniyA niMdA kare niradhAra kahuM chuM bALalIlAnI vAta re sAhelI ... kALI gAya kavalaDI re, ziMgaDIyeM eMdhANa .. kAna, tamArI zerIye raMgabharyA ramavA nIsaryA re gokuLa gAma raLiyAmaNuM re... * kRSNa tI cAlyA davArakA, ne prabhu suratI lakhI detA jAva ... dvArakAne mArage re maLiyA gujarInAtha ... mAre kRSNa jeyAnA keDa, saiyara cAlo ne ... eka vAra gokuLa Ave goviMdajI .. ... vAMke abaDe zrIkRSNajI ne mane sAmA maLiyA kAna re. rAta aMdhArI ne vAdaLI kALI ... ... kAna, sonA daliye re, rUpAnI meDI siyara morI re, cAMdAne pachavADe sUraja giyo. vAle aMtara kUvAmAM utAryA sAhelI mArI re, gokuLa gAmane meMdare kAnajI caDayo kadamane jhADa re .. .. ** hAM re nAgara #bha maNiyArAne hATa je . rAjakerI gAdI, prabhu kRSNakerI gAdI nahi jAuM re jamanA jaLa bharavA .. *** kAM tame UbhA mArAja ? gAvaDI devAne vAra thAya che... UMcA oraDA caNAva, jhAriyAM melyAM che jhIlatAM re .. dhenu cArIne gAviMda ghera AvyA .. aThThAvIza hajAra RSinuM rudana mehyuM che kuMbha majAra ... dhanya dhanya bIlI tamArAM pAna caDe mAdevane re lola . AMbu jAMbunI chAMya, zivajI bheLA 25 26 37 28 39 . . 0. 42 4 43 44 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [AkasAhityamALA maNukA da 47 48 49 o 51 para para 53 54 55 56 57 18 19 6093 60 64 66 (1) mevAsanAM lAkagItA : zrI. zakarabhAI taDavI rAdhAgArI : ADA re avaLA DuMgarA, vacamAM vATa lagAreka mAkhaNiyA sAru : vA'le re mAre ameTalA sIdhA rU kALI-sAnAnI vALI : ArI, tuM teA rge ne rUpALI 65 DhA raMgarasiyA : 'kArA hUliyA me cItariyA kAnajI parAjulAH lIlI lIMbaDI re, lIyeA nAgaravelanA cheADa....66 prabhujI parANulA : parabhujI parelA re amaghera prabhujI parANulA : mArA vA'lA re prabhujI AyavA parAjulA bhAIbaMdhanI heDa : giradharalAlajI re amaghera besaNu lakhI rAkhelA lekha : U'cI gAviMdajInI pIpaLasI re lakhI rAkhelA lekha : hastinApuramAM hADa ja khakI vaDhANuM : 'sAta samadharanI geALI 'lA kIdhI re harArI vAcharaDI : vAcharasI harArI / rAma sace ne TIMbe rAma' keviLayA macarake satI pAravatI zarane vInave, cAA deva piyarIye jAye.... zivanA madiriyAmAM kANuM rame re mIlanAtha beThA che baraDA DuMgaramAM phUlanI vADI re chattara chAyA che vADImAM maravA me. vAvyA naNuMda khAIjI re... sugharI beThI'tI bAjarAne cheADave kaeNDavAM karIne benI kAgariyAM lakhaje jI bApunI Deliye" rUDA dAyarA releAla daLave DuMgarathI DhALI UtarI re ... ... ... ... kUvAne kAMThaDe kevaDA geAvAriyA mArI vADImAM maravA, mAre dADhe dIdhI gAya jo... lIlA AMbA ne lIlI AMkhatI vaNajhArA re, tAraNu khadhAvA cheDAnAM ... 0.0 ... ... ... ... ... ... ... OM OM OM ... ... ... ... ... ... ... OM H 67 68 69 69 71 18 71 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 78 8 80 81 84 anukrama ] jaLa bharavA de: UMDI keyArI madhe sAMkaDI ., rasiyA sAthe vAda : kAna kAMkarImeM rame govALiyA . vAlamanuM nAvaNa : vAlo re mAro mANekaDo cAlo ... rAdhAjInI cUnaLI : raMge bhaIrAM, rAse taNAya re .. vaNaghAne varaNAgiyo : vaNaghethI AI varaNAgiyo .. dAdAjIne mo'la: mAruM sonAnuM che beDuM, savA te lAkhanuM... govALiyA sAthe jhaghaDo : bAI mAruM sonAnuM che beDuM. ghaTe nahi tamane re H A zo jamanAjIne Are ... zekanAM sAla: lAlajI, lAlamanI vADImeM raMgata lAkaDI .. mathurAnI gujarI : mAthe maTukI ne mahIDAMnI goLI ... mahiyAraNa: mAthe maTukI ne mahIDAMnI kheALI rAdhAviraha-1 : kArataka kamaLA kAnajI ke AluMnA zaNagAra rAdhAviraha-2 kAratake kRSNa malI gayA ... ... 86 prabhujInI moralI : rUDI ne rasALI re prabhu tArI moralI re 88 mahemAnagIrI : kAnajI gokuLamAM sadhAriyA sAhelI re .. rAtI vAlaNa : rAtI rAtI govAlaNa rAtI re . AmaMtraNa : paDave pahelatanA mahArAja paMdara tithiH paDave pAtaLiyA giradhArI ke mAre mo'le Avaje (3) jasamAnA rAsaDA : zrI vasaMta jedhANI 94-114 rAjA be bharI re darabAra, jAcaka AvyA jAcavA ... 94 rAjA piDhayo maMdira meDI mojhAra ... ... 96 sAsu kahe che sAMbhaLo vahuvAru *. *** 100 hAM re jasamA de re sarovara sahastraliMgamAM re ... 100 vAyu vAyu ugamaNu vAya, jasamAne cheDo khasI gayo che... ANI teDe che oDa, he rAyajI ! " - 101 gAje pATaNapuramAM garavI gurjarane dhaNI re ... .... 110 92 - 100 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 - 123 * 124 [ lokasAhityamALA maNako-6 (4) sadharA-jesaMganA rAsaDA: sau. kaMcana jodhANI 115-119 derANI jeThANIe vaDe tuMbaDI vAvI che .. 115 sadharA te jesaMgane pUche enI rANI je 116 pATaNa ze'rathI paToLAM maMgA * * * 119 (5) ApaNAM lokagIta : zrI.vasaMta jodhANI 120-156 kAmaNaH derANI jeThANI ApaNa vAdaDiyAmAM vadIe je... 120 raMgolariyo : AvuM AvuM rUDuM ajavALiyuM maLavA Avya : mAre mA ! tuM mane maLavA Avya ... 121 bhaNatI chuM : bhaNatI chuM e kAnajI kALA abolaDA bhaMgA H abolaDA bhaMgAve re vaNajhArA vAlama sela : vAlama re, sau cAlyA paradeza ... 126 vaNajhArA nAyaka lola : so re cAlyAM vepAre 128 meralI vAge che : vA vAyA ne vAdaLa UmaTyAM 129 abolA : AvI rUDI ajavALI rAta *** 130 jhINA mArujI : tAMbAnI talaDI ne hiMgane vaghAra .. 131 udepuranuM choguM: lAMbI lAMbI AMgaLIone TUMkA TUMkA veDha .. lIlI nAgheramAM H jhINA jhINA mora Tahuke che nAgheramAM ... 133 mohana manAvuM? prabhu, sADI cokhAne bhAta raMdhAvIne .. 134 cicoDAnuM gIta : rAmacaMdrajIe vADha ja vAvyo 134 senAne bAjeThiyA mA, mAre sAva re sonAno bAjeThiya... 135 raMga Delariyo : eka jhADa mAthe jhUmakhaDuM . * 136 mAravI-Thela: mAravI ne Dhola rame segaDe, mANArAja... jhabUkatI TIlaDIH laMkA te gaDhathI senuM maMgAvo. 138 saMdeza : kuMjalaDI re, saMdeze amAre .. . 139 sarasAI: sAva re sonAnuM mAruM dAtaraDuM re lola ... 140 vAda : laviMga kerI lAkaDIe, rAme sItAne mAryA che ... 141 sUla: gerI mArI phAgaNa cAlyo jAya, ke * 14ra. 123 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama ] 11 144 145 145 146 mADI jAyA vIra : velyuM chUTI thai vIra, vADInA vaDa heTha... 142 meAtI verAyala cAkamAM : le, le, meAtI verAyela cADhamAM... AlariyuM Dhe : UMDI meDI UjaLI, jhAriyuM ke... ghAyala arajaNiyA: jhAMpe tArI jhUpaDI ghAyala... mAruM mahiyariyuM : mAruM mahiyara che vaDagujarAta lAla kUdI yA : mArA sasarA pATaNu gyA'tA... vaDedarAnA jaLapralaya : prabhu A kaira tame ze! kIdheA vAda vade : rAma ne sItA vAda vade... zravaNu : zaravalI beThI saravara beTa, zaravaNu enI mAne peTa zaravaNu H talapata jIvaDA,talapata rAya,zaravaNu jAyA caudaza rAta (6) mahesANA jillAnAM leAkagIta : 146 147 149 ... 150 154 zrI jeThAlAla trivedI 157-160 ... ... ... ... ... ... lAla lAla jogI : lAla lAla jogI re bhabhUta lAla jogI re 157 bhamaraaA : bhAI, eka bhamarA bhamaraaA 158 sAhyamA ane geArIH UMcA UMcA che mA'la, khArI paDe bajAramAM 2e 159 (7) saurASTranAM lAkagItA : sau. ca'drikA ya. jodhANI 161-178 hiranuM hAlaraDuM : geAkuLa AThamanA janama thayA ne paDade --- ... ramyA mahArAja 161 164 khagADyuM : eka same hira geAkuLiyAmAMM, ramatA dIThA jadurAya 162 adhalAkhanI IM DhANI : khAI, mArI adhalAkhanI IMDhANI...163 suSNeA zAmaLiyA : jaLa re jamunAnAM jhIlatAM, suNe! zAmaLiyA 164 vanarA re vanamAM : sAnA IM DhANI rUpA beDaluM vanarA re vanamAM... ghaTe nahi tamane re: rUDAM AsApAlavanAM jhADa, kadamanI chAyA 2e 165 vAge vruMdAvana vAMsaLI : vAge vRMdAvanamAM vAMsaLI re mAvA, mahIDAM DhALIza mA mahIDAM ma DhALeA mIThA mAvajI ghaTe nahi tamane re: AvA rUDAjamanAjInA Are ... ... ... 166 167 167 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 [ leAkasAhityamALA maNukA--duM 168 168 169 gebanI gALI : kayAM gayA sakhI, meAralIvALA... dANalIlA : nahi AvuM hai| nadajInA lAla talasATa : hAM re ratha pherA gAkula rathavALA ghaDUlA caDAvane giradhArI : hAM hAM re, ghaDUaA caDAvane giradhArI 179 lakSaNa : eraDAmAM UbhAM vahuvAru dIse che. rUDAM re 170 gAvaDI DhAvA : lagarIka Avaje naMdanA chaiyA... raMga meArI : meAralI tA cAlI raMga rUsaNe re... aMbADe eMdhANu : kALA DuMgara, kALI kAyala kheAle jo... 17 nai kheluM : eka caMpA ne marave DAriyA 171 11 ... 172 174 175 jI re ... 178 sUnAM sUnAM ma'diriye : sUne sUne ma*dghiriye nahi ramIe... 173 nAnA nAliyA : sAme kAMThe rUmajhUma velaDI re vaNajhArA sAhebajI : mALavethI peADayuM rAja halakI re nAyakajI phUvaDa vaH moTA bhAI ne mATI vahunI joDayu (8) mahuvA vA pradezanAM leAkagItA: zrI jIvarAja dhAmeNuM: rAme mane gAvaDI dhAmeNAmAM AlI rAsa rame H rAma ne sItA mAdeva madire jAye akhAvana rAjhaDI: sAganA sATA pAtaLA re nahi jAuM sAsariye : piyariye dvaita lAgyuM re (9) vaDhiyAranA nADAdAnAM leAkagIta: sva. nirjana sarakArI 183-199 paTela 179-182 179 179 180 181 183 184 185 hAlaNagADI : saDakuM re saDake salepATa pAtharyAM mAra jyAM bele : mAre TADale beTho re, mAra jyAM khAle... Diyala mArujI : UM'cI se jA'khuDI enAM cAM che kAra'khAM... mArI naNu dala paraNe che : lAye lAye, jozIDA tArA johuDA... tuMbaDa sAjaNu : amadAvAdI khIjaDuM mADI, amadAvAdI... jhaghaDA jhIlavA : lAkaDIne DeADe teAraNu khAMdhiyAM kAnane manAvA : mArA vAlAne seALaseM gAvaDiyuM 185 187 188 189 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .... ... ... ... Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama ] mAthe maTucI : mAthe maTucI ne maDAnI gaLI ' , 190 nAyaka vepAre : nAyaka re, sI ke vepAre jAya . 191 kaNanI ramata : senAne jeDIlo re .. .. - 194 sadevaMta-sAvaLigA : lIluDA vAMsanI TopalI re .. 195 rAThoDa ne sonabAI: rANA rATheDane bae dhaNiyANiyuM... 196 neDAne jhAlo : raMgamAM kApaDuM bAyuM sabIlA . 198 bajI jeThANI : baijI AMgaNa leMbaDo laeNberI jI re ... 1988 kAnuDe dANa mAge : kAne dANa mAge, kAnuDe dANa mAge 199 (10) cUMvALa pradezanAM lokagIta : sva. nirajana sarakAra 200-205 dvArakAM kema jAva cho ?: tame duvArakAM zIda jAva so ... 200 tulasIvivAha : sarakhI siMcara dAdA, jaLa bharavA jayAM'tAM... 200 maghAM bole mera: veNa vAge camaLa DhaLe, ane magharAM bole mora 202 javAnaDI : pigamAM pIlu pAmyAM javAnaDI .. .. 203 (11) naLakAMThAnA harijanAM lokagIta : - zrI. puruSottama bI. salakI 206-219 mArImAM gerasa meM kyAM garImAM gerasa meM kyAM . 206 jarUra jAvuM meLa : DAkorano meLo, raNachoDajIno meLo ... 207. thAnanI DhelaDiyuMH DaI, mahUDI ne devalI re, e to traNe evaDiyuM ...... ... .. 207 chappaniye : chappaniyAM tArI sAlamAM, vAka se kALo kera 208 rame mAragaDo melIne : ramo ramo govALiyA... ... 209 jaLa bharavA deH sAMkaDI te kUI madha sAMkarI, jaLa bharavA de 210 meNe jharamariyA : huM te sIdake ADI vATuM jotI . 211 mane ghaDI ghaDI H ame nAnAM vahuvAru re ... ... 212 prItanI jaMtarI : pALe vagADe jogI jaMtarI re lola 213 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 216 218 14 [ lokasAhityamALA maNako-6 chAjiyAM kuTuM: seI seI be saravAM sogaThaDAM jaNa vAge che : meDInAM vAdaLiyAM kamADa re .. .. 215 mArI uMmara ochI H UMDA kUvAmAM ajamala amane utAryA pANIDAM nahIM bharuM: gAmane kUve re pANIDAM nahIM bhare ... 217 mora myAM bolyA: mArA ToDale beThe re mAra ... dhanagokuLaH dhana gokuLa dhana gAmaDAM re . .... 219 vAlo re kanaiye : jhADa , pAna le .. .. 219 (12) bhAla pradezanAM lekagIta : zrI. jorAvarasiMha jAdava 229-226 caThInAM cIra : vIrA, jAje surata zera ... ... 220 jhAMpalA bhAMgIne jaIza : mArA sasarejI bhUMDA ... 221 have huM nahIM javuM: mArI saunA IMDhoNI rUpA beDaluM .. 222 chAyela gerIne perAvaH bAra bAra varSe virejI AvyA ... sAMbhare re saiyara morI re, cAMdaliyo Ugyo ne ... 223 zrIkRSNa vaza kIdhA : nava nava mahinA dara rAkhyA ne... 223 tama sAthe nahIM boluM H AvatA ThAkoriyA re bhalA reje. 225 marakIne mAhanajI bolyA : rAdhAjI kRSNane ke' che . 225 (13) keTalAMka kathAgIta : zrI. jorAvarasiMha jAdava 27-237 rAjA harizcaMdraH sarasvatI mAtAne caraNe namuM re . 227 bhAI-bahenaH bhAI mare bhava hArIe *** * 230 rANI rUpAMde : vAyaka AvyAM garavA zera ... ra33 satI sItAjI soLa soLa varasanAM sItA thayAM che. ra3pa (14) jhAlAvADa pradezanAM lokagIta : zrI. UjamazI paramAra 278-243 vANiyaNa mAravADI H UMcI vANiyaNa keDa pAtaLI re .... 238 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 242 24a 246 anukrama ]. bAmaNa dhUve betiyAM bAmaNiyA re UMcAnIcA saravariyAM 238 sAbaranAM pUra : sAbara nadiyuM Ave ne bharapUra che ... 239 daravAje DholakI vAgI : chela daravAje DholakI vAgI ... 240 mohana cAlayA mathurAmAM : vAle haTha karIne ratha joDiyA re 240 moralI meM suNa re: moralI meM re suNa re bAI jIjuDI bAmaNIH sAta sAta beDAM jIjI vahu dhamake bharI AvyAM che 241 nIcAnI Dhela : jaMcA UMcA mAla caNAvaje ... .... mArA cokamAM rame sAhelaDI : AvI ajavALI rAta ... alukAM ANAM pAchAM ThelaH lAMbI lAMbI piyaranI parasALuM 244 TiToDA-gIta : mA re mArA vADAmAM ... 245 zrIrAmane cakamaH cakamo caDyo re tejalI bharavADI: bAra vAgyAnI gADiyuM ... *** 246 prabhunI parIkSA : sene sahiyaruM re soLe gopI * 246 aganAza samaLIH eka aganAza samaLI samasame 247 rAdhAberInAM bhAta : pAdaranA khetara re ... 248 Thapaka : mArI senA IMDhoNI khANamAM daTANI : ugamaNI dharatInI... .. 249 goThaNa cAlI sAsare H ame naNaMdabhejAI ... (15) surata jillAnAM lokagIto : zrI. cUnIlAla bhaTTa 25-257 vAvaNInuM gIta : mehulA re jAje ... ... 251 mehulAnuM gIta : kahe te megha ... - 251 251 paDhiyAnuM gIta : pareDhiyAM phAyaTAM. 252 sUraja kiyAre Uge : mara kiyAre bAle 253 maraNa veLAnuM gIta : kAyaku mAyA jeDI 254 ANuM karavA Avyo : bAra bAra varase 248 250 254 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ DhAkasAhityamALA manukA-6 16 jUnIne nAtare dIdhI : sAkariyA zeraDI vAvI... khAMDatI vakhate gavAtuM gIta : huM hAyeA hAle . ... ... 256 gAmIta bhASAnuM gIta : dAdarI leAka khete mAMDha DhIMgalI : dariyA kAMThe jAjo re DhIMgalI (16) khArApATanAM lAkagItA: zrI. dhIrajalAla jogANI 258 257 162-263 vaNajhArA : vaNujhArA re, sau cAlyA paradeza re... paraNyAnI yAda : sAgA sIsamanI mArI ve'laDI (17) caMdrarAveNI : zrI. zaMkarabhAI taDavI (18) naLakAMThAnAM lAkagItA : zrI. jagadIza cAvaDA 264-268 giradhariyA kALI : DhALiyA 2 vADA gidhAnI rAMgamAM 264 khAvAnI jheAmalI : ApaNA Aje mANuhu AyA 265 kAdu makarANInA rAsaDeA : hAM re re rAjamAM AvyA makarANI 267 (19) nara gayA ne vAtA rahI ; zrI. vasaMta jodhANI 269-304 ... ... ... ... 0.0 255 256 ... 258 260 sudhArA : A maNukAmAM pR. 249 (sITI navamI) upara * kaTakanI gheADI' che tyAM 'kaTakanA dhADA' vAMcavuM; ane pR. 304 (lITI 8) upara 'ke'tAtA' che tyAM 'OM'tA'tA ' vAMcavuM. " Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ araDA pradezanA lokagItA saMpAdaka : zrI. harilAla kALIdAsa mADhA rAsa gIta 1 mArA dhupela telanA zIzA re dhupela dhamake che. mArA zera dhupelanA zIzA hai dhupela dhamake che. mAre| sasarA ANe AvyA re dhupela dharmake che.. huM te! sasarA bhegI nahIM jAuM re dhupela dharmake che. mArA dhupela telanA zIzA re dhupela dhamake che. mAre zera dhupelanA zIzA re dhupela dhamake che. mArA jeTha ANu AvyA re dhupela dhamake che. huM teA jeDa bhegI nahIM jAuM re dhupela dhamake che. mArA dhupela telanA zIzA re dhupela dhamake che. mArA zera dhupelanA zIze! re dhupela dhamake che. mAre ghera ANe AvyA re dhupela dhamake che. huM te! ghera bhegI nahIM jAuM re dhupela dhamake che, mAza dhupela telane zIzA re dhupela dhamake che. mAre zera dhupelanA zIzA re dhupela dhamake che, mAza paraNyA ANu AvyA re dhupela dhamake che. huM teA paraNyA bhegI jhaTa jAuM' re dhupela dhamake che. gArI kAMtA hai| rAja navasariyAM. kema DhAMDhuM / rAja navasariyAM ? reTiyA na maLe aa rAja navasariyAM Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ aAkasAhityamALA manukA rUDA khAvaLa vaDhAvuM, tenA reTiyA ghaDAvuM. gArI kAMtA haiA rAja navasariyAM. geArI kAMtA hArAja navasariyAM. kema kAMtuM hai| rAja navasariyAM ? trAMkana maLe DA rAja navasariyAM. lAla aADhAM tapAvuM, tenI trAMka ghaDAvuM. gArI kAMtA haiA rAja navasariyAM. gArI kAtA hai| rAja navasariyAM. kema kAMtuM hai| rAja navasariyAM mArUra na maLe hArAja navasariyAM. bhagara bheMsa marAvuM, tenI mArU kaDhAvuM. gArI kAMtA haiArAja navasariyAM. gArI kAMtA DhArAja navasariyAM. kema kAMtuMDhA rAja navasariyAM ? rU na maLe hA rAja navasariyAM. rUDAMvalAM navarAvuM, tenAM rU teA kaDhAvuM. gerI kAMtA hA rAja navasariyAM. gArI kAMtA aa rAja navasariyAM. kema kAMtu hA rAja navasariyAM ? kAMtatAM nA'vaDe haiA rAja navasariyAM. lIlAM netara vaDhAvuM, tenI seATI banAvuM. geArI kAMtA hai| rAja navasariyAM. 1. trAka 3. mALa 3. kapAsa Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baraDAnAM lokagIta ] seTI lAge sabasaba reTiyA hAle rUmajhUma, gorI kAMte ho rAja navasariyAM. kAMtatAM AvaDayuM he rAja navasariyAM. huM te kAM ho rAja navasariyAM. nagara tI zeranA cokamAM, evI mAre ramavAnI hAma, parathama paDave ramatAM. paga paramANe kaDalAM, kAMbaDI lAla gulAla, parathama paDave ramatAM. nagara tI zeranA cokamAM, evI mAre ramavAnI hAma, parathama paDave ramatAM. hAtha paramANe cUDalA, baMgaDI lAla gulAla, oDhaNa aDhaLaka mUlanI. nagara tI zeranA cekamAM, evI mAre ramavAnI hAma, parathama paDave ramatAM. Doka paramANe sUmaNAM, kAMThalI lAla gulAla, oDhaNa aDhaLaka mUlanI. nagara tI zeranA cekamAM, evI mAre ramavAnI hAma, parathama paDave ramatAM. nAka paramANe nathaDI, TIlaDI lAla gulAla, oDhaNu aDhaLaka mUlanI. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNake-6 kAra kArAM che DuMgarAnAM pANI ghaDUliye ghUme che. arajanabhAI mArA vIrA ghaDUliyo ghUme che. tame kArImAM zuM mothAra ghaDraliyo ghUme che. tamane paraNAvuM gokulanI gorI ghaDraliyo ghUme che. kArAM kArAM che DuMgarAnAM pANI ghaDUliye ghUme che. viramabhAI mArA vIrA ghaDraliyo ghUme che. tame bAMDImAM zuM moyA ghaliyo ghUme che. tamane paraNAvuM gokuLanI gArI ghaDUliye ghUme che.. kArAM kArAM che DuMgarAnAM pANI ghaliyo ghUme che. parabatabhAI mArA vIrA ghaDUliye ghUme che. tame laMgaDImAM zuM moyA ghaDraliyo ghUme che. tamane paraNavuM gokuLanI gorI ghaDraliyo ghUme che. kArAM kArAM che DuMgarAnAM pANI ghaDUliyo ghUme che. sAMgaNabhAI mArA vIrA ghaliye ghUme che. tame ThaMDImAM zuM mAyA ghaDraliye ghume che. tamane paraNAvuM gokuLanI gorI ghaDUliyo ghUme che. kArAM kArAM che DuMgarAnAM pANu ghaliye ghUme che. saramaNabhAI mArA vIrA ghaDUliye ghUme che. tame mUMgImAM zuM mAyA ghaDUliyo ghUme che. tamane paraNavuM gokulanI geArI ghaliye ghUme che. kArAM kAra che DuMgarAnAM pANI ghaliye ghUme che. nAthAbhAI mArA vIrA ghaliyo ghUme che. 1. kALAM 2. mehyA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baraDAnAM lokagIta ] tame berImAM zuM moyA ghaDUliye ghUme che. tamane paraNAvuM bekulanI gArI ghaliyo ghUme che. dhAnara gheruMne kAthareTa karI re raMgamAM raMgatALI. madhubhAI garA ne meMghI vahu kArI re raMgamAM raMgatALI. virA, meMghImAM zuM mAyA re raMgamAM raMgatALI. tame paraNe maDhama gorI re raMgamAM raMgatALI. dhAna dharuM ne kAthareTa kArI re raMgamAM raMgatALI. caMpakabhAI garA ne caMpAvahu kArI re raMgamAM raMgatALI. evI caMpAmAM zuM moyA re raMgamAM raMgatALI. tame paraNe dhaMdhukAnI dhoLI re raMgamAM raMgatALI. dhAne gheruM ne kAtharoTa kArI re raMgamAM raMgatALI. goviMdabhAI gArA ne gaMgAvahu kArI re raMgamAM raMgatALI. evI gaMgAmAM zuM moyA re raMgamAM raMgatALI. tame paraNe jugate joDI re raMgamAM raMgatALI. jAma tAruM jAMbuDuM raLiyAmaNuM re jAMbuDAnI avaLI savaLI DAya, jAma tAruM jAMbuDuM raLiyAmaNuM re. sonIDAnA beTA tujane vInavuM re maNuM ghaDIne laI Avya, paraNe sItA ne zrIrAma, jAma tAruM jAMbuDuM raLiyAmaNuM re 1. baherI. 2. anAja 3. gheNuM 4. kALI. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNako-6 jAma tAruM jAMbuDuM raLiyAmaNuM re; jAMbuDAnI avaLI savaLI DAya, jAma tAruM jAMbuDuM raLiyAmaNuM re. kasuMbIne beTA tujane vInavuM re, cUMdaDI raMgIne laI Avya, paraNe sItA ne zrIrAma, jAma tAruM jAMbuDuM raLiyAmaNuM re. jAma tAruM jAMbuDuM raLiyAmaNuM re, jAMbuDAnI avaLI savaLI DAya jAma tAruM jAMbu raLiyAmaNuM re. maNiyArAnA beTA tujane vInavuM re, cUMDalA raMgIne laI Avya, paraNe sItA ne zrIrAma, jAma tAruM jAMbuDuM raLiyAmaNuM re. jAma tAruM jAMbuDuM raLiyAmaNuM re, jAMbuDAnI avaLI vaLI DALyA, jAma tAre jAMbuDuM raLiyAmaNuM re. joSIDAnA beTA tujane vinavuM re, lagana lakhIne laI Avya, paraNe sItA ne zrIrAma; jAma tAruM jAMbuDuM raLiyAmaNuM re. dariyAnAM DerAM nIra che re, vArI jAuM, dariyAnAM DerAM nIra che. dAyarAmAM jAuM to arajanabhAI chela che: lakhamaNabhAI rUpanAM ratana che re, vArI jAuM, dariyAnAM DerAM nIra che. ' jAuM, 1, DahoLAyelAM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharaDAnAM lokagIta ] dariyAnAM DerAM nIra che re, vArI jAuM, dariyAnAM DerAM nIra che. vavAruMmAM jouM to DhelIvahu chela che. rANI vahu rUpanAM ratana che re, vArI jAuM, dariyAnAM DerAM nIra che. dariyAnAM DerAM nIra che re, vArI jAuM dariyAnAM DerAM nIra che. saiyaruM mAM jouM te lAkhIbAI chela che rUDIbAI rUpanAM ratana che re, vArI jAuM, dariyAnAM DorAM nIra che. dariyAnAM Dara nIra che re, vArI jAuM, dariyAnAM DerAM nIra che. phUla kerA gajarA nyA gulAbI, sAyabA morA! eka vAra maLavA Ave : Ave te hAra lAvo re varaNAgI vAlamA! utArA eraDA mAre maMdiriye sAyabA morA ! zakyanI zerIye nA jAzo : jAzo to gArya khAze re varaNAgI vAlamA! phUla kerA gajarA gUMthyA gulAbI, sAyabA mArA! eka vAra maLavA Ave : A te hAra lAva re varaNAgI vAlamA! 1. vahuomAM. 2. sahiyaremAM 3. gALa Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA manukAka mAre ma'diriye, dAtaNa dADamI sAyabA mArA ! zAkacanI zerIye nA jAze : Ave : jAze! teA gAya khAzeA re varaNAgI vAlamA ! phUla kerA gajarA gUMthyA gulAmI, sAyabA mArA! eka vAra maLavA AvA teA hAra lAvA re nAvaNa phUDiyAM mAre madiriye, sAyabA meArA ! zekicanI zerIe nA jAze : varaNAgI vAlamA ! jAze! te gAya khAze! re varaNAgI vAlamA ! phUla karA gajarA gUMthyA gulAkhI, sAyabA mArA! eka vAra maLavA Ave : Ave te| hAra lAvA re varaNAgI vAlamA ! bhAjana lApasI mAre ma"diriye, sAyabA meArA ! zekacanI zerIye... nA jAze H jAze! te gAya khAze! re varaNAgI vAlamA! phUla karA gujarA gUMthyA gulAkhI, sAyabA merA ! zekacanI zerIye... nA jAze : jAze! te gAya khAzeA re varaNAgI vAlamA ! mukhavAsa elacI mAre maMddhiriye, sAyabA mArA ! zeAkacanI zerIye* nA jAzeA : jAze! teA gAya khAzeA re varaNAgI vAlamA ! phUla kerA gujarA gUMthyA gulAkhI, sAyabA mArA! eka vAra maLavA Ave : Ave te| hAra lAvA re varaNAgI vAlamA ! pADhaNa DhAliyA mAre madiriye, sAyakhA merA ! peDhaNu karavA Ave Ave! teA hAra lAvA ? varaNAgI vAlamA ! Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharaDAnAM lokagIte ] 2 sasarA amArA baDA manamojI, bAgamAMthI vINI lAve bara, be 2 mane baTa bhAve. sAsu amArI baDI mana kUkaDI, hAthamAMthI cUMTI liye bera, bAra mane baTa bhAve. jeTha amArA baDA manamojI, bAgamAMthI vINI lAve che, bAra mane baTa bhAve. jeThANa amArI baDI mana kUkaDI, hAthamAMthI phUTI liye bera; bAra mane baTa bhAve. dera amArA baDA manamojI, bAgamAMthI vINI lAve bera; bAra mane baTa bhAve. derANa amArI baDI mana kUkaDI, hAthamAMthI zuMTI liye bAra; bAra mane baTa bhAve. para amArA baDA manamejI, bAgamAMthI vINI lAve bora bAra mane baTa bhAve. mane bhAve ne mArA parAne bhAve, hAthe khavarAve mane bAra; bera mane baTa bhAve. 1. bahu. sarakhAvo : maNako pAMcamo, pR. 11 uparanuM gIta. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ so [ lokasAhityamALA maNake-6 keTaleka sthaLe nIce pramANe gavAya che. mane bhAvyAM ne mArA parAne bhAvyAM; sAthe besIne TaTakAvyAM; bAra mane bahu bhAve. 10 DholI! Dhola vagADa, mAre hIMca levI che. jIvaNabhAIne chogaliye mAre hIMca levI che. jIvI vahune ghUMghaTa mAre hIMca levI che. DholI! Dhola vagADa, mAre hIMca levI che. meM to paryAra jhAMjhara ne paryA sAMkaLA re lola. tArA DhelaDiyA vAge bahu AkarA re lola, DholI Dhola vagADa mAre hIMca levI che. chaganabhAIne chogaliye mAre hIMca levI che. senAM vahune ghUMghaTaDe mAre hIMca levI che, DholI! Dhola vagADa, mAre hIMca levI che. meM te oDhI che navaraMga cUMdaDI re lola, huM to DhAleM ramuM ne pharuM phUdaDI re lola. DhelI! Dhola vagADa, mAre hIMca levI che. oghaDabhAIne chogaliye mAre hIMca levI che. Ujama vahune ghUMghaTaDe mAre hIMca levI che. vIrA DholIDA dauM tane jhAMjharuM re lola. virA vege vagADa Dhela hIce ramuM re. DhelI Dhela vagADa mAre hIMca levI che. 1. khAdhAM 2 paheryA. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baraDAnAM lokagIta ] lIMbaDe UgyA che vanamAM, lIMbaDI zeye re rAjadarabAramAM. kaDalAM mArA piyaranAM kAMbaDI zeye re rAjadarabAramAM cothA bhAga mAge sAhelaDI, sAyabA, zuM re gherANa tuM ghenamAM ? lIMbaDe Uge che vanamAM, lIMbaDI re re rAjadarabAramAM cUDalo mArA piyarane, baMgaDI zeye re rAjadarabAramAM. ceAtha bhAga mAge sAhelaDI, sAyabA, tuM re gherANe zuM ghenamAM ? lIMbaDo Ugyo che vanamAM, lIMbaDI zoye re rAjadarabAramAM. sUmaNAM mArA piyaranAM, kAMThalI zoye re rAja darabAramAM cotha bhAga mAge sAhelaDI, sAyabA, tuM re gherANe zuM ghenamAM ? lIMbaDo Ugyo che vanamAM, lIMbaDI zeye re rAjadarabAramAM. nathaDI mArA piyaranI, TIlaDI zoye re rAjadarabAramAM. cothA bhAga mAge sAhelaDI, sAyabA, tuM re gherANe zuM ghenamAM ? rANA, hIMca letA jAva, chogArA meMdI letA jAva, mAre hIMce ramavAnI ghaNI hAma. rANa, hIMca letA jAva, chogArA meMdI letA jAva, rANA, paga paramANe mAre kaDalAM re lola mane kAMbiyuM peravAnI ghaNI hAma, rANa, hIMca letA jAva, chogArA meMdI letA jAva. mane hIMce ramavAnI ghaNI hAma, rANA, hIMca letA jAva, chogArA meMdI letA jAva. rANA, hAtha paramANe mAre cUDalo re lola; mAre baMgaDI peravAnI ghaNuM hAma, 1. he, zobhe. 2. chogALA Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 [ leAkasAhityamALA maNukA-6 rANA, hIMca letA jAva, IMgArA medI letA jAva. mane hIMce ramavAnI ghaNI hAma, rANA, hIMca letA jAva, aegArA meMdI letA jAva. rANA, DeAka paramANe mAre jhUmaNAM re Dhela, mane kAMThalI1 peravAnI ghaNI hAma, rANA, hIMca letA jAva, aegArA meMdI letA jAva. mane hIce ramavAnI ghaNI hAma, rANA, hIMca letA jAva, che!gArA medI letA jAva. mAre nAka paramANuM rANA, nathaDI re lAla mane TIlaDI ceADavAnI ghaNI hAma, rANA, hIMca letA jAva, cheAgArA medI letA jAva. 13 hai| vAlIDe amane rAmakhANu mAriyAM, rAmabANa mArIyAM, vAle sUtAMne jagADiyAM; Aja vAlIDe amane rAmakhANu mAriyAM. kaDalAM upara kAMkhaDIra vAle perIne vagADiyAM. DhA vAlIDe amane rAmabANu mAriyAM, rAmakhANu0 TaMka cUDalA upara kha'gaDI vAle perIne jagADiyAM, DhA vAlIDe amane rAmakhANu mAriyAM, rAmakhANuM0 jhUmaNA upara kAMThalI vAle perIne jagADiyAM, hA vAlIDe amane rAmakhANu mAriyAM. rAmabANu0 nathaDI upara TIlaDI vAle perIne vagADiyAM, DhA vAlIDe amane rAmakhANu mAriyAM. rAmakhANu 1. DAkamAM paheravAnuM dhareNuM 2. kAMkhI Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharaDAnAM lokagIto ] 14. pANalAM gyAMtAM vIjAgaNa vAvanAM. hAtha paga gheyAM, mukhaDAM dhoyAM, neNale niramaLa nIrakhyAM he jI re. sasare ke eTalI vahu zIda vAra lAgI ? hAtha paga dhoyAM, mukhaDAM dheyAM, neNale niramaLa nIrakhyAM he jI re. pANalAM gyAM'tAM vIjAgaNa vAvanAM. hAtha paga dhoyAM mukhaDAM joyAM, | neNale niramaLa nIrakhyAM he jI re. jeThajI ke eTalI vahu zIda vAra lAgI ? hAtha paga dhoyAM, mukhaDAM ghAyAM, neNale niramaLa nIrakhyAM he jI re. pANulAM gyAMtAM vIjAgaNa vAvanAM. hAtha paga dhoyAM, mukhaDAM dheyAM, neNale niramaLa nIrakhyAM he jI re. dera ke eTalI bhAbhI! zIda vAra lAgI ? hAtha paga dhoyAM, mukhaDAM dhoyAM, | neNale niramaLa nIrakhyAM he jI re. pANalAM gyAM'tAM vijAgaNa vAvanAM. hAtha paga dhoyAM, mukhaDAM dhoyAM, neNale niramaLa nIrakhyAM he jI re. para ke eTalI garI! zIda vAra lAgI ? hAtha paga dhoyAM, mukhaDAM dhoyAM, neNale niramaLa nIrakhyAM he jI re. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 [lokasAhityamALA maNake-6 senAnuM jhAMjhara sAyabe ghaDAvyuM, jhAMjharamAM jhaNa vAge che rAja, mAravADI Dhela mAruM jhAMjhara rame. me te ramavA jAyeM mArA vAlamA, Dhole ramuM ne jhaNa vAge che rAja; mAravADI Dhola mAruM jhAMjhara rame. pagamAM peruM' kaDalAM ho vAlamA, kAMbiyuM jhaNa vAge che rAja; mAravADI Dhela mAruM jhAMjhara rame. senAnuM jhAMjhara sAyabe ghaDAvyuM, jhAMjharamAM jhaNa vAge che rAja; mAravADI Dhela mAruM jhAMjhara rame. melo te ramavA jAyeM mArA vAlamA, Dhele ramuM ne jhaNa vAge he rAja; mAravADI Dhola mAruM jhAMjhara rame. hAthamAM paruM cUDalA re vAlamA, baMgaDImAM jhaNa vAge che rAja; mAravADI Dhela mAruM jhAMjhara rame. senAnuM jhAMjhara sAyabe ghaDAvyuM, jhAMjharamAM jhaNa vAge he rAja; mAravADI Dhola mAruM jhAMjhara rame. melo te ramavA jAye mArA vAlamA, Dhole ramuM ne jhaNa vAge che rAja; mAravADI Dhela mAruM jhAMjhara rame. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ araDAnAM lAkagItadha] DhAkamAM pera mAM 2 vAlamA, prata kramAMka koMDalImAM traNa vAge hA rAja; mAravADI DhAla mAru AMsara rame, sAnAnuM jhAMjhara sAyaba ghaDAvyuM, jhAMjharamAM sahu vAge hA rAjaka meDhA te ramavA jAye mArA vAlamA, Dhole ramuMne aNu vAge hai| rAja; nAkamAM peru TIlaDImAM RNu mAravADI DhAla mAru... jhAMjhara rame, 15 mAravADI DhAla mAruM jhAMjhara rame, 16 hAM re sUraja UgyA, rAdhAnI mADI jAgI, rAdhAne raMgamAM dIThI re, pAnetara ne pIDhI re, 1. mAnuDI 2. kAnI nathaDI hai sAyakhA, vAge hA rAja; mAravADI DhAla mAruM jhAMjhara rame A teM zuM kIdhuM ? kuMvarI ! kuLa lajAvyuM re, khAruDI !^ te' evuM re; A te zuM kIdhuM ? rAdhA ! kenIra cUMTruDI eDhI, ne kenI cUDI paherI, kenI te TIlaDI ceDI re, A te' zuM kIdhuM ? kuMvarI ! kuLa lajAvyuM re, khAruDI ! te evuM re, A teM zuM kIdhuM ? Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNakomADI! meM te zivane caDAvyA phUlagajarA, vAsudeva mArA sasarA re, meM bahu sAruM kIdhuM, tanamAM tADI lAgI re, manamAM mAyA jAgI re, meM bahu sAruM kIdhuM. hAM re meM te zivane caDAvyAM phUla-AMsu, devakIjI mArAM sAsu re bahu sAruM kIdhuM, tanamAM tADI lAgI re, manamAM mAyA jAgI re, meM bahu sAruM kIdhuM. mADI! meM to zivane caDAvyAM phUla nAmI, zrIkRSNa che mArA svAmI re meM bahu sAruM kIdhuM, tanamAM tADI lAgI re, manamAM mAyA jAgI re, meM bahu sAruM kIdhuM. rAdhA! kyAM besIne sUtara kAMtyAM ? kyAM te varamALa perI re ? A te zuM kIdhuM? kuMvarI!kuLa lajAvyuM ke, bAruDI ! te bekayuM re, A te zuM kIdhuM? mADI! meM te gokula besIne sUta kAMtyAM, vrajamAM varamALa perI re, meM bahu sAruM kIdhuM. tanamAM tADI lAgI re, manamAM mAyA jAgI re, bahu sAruM kIdhuM. rAdhA! tuM jaga jItI re, amara tamArI prIti re, te bahu sAruM kIdhuM. UThe lakhamaNa jati vIrA vADIye padhAre jI re. vADInAM vanaphaLa cAkhI joyAM vanaphaLa lAgyAM mIThAM jI re. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ araDAnAM leAkagItA ] 1 1 vINI cUNI chAba bharIne ma diriye meAkalAvyAM jI re khAkhe| bharI naMdane ApyAM, naNadIbAi risANAM jI re. cIra eTalAM cerIra nAkhyAM, cUMdaDI na eDhIjI ka DAbalA DUbathI uDADI nAkhyAM, TIlaDI na ceADI jI re. variyArI te verI nAkhI, elacaDI uDADI jI re. kayo teA naNu dukhAI kaDalAM ghaDAvuM kAMkhInI khabbe joDakuM jI re. kaco te! naNaMdabAI cUDalA ghaDAvuM baMgaDInI babbe beDavu' jI re. kayo te! naNadakhAI jhUmaNAM ghaDAvuM kAMThalInI bebe joDuM jI re. kayo te| naNaMdabAI nathaDI ghaDAvuM TIlaDI bebe cAhuM jIre. kayo te naNaMdabAI sADI sIvarAvuM cUMdaDI bebe beDuM jI re.. have naNaMdabAI rIsa utArA, kayAM sudhI rIsAsA jI re.. bheLI bhAbhI tuM te bheALavAI gaI, meM teA tujane tAgI jI re. 18 cArapAMca che!gAM melI chakhIle chetarI, darapaNuM dIdhAM dIvAna, mAruM mana mAryuM khAruDApane gaa. khIlAne dezuM eraDA, dezuM meDInA meAla, mAruM mana mayuM cArapAMca cheAgAM melI chabIle chetarI, khAruDAne IMgale. dara paNa dIdhAM dIvAna, mAru... mana mAyuM khAruDAne che|gale. chakhIlAne dAtaNuM dezuM dADamI, dezuM kaNerI kAMkhya, mAru mana moyuM khAruDAne IMgale. cArapAMca cheAgAM melI chabIle chetarI, darapaNu dIdhAM dIvAna, mAruM mana mAyuM kharuDAne che|gale. 1. cUTI 2. ceALI 3. verI 4. kaheA 5, khArIgara-juvAna 2 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ leAkasAhityamALA manukA-6 phUDiyAM, chakhIlAne nAva dezuM dezuM naryuMnAM nIra, mAru... mana mAthuM khAruDAne IMgale. cArapAMca che!gAM melI chakhIle chetarI, rapaNuM dIdhAM dIvAna, mAruM mana meLyuM khAruDAne IMgale. chamIlAne bhAjana dezuM lApasI, 18 dezuM daivariyA ka...sAra, mAru... mana meluM khAruDAne IMgale. 19 mArA vADAmAM lIMbaDeA2e sIgalAla1, lIMbaDe caDIne vATa jotI meArI sIMgalAla, khAyajIranA Ave mAre Ave mAre vahunA vIrA vaNusare meArI sIMgalAla. bhatarIjo maiM sIMgalAla, vIra meArI sIMgalAla, vahunA vIrA vaNajhAre meArI sIMgalAla. khAyajIne AvyuM kApaDuM re sIMgalAla, mAre AvI che bhagara bheMsa meArI sIMgalAla, vahune vIrA vaNajhArA meArI sIMgalAla. khAyayeM rAMdhyuM khAriyuM re sIMgalAla, me... re esAI 3 rUDI seva meArI sIMgalAla, vahune vIre vaNajhArA meArI sIMgalAla. khAyajInuM khAriyuM khaLI gayuM re sIMgalAla, sudharI mArI seva meArI sIMgalAla, vahunA vIrA vaNajhArA mArI sIMgalAla. huMne mArI khAyajI khAdhiyAM4 re sIMgalAla, AvyAM che. ceTAseTapa mArI sIMgalAla, vahune vIrA vaNujhArA meArI sIMgalAla, 1, nAma che 2. sAsu 3. esAvI 4. laDacAM 5. jhaTAjhaTa Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ araDAnAM lokagIta ] bAyajI lIdhuM sAMbeluM re sIMgalAla, meM lIdhI moTI Isa mArI sIMgalAla, vahune vAre vaNajhAre mArI sIMgalAla. mArA bhAgyA TAMTiyA re sIMgalAla, bAyajInI phUTI AMkha mArI sIMgalAla, vahune vIra vaNajhAre mArI sIMgalAla. 20. dazavIza kAgaLiyAM benI virajI mokale, A re kAgaLiye tame Ave re, karAyaranA bhamarA. hene kema AvuM re vIrA, huMne kema AvuM re vIrA, mAre Ave ADAM jAjA vana re, karAyanA bhamarA. vana to benI ! Aja vaDhAvuM, vana to benI ! kAla vaDhAvuM, rathaDA joDIne tame Avo re, karAyanA bhamarA. dazavIza kAgaLiyAM benI vIrejI mokale, Are kAgaLiye tame Ave re, karAyanA bhamarA. huMne kema AvuM re vIrA, huMne kema AvuM re vIrA, mAre Ave ADAM jAjA nIra re, karAyanA bhamarA. nIra to benI ! Aja sukAvuM, nIrate benI ! kAla sukAvuM, tuMbaDe tarIne tame Avo re, karAyanA bhamarA. dazavIza kAgaLiyAM benI vIrajI mokale, A re kAgaLiye me Ave re, karAyanA bhamarA. huMne kema AvuM re vIrA, huMne kema AvuM re vIrA, mAre dUjhe bhagarI bheMsa re, karAyanA bhamarA. bheMsa te benI ! Aja vasUke, bheMsa te benI ! kAla vasUke, bhAMDa benIjha bhegAM thAya che, karAyanA bhamarA. 1. paga 2. kaLAI-dIkarI. 3. jhAjhAM Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | [ lokasAhityamALA maNake-6 ajala senAraNa bajala senAraNa, phUla kerA gajarA gUMthI gaI re, mArI ajala sonAraNa. paga paramANe kaDalAM sonAraNa, kAMbaDInA lADakoDa bhUlI gaI re, mArI ajala senAraNaajala senAraNa bajala sonAraNa, phUla kerA gajarA gUMthI gaI re, mArI ajala nAraNa. hAtha paramANe cUDalo sonAraNa, baMgaDIne lADakoDa bhUlI gaI re, mArI ajala senAraNaajala sonAraNa bajala senAraNa, phUla kerA gajarA gUMthI gaI re, mArI ajala sonAraNa. Doka paramANe maNa senAraNa, kAMThalInA lADakeDa bhUla gaI re, mArI ajala sonAraNa. ajala sonAraNa bajala nAraNa, phUla kerA gajarA gUMthI gaI re, mArI ajala nAraNa. nAka paramANe nathaDI senAraNa, TIlaDInA lADakoDa bhUlI gaI re, mArI ajala nAraNa. rati rabAraNa eDhavA AchAM cAra jaje, rati rabAraNa mAthe beDuM dUdhanuM. rati rabAraNa maiDAM vecavA jAya che. gaMgAjamanA AvIDAM bharapUra che. sAme kAMThe bhe gAvAriye kAna je, bhAI govAriyA nadI utArI mela che. 1. mahIDAM. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baraDAnAM lokagIta ] tuM re maiyAraNa paraNI ke kuMvAra jo, nathI paraNI ne nathI mAMDyo gharavAsa che, nathI upADyo khaMbhe koIne bhAra jo. vanamAMthI vaDhAvyA rUDA vAMsa jo, tenA rUDA mAMDavaDA baMdhAya che. sonArUpAnI ceriyuM ghaDAya che, AsapAlavanA toraNiyAM gUMthAya che. sAjana mAjana gepa ne gAvAra je, paraNe paraNe rati rabAraNa ne kAna jo. sUle ke ne sUle kevaDo, che kaMI rANAjInAM rAja re; haMsIlA vIrA, tamAre jAvuM che sAyara sAsare. virane sApha che savA lAkhane, para peraje sAsariyAne deza re haMsIlA vIrA, tamAre jAvuM che sAyara sAsare. phUle karyuM kevaDA; sUle che kaMI rANAjInAM rAja re haMsIlA vIrA, tamAre jAvuM che sAyara sAsare. viranI vITI che savA lAkhanI; para peraje sAsariyAne deza re haMsIlA vIrA, tamAre jAvuM che sAyara sAsare le ke ne ke kevaDe; vasUle che kaMI rANAjInAM rAja re haMsIlA vIrA, tamAre jAvuM che sAyara sAsare. 1. mahI vecanArI rabAraNa. 2. karIe 3. hasIlA Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ sekasAhityamALA maNake-6 vIranI ghaDiyAra che savA lAkhanI piro peraja sAsariyAne deza re haMsIlA vIrA, tamAre jAvuM che sAyara sAsare. sUle keyuM ne phUle kevaDe; khUle che kaMI rANAjInAM rAja re haMsIlA vIrA, tamAre jAvuM che sAyara sAsare. vIrane karo savA lAkhano pira para sAsariyAne deza re haMsIlA vIrA, tamAre jAvuM che sAyara sAsare. sUle ke ne jhule kevaDe; sUle che kaMI rANAjInAM rAja re haMsIlA vIrA, tamAre jAvuM che sAyara sAsare. vIrane teDe che savA lAkhane piraje peraje sAsariyAne deza re haMsIlA vIrA, tamAre jAvuM che sAyara sAsare. vADAmAM galI choDa, phUlAmanI derI; UghaDayAM rAtAM phUla re, leje rAma lejo bArI. chAba bharI phUla vINiyAM, phUlAmanI dorI; phUlane rAtA raMga re, lejo rAma leje gArI. tenI raMgAvI cUMdaDI, phUlAmanI derI, paDI kasUMbA bhAta re, leje rAma leje gArI. 1. puruSane jamaNA page paheravAnuM ghareNuM 2. phUla 3. phUlanI. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharaDAnAM leAgItA ] lejo gerI, derI; eDhIne pANI sAMcaryAM, phUlAmanI derI, nIsaryAM" gaDhaDA heTha re, lejo rAma lene geArI, gAmane garAsiye pUchiyuM, phUlAmanI derI; dIkarI che ke vahu re, lejo rAma lejo gArI, dAdAne ghera dIkarI, phUlAmanI derI; sasarAne ghera vahu re, lejo rAma vADAmAM gala che|Dave, phUlAmanI UghaDatyAM rAtAM phUla re, lejo 2Ama lejo gArI. chAkha bharI phUla vINiyAM, phUlAmanI derI; phUlanA rAtA raga re, lejo rAma lejo gArI. tenI raMgAvI cUMdaDI, phUlAmanI derI; paDI sUbA bhAta re, lejo . rAma lejo gArI. eDhIne pANI sAMcaryAM, phUlAmanI derI; nIsaryAM ceArA pAsa re, lejo rAma lejo gerI, gAmane cAvaTiye pUchiyuM, phUlAmanI derI; dIkarI che ke vahu re, lejo rAma ke gerI, dAdAne dhera dIkarI, phUlAmanI derI; sasarAne ghera vahu hai, lejo rAma lejo gArI. * 25 jamanAne kAMThe kadama keru' jhADavuM re, jhADave caDiyA jAdavarAya. ADave caDIne jhADa beDiyAM 2, kAnanA bhAMgyA DAbA paga. kAna tAre dAde tujane mAriyuM re, 33 ke tArI mAtAnI dIdhela gAra? * sarakhAveA maNakA pAMcamA pR. 109 uparanuM gIta. 1. jhaMjheDavuM 2. gALa Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 [ sekasAhityamALA maNukA d nathI mAre dADhe mujane mAriyuM re, nathI mArI mAttAye dIdhI gA. jamanAne kAMThe kamanuM jhADavuM 2, jhADave caDiyA jAdavarAya. jhADave caDIne jhADa. jarjaDiyuM re, kAnanA bhAMgyA DAbA kAna tAre kAke tujane mAriyuM re, ke tArI kAkInI dIdhela gAya ? nathI mAre kAke mujane mAriyuM re, nathI mArI kAkInI dIdhela gAya. paga. jamanAMne kAMThe kramanuM jhADavuM re, jhADave caDiyA jAdavarAya. ADave caDIne JADa jajeDiyuM re, kAnanA bhAgyA DAkheA paga. kAna tAre mAme tujane mAriyuM re, ke tArI mAmInI dIdhela gAya ? nathI mAre mAme mujane mAriyuM re, nathI mArI mAmInI dIdhela gA`. jamanAMne kAMThe kadamanuM jhADavuM re, jhADave caDiyA jAdavarAya. ADave caDIne jhADa jajeDiyuM re, kAnanA bhAgye DAkhA paga. kAna tAre vIre tujane mAriyuM re, ke tArI bhAbhInI dIdhela gAya? nathI mAre vIre mujane mAriyuM re, nathI mArI bhAbhInI dIdhela gAya. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baraDAnAM lokagIta ] 25 - 26 zrI jamanAne tIre madhurI veNa vAge, gopI sUtAM maMdiriyA mAMya jhabakIne jAge; zrI jamanAne tIre madhurI veNa vAge. gokuLanI govAlaNa ne meM vecavAne jAya, ADA zrIkRSNa pharI vaLyA, enA mAragamAM jhaghaDA thAya, madhurI veNu vAge; zrI jamanAjIne tIre madhurI veNa vAge. A rene kAnajI, mAraga mAre mela, mAre jAvuM meM vecavA, mAre mAthe che maiDAnI hela, madhurI veNa vAge; zrI jamanAjIne tIre madhurI veNa vAge. dANu mAguM mahataNuM ne karo have nA vAra, dANu ja nahi diyA to khAze mArI merilInA mAra, madhurI veNa vAge; zrI jamanAjIne tIre madhurI veNa vAge. dANa nahi dauM dokaDA ne tuM che mahIne cera, naMda bAvAne Azare tuM te cAre che kaMsanAM Dhera, madhurI veNa vAge; zrI jamanAjIne tIre madhurI veNa vAge. kaMsa kaMsa tuM zuM kare, kaMsa tamAro keNa, mAsI pUtanAnA prANa lIdhA ema kADhuM huM kaMsano vaMza, madhurI veNa vAge; zrI jamanAjIne tIre madhurI veNu vAge. 1, mahI, dahIM Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNako-6, mIrAMbAI bhakti kare re, duniyA niMdA kare niradhAra. tAMbA beDuM lIdhuM re, mIrAMbAI pANI bharavA jAya. sAmAM sAdhu mahayA re, mIrAMbAI utArA devarAva. utArA ahIM kare re, mAre revA nathI gharabAra, ghera te sAsu vaDhe re, jeThANuM meNu bAle niradhAra, khAvA pUruM anAja nahi re, bhUkhyAM mIrAM sUve niradhAra. dIve pUruM dIvela na de re, aMdhAre mIrAM sUve niradhAra. jakhaka jeThANI jAgiyAM re, gyAM che rANAne darabAra. rANAjI kamADa kholo re, gharamAM puruSane bolAza. dRSTine darzana na le re, DAbalImAM samAI gayA bhagavAna, pApIne darzana na ve re, DAbalImAM samAI gayA bhagavAna. kahuM chuM bALalIlAnI vAta re sAhelI re.* mathurAmAM paragaTa thyA bhagavAna re sAhelI re, devakIjIyeM ghaNAM karyA che punya re sAhelI re. tenI kukheM avatariyA bhagavAna re sAhelI re. vAsudeve bahu karyA che tapa re sAhelI re. tene tape avatariyA bhagavAna re sAhelI re. tyAM beThA che kaMI kaMsataNA rakhavALa re sAhelI re. bALaka laI vAsudeva cAliyA re sAhelI re. vIjalaDI kare che camakAra re sAhelI re. jhINA te jharamara varase megha re sAhelI re. evA megha taNA ghamaghora re sAhelI re. 1. avAja . duSTa 2. keTaleka sthaLe A chello re bolAto nathI. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baraDAnAM lokagIta ] evAM jamanAjI AvyAM bharapUra re sAhelI re. bALano aMgeDhe emAM bALio re sAhelI re. thayA jamanAnA be bhAga re sAhelI re. tyAMthI vAsudeva cAliyA re sAhelI re. bALane mUkyA che jasedAnI seja re sAhelI re. tyAM teDAvyA brAhmaNa bhaTTa re sAhelI re. tyAM jevaDAvyAM che nAma re sAhelI re. che kRSNa kanaiyo enAM nAma re sAhelI re. che juga jugane dIvo re sAhelI re. 28 kALI gAya kevalaDI re ziMgaDIye eMdhANa, naMdajIne kuMvare ghelAM kIdhAM re, ghelAM kIdhAM mArAja, moralIvAre ghelAM kIdhAM re. utArA dezuM eAraDA re, meDI kerA mola, naMdajIne kuMvare ghelAM kIdhAM re; ghelAM kIdhAM mArAja, meralIvAre ghelAM kIdhAM re. kALI gAya kavalaDI re, ziMgaDIye eMdhANa, naMdajIne kuMvare ghelAM kIdhAM re. dAtaNa dezuM dADamI re kaNerAnI kaba, naMdajIne kuMvare ghelAM kIdhAM re. nAvaNa dezuM DiyAM re, nadiyuMnAM nIra, naMdajIne kuMvare ghelAM kIdhAM re. 1. kavalI=rUpALI. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' 28 [ lokasAhityamALA maNako-6 bhajana dezuM lApasI re, ghevariyo kaMsAra, naMdajIne kuMvare ghelAM kIdhAM re. kALI gAya kavalaDI re ziMgaDI eMdhANa, naMdajIne kuMvare ghelAM kIdhAM re. pioDhaNa dezuM DhAliyA re, hIDALAnI khATa, naMdajIne kuMvare ghelAM kIdhAM re. ghelAM kIdhAM mArAja, moralIvAre ghelAM kIdhAM re, kALI gAya kavalaDI re ziMgaDIye eMdhANa, naMdajIne kuMvare ghelAM kIdhAM re. 30 kAna, tamArI zerImeM raMgabharyA ramavA nIsaryA re. kAna, tamArI zerImeM paga kerAM kaDalAM vIsaryA re. kAna, jayAM hoya te Apaje, nakara chogALAne melazuM re. kAna, tamane deze gALa re amane ghara bArAM kADhaze re. kAna, tamArI zerIye raMgabharyA ramavA nIsaryA re. kAna, tamArI zerImeM hAtha kerA cUDalA vIsaryA re. kAna, jaDaDyAM hoya to Apaje, nakara chogALAne melazuM re. kAna, tamane deze gALa re amane ghara bArAM kADhaze re. kAna, tamArI zerImeM raMgabharyA ramavA nIsaryA re. kAna, tamArI zerIyuM Deka kerAM samaNAM vIsaryA re. kAna, jaDayAM hoya to Apaje, nakara chogALAne melazuM re. kAna, tamane deze gALa re amane gharabArAM kADhaze re. 1, kahAna Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharaDAnAM lAkagIteA ] kAna, tamArI zerIye raMgabharyAM. ramavA nIsaryAM re. kAna, tamArI zerIye. nAka kerI nathaDI vIsaryA' re. kAna, jaDI hAya te| Apa, nakara cheAgALAne melazuM re. kAna, tamane deze gALa re amane gharabArAM kADhaze re. nIsaryAM re. vIsaryAM re. kAna, tamArI zerIye. ra MgabharyAM. ramavA kAna, tamArI zerIye* lalATanI TIlaDI kAna, jaDI heAya te| Apaje, nakara cheAgALAne melazuM re. kAna, tamane deze gALa re, amane khArAM kADhaze re. 31 gokula gAma raLiyAmaNuM re, tyAM khaDatIle mAMDayo khela; amane vAaA lAge kuMvara naMdane. kAna, raco teA utArA oraDA re, kAna, cADhA teA meDInA meAlaH amane vAdyA lAge kuvara nanA. gAkula gAma raLiyAmaNuM 2, tyAM khaMtIDhe mAMDacA khelaH amane vAaA lAge ku'vara naMdanA. kAna, raco te| dAtaNu dADamI re, kAna, cAle te katherAnI kAMkhyaH amane vAle lAge kuvara nane, gAkula gAma raLiyAmaNu 2, tyAM khaDatIle mAMDayA khelaH amane vADhe lAge kuMvara naMdanA. kAna, ravo te| nAvaNu phUDiyAM, kAna, cAle te nadInAM nIraH amane vADhA lAge kuvara naMdanA. 29 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 [ akasAhityamALA maNukA-6 gAkula gAma raLiyAmaNu re, tyAM khatIye mAMDayA khelaH amane vAlA lAge kuvara nA. kAna, raco te! ne bheAjana lApasI, tame cAleA tA kaDhiyala dUdhaH amane vAleA lAge kuMvara naMdanA. gAma raLiyAmaNuM re, khaMtIle mAMDayA khelaH amane vAle! lAge kuvara nanA. kAna, ravo te| pADhaNa DhAliyA re, tame cAle! te| hI DALAkhATaH amane vAle lAge kuvara naMdune 3ra geAkula tyAM kRSNe tI cAlyA davArakAM ne, prabhu suratI lakhI detA jAva; hAM re prabhu suratI lakhI detA jAva, tama para vArI jAuM mArAja, suratI lakho tama taNI ne prabhu, tama sarakhI aNusAra; hAM re prabhu tama sarakhI aNusAra, tama para vArI jAuM mArAja, khAye.... khAjubaMdha berakhA ne, prabhu daze AMgaLiye veDha; hAM re prabhu daze AMgaLiye veDha, tama para vArI jAuM mA'rAja. mAthe mevADI meADiyA ne, prabhu khabhe khaMtIleA presa; hAM re prabhu khabhe kha'tIyeA khesa, tama para vArI jAuM mA'rAja. pagamAM pIrAjI meAjaDI ne, prabhu cAraNiye' suravAla, hAM re prabhu cAraNiye suravAla, tama para vArI jAuM mArAja, ele kAMThe prabhu UtaryAM ne, pachI lIdheA maNiyArAne veza; hAM re pachI lIdhe miyArAnA veza, tama para vArI jAuM mA'rAja. sAnA iDhANI rUpA beDaluM ne, rANI rAdhAjI pANIlAM jAya; hAM re rANI rAdhAjI pANIlAM jAya, tama para vArI jAu... mArAja. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 baraDAnAM lokagIta ] ghaDe bharuM ne ghaDe ThAlavuM ne, mane kaI nathI kenAra; hAM re have kaI nathI kenAra, tama para vArI jAuM mArAja. hAlo maNiyArA mAre maMdiriye ne, pachI karaje cUDalAnAM mUla; hAM re pachI karaje cUDalAnAM mUla, tama para vArI jAuM mArAja, batarasa vATakaDe bhajaniyAM ne, te tarIsa bhAtanAM zAka hAM re vAlA tetarIsa bhAtanAM zAka, tama para vArI jAuM mArAja. jamI jUThIne vAlo ThiyA ne, have karajo cUDalAnAM mUla; hAM re have karajo cUDalAnAM mUla, tama para vArI jAuM mArAja, parathama cUDalaDe IMdra taNe ne, iMdrANI nAnerAM bALa; hAMre prabhu idrANuM nAnerAM bALa, tama para vArI jAuM mArAja. bIjo cUDalaDo brahmA taNe ne, brahmANI nAnerAM bALa; hAM re rAdhA brahmANuM nAnerAM bALa, tama para vArI jAuM mArAja. trIjo cUDalA zaMkara taNe ne, pAravatI ghUMTe bhAMga; hAM re rAdhA pAravatI ghUMTe bhAMga, tama para vArI jAuM mArAja. cothe cUDalo kRSNa taNe ne, rAdhAjI gharaDAnI nAra; hAM re rANI rAdhAjI gharaDAnI nAra, tama para vArI jAuM mArAja. ja 33 davArakAMne mArge re maLiyA gujarInAtha, mArA vAlAjI re. gujarInAthane pUchayuM re, davArakAM keTaluMka thAya, mArA vAlAjI re. dharamIne mana hRkaDuM re, pApIne mana dUra, mArA vAlAjI re. utArA dezuM eAraDA re, dezuM meDInA mola, mArA vAlAjI re. davArakAMne mArage re maLiyA gujarInAtha, mArA vAlAjI re. gujarInAthane pUchiyuM re, davArakAM keTaluMka thAya, mArA vAlAjI re. dharamIne mana dvaka re, pApIne mana dUra, mArA vAlAjI re. dAtaNa dezuM dADamI re, dezuM kaNerAnI kAMkhya, mArA vAlAjI re. davArakAMne mArage re, maLiyA gujarInAtha, mArA vAlAjI re. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra, [ lokasAhityamALA maNake-6 gujarInAthane pUchiyuM re, davArakAM keTaluMka dUra, mArA vAlAjI re. dharamIne mana TUkaDuM re, pApIne mana dUra, mArA vAlAjI re. nANuM dezuM DiyAM re, dezuM nadInAM nIra, mArA vAlAjI re. davArakAMnA mArage re, maLiyA gujarInAtha, mArA vAlAjI re. gujarInAthane pUchiyuM re, davArakAM keTaluMka thAya, mArA vAlAjI re. dharamIne mana TUkaDuM re, pApIne mana dUra, mArA vAlAjI re. bhojana dezuM lApasI re, ghevarIyo kaMsAra, mArA vAlAjI the. davArakAMne mArage re maLiyA gujarInAtha, mArA vAlAjI re. gujarInAthane pUchayuM re davArakAM keTaluMka thAya, mArA vAlAjI re. dharamIne mana hRkaDuM re, pApIne mana dUra, mArA vAlAjI re. 34 mAre kRSNa jeyAnA koDa saiyara cAlo ne, - mAre hari varavAnI hAma saiyara cAlo ne. kaMtha koDIle kAna che, sasare zrI naMdalAla; sAsu jamatI mAvaDI, mAruM sAsariyuM gekula gAma, siya20 mAre kRSNa jayAnA keDa saiyara cAlo ne, mAre hari varavAnI hAma, saiyara cAlo ne. kAlindInA kAMThaDA, ne AchAM niramaLa nIra, rAsa rame kAna gApiyuM, zrI jamanAne tIra, saiyara mAre kRSNa jayAnA keDa, saiyara cAlo ne, mAre hari varavAnI hAma, siyara cAlo ne. vanarAvananI vATamAM, mane mayA zrI morAra, vArI gaI huM vIThalA, evA hari haiyAnA hAra, saiyara0 mAre kRSNa yAnA keDa, saiyara cAlo ne, mAre hari varavAnI hAma, siyara cAlo ne. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baraDAnAM lokagIta ] - 35 eka vAra kula Ave gAviMdajI, eka vAra gokula Ave. Avo to eTaluM lA goviMdajI, eka vAra gokula Ave. paga paramANe kaDalAM ja lAve, zabhaMtI kAMbiyuM laI A gAviMdajI, eka vAra gokula Ave. eka vAra gokula A gAviMdajI, eka vAra gokula Ave. A te eTaluM lA goviMdajI, eka vAra gekula Ave. hAtha paramANe cUDalo ja lAve, zabhaMtI baMgaDIM laI Avo gAviMdajI, eka vAra kula Ave. eka vAra gekula A goviMdajI, eka vAra gokula Ave, A te eTaluM lA goviMdajI, eka vAra gokula Ave. nAka paramANe nathaDI ja lAvo, zabhaMtI TIlaDI laI A goviMdajI, eka vAra gokula Ave. eka vAra gokula A geviMdajI, eka vAra gokula Ave. vAMke aMboDe zrIkRSNajI ne, mane sAmA maLiyA kAna re, mana mArAM herI lIdhAM. kRSNa gAte enI gAvaDI ne, rAdhAjI gote ene hAra re, mana mArAM herI lIdhAM. kRSNane utArA eraDA ne, rANuM rAdhAjIne meDInA mola re, mana mArAM herI lIdhAM. vAMke aMboDe zrInAthajI ne, mane sAmA maLiyA kAna re, mana mArAM herI lIdhAM. kRSNa gote enI gAvaDI ne, rAdhAjI gAte ene hAra re, mana mArAM herI lIdhAM. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 [ lokasAhityamALA maNake-6 kacchane dAtaNa dADamI ne, rANI rAdhAjIne kaNerAnI kAMkhya re, mana mArAM herI lIdhAM. vAMke aMboDe zrInAthajI ne, mane sAmA maLiyA kAna re, mana mArAM herI lIdhAM. kRSNa gote enI gAvaDI ne, rAdhAjI gote ene hAra re, mana mArAM herI lIdhAM. kuSNane nAvaNa kUDiyAM ne, rANI rAdhAjIne nadInAM nIra re, mana mArAM herI lIdhAM. vAMke aMDe zrInAthajI ne, mane sAmA maLiyA kAna re, mana mArAM herI lIdhAM. kRSNa te enI gAvaDI ne, rAdhAjI te ene hAra re, mana mArAM herI lIdhAM. kRSNane bhajana lApasI ne, rANI rAdhAjIne kaDhiyela dUdha re, | mana mArAM herI lIdhAM. vAMke aMDe zrInAthajI ne, mane sAmA maLiyA kAna re, mana mArAM harI lIdhAM. kuSNu te enI gAvaDI ne, rAdhAjI gAte ene hAra re, mana mArAM herI lIdhAM. kaNune piADhaNa DholiyA re, rAdhAjIne hIMDoLAkhATa re, mana mArAM herI lIdhAM. rAta aMdhArI ne vAdaLI kALI, vAdaLIne chAMye mArI AMkha pharI, jyAM re jouM tyAM kAnagepI pharI. Teka. utArA eraDA melI karI, meDInA mola huM te daIne pharI, kulanI bepI kAnane varI. rAta Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharaDAnAM lokagIta ] (35 dAtaNa dADamI melI karI, kaNerAnI kAMkhya huM te daIne pharI, gokulanI gADI kAnane varI. rAtao nAvaNa kuMDiyAM melI karI, nadiyuMnAM nIra huM to daIne pharI, gokulanI gepI kAnane varI. rAtao bhojana lApasI melI karI, kaDhiyelAM dUdha huM to daIne pharI, kulanI gepI kAnane varI. rAtamukhavAsa elacI melI karI, pAna sepArI huM to daIne pharI, gokulanI gepI kAnane varI. rAta, 38 kAna, senA daliyo re, rUpalAnI geDI, kAna, amArI zerIyuM re, ramavA Avo mA. kAna, Avo te Avajo re, vaDhaDa karajo mA. mAre sasare dhutArA re, meNalAM bole che, ame nAnAM vavAru re, lAjI marIyeM re. kAna, senA daliyo re, rUpalAnI geDI, kAna, amArI zerIyuM re, ramavA Avaje mA. kAna, A to Avaje re, vaDhaveDa karaje mA. mArA jeTha dhutArA re, meNalAM bole che, ame nAnAM vavAru re, lAjI marIye re. kAna, senA daDUliye re, rUpalAnI geDI, kAna, amArI zerIyuM re, ramavA Avaje mA, kAna, A te Avajo re, vaDhaveDa karo mA. mArA derajI dhutArA re, meNalAM bAle che, ame nAnAM vavAru re, lAjI marIyeM re. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNake-6 kAna, sonA daDUliyo re, rUpalAnI geDI, kAna, amArI zerIyuM re, ramavA Avaje mA. kAna, A to Avaje re, vaDhaveDa karajo mA. mArA para dhutArA re, meNalAM bole che. ame nAnAM vavAru re, lAjI marIyeM re. - 39 saiyara morI re, cAMdAne pachavADe sUraja ghagi re lola, saiyara morI re, manaDAne moraliyo mujathI cheTo riyo re lola. saiyara morI re, utArA karuM ne hari mane sAMbhare re lola. saiyara morI re, vATalaDI jotI ke hari Ave AMgaNe re lola. saiyara merI re, cAMdAne pachavADe sUraja Ugiye re lola. saiyara morI re, manaDAne meli mujathI cheTo riyo re lola. saiyara morI re, dAtaNiyAM karuM ne hari mane sAMbhare re lola. saiyara morI re, vATalaDI jetI ke hari Ave AMgaNe re lola. saiyara morI re, cAMdAne pachavADe sUraja Ugiyo re lola. siyara morI re, manaDAne moraliyo mujathI cheTo riyo re lola. saiyara morI re, nAvaNiyA karuM ne hari mane sAMbhare re lola, saiyara merI re, vATalaDI jatI ke hari Ave AMgaNe re lola. saiyara morI re, cAMdAne pachavADe sUraja Ugiyo re lola. saiyara merI re, manaDAne moraliyo mujathI cheTo riyo re lola. saiyara morI re, bhejaniyAM karuM ne hari mane sAMbhare re lola. saiyara morI re, vATalaDI jatI ke, hari Ave AMgaNe re lola. 40 vAle aMtara kUvAmAM utAryA, vAle varata vADhIne mAthe chIpa DhALI; ne garabe ramazuM giradhArI. Teka. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 baraDa nAM lokagIta ] vAlA rayo te ne utArA eraDA, vAlA, cAle te meDiyuMnA mola vArI; ne garabe ramaNuM giradhArI. vAle vAlA, rayo te ne dAtaNa dADamI, tame cAle te kaNerAnI kAMkhya vArI; ne garabe ramazuM giradhArI. vAle vAlA, zyo te ne nAvaNa kUDiyAM, tame cAle to nadiyuMnAM nIra vArI; ne garabe ramazuM giradhArI. vAle vAlA, te ne bhojana lApasI, tame cAlo to kaDhiyela dUdha vArI; ne garabe ramazuM giradhArI. vAle sAhelI mArI re, gokuLa gAmane goMdare, mAre vAlo vagADe veNu, alabelo chelachabIlo kAnuDo. sAhelI merI re, utArA dezuM eAraDA, ane dezuM meDInA mola, alabelo chelachabIle kAnuDe. sAhelI morI re, gokuLa gAmane gaMdare, mAre vAle vagADe veNu, alabele chelachabIle kAnuDe. sAhelI mArI re, dAtaNa dezuM dADamI, ane dezuM kaNerAnI kAMkhya, alabelo chelachabIlo kAnuDo. sAhelI merI re, gokuLa gAmane gaMdare, mAre vAle vagADe veNu, alabele chelachabIlo kAnuDo. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 | [ lokasAhityamALA maNako-6 sAhelI mArI re, nAvaNa dezuM dUDiyAM, ane dezuM nadiyuMnAM nIra, alabelo chelachabIlo kAnuDe. sAhelI mArI re, gokuLa gAmane gaMdare, mAro vAlo vagADe veNa, alabelo chelachabIlo kAnuDe. sAhelI merI re, bhajana dezuM lApasI, ane dezuM devariyo kaMsAra, alabelo chelachabIlo kAnuDe. kAnajI caDyo kadamane jhADave re, kAnajI, utArA karatA jAva; vrajanA vAlAne vinatI re. utArA nahi karI sarI suMdarI re, karazuM mAnetIne mola, vrajanA vAlAne vinatI re. kAnajI caDayo kadamane jhADave re, kAnajI, dAtaNa karatA jAva, vrajanA vAlAne vinatI re. dAtaNa nahIM karIye sarI suMdarI re, karazuM mAnetIne mela, vrajanA vAlAne vinatI re. kAnajI caDayo kadamane jhADave re, kAnajI, nAvaNa karatA jAva, vrajanA vAlAne vinatI re. nAvaNa nahIM karIyeM sarI suMdarI re, karazuM mAnetIne mala; vrajanA vAlAne vinatI re. kAnajI caDyo kadamane jhADave re, kAnajI, bhajana karatA jAva, vrajanA vAlAne vinatI re. bhojana nahIM karIyeM sarI suMdarI re, karazuM mAnatI ne mela, vrajanA ne vinatI re. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baraDAnAM lokagIto ] 43 hAM re nAgara Ume maNiyArAne hATa che, hAM re nAgara cUDalo sarAve nAgara khaMta je, nAgara nAgarANuM dhutArI re, khele bAMbhaNiyArI re, leze cUDalo utArI re, khele bAMbhaNiyArI re. hAM re nAgara UbhuM karbIne hATa je, hAM re nAgara cUMdaDI sarA nAgara khaMta jo; nAgara nAgarANI dhutArI re, mele khAMbhaNiyArI re, leze cUMdaDI utArI re, khele bAMbhaNiyArI re. hAM re nAgara brabhe sonIDAne hATa je, hAM re nAgara jhUmaNAM sarAve nAgara khaMta je nAgara nAgarANI dhutArI re, khele bAMbhaNiyArI re, leze jhUmaNuM utArI re, khele bAMbhaNiyArI re. rAja kerI gAdI, prabhu kRSNa kerI gAdI, zyAmasuMdara paraNavA hAlyA, rAja kerI gAdIpaga kerAM kaDalAM, mehana laI gayA che mAgI, meM jANyuM ke pAchAM deze, mAgatAM huM lAjI. rAja kerI gAdI, prabhu kRSNa kerI gAdI, zyAmasuMdara paraNavA hAlyA, rAja karI gAdI. hAtha kare cUDalo, mohana laI gayA che mAgI, meM joyuM ke pAche deze, mAgatAM huM lAjI. rAja kerI gAdI, prabhu kRSNa kerI gAdI, zyAmasuMdara paraNavA hAyA, rAja kerI gAdI 1 cAlyA. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [[ lokasAhityamALA maNako-6 Doka keruM jhUmaNuM, mohana laI gayA che mAgI, meM joyuM ke pAchuM deze, mAgatAM huM lAjI. rAja kerI gAdI, prabhu kRSNa kerI gAdI, zyAmasuMdara paraNavA hAlyA, rAja kerI gAdI. nAka kerI nathaDI, mohana laI gayA che mAgI, meM joyuM ke pAchI deze, mAgatAM huM lAjI. rAja kerI gAdI, prabhu kRSNa kerI gAdI, zyAmasuMdara paraNavA cAlyA, rAja kerI gAdI. lalATa karI TIlaDI, mehana laI gayA che mAgI, meM joyuM ke pAchI deze, mAgatAM huM lAjI. 45 nahIM jAuM re jamanA jala bharavA, kAnuDe Ubhe mArAM mana haravA, nahIM jAuM re jamanA jala bharavA. mane zIdane reke cho mArA alabelA ? tamane utArA dezuM sau palAM, nahIM jAuM re jamanA jala bharavA. kAnuDe Ubhe mArAM mana haravA, nahIM jAuM re jamanA jala bharavA. mane zIdane reke che mArA alabelA ? tamane dAtaNa dezuM sau pelAM, nahIM jAuM re jamanA jala bharavA. kAnuDo meM mArAM mana haravA, nahIM jAuM re jamanA jala bharavA. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maraDAnAM lokagIto ] mane zIdane roke che mArA alabelA ? tamane nAvaNiyAM dezuM sau pelAM, nahIM jAuM re jamanA jala bharavA. kAnuDo Ubhe mArAM mana haravA, nahIM jAuM re jamanA jala bharavA. mane zIdane roke che. mArA alabelA ? tamane bhojaniyAM dezuM sau palAM, nahIM jAuM re jamanA jala bharavA. kAnuDo Ubhe mArAM mana haravA, nahIM jAuM re jamanA jala bharavA. kAM tame UbhA mArAja ? gAvaDI devAne vAra thAya che; vAra thAya che, ne mArAM manaDAM akaLAya che, vAcharaDAM vaLakhAya che. kAM tame UbhA mArAja ? gAvaDI devAne vAra thAya che. nejaNa jemeM te prabhu ne paDayAM che, bogharaDAM vIrAya kAM tame UbhA mA'rAja ? gADI devAne vAra thAya che. sAsu-sasarAjI amane khIjAze, darazananI veLA jAya che, kAM tame UbhA mA'rAja ? gAvaDI devAne vAra thAya che. jeTha-jeThANI amane khIjAze, rAInuM moDuM thAya che; kAM tame UbhA mArAja ? gAvaDI devAne vAra thAya che. vAra thAya che, ne mArA manaDAM akaLAya che; kAM tame UbhA mArAja ? gAvaDI devAne vAra thAya che. ri-derANI amane khIjAze, bajAra jAvAnI vAra thAya che, kAM tame UbhA mArAja ? gAvaDI devAne vAra thAya che. 1. valakhe che. 2. gAya dohatI vakhate pAchalA be paga bAMdhavA mATenuM deraDuM. 3. bAgharaNa 4. vIchaLavuM-devuM. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 [ kasAhityamALA maNake-6 vAra thAya che, ne mArAM manaDAM akaLAya che, kAM tame UbhA mArAja ? gAvaDI devAne vAra thAya che. UMcA oraDA caNAva, UMcA oraDA caNAva; jhAriyAM melyAM che jhIlatAM re. rAdhA ramavAne Ava, rAdhA ramavAne Ava; sAva sonAnAM saMgaThAM re. DhALyA senAnA bAjoTha, DhALyA 25lA bAjoTha, pAsA DhAyA che jhIlatA re. ramIye AjunI rAta, ramIye kAlunI rAta; pachI jAvuM darabAramAM re. teDI jAze dIvAna, teDI jAze darabAra, pachI malumAM ekalAM re. kAna, eTalI sAhelI, kAna sarakhI sAhelI, kA'na amane kema oLakhyAM re ? jANe Dolarana phUla, jANe caMpAne cheDa; jANe maracarakepa kevaDo re. kAna, eTalI sAhelI, kAna sarakhI sAhelI; kA'na amane kema oLakhyAM re ? jANye tAMbAnI helya, jANe tAMbAnI helya, jANe jhabUke vIjaLI re. 1, jALiyAM 2. AjanI 3. kAlanI 4. mahelamAM 5. serama Ave. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baraDAnAM lokagIto ] 43 48 dhenu cArIne gAviMda ghera AvyA, enAM vAraNAM lauM vArI vArI, re naMdanA nAnaDiyA, khamA, kAna ! khUlaDI kyAM re visArI ? kaMku khetI ne cokhe vadhAvuM, abIla gulAla UDe jAjA re, naMdanA nAnaDiyA, khamA, kAna, khUlaDI kyAM re visArI ? khamAM mArA naMdanA nAnaDiyA re; khamA mArA mananA mehanajI re, khamAM mArA tanane trikamajI re; khamA, kAna ! bUlaDI kyAM re visArI ? utArA eraDA dauM bhalI bhAMye, hi DerA khATe mulAvuM bahu jAja re, naMdanA nAnaDiyA, khamA, kAna! bUlaDI kyAM re visArI ?, khamAM mArA mananA mehanajI re, khamAM mArA tananA trikamajI re, khamA, kAna ! mUlaDI kyAM re visArI ? bhAjana karAvuM kAna, bhalI bhAtye; dUdha sAkara pivarAvuM bahu jAjo re, naMdanA nAnaDiyA, khamA, kAna ! khUlaDI kyAM re visArI ? aThAvIza hajAra RSinuM rudana mehyuM che kuMbha mejAra, dhanuSya nahIM bhAMge. senAnuM sAMtI ne rUpAnA baLada, janaka sAMtIDAM kheDe dhanuSya nahIM bhAMge. 1. jhAjhAM 2. hIMDoLA. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 [ lokasAhityamALA maNako-6 rAjA janakanI kuMvarI kuMvArAM, hajI che bALa kuMvArAM dhanuSya nahIM bhAMge. deze te dezamAM patra ja lakhiyA, parathama me laMkA zera; dhanuSya nahIM bhAMge. deze te dezanA rAjA teDAvyA, teDAvyA rAya bhUpa bhArI; dhanuSya nahIM lAge. adhAra nagarIthI bALaka be AvyA, UtaryA che phUlavADI, dhanuSya nahIM bhAMge. hAkala mArIne rAvaNa zakyo, TacalI AMgaLiyuM picANI dhanuSya nahIM bhAMge. bIjI hAkale rAmacaMdra UThayA, TacalI AMgaLI aDADI, gayuM bhAMgI. parathama kaTaka gayo pAtALamAM, zeSanAgane jANa kIdhI; dhanuSya gayuM bhAMgI. bIjo kaTake gaye adhyA, kauzalyAne jANa dIdhI; dhanuSya gayuM bhAMgI. trIjo kaTake gaye laMkAmAM, duSTa rAvaNane jANa devA dhanuSya gayuM bhAMgI. harakhe paraNI rAma sItAnI joDI, paraNIne ghera AvyA; dhanuSya gayuM bhAMgI. TO dhanya dhanya bIlI tamArAM pAna caDe mAvane re lola. Aja mAre surata zera melANa cUDalA eravA re lola. 1. deza-dezAvaramAM 2. adhyA 3. kacarAI, caMpAI. 4. javuM che 5. kharIdavA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baraDAnAM lokagIte ] cUDalAnI era be be joDa, ke jhaghaDA lAgaze re lola. jhaghaDA hiMdavANInA jhaghaDA, ke pUrA nahIM paDe re lola, dhanya dhanya bIlI tamArAM pAna, caDe mAdevane re lola. Aja mAre cittaLa zera melANa, ke cUMdaDI eravI re lola, cUMdaDInI era be be joDa, ke jhaghaDA lAgaze re lola. jhaghaDA hiMdavANInA jhaghaDA, ke pUrA nahIM paDe re lela. dhanya dhanya bIlI tamArAM pAna, caDe mAdevane re lola. Aja mAre amadAvAda melANu, ke TIlaDI eravI re lola, TIlaDInI eArajo be be joDa, ke jhaghaDA lAgaze re lola. jhaghaDA hiMdavANanA jhaghaDA, ke pUrA nahIM paDe re lola. dhanya dhanya bIlI tamArAM pAna, caDe mAdevane re lela. Aja mAre nagara zera melANa, ke nathaDI eravI re lola, nathaDInI era be be joDa, ke jhaghaDA lAgaze re lola. jhagaDA hiMdavANInA jhagaDA, ke pUra nahI paDe re lola. dhanya dhanya bIlI tamArAM pAna caDe mAdevane re lola. Aja mAre jUnAgaDha melANuM, ke jhAMjharIra eravI re lola, jhAMjharInI erajo be be joDa, ke jhaghaDA lAgaze re lola. jhaghaDA hiMdavANInA jhaghaDA, ke pUrA nahIM paDe re lola. 51 AMbu jAbunI chAMya, zivajI bheLA, AMbu jAMbunI chAMya, tyAM re AsaniyAM tame vALA mArA nAthajI bhIlI rANunAM duHkha bhAMga. Asaniye UgyA DAbha zivajI bheLA, Asaniye UgyA DAbha; kAnamAM sugarI eka mALA nAkhyA mArA nAthajI, bhIlI rANInAM duHkha bhAMga. 1. jAmanagara 2. jhAMjhara 3. sudharIe. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNakokoNa che tamArI jAta suMdarI, rANI, koNa che tamArI jAta ? kIye dukhe re tame AviyAM, rANuM suMdarI ? bhIlI rANInAM duHkha bhAMgajo. bhIla che amArI jAta, zivajI bheLA, bhIla che amArI jAta, bhIlane vijoge vana sAMcaryA, mArA nAthajI, bhIlI rANInAM duHkha bhAMga. bhIlaDAne melo paDatA, rANI suMdarI, bhIlaDAne mele paDatA karI lyo zaMbhu kerI sevA rANI suMdarI; bhIlI rANInAM duHkha bhAMga. haLavuM haLavuM tame be zaMbhu bheLA, haLavuM haLavuM tame bolo, bhIla sAMbhaLaze te mAraze tamane mAra, mArA nAthajI; bhIlI rANInAM duHkha bhAMgajo. kevAM enAM che hathiyAra ? bhIlI rANI, kevAM enAM che hathiyAra? zuM zuM hathiyAre mane mAraze ? rANI suMdarI; bhIlI rASTranAM duHkha bhAMga. eka talavAra ne bIjAM tIra, zivajI bheLA, eka talavAra ne tIra; bhala bhala bhAle re tamane mAraze, mArA nAthajI; bhIlI rANunAM du:kha bhAMga. cakara caDAvuM becAra, suMdarI rANI, cakara caDAvuM becAra; trizULanI aNIe bhIlane mArazuM, rANI suMdarI, bhIlI rANInAM duHkha bhAMgajo. tamAre be be rANiyuM, bheLA zivajI, tamAre be be rANiyuM, emAM amane tame kyAM rAkhaze ke mArA nAthajI, bhIlI rANunAM duHkha bhAMga. * sarakhA maNako 5 me pR. 263 uparanuM gIta. 1 kaye. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - araDAnAM lokagIta ] pAravatIne piyara eravuM", rANI suMdarI, pAravatIne piyara meluM, gaMgA tamArI dAsI, rANI suMdarI, bhIlI rANInAM duHkha bhAMgaje. amArA kuLamAM evI rIte mAdevajI, amArA kuLamAM evI rIta; nara nAce ne nArI rIjhe, mArA nAthajI, bhIlI rANInAM duHkha bhAMga. hAthamAM bhabhUtInA geLA, zivajI bheLA, hAthamAM bhabhUtInA geLA, zivajI nAce ne bhIlaDI rAjI, mArA nAthajI, bhIlI rASTranAM du:kha bhAMgiyAM. para UMce ne TIMbe rAma kevaLiye macarake kevaLio macarake, ne ThamaThama vAge. UThe pAravatI rANI, utArA devarA utArA te dauM svAmI, nAcIne dekhADo. poM bAMdhyA ghUgharA ne hAthamAM lIdhI thArI, jaTA melI mokarI ne nAcyA re mAdevajI. UMce ne TIMbe rAma kevaLiyo macake, kevaLio macake ne Thama Thama vAge. UThe pAravatI rANI dAtaNiyAM devarA, dAtaNiyAM te dauM svAmI nAcIne dekhADe. page bAMdhyA ghUgharA ne hAthamAM lIdhI thArI, jaTA melI mekaLI ne nAcyA re mAdevajI. UMce ne TIMbe rAma kevaLiye macarake; kevaLiyo macake ne Thama Thama vAge. UThe ne pAravatI rANI, nAvaNiyAM devarAvo. nAvaNiyAM te dauM svAmI, nAcIne dekhADe. 1 vaLAvuM. 2. maheke 3. thALI 2. mokaLI. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNako-6 page bAMdhyA ghUgharA ne hAthamAM lIdhI thArI; jaTA melI mokarI ne nAcyA re mAdevajI, UMce ne TIMbe rAma kevaLiye macarake; kevaLiye macarake ne Thama Thama vAge. UThe pAravatI rANI, bhajaniyAM devarA; bhajaniyAM te dauM svAmI, nAcIne dekhADe. page bAMdhyA ghUgharA ne hAthamAM lIdhI thArI; jaTA melI mekarI ne nAgyA re mAdevajI. UMce ne TIMbe rAma kevaLiyo macarake; kevaLio macarake ne Thama Thama vAge. UThe pAravatI rANI, poDhaNiyAM devarA. piDhaNiyAM te dau svAmI, nAcIne dekhADo. poM bAMdhyA ghUgharA ne hAthamAM lIdhI thArI; jaTA melI makarI ne nAcyA re mAdevajI. 53 satI pAravatI zaMkarane vInave, cAlo deva piyarIye jAye; pitAne ghere jagana che. nathI kAgariyAM, nathI kaMkotarI, vagara teDayAM nava jAyeM; pitAne ghere jagana che. Teka0 dAdA ghera jAzuM ne phaIbAne maLazuM, phaIbAnAM tyAM che rAja; pitAne ghere jagana che. satI pAravatI, kAkA ghera jAzuM, ne kAkIne maLazuM, tyAM che kAkIjInAM rAja; pitAne ghere jagana che. satI pAravatI, mAmA ghera jANuM, ne mAmIne maLazuM, tyAM che mAmIbAnAM rAja; pitAne ghere jagana che. satI pAravatI, Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gharaDAnAM DhAkagIte! ] vIrA ghera jAzuM, ne bhAbhIne maLazuM, tyAM che bhAbhIjInAM rAja; pitAne ghere jagana che. satI pAravatI0 54 zivanA maMdiriyAmAM kANu rame ?, rame pAravatIne kaeNza, rAya jAdavA, zivanA maMdiriyAmAM kANu rame ?? rANI pAravatIne uttArA eraDA jI re, ziva zaMbhune meDInA meAla, rAya jAdavA, zivanA madiriyAmAM krANu rame ? zivanAma diriyAmAM kANu rame ? rame pAravatIne katha, rAya jAdavA, zivanA mA~diriyAmAM kANu rame re? rANI pAravatIne dAtaNu dADamI jI re, ziva zatrune gherI kAMkhya, rAya jAdavA, zivanA maMdiriyAmAM kANu rame re ? zivanA maMdiriyAmAM kANu rame re ? rame pAravatInA kaMtha, rAya jAdavA, zivanA maMdiriyAmAM kANu rame re ? rANI pAravatIne nAvaNphUDiyAM re, ziva zatrune nadInAM nIra, rAya jAdavA, zivanA kririyAmAM kANu rame re? zivanA maMdiriyAmAM kANu rame re ? rame pAravatInA kaMtha, rAya jAdavA, zivanA kririyAmAM kANuM rame 2 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNake - rANuM pAravatIne bhejana lApasI jI re, ( ziva zaMbhune kaDhiyelAM dUdha, rAya jAdavA, zivanA maMdiriyAmAM koNa rame re ? zivanA maMdiriyAmAM koNa rame re ? rame pAravatIne kaMtha, rAya jAdavA, zivanA maMdiriyAmAM koNa rame re ? rANa pAravatIne piDhaNa DhAliyA jI re, ziva zaMbhune hIMDoLAkhATa, rAya jAdavA, zivanA maMdiriyAmAM koNa rame re ? 55 bIlanAtha beThA che baraDA DuMgaramAM, bhoLAnAtha beThA che baraDA DuMgaramAM. bIlezvara gAma che baraDA DuMgaramAM, tyAM che rUDAM zakaranAM dhAma re, bIlanAtha beThA che baraDA DuMgaramAM. baraDA DuMgaramAM gAvALiyA boLA, dhIMgI enI besuM ne gAya re, bIlanAtha beThA che baraDA DuMgaramAM. baraDA DuMgaramAM dUjhANAM beLAM, dUdha enAM doNe na samAya re, bIlanAtha beThA che baraDA DuMgaramAM. baraDA DuMgaramAM pANIDAM boLAM, khaLakhaLatI bIlagaMgA mAya re; bIlanAtha beThA che baraDA DuMgaramAM. 1, puSkaLa, 2. mAtA, Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharaDAnAM lokagIta ] AMbu jAbu ne TIMbarunAM jhADa che, UbhI che lIlI vanarAya re; bIlanAtha beThA che baraDA DuMgaramAM. pAravatI pUche nAtha hAlo kailAsamAM, toye bheLa na bharamAya re; bIlanAtha beThA che baraDA DuMgaramAM. bhoLAnAtha beThA che baraDA DuMgaramAM. phUlanI vADI re chattara chAyA che, nyAM piDhayA che zrIbhagavAna; hajI vara nAnA che. utArA eraDA re kAnane dIdhA che, meDI kerA mola hajI vara nAnA che. phUlanI vADI re chattara chAyA che, nyAM poDhayA che zrIbhagavAna; hajI vara nAnA che. dAtaNa dADamI re kAnane dIdhAM che, kaNerAnI kAMkhya; hajI vara nAnA che. phUlanI vADI re chattara chAyA che, nyAM poDhayA che zrIbhagavAna, hajI vara nAnA che. nAvaNa dUDiyAM re kAnane dIdhAM che, | nadIyuM kerAM nIra; hajI vara nAnA che. phUlanI vADI re chattara chAyA che, nyAM poDhayA che zrIbhagavAna hajI vara nAnA che. bhojana lApasI re kAnane dIdhAM che, ghevariyo kaMsAra, hajI vara nAnA che. 1. zaMkara 2. chetarAya. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sara [ akasAhityamALA maNukA--d 57 vADImAM maravA me... vAvyA, naNuMda khAIjI re, UgyA gulAkhI kheDa, maravA meM vAvyA, naNuMda khAIjI re. utArA dezuM eraDA naMdeM khAIjI re, dezuM meDInA meAla, maravA me vAvyA, naNuM khAIjI re. vADImAM maravA meM vAvyA, naNunlR khAIjI re, UgyeA gulAkhInA cheADa, maravA me. vAvyA, naNuMndva khAIjI re. dAtaNu dezuM dADamI, naNugnu khAIjI re, dezuM kaNerAnI kAMkhya, maravA meM vAvyA, naNaMda khAIjI re. vADImAM marave| meM vAvyA, naNaMda khAIjI re, UgyA gulAbI cheADa, maravA me' vAvyA, naNaMdru khAIjI re. nAvaNuM dezuM phUDiyAM, naMda khAIjI re, dezuM nadInAM nIra, maravA meM vAvyA, naNuMdaeN khAIjI re. vADImAM maravA meM vAvyA, naNuMda khAIjI re, UgyA gulAkhI che|Da, maravA me. vAvyA, naNuMda khAIjI re. bhAjana dezuM lApasI, naMda khAIjI re, dezuM kaDhiyelAM dUdha, marA meM vAvyA, naNaMda khAIjI re. 58 sudharI beThI'tI bAjarAne Dave, cArA karatI'tI jhIlaDAnI kAramAra,2 pANI pItI'tI bhamara taLAvamAM, kAMThe mesIne takhalAM vagADatI. takhalAvALA hAryAM re, hana geArI vI'chiyA. 1, DamarA 2, AjubAju 3. hAM hAM. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baraDAnAM lokagIta ] sugharI beThI tI bAjarAne choDa, cAra karatItI jhIlaDAnI kAramAra, pANI pItI'tI bhamara taLAvamAM, kAMThe besIne jhAMjha vagADatI. jhAMjhavALA hAryo re, hana gArI vIMchiye. sugharI beThI'tI bAjarAne cheDa, cA karatI'tI jhIlaDAnI kAramAra, pANI pItI'tI bhamara taLAvamAM, kAMThe besIne pAvA vagADatI, pAvAvALo hAryo re, hana gerI vIMchiye. 59 kaDavAM karIne enI, kAgariyAM lakho kAgara lakho te bahu sArAM, sAhelI mane nathI jAvA deto garAsiya. mArA piyaranAM benI, kaDalAM maMgAvajo, kAMkhiyuM pirIne mana vAruM, sAhelI, mane nathI jAvA deto garAsiye. kaDavAM karIne benI, kAgariyAM lakhaje, kAgara lakhe te bahu sArAM, sAhelI mane nathI jAvA deto garAsiya. mArA piyaranA benI cUDalA magAvajo, baMgaDI parIne mana vAruM, sAhelI, mane nathI jAvA detA garAsiya. 1, vALa. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNake-6 kaDavAM karIne benI, kAgariyAM lakhaje, kAgara lakho to bahu sArAM, sAhelI, mane nathI jAvA deto garAsiye. mArA piyaranAM benI, sUmaNAM magAvaje, kAMThalI parIne mana vAruM, sAhelI, mane nathI jAvA deto garAsi. kaDavAM karIne benI, kAgariyAM lakhaje; kAgara lakho te bahu sArAM, sAhelI, mane nathI jAvA deto garAsiye. mArA piyaranI nathaDI magAvajo, TIlaDI caDIne mana vAruM, sAhelI, mane nathI jAvA dete garAsiye. jI bApunI DelImeM rUDA dAyarA re lola, dAyare rUDA kasbA levAya re, kasbA levAya re, jI bApunI DelImeM rUDA dAyarA re lola, jI bApunI meDImeM dIvA zaga baLe re lola; jI bApune oraDe ajavAsa re, eAraDe ajavAsa re, jI bApunI DelImeM rUDA dAyarA re lola. dAlabhAnA kuMvara peDhayA pAraNe re lola; benIbA kuMvarI hAlaraDAM gAya re, hAlaraDAM gAya re, jI bApunI DelImeM rUDA dAyarA re lola, jI bApunI kuMvarI cAlyAM sAsare re lola; dolubhA vIrA vaLAvavA jAya re, vaLAvavA jAya re, jI bApunI DelImeM rUDA dAyarA re lola, Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baraDAnAM lokagIto ] jI bApu dAyajA dIdhA che ghaNA re lola; dolubhAyeM dIdhAM sAcAM cIra re, dIdhAM sAcAM cIra re jI bApunI DelImeM rUDA dAyarA re lola, jI bApunA nAmanA rUDA rAsaDA re lola gAmanI nArIyuM harameM harakheM gAya re, harameM harakheM gAya re, jI bApunI DelImeM rUDA dAyarA re lola. daLa DuMgarathI haLI UtarI re, UtarI che kaI ribaMdarane coka re; jI hai, jAge te hoLI ramaje che. porabaMdaranA cokamAM jAjA' geriyAra re, vacale gALo mAro vIra re; jI he, jAgo to hoLI ramo re. daLave DuMgarathI haLI UtarI re, UtarI che kAMI aDavANAne coka re, jI hai, jAge te hoLI ramajo re. aDavANAnA cekamAM jAjA geriyA re, vacalo DholIDA bhAbhIne vIra re, jI he, jAge te heLI ramaje che. daLave DuMgarathI haLI UtarI re, UtarI che kAMI piribaMdarane ceka re, jI he, jAge te hoLI ramo re. ribaMdaranA cekamAM jAjI saiyaruM re, vacalI cUMdaDiyArI mArI bena re, jI hA, jAge te hoLI ramaje . 1. jhAjhA 2. gherayA. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suda [ akasAhityamALA macchukA-6 daLave DuMgarathI DhALI UtarI re, UtarI che kAMI aDavANAne ceka 2; jI hA, jAmA tA DhALI ramo re. aDavANAnA cekamAM jAjI saiyaru. 2e, vacalI dAtaNiyArI bhAbhInI bena re; jI hA, jAge! teA DhALI ramajo re. kara kUvAne kAMThaDe kevA mevAriyA, vAtu. teA be bhara thAya, hA re geAvAriyA! paga kerAM kaDalAM khATAM meAvAriyA, e tA mane pharIne ghaDAvya, DhA re mevAriyA ! kUvAne kAMThaDe kevaDA meAvAriyA, vADhuM teA be bhara thAya, DhA 2e geAvAriyA ! hAtha kerA cUDalA kheATA geAvAriyA, e tA mane pharIne ghaDAvya, DhA re gAvAriyA ! kUvAne kAMThaDe vaDA gAvAriyA, vAtuM te! be bhara thAya, DhA 2 geAvAriyA ! DhAka kerAM jhUmaNAM khATAM geAvAriyA, e te! mane pharIne ghaDAvya, hai| re geAvAriyA ! kUvAne kAMThaDe kevaDA mevAriyA, vADhuM tA be bhara thAya, hai| raeN meAvAriyA! nAka kerI nathaDI khATI geAvAriyA, e tA mane pharIne ghaDAvya, DhA re geAvAriyA ! . sarAyAM. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baraDAnAM lokagIta ] kUvAne kAMThaDe kevaDo gavAriyA, vAddha to be bhara thAya, he re govAriyA! lalATanI TIlaDI moTI gavAriyA, e te mane pharIne ghaDAvya, he re gavAriyA! 63 mArI vADImAM maro, mAre dAda dIdhI gAya jo; gAya viyANI goMdare, ene keNa devAne jAya che ? gAya viyANuM meMdare, ene kAna devAne jAya che. kAna devAne jAya, ene deNe dUdha na mAya che, doNe dUdha na mAya, enAM ghI ghaDe DhaLAya jo. mArI vADImAM mare, mAre kAke dIdhI gAya je. gAya viyANI goMdare, ene keNa devAne jAya che ? gAya viyANuM gaMdare, ene kAna devAne jAya che. kAna devAne jAya, enAM deNe dUdha na mAya che; deNe dUdha na mAya, enAM ghI ghaDe DhaLAya che. mArI vADImAM maro, mAre mAme dIdhI gAya gAya viyANuM gaMdare, ene koNa devAne jAya ? gAya viyANI goMdare, ene kAna devAne jAya che. kAna devAne jAya, enAM deNe dUdha na mAya je deNe dUdha na mAya, enAM ghI ghaDe DhoLAya che. mArI vADImAM maro, mAre vIre dIdhI gAya je. gAya viyANI gaMdare, ene koNa davAne jAya che ? gAya viyANI goMdare, ene kAna devAne jAya che. kAna devAne jAya, enAM deNe dUdha na mAya jo. deNe dUdha na mAya, enAM ghI ghaDe DhoLAya je. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [[ lokasAhityamALA maNake-6 lIlA AMbA ne lIlI AMbalI, lIlI che kaMI baDIyuMnI nAta re, trikamajI bApu, vastI bApunuM kevuM mAnatI. baraDe bApujI kerAM besaNuM, AbhaparAmAM bApujInA vAsa re, trikamajI bApu, vastI bApunuM kevuM mAnatI. kheDayA baraDA ne khudhA DuMgarA, lIdhA che kaMI jogaMdaranA bhekha re, trikamajI bApu, - vastI bApunuM kevuM mAnatI. AbhaparethI bApu baliyA, na lejo koI dIkarIyuMnAM dANa re, trikamajI bApu, vastI bApunuM kevuM mAnatI. bApunAM veNa badhe ja pharI vaLyAM, melyAM melyAM dIkarIyuMnAM dANa re, trikamajI bApu, vastI bApunuM kevuM mAnatI. barDAi bApujI tamane pUjatA, mAge che kaMI Apo AzIrvAda re, trikamajI bApu, vastI bApunuM kevuM mAnatI. bApurve AziSa saune ApiyA, lIlA reje khaDIyuMnA deza re, trikamajI bApu, vastI bApunuM kevuM mAnatI. baraDe besIne bApuye tapa karyA, AvyAM che kaMI vaikuMThanAM vimAna re, trikamajI bApu, vastI bApunuM kevuM mAnatI. 1. baraDAI brAhmaNa 2. kahevuM 3. Asana 4. yogI-gI-gaMdara, Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharaDAnAM DhAkagItA ] 65 khaMdhAvA cheDAnAM. bhavezara TherAramAM. vaNajhArA re ! teAraNu vaNajhArA re ! paraNA vaNajhArA re ! jozIne mAryAM zA mATe ? vaNajhArA re! lagana na lAvyA e mATe, vaNajhArA re ! teAraNu kha dhAvA : iMDAnAM. vaNajhArA re ! paraNNA bhavezara TherAmAM. vaNajhArA re ! maNiyArAne mAryAM zA mATe? vaNujhArA re ! cUDaaA na lAvyA e mATe, # vaNujhArA 2 ! teAraNu khadhAvA cheDAnAM, vaNajhArA 2 ! paraNe| - bhavezara TherAmAM. vaNujhArA 2 | kasU khIne mAryo zA mATe ? vaNajhArA hai ! cUMdaDI na lAvyA e mATe. khadhAveA cheDAnAM, bhavezara TherAmAM mAryAM zA mATe ? vaNujhArA re ! teAraNu vaNajhArA re ! paraNe vaNujhArA re ! sAnIne vaNajArA 2 ! jhUmaNAM na lAvyA e mATe. 1. bhavezvara mahAdeva 2. deruM 3. kApaDanA vepArI. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM lokagIto saMpAdaka : zrI zaMkarabhAI bhemAbhAI taDavI rAdhAgarI [kRSNa-rAdhA, rAma-sItA, ziva-pArvatIne saMbodhIne gavAyelAM gItAmAM dAMpatyajIvana ja AlekhAyeluM che. jIvananI sadasadda rucio gavAI pitAnA mATe, paNa caDI gaI kRSNa-rAdhAnA nAme, rAma-sItAnA nAme. AvAM gItomAM vara-kanyAnI pasaMdagI, lagna, risAmaNA-manAmaNa, abalA, mAraphADa, rasamastI, vagere gavAyAM che. A gIta gujarAtamAM badhe pracalita che. bIjA prAdezika pATha karatAM A pATha vadhAre lAMbo che. A gIta "mA ! tuM pAvAnI paTarANI, bhavAnI mA kALakA re lola" e DhALe paNa gavAya che.] ADA re avaLA DuMgarA, vacamAM vATa, ke karazana cAre gAvaDI re lola. karazanajI cAre vanamAM gAya, ke vagADe rUDI vAMsaLI re lola, vAMsaLImAM sArA zabdo bola, ke rAdhAgorIne dale vasyAM re lola. rAdhAgArI bhAtaDiyAM laI cAlyAM, ke gaLatAM cUramAM re lola. . pAThAMtaraH karazanajI cAre vanamAM gAya, ke hAthamAM raMgata lAkaDI re lola. 2. , : vAMsaLImAM sArA zabdo bola, ke vAge rUDI vAMsaLI re lola. 3. , : vAMsaLInA zabdo kAne sAMjaLiyA, ke rAdhAgarIne dala vasyA re lola. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM lokagIta ] mAthe re mele gaLagaLo kaMsAra, ke khALe ghAlyAM cUramAM re lola. govALiyA dekhADa vananI vATa, ke vanamAM bhUlAM paDyAM re lola, rAdhAnerI avane kAMThe dhena, ke karazana cAre gAvaDI re lola. karazanajI ! kAM utAruM tArAM bhAta ? ke zuM nathI bolatA re lola ! AvAM rUDAM AsapAlavanAM jhADa, ke zuMye nathI sUjhatAM re lola ? rAdhAgArI ! avane kAMThe ghena, ke pAchI vALajo re lola. karazanajI ! tamArI cArela dhena, ke ama thakI nahi vaLe re lola. karazanajIne jhaTaka caDhIyela rIsa, ke jamatAM UThiyA re lola.4 karazanajIe bhAMgI kadamanI DALa, ke rAdhikAne mAravA re lola, soTIo mArIo so ne sATha, ke lohInI nake vahe re lola. 1. vana-vane-vanamAM. 2. pAThAMtaraH rAdhAgArI ! DuMgare caratelI gAya, ke gAya pAchI vALajo re lola. 3. ,, : prabhujI tamArI gAya, ke ama thakI nahi vaLe re lola. 4. , : prabhujIne jhaTaka caDhiyela rIsa, ke jamatAM UThiyA re lola 5. , : prabhujIe. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNake-6 mArI re mArI avaLAsavaLI TheTa,1 ke DAbA paganI mojaDI re lola. karazanajI ! mAravI eTalI mAra, ke oratA rahI jaze re lola, rAdhAgeArIne jhaTake caDhiyela rIsa, pAchAM vayAM re lola. rAdhArIe daDabaDa melI deTa, ke bhogaLa bhIDiyAM re lola. jhINA jharamara varasyA megha, ke jhabUke vIjaLI re lola, karazanajI gAyo cArI ghera AvyA, ke AMgaNa bhalA re lola. rAdhAgArI ughADajo re kamADa, ke mAthe bhInAM mariyAM re lola. mArAM sene jaDayAM kamADa, ke bhagaLa bhIDiyAM re lola. jA jA re mAnItIne mola, ke savAre vahelA Avaje re lola. karazanajIne jhaTaka caDhiyela rIsa, ke jhaTa pAchA vayA re lola. karazanajIe jhAlI davArakAMnI vATa, ke hAthamAM tuMbaDI re lola, AvI re rUDI veDiyA vaDanI chAMya, ke tAMbA beDAM jaLa bharyo re lola, Avyo kayA malakane sUba, ke beDAM vaTALiyAM re lola. 1. vela, 2. moLiyAM. 3. beDalAM. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM lokagIta ] karazanajI sutA vaDalA chAMya, ke niMdarA jagADiyAM re lola. joSI jo rUDA joSa, ke lagana kAre Avaze re lola. AyavA re AyavAM bAraza ne budhavAra, ke lagana gayAM vegaLAM re lola, joSI ! joje rUDA jela, ke yAme AvyuM jeTaDI re lola. AyavA re AvAM sAtamane zanivAra, ke lagana AvAM TUkaDAM re lola. sAga re kerI thAMbhalIo vaDhAve, ke mAMDavaDA racAvajo re lola, lIlA re pILA vAMsaDiyA vaDhA, ke mAMDavaDA chavarAvajo re lola AMbA re kerAM pAMDiyAM maMgAve, ke toraNa baMdhAvajo re lola, lIlA re pILA cokhaliyA pilA, ke cokhA caDe re lola. gaMgA re kerI geramaTI maMgAvo, ke corIo baMdhAvaje re lola. gujara gAmanAM gujariyAM maMgAvo, ke pharatAM melAvaje re lola. 1. kayAre. 2. pAThAMtara? ke ravajInA cokamAM re lola. A paMkti aMta sudhI gavAya che. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 [ lokasAhityamALA maNake-6 naDiyAda gAmanAM nADaliyAM maMgAve, ke pharatAM vIMTALajo re lola. paIzuM re paIzuM sItA ne zarIrAma, ke rAdhAne melyAM jhUlatAM re lola. lagAreka mAkhaNiyA sAru [ kAna-gepInA abolAnuM A gIta gujarAtanAM bIjAM prAdezika gIte karatAM vadhAre suMdara che. ] vAro re mAre abelA lIdhA re, lagAreka mAkhaNiyA sAru re. pittaLa loTA jale bharAvuM re, dAtaNa karaze zrIbhagavAna; Ajane vAse kuLa gAma : vAve re mAre abAlA lIdhA re, lagAreka mAkhaNiyA sAru re. tAMbA te phUlI jale bharAvuM re, nAvaNa karaze prIbhagavAna; Ajane vAse gekuLa gAmaH vAle re mAre abolA lIdhA re, lagAreka mAkhaNiyA sAru re. sonA te thALI bhejana bharAvuM re, bhojana jamaze zrIbhagavAna Aja vAse kuLa gAma1. nADAM, 2, bharakhA H AkhuM gIta. raDhIyALI rAta bhA. 3, gIta 18, pR. 39. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM lokagIta ] vAle re mAre abolA lIdhA re, lagAreka mAkhaNiyA sAru re, laviMga sepArI ne elacI maMgAvuM re, mukhavAsa karaze zrIbhagavAna Ajane vAse kuLa gAma. vAye re mAre abolA lIdhA re, lagAreka mAkhaNiyA sAru re. bAjaTha mAMcI hIre bharAvuM re, besaNu karaze zrIbhagavAna Ajane vAse gokuLa gAma. vArale re mAre abolA lIdhA re, lagAreka mAkhaNiyA sAru re. sAga sIsamanA DholiyA re, pADhaNuM piDhaze zrIbhagavAna; Ajane vAso bekuLa gAma. kALI-nAnI vALI." chArI, tuM te raMge ne rUpALI, kamarameM pAtaLI re lola, cherI, tArA vevaliyA jaLAyA, harinA cekameM re lola, cherI, tArA gaNeza bharAyA, harinA cekameM re lola. cherI, tArI pIThI caLAI, harinA cekame re lola. chArI, tArI varagherI maMgAvI, harinA cokameM re lola. cherI, tArI jAnaLIo teDAvI, harinA cokameM re lola. chArI, tAruM bAMbhaNiyuM teDAIvuM, harinA cokameM re lola. 1. vivAha 2. jeDAyA 3 gIta gAnArI 4 gera Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 [ DhAkasAhityamALA maNukA-6 cokame` re DhAla. cAkame re DhAla. ekame re Dhela. harinA harinA DherI, tArI gAramaTI maMgAvI, khANuM bheLuM khAMmaNiyuM khAlAIvuM, harinA DherI, tArA dhALa magaLa chaiArI, tane kALIne kANu chArA, tane gArAne kANu cheArA, tuM geArA-sAnAnA TALA, hiranA cherI, tuM kALI-sAnAnI vALI, harinA gavAyA, paNe ? harinA paiNuM ? harinA ceAkame... re leAla. ceAkame re DhAla, ceAkame re leAla, cAkame' re leAla. hA raMga rasiyA ! [ A garamA-gIta peAcabA gAmethI hAlanI sthitimAM hAtha lAgeluM che. e nasavADI tAlukA ane garuDezvara bhAgamAM taDavI ane bhIleAmAM gavAya che. A gIta apUrNa lAge che. ] liye| meM cItariyA, kArA mAhana mArA, hai| raMga rasiyA ! keMDA vALIne ghaDe. meM bhariyA, meAhana mArA, haiA raMga rasiyA ! pAghaDIe Damareza nAmeAsIe, meAhana mArA, hai| raMga rasiyA ! kAnajI parANalA+ sITI sIkhaDI rai, lIle! nAgaravelanA cheDa, kAnajI ! pareAlA re, amaghera1 dAtaNu sAratA jAva. dAtaNa nahi re sAru* re, vanamAM rAdhA jue vATa. * pAThAMtara : parabhujI pANalA re, ama ghera dAtaNa karatA jAva; dAtaNa nahi karuM' re, mAtA jazeAdA jue vATa, 1 amAre ghera. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM lokagIte ] lIlI lIMbaDI re, lIlo nAgaravelane chiDa, kAnajI! paNalA re, amaghera nAvaNa karatA jAva. nAvaNa nahi karuM re, vanamAM rAdhA jue vATa. lIlI lIMbaDI re, lIlo nAgaravelane cheDa, kAnajI! paroNalA re amaghera bhejana jamatA jAva. bhajana nahi karuM re, vanamAM rAdhA jue vATa. lIlI lIMbaDI re, lIlo nAgaravelane choDa, kAnajI! poNalA re, amaghera mukhavAsa karatA jAva. mukhavAsa nahi karuM re, vanamAM rAdhA jue vATa. prabhujI paNalA-1 parabhujI paraNulA re, ama ghera dAtaNa karatA jAva, dAtaNa nahi karuM re, vanamAM sItA jue vATa. sItA ekalAM re, jue rAma-lakhamaNanI vATa, parabhujI parelA re, ama ghera nAvaNa karatA jAva, nAvaNa nahi karuM re, vanamAM sItA jue vATa, sItA ekalAM re, jue rAma-lakhamaNanI vATa. parabhujI paroNalA re, ama ghera bhojana karatA jAva, bhojana nahi karuM re, vanamAM sItA jue vATa. sItA ekalAM re, jue rAmalakhamaNanI vATa. parabhujI paraNulA re, ama ghera mukhavAsa karatA jAva, mukhavAsa nahi karuM re, vanamAM sItA jue vATa. sItA ekalAM re, jue rAma-lakhamaNanI vATa. * DhALaH "lIlI lIMbaDI re.' Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNako-6 prabhujI paNalA-2 (A gItane DhALa jede che.) mArA vA'lA re prabhujI AyavA paroNalA, mArA vA'lA re sAMghA te mAMcIra hare bharI; mArA vA'lA re bAjaTha besaNa deza, mArA vA'lA re prabhujI AyA paraNalA. mArA vA'lA re pittaLa loTo jaLa bhare; mArA vAlA re dADama dAtaNa deza, mArA vA'lA re prabhujI AyavA paroNalA. mArA vA'lA re tAMbA te kuMDI jaLa bharI mArA vA'lA re dUdhaDe savaNa deza, | mArA vA'lA re prabhujI AyavA paNalA. mArA vA'lA re sonA te thALI bhojana bharI; mArA vA'lA re bhajana jamatA jAva, mArA vA'lA re prabhujI AyavA pareNulA. mArA vAlA re laviMga, sopArI, taja, elacI, mArA vA'lA re mukhavAsa karatA jAva, mArA vA'lA re prabhujI AyavA paraNelA. bhAIbaMdhanI heDa* ['lIlI lIMbaDI re lIlo nAgaravelane cheDa karatAM A gItane DhALa jude che. A gIta AmarelI derolI gAmanA garAsiyA lokomAM gavAya che. te tyAMnA mAnasiMhabhAI giradharabhAI paramAra pAsethI prApta thayuM che. ] 1. AvyA, 2. sAMgAmAMcI, 3, umeraNa, 4. daIza. * sarakhA : 2, 2. bhA. 1, gIta 65, 5. 101 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM lokagIta ] giradharalAlajI re, ama ghera besaNu besatA jAva. besaNu kema besIe gerI resaMghAte bhaIbaMdha TeLI. evaDI bhaIbaMdha zI bela ? besaNu bese ne ApaNe ghera ! giradharalAlajI re, ama ghera dAtaNa sAratA jAva. dAtaNa kema sArIe berI re ! saMghAte bhaIbaMdha TeLI. evaDI bhaIbaMdhanI zI khela ? dAtaNa sAre ne ApaNe ghera ! giradharalAlajI re, ama ghera nAvaNa karatA jAva. nAvaNa kema karIe gerI re ! saMghAte bhaIbaMdha ToLI. evaDI bhaIbaMdhanI zI bela ? nAvaNa kare ne ApaNe ghera ! giradharalAlajI re, ama ghera bhejana karatA jAva. bhojana kema karIe gorI re! saMghAte bhaIbaMdha ToLI. evaDI bhaIbaMdhanI zI bela ? bhajana kare ne ApaNe ghera ! lakhI rAkhelA lekha ! [ mastIkhora mAkhaNacora gepIvalabha kanaiyAnuM bAlajIvana ane caritra saMkSiptamAM varNavatuM A gIta picaMbAnA zrI trikamabhAI bApubhAI bhIla pAsethI prApta thayeluM che. kRSNane zeraDIne sAMThe chalatAM charI hAthe bese che. kanaiyAnI mAvaDI cItharAM levA doDe che. pAse UbhelI draupadI, cItharAM lAvatAM sudhI dhIraja na dharI zakI. tenuM haiyuM anakampAthI dhrUjI UThayuM. teNe potAne navalakha senaiyAnI kiMmatane navaraMgI hIrane cIra phADIne kaNane pArTI bAMdhyuM ! yogezvara kuNe te pATo ukelI tAMtaNa gaNI joyA: kauravasabhAmAM cIra kheMcAvAthI navastrA thatI draupadIne kuNe navaso navANuM cIra pUryAne prasaMga A gItamAM lokakavie vaNI lIdhe che. gItanA be bhAga paDe che. pAchalo bhAga kadAca kAI e racela hAya evI zaMkA jAya che.] Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNake-6 UMcI goviMdajInI pIpaLalI re, nIce sonIDAnAM hATa vahAlA, AvI beThA paradezI kAga vahAlA! sone jaDAvuM tArI cAMca laDI re, rUpale maDhAvuM tArI pAMkha vahAlA ! UDI gayA paradezI kAga vahAlA ! devakIe zarIkRSNa janamiyA re, janamiyA mAjhamarAta vahAlA ! gALIe gerasa pUra mArI mAtA ! mahIDAM valovavAnA koDa vahAlA ! mAmAM bolAve zarIkRSNare, phaI bolAve bhagavAna, vahAlA ! mA ! mane mAkhaNa Ala mArI mAtA ! mAkhaNa khAdhAnA ghaNA koDa vahAlA ! gaLIe AvIne zarIkRSNa UbhA, gALInA kakaDA vIsa, vahAlA! zeraDIe jAya bharapUra vahAlA ! zeralI sAMThe Ala mArI mAtA ! bhUkhyA haze bhagavAna, vahAlA ! zeralI sAMThe e cholatAM re, charI beThI harine hAtha vahAlA ! jasamatI te cItharAM lAve, pATe bAMdhavA harine hAtha vahAlA ! driaupadIe pAlava caryA, pATo bAMdhyo harine hAtha vahAlA ! trikame tenA tAMtaNA gayA, lakhI rAkhelA lekha vahAlA ! Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM lokagIta ] [2] hastinApuramAM hADa ja bakI, kauravapAMDava 2myA jugaTuM, vahAlA! prathama hAya hastinApura, bIje hAryA ne garathabhaMDAra, vahAlA! trIja te hAryA catura cUkAvI, cothe hAryA dropadI nAra, vahAlA ! pAMDa hAryA ne hiMmata melI, enI jagamAM thayelI jANa, vahAlA! duHzAsana te doDato re Avyo, Avyo draupadIne me'lara, vahAlA! kara jhAlIne coTalo jhAlI, lAvyo sabhAnI mAMya, vahAlA ! duHzAsane tenAM cIra re kheMcyAM, vinaMbhareka joyuM te vAra, vahAlA! bharI sabhAmAM parabhujIe AvI, paDacho dIdhe draupadI te nAra re, vahAlA! gAya zIkhe ne sAMbhaLe re, tene vaikuMTha hejo vAsa, vahAlA! 1 potAnI jAtane 2 mahela 3 vizvabhara 4 paraco * pAThAMtara: paraco dIdho te vAra vahAlA. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNako-6 valeNuM [ judA judA pradezomAM gavAtuM dAMpatyajIvananuM A gIta ADe mArge jatAM patine pAchA vaLavA samajAve che. ] sAta samadhara1nI vaiALI lo kIdhI re, meru kIdhA ravaiyA, he kAM'na! tame Avo valoNA tANavA. kALA te nAganAM netarAM kIdhAM re, phuphalInIka karI ghaloDI, he kAna, tame A valeNAM tANavA. eka pAu ghUme kALo ja kAna re, bIjI pA" rAdhA gorAM he kAna! tame A valoNu tANavA. haLavA haLavA 'lA ghUmerAM ghUmo re, mahI chalakAyAM mArAM; he kAna ! tame A valoNA tANavA. haLavA haLavA lA ghUmerAM dhUma re, cIra ciTakAyAM mArAM; he kAM'na! tame Avo valoNuM tANavA. mahIne valovI 'lA UbhelA rahejo re, makhaNa AluM khAvA he kAM"na ! tame A valoNuM tANavA. 1. samudra, 2. kahAna, 1. "tANavuM'-valovavuM. A zabdaprayoga lAkabAlImAM haju cAlu che. jema ke, haju to mAre tANavAnuM che. 4. eka jAtane kAbaracItare nAne sA5, 5. dhI DI-khIlI, 6. pAsa, 7. bhIMjAyAM-copaDa lAgavAthI bagaDyAM, cikaTAyAM. 8. mAkhaNa . ApuM. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM leAgIteA ] khATI-mALI te 'lA chAzanAM pInArAM hai, AvaDA gAmAnAM keNu AyavAM ? DhA kAM'na ! tame AvA valeANAM tANavA. zerelIra seDhA khAvA ja melI re, jAranA rADAnepa zuM khAva che ? DhA kAM'na ! tame AvA vaaANAM tANavA. liviMga sApArI khAvAM ja melI re, vaDanA DeTAne zuM khAva che ? DhA kAM'na! tame Ave valeANAM tANavA. AvI ja rUDI revA ja me'lI re, khAbaDe nA'vA zuM jAva che ? DhAmAM'na ! tame Ave vaaANAM tANavA. AvA ja rUDA DholiyA melI re, sAthare sUvA zuM jAva che| DhA kAM'na ! tame Ave! vaaANAM tANavA. hAra harArI vAcharaDI [gAkuLa gAmanI teAphAnI ane harAI gAvalaDInuM eka sarasa zabdacitra A gItamAM che. A gIta sImelanA rAThavA kALI zrI. vIMchiyAbhAI pAsethI prApta thayeluM che.] vAcharasI harArI10 haiA rAma, tArI vAcharasI harArI. je Ave te jALavIne Avajo re, mAraze zIMgaDInA gADhA, hA rAma, tArI vAcharasI harArI. 1. kANu, ra. zeraDInA, 3. sAMThA, 4. juvAra, 5. juvAranA sAMThA, 6. na`dA nadI, cha. khAbAciyuM, 8. zvAsanI athavA dAlanI pathArI. 9. vAcharaDI, 10, hareDI-harAI. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNako-6 je Ave te jALavIne Avajo re, bAMdhI che bevaDa nADI he rAma, tArI vAcharalI harArI. je Ave te jALavIne Avajo re, mAraze paganI pATu, he rAma, tArI vAcharaDI harArI. je Ave te jALavIne Avajo re, mAraze pUchaDAnI jhApaTa, he rAma, tArI vAcharalI harArI. vAcharalI harArI he rAma, tArI vAcharalI harArI. gokuLa gAmanuM Avaze govALiyuM re, ADI dharaze lAkaDI he rAma, tArI vAcharalI harArI. jaLa bharavA de [ kAnuDAnAM tophAna varNavate A garabo zrI. bAbubhAI nAnAbhAI taDavI, garaDA pAsethI prApta thayo che.] (DhALaH paDavAnI para prIta ghaTa maTa bhUlI re) DI keyArI madheka sAMkaDI, jaLa bharavA de. mAMya vase siMdUriyo nAga, pANI bharavA de. sarakhI saiyare pANI saMcarI, jaLa bharavA do. mArI naNadI nAnuM bALa, pANI bharavA do. sAva sonAnuM mAruM beDaluM, jaLa bharavA de. mArI rUpalAnI DhaNake, pANI bharavA de. pALe Ubho che kAnajI, jaLa bharavA de. ame sarakhI siyone sAtha, pANI bharavA de. 1. doraDuM. 2. nAno ku, 3. madhye-vacamAM, 4. uDhANI Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM DhagItA ] pAsa. bharI amane kAMkarI mArI, jaLa bharavA de. amane savaLI thaIne vAgI, pANI bharavA de. ghere sAsuDI bhAMDaze, jaLa bharavA de. mArI naNudI che nAradeg naThAra, pANI bharavA de. jeThajI mArA vAMdA, jaLa bharavA de. mArI jeThANI mArI joDa, pANI bharavA de. diyara mAre| lAyaLakA, 3 jaLa bharavA de. derANI nAnu bALa, pANI bharavA de. jaLa bharavA de. mATe kahuM chuM kAnajI, mAre paraNyAjI rasALa, pANI bharavA de. rasiyA sAthe vAda ! [ gAmaDAgAmamAM khetInA mukhya dhaMdhA ane pazupAlananA joDiyA dhaMdhA cAle che. peAtAnA gharanAM DhAra cArIne eka gArIne vahAlamA nadIe beThA che. DheDhAra kAMThe beThAM che. retImAM vahAlamA beThA che. tene nadInuM khaLakhaLa vahetuM nIra joI mastI jAge che. gAvALiyAonuM priya vAdha ghAMgharI te vagADe che. ghAMgharInA tAle tANe te nAcavA mAMDe che. geAvALanI priyatamA A joIne Anadita thAya che. sAtheAsAtha, pAte e AnaMda saDe mANI zakatI nathI tethI khinna thAya che. kavi yArAmanI 'vAMsalaDI veraNu thaI re kAnuDAnI' peThe gArIne vedanA jagADe che. peAtAnA priyatama je meAja mANe che, temAM samabhAgI nathI thaI zakatI tethI du:kha anubhave che. zAka karatAMye veraNa pelI ghAMgharI lAge che. ghAMgharInA mIThA sUre! enA haiyAmAM vedanA jagADe che. tethI ghAMgharI bhAMgI nAkhavAnI, ghAMgharI pakaDelI priyatamanI AMgaLIe macaDI nAkhavAnI tIvra icchA thAya che. geArInI vedanA vyakta karatuM A gIta rasika che.] 1. khAbA (hAtha) 2. nArI, 3. lADakI. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 kAMna kAMkarIme rame, tArI ghAMgharIne cALA, tArI ghAMgharI bhAMgI nAkhuM, kAna kAMkarImeM rame, tArI AMkhane ulALA, tArI AMkha phADI nAkhuM, kAM'nA kAMkarIme rame, [ aAkasAhityamALA maNukA-6 gAvALiyA re DhAla. geAvALiyA re Dhela, gAvALiyA re Dhela. gAvALiyA re DhAla. gAvALiyA re leAla. geAvALiyA re leAla. gAvALiyA re Dhela. tArI AMgaLInA cALA, gAvALiyA re lela. tArI AMgaLI bhAMgI nAkhuM, geAvALiyA re Dhela. kAM'nI kAMkarIme rame, gAvALiyA re DhAla, vAlamanuM nAvaNa [ bhAla pradezamAM gavAtA pATha] vADhe| re mAre mANeka cAyaaA,ra nadIe nAvAne sAru re. vAle re mAre dheAtiyAM sIdhAM sAtha, pAtiyAM badalavAne sAru re. vADhere mAre rUmAla sIdhe| sAtha, mukhaDAM aAvAne sAru re. vAle re mAre Arasa lIdhI sAtha, mukhaDAM jevAne sAru re. 1. vAMsanI cIpanuM vAdya, cIpane vaccethI chidra pADI, eka saLI chUTI rAkhe che tene mINa lagADe che. eka cheDe dorI bAMdhe che. keTalAka rasikA A dorI ketakInI ke AkaDAnI chAlanA resAnI vaNI, cheDe dhRdharIe bAMdhe che. tene mAM pAse dharI, madadathI vagADe che. 2. cAlyeA 3. ArasI. pavananI Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM lokagIto ] vAle re mAre mALA lIdhI sAtha, rAma, rAma, bhajavAne sAru re. rAdhAjInI cUnaLI [ kapAsanI mosama pUrI thavA AvI hoya che, vasaMtanA vAyarA vAtA hoya che, badhe raMgarAga ane vilAsanuM vAtAvaraNa sarjAtuM hoya che, ane ene vikAsa thAya e rIte lokajIvanamAM meLA ane usa yojAtA hoya che, jIvana ane kavanane sumeLa sadhAto hoya che. A helikatsavanA TANe nasavADI tAlukA jevA pachAta tAlukAmAM rAThavA koLInI jyAM vastI che tyAM mahA mahinAmAM heLIne daMDa ropavAmAM Ave che, eTale mahAne badale e mAsane teo "dAMDana' mahine kahe che; ane phAgaNane haLIne. hALI TANe gavAtA phAga have baMdha thaI gayA che. agAunA vakhatamAM dAMDiyo sAthe meLa pharatAM jaI phAga gavAtA ema loko kahe che. ahIM phAga jevAM gIto ApyAM che. e sImela jevA DuMgarALa pradezanA rahIza abhaNa kheDUta vIMchiyA bhagate lakhAvyAM che. lokagIto gAvAnA e bhAre rasiyA che. jiMdagIne chele Are UbhA che, chatAM juvAnaneya zaramAve e jusso che.] raMge bhaIrA,1 raMge bhaIrA, rAse taNAya re, Ave haLI mAtA, raMge bhaIrAM re. senA kaToLAmeM kesara ghoLAM, raMge rAjAjInI, raMge rAjAjInI A mojaDI re. A heLI mAtA, raMge bhaIza re. 1. bharyA. 2. ghoLyAM. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 [[lokasAhityamALA maNako-6 raMge bhaIrA, raMge bhaIrAM, rAse taNAya re, sonA kaTeLAmeM kesara ghoLAM, raMge rAjAjInAM, raMge rAjAjInAM A moLiyAM re. A hoLI mAtA, raMge bhaIrAM re. raMge bhaIrA, raMge bhaIrAM, rAse taNAya re. senA kaToLAmeM kesara gheILAM, raMge rAdhAjInI, raMge rAdhAjInI A cUnanI re A heLI mAtA, raMge bhaIrAM re. vaNaghAne varaNAgiyo [ A phAga adhUro che. A phAga mRdaMga sAthe gavAto hoya evA DhALane che.] vaNaghethI AIvo veINAgiyo4 ramavAne. ramavAne re, ramavAne re. AMbA te merane mUrakho() ghaIDe ramavAne re, ramavAne re. gepI sAme rIcha bela; ghelAM zuM bole govALiyA ramavAne. dAdAjIno mela mAruM sonAnuM che beDuM, savA te lAkhanuM re lola. mArI rUpaliyA IMDhANuM re, pharatAM phUlaLAM re lola. 1. TA, 2. cUMdaDI. 3. AvyA, 4. varaNAgiyA, 5. mUrakho-cADiye haze? 6. ghaDaco, 7. sAme rahIne ke sAmerI haze ? 8. phUlaDAM. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM lokagIta ] ame sarakhI ne siyo, sarovara saMcarAM re lola. pALe re Ubhe kAnuDiyo zevALa, senA beDAM nAMdiyAM re lola. kAnuDiyA, kAMkaralI mata mAre, senA beDAM nAdiyAM re lola, AvaDI kenAra gharanI nAra, sAmA bola bolatI re lola, cherI tAruM kayuM che gAma, kaI tArI sAsarI re lola. mAruM gokuLiyuM che gAma, mathurAM mArI sAsarI re lola, rANu tAruM gokuLiyuM lUMTAyuM, mathurAM dale vasyAM re lola. lUTayA re lUMTayA cAre ne khaMDa, eka khaMDa 23 gayo re lola, lUTayA re lUMTayA cAre ne mela, eka mela re gayo re lola. eka mAro dAdAjIne mola, te mola re gayo re lola. govALiyA sAthe jhaghaDe (uparanA gIta jevuM A bIjuM gIta che.) bAI mAruM sonAnuM che beDuM, - ke rUpalA UMDhINuM re lola. cherI, tuM to konI che vakavAruM, ke pANI nIsarI re lola, gevALiyA, tAre zI paDapUcha, ke gokuLagAma sAsarI re lola, govALiye kaI che vicAra, ke gokuLagAma luMTavA re lola. lUMTayA re lUMTayA cAreva ne khaMDa, ke eka khaMDa re gayo re lola, e to mArA sasarAne darabAra, - ke te darabAra hai gayo re lola. 1. naMdavAyAM-TayAM, 2. kenA, 3. rahI. 4. vahuvAru pa. karyo . cAreya. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 mArA mArA mAro sasarA jeTha diyeriyA ka [ aAkasAhityamALA maNukA-6 zrIbhagavAna, lazakara lAvaze 2 leAla. aDALI, jhaMDA ropaze 2 aAla. dIvAna, DerAta bhUtAMNuze re Dhela. ghaTe nahi tamane re ! [prema karyAM pachI haDaselI mUkanAra priyatamane preyasI ThapakA Ape che.] A ze jumanAjInA Aza kramanA chAMyA re. tyAM UbhA che deva meArArI, mAyA lAgI amane re. vA'le pUrNa padhyeADe! eDhADayo vA'le mAre amane re, have kheMcI kheMcIzuM jAva, ghaTe nahi tamane re! vAle AMgaLIe vaLagADavAM vAle mAre amane re. have tarakeADI zuM jAva, ghaTe nahi tamane re ! vA'le UMDA liyA kheAdAvyA vAle mAre amane re. vA'le UMDA kUvAmAM utAryAM vA'le mAre amane re. have varata vADhI zuM jAva, ghaTe nahi tamane re! vAle amRta pAIne ucherela vA'le mAre amane re. have vakhaDAM gheAnI zuM pAva, ghaTe nahi tamane re ! sarakhAvA : pAThAMtarA : 1. seAraThI sa'tavANI : premalakSaNA bhaktikhaDa; 2. 2. rA. bhA. 2, gIta 46, pR. 69; 3. gu. leA. 2: gIta 954, pR. 40. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM lokagIto ] zekanAM sAla lAlajI ! lAlamanI vADIme raMgata lAkaDI, he lAla, velA Avajo re. lAlajI ! sAMmIne havelI mArI cagema he lAla, ve'lA Avo re lAlajI ! sAMmIne sUpaDIo mArI zAIkanIra ho lAla, ve'lA Avajo re. lAlajI ! sonAnAM beDaliyAM mArAM cagemaNe | he lAla, ve'lA Avajo re. lAlajI ! kAdunAM beDaliyAM mArI zeIkanAM he lAla, velA Avajo re. mathurAnI gujarI [ kAna gepI pAchaLa ghelA thaIne strIveze tene tyAM jAya che tenuM A gIta sImela (tA. nasavADI) gAmethI saMgraheluM che.] mAthe maTukI ne mahIDAMnI gALI (2) mahIDAM vece caMdarANI re. mathurAnI gujerIka ramatI AvI. vecatI hATatI nagarImeM AvI (2) kAnuDe cheDelo jhAliyo re, mathurAnI mela mela kAnavara cheDalo amAre (2) muja ghera sasaro khijAI paDaze re, mathurAnI tArA sasarAne cere besADuM (2). | hAve nahi choDuM caMdarANI re, mathurAnI 1. jhagamage, 2. zokanI, 3. kAdavanAM-mATInAM. 4. gujarI, 5. ramatI, 6. sADhatI-kharIdatI (vecavuM ne sATavuM-sATuM karavuM-so karavo). Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 mAthe maTTukI ne mahIDAM mahIDAMnI gALI (2) vece caMdarAveNI re; nagarIme AvI (2) mathurAMnI vecatI hATa tI kAnuDe IMDelA sAliyA OM; mathurAMnI mela mela kAnavara cheDaaA amArA (ra) muja ghera je khijAi paDaze re; mathurAMnI0 jene vADaye ramADuM (2) hAve nahi cher3a ca'darAveNI re; mathurAMnI mAthe maTukI ne mahIDAMnI gALI (2) vecatI tArA [ leAkasAhityamALA manukA-6 mahIDAM hATatI vece caMdarAveNI re; mathurAnI nagarIme AvI (2) kAnuDe cheDelA jhAliyA 2; mathurAMnI mela mela kAnavara cheDaye| amAre (ra) tArI muja ghera sAsu khijAI paDaze re; mathurAMnI sAsune Tiye besADa, (2) hAve nahi cheADu caMdarAveNI re; mathurAMnI mAthe maTukI ne mahIDAMnI gaLI (2) mahIDAM vece caMdarAveNI re; hATatI nagarIme AvI (2) kAnuDe IMDelA jhAliyA re; mela mela kAnavara cheDayeA amArA (2) mathurAMnI veca'tI mathurAMnI muja ghera jeThANI khijAI paDaze re; mathurAMnI tArI jeThANIne ghaITIe besAD. (2) hAve nahi cher3a caMdarAveNI re; mathurAMnI0 mAthe maTukIne mahIDAMnI geALI (2) mahIDAM vece caMdarAveNI re; mathurAMnI 1. jeTha. 2. dhaTIe. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM lokagIto ] vecaMtI hATatI nagarImeM AvI (2) kAnuDe cheDe jhAliyo re, mathurAnI mela mela kAnavara cheDalo amAre (2) muja ghera diyara khijAI paDaze re, mathurAnI, tArA diyarane dalle ramADuM (2) hAve nahi choDuM caMdarANI re, mathurAMnI mAthe maTukI ne mahIDAMnI gALI (2) mahIDAM vece caMdarANI re, mathurAnI caMtI hATatI nagarIme AvI (2). kAnuDe cheDelo jhAliyA re, mathurAnI mela mela kAnavara cheDalo amAro (2) muja ghera derAMNa khijAI paDaze re, mathurAnI tArI derANIne khAMDaNiye besADuM (2) hAve nahi choDuM caMdarANI re, mathurAMnI mAthe maTukI ne mahIDAMnI gALI (2) mahIDAM vece caMdarANI re, mathurAnI tathIne kAnavara cAlI nIkaLiyo (2) sanI dukAna ja Ubhe riyo re, mathurAnI bhaI re senIDA! tuM mAro vIro (2) kaliyAM Ale sArAM zobhItAM re, mathurAnI tathIne kAnavara cAlI nIkaLiyo (2) cUDagaLiyA dukAne ja Ubho riyo re, mathurAnI bhaI re cUDagaLiyA ! tuM mAro vIro (2) cUDalo Ale sAro zobhIta re, mathurAnI tAMthI kAnavara cAlI nIkaLiye (2) vAMNilA dukona che be riyo re, mathurAnI 1. geDIdaDe 2. tyAMthI 3. dukAna 4. jaI 5. maNiyAra Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNako-6 bhaI re vANilA! tuM mAro vIro (2) oDhaNuM Ale sArI zobhatI re mathurAnI tAMthI kAnavara cAlI nIkaLiyo (2) kaMhArI dukAna bha riye re, thathurAnI bhaI re kaMsArI! tuM mAro vIro (2) beDaluM Ale sAruM zobhItuM re, mathurAMnI tAMthI kAnavara cAlI nIkaLiyo (2) ekarAra dukAna jI bhe riye re, mathurAnI bhaI re eraliyA ! tuM mAre vIro (2) De Ale sAre bhate re mathurAnI tathIne kAnavara cAlI nIkaLiyo (2) mocIDA dukAne ja Ubhe riyo re, mathurAnI bhaI re mecIDA ! tuM mArA vIrA (2) mojaDI Ale sArI zobhatI re, mathurAnI mAthe maTukI ne mahIDAMnI goLI (2) mahIDAM vece caMdarANI re; mathurAMnI * mahiyAraNa [ "mathurAnI gujarI" gItane maLatuM AvatuM A gIta pacaMbA (tA. nasavADI) gAmethI zrI. caMcaLabahena balAbhAI taDavI pAsethI 1946-47 mAM saMgraheluM. DhALa jude lAge che.] mAthe maTukI ne mahIDAMnI gALI, mahIDAM vece caMdarANI. caMtI vecaMtI bhoMyarAmAM peThI, choDe cheDe kAnajIcheDe cheDo mohanajI ! pAlavaDe mAre phATaze, ghere sasarA mArA khIjaze re. 1. kaMsAre, 2. vahorAnI. * A gItanA traNa-cAra pATha maLyA che te A maNakAmAM judA judA ApyA che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM lokagIta ] tamArA sasarAne hukalo laI AluM savA lAkhane re. choDe cheDe kAnajI! choDe cheDe mehanajI ! pAlavaDe mAre phATaze, ghere sAsu mArI khIjaze re. tamArI sAsune sALalo laI AluM savA lAkhane re. choDa choDe kAnajI ! chaDe chaDe mehanajI ! pAlavaDo mAro phATaze, ghera jeThe mArA khIjaze re. tamArA jene pAghaDI laI AluM, savA lAkhanI re. choDe cheDe kAnajI! choDo choDo mohanajI ! pAlavaDe mAro phATaze, ghere diyara mArA khIjaze re. tamArA diyarane velabI laI AvuM, savA lAkhanI re. choDa choDe kAnajI! choDe cheDe mehanajI ! rAdhA viraha-1 [ A gIta picaMbAnAM caMcaLabahena taDavI pAsethI maLyuM che. ] kArataka kamaLA kAnajI meM AlunA zaNagAra, harakha ke AlunA zaNagAra, goviMda ghera nA AyavA re. mAgasara mahine maneharA enuM rUpe chatrI bhejana thAya, hara enuM rUpe chatrI bhojana thAya, gAvida ghera nA AyavA. piSa maInAnI TALo ghaNI ne, gopI pahere caranAM cIra, (2) geviMdao mA maIne hemALo haLako, ne gharamAM ne revAya; (2) gAviMdao * sarakhA: 2. rA. bhAga 4, gIta 64, pR. 80 1. hako, 2. sADalo, 3. vahelaDI. 4. hAM re, 5, rU5, 6. chatrIsa, 7 TADhA-TADhanuM bahuvacana, 8. caraNAMcIra-deha DhaMkAya evI sADI. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 [ lokasAhityamALA maNako-6 phAgaNa phUI lo phUlaDAM ne ke, madhurA zI bAle mora, (2) goviMda catara caMpe meriye ne ke merI dADama drAkSa, (2) geviMda vaizAkhe vana veDiyAM ne ke veDI AMbA DALa; (2) geviMdao jeTha mahine jagaviyAM ne ke, jagavyAM je kAra(2) geviMda akhADe anna UmaTAM ne meM varasyo che. varasAda, (2) geviMda zrAvaNa varaI sa3 sarovaLIye ne ke nadInALAM bharapUra (2) goviMda bhAdarave bhara gAje ne meM jagavyAM je je kAra; (2) goviMda A mAse divALalI ne gADI garabe ramavA jAya; (2) gAviMda, bAra mahinA pUrA thayA ne ke terame adhika mAsa; (2) jheviMda rAdhA viraha-2 kAratake kRSNa gayA melI, have hari! zuM kahIe tamane ? A hari! zAmaLiyA vAlA ! 1. jaya jayakAra, 2. UmaTayAM, UgyAM? 3. varasya, 4. saravaDIe. * pAThAMtara : (1) A hari! rAsa rame vA'lA, (2) Avo hari ! rAse ramevAne. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsanAM lokagIta ] mAgasare mArago jyAM tAM, veLAM besI janiyAM jamatAM, have hari! zuM nathI gamatAM? Avo hari ! zAmaLiyA vA'lA! pize te zeSa paLo amane, vA'lA mArA zuM kahIe tamane ? Avo hari! zAmaLiyA vA'lA! mahA sati mAragane ramatAM, have hari! zuM nathI gamatAM? A hari zAmaLiyA vA'lA! phAgaNe pherA phare DhALI ! cUMdaNuM mArI kesarameM roLI ! A hari! zAmaLiyA vAlA citare citta kare cALA, madhuvana meralIvALA, vAlA mArA malI gayA amane, Ave hari! zAmaLiyA vA'lA! vaizAkhe vATalaLI jetI, UbhI re sakaLeja rotI Avo hari! zAmaLiyA vA'lA! e to jagajIvana AviyA, sau loke vadhAmaNI lAviyA, Avo hari! zAmaLiyA vA'lA! 1. mAragaDe, 2. paDayo, 3. vATalaDI, 4. hasakaDe-dhrusake Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8 [ lokasAhityamALA maNake-6 akhADe abaLA rahI jhAMkhI, megha AvI varasyo re vADI, A hari! zAmaLiyA vA'lA! zrAvaNa to saravaDIo varasyo, nadIe nIra ghaNAM DhaLaze, devasIke piyu piyu kahI talakera. tase jIva talase amAre! A hari zAmaLiyA vA'lA! bhAdaravo bhalI pere gAjiye, nadIkinAre nIra ghaNAM khalake! A hari! zAmaLiyA vA'lA! Aso mAsa divALalI AvI, beThI vAMke aMboDe melI, terase traMbALuM gAje, dUdhaDe ghevuM tArA pAvaliyA ! A hari ! zAmaLiyA vA'lA! prabhujInI melI [ A gIta sImelanA rAThavA kALI zrI. vIMchiyAbhAI pAsethI prApta thayeluM che. teo abhaNa che. gujarAtI sAhityane prasAra A jAtimAM bilakula nathI. narasiMha mahetAnI caraNavALuM A gIta che. temAM azuddhio paNa che. ] 1. deva-tarasya, bapaiyo. 2. tAlaze-TaLavaLe. * sarakhA : (1) 2. rA. bhA. 3, gIta 65, pR. 83 (2) gu. le. maNakA pahelAmAMnuM gIta. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM lokagIto ] (DhALaH akhaNa dakhkhaNa re mevalo UmaTayo re) rUDI ne rasALI re prabhu tArI meralI re (2) e to mAre maMdiriye saMbhaLAya. pItAMbara te paheryA re pAlava raLatAM re (2) sayA seLa zaNagAra. naNadI bhejAI re pANIlo sAMcarAM re (ra) beDalAM laIne pANalAM sAMcarA re beDalAM utAIrAM re saravara pALa, UMDhaNI gIlavIre AMbA kereDALa. huM te mArA harivarane jovA jAIza. (2) kaMsa ghaTIlo cheDo mAre sahi" re (2) muja ghera sasare naMdalAla. sAsu haThIlI mArI, naNadI meNAM bolaze re. (2) muja ghera sasaro naMdalAla, kaMsa haThIlI re vakhanAM jhADavAM re muja ghera diyariyuM pUrI jAna. narasIMnA svAmI re samaratha maLiyA re, vAle mAre vArI ramADyAM rAsa. mahemAnagIrI [ garaDA tarapha gavAto pATha ] kAnajI gokuLamAM sadhAriyA sAhelI re, ene zAM zAM dAtaNa deza re, kAnajI gokuLamAM sadhAriyA sAhelI re. 1. page dabAto, 2. utAryA, 3. bharAvI-TIMgADI, 4. AMbA kerI DALe-AMbAnI DALe, 5, A paMkti aspaSTa lAge che, kaMsa ke kRSNa? 6. aspaSTa che, 7. pUrI ke turI ! 8, sadhAvyA Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNako-6 dADama dAtaNa de'ze re. kAnajI kuLamAM sadhAriyA sAhelI re. ene zAM zAM nAvaNa deza re, kAnajI gekuLamAM sadhAriyA sAhelI re. tAMbA te kUMDI jaLa bharI sAhelI re, nAvaNa uttama deza re. kAnajI gekuLamAM sadhAriyA sAhelI re. ene zAM zAM mejana deza re; kAnajI gokuLamAM sadhAriyA sAhelI re. senA te thALI bhajana bharI sAhelI re. bhojana uttama deza re, kAnajI gokuLamAM sadhAriyA sAhelI re. ene zAM zAM mukhavAsa deza re, kAnajI gokuLamAM sadhAriyA sAhelI re. laviMga, sopArI ne elacI sAhelI re, mukhavAsa uttama deza re. kAnajI gokuLamAM sadhAriyA sAhelI re. zAM zAM piDhaNa deza re, kAnajI kuLamAM sadhAriyA sAhelI re. sAga sIsamanA liyA sAhelI re; ramata uttama deza re, kAnajI gokuLamAM sadhAriyA sAhelI re. 1. daIza. 2. padhAryA. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM lokagIta ] C rAtI govAlaNa [ A gIta garaDAnA zrI. maganabhAI chaganabhAI bAriyA ane zrI. meMtIbhAI chItAbhAI bAricAnI maMDaLI pAsethI prApta thayuM che. ] rAtI rAtI gAvAlaNa rAtI re, gepI mahIDAM vecavA jAtI re. gopI mahIDAM vecavA jAtI re, sAmAM maLyA che devamerArI re. sAmAM maLyA che devamorArI re, enAM mahIDAM lIdhAM ulALI re. enAM mahIDAM lIdhAM ulALI re, seLaseM gADIo ToLe maLI re. seLaseM gopIo ToLe maLI re, mAtA kuMtAnera jaIne maLIye re. mAtA kuMtAne jaIne maLIyo re. mAtA kuMtAe kIdhAM aLagAM re. mAtA kuMtAe kIdhAM aLagAM re. jaI vaLagyAM kadamanI DALe re. jaI vaLagyAM kadamanI DALa re. kadama DALa paDI che heThI re. kadama DALa paDI che heThI re. enA haiyethI hAtha vachUTI re. enA haiyethI hAtha vachUTI re, jhINA jharamara varasyA mevalA re, jhINA jharamara varasyA mevalA re, enI nadIe nIra ghaNu khalake re.' 1 haLavethI UMcakI, 2. jazodAne badale bhUlathI gavAtuM lAge che. 3 hAra ne badale bhUlathI gavAtuM lAge che. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 enI nadIe nIra ghAM dheAkhI dhUve che [ leAkasAhityamALA maNukA d khalake re, ke sanA vAghA hai, AkhI dhUve che. kaMsanA gAvALiye nAkhI gAvALiye nAkhI ajArI enI lUTI che lAla nAme dazame AmaMtraNa vAghA re. ajArI13. re, khajArI re. pahelatanA maharAja, paDave khIje bAlyuM nAnuM bALaka ceAthe geAkuLa Avo ne maharAja ! trIje traNa bhavananA nAtha, caturAM sarakhI nAra; geAkuLa Avo ne maharAja ! pAMcame pagalAM bhara pAMca, ke gALA bhagavAna; geAkuLa Avo ne maharAja ! sAtame sAhelI khAMdhe pALa, AThame avatariyA bhagavAna; geAkuLa Avo ne maharAja ! namIne lAgu pAya, Dhe'rA sarakhA deva; geAkuLa Avo ne maharAja ! 1. ajArI = jALa, paraMtu e jALI haze, ke ajArI haze te spaSTa jANavA maLyuM nathI. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevAsanAM DhAkagItA ] agiyAraze ekAdazInAM vrata, khAraze mahu bahu kIdhAM che punya; teraze caudaze geAkuLa Avo ne maharAja ! traMbALu gAje, bAlI caturAM nAra; gAkuLa Avo ne maharAja ! pUname caMdara uI geA pUrA, AkhI pRthavIme ajavALAM; geAkuLa Avo ne maharAja ! paMdara tithi vATamAM re lela. Avo re Dhela. paDave pAtaLiyA giradhArI ke mAre mele Avo re DhAla. khIje bALaka beThuM khALa ke meM samajAviyuM re DhAla. trIje traNe bhuvananA nAtha ke meAtIDe vadhAviyA re DhAla. ceAthe khAlI ca caLanAra ke mathurAMnI pAMcame pagalAM bharo prema ke mAre mAle chaThThuM gALA bhagavAna ke bhagatane sAtame zrAddha kare eka nArI ke geAkuLa AThame avatariyA bhagavAna ke bhagatane nAme namaja kare. eka nArI ke geAkuLa dazame mAryAM mAmA kaMsa ke mathurAMnI ekAdazI paraNI lAvyA nAra, ke satabhAmA khAraze khahu baLiyA bhagavAna, ke bhagatane teraze dhana dhUe eka nAra, ke gAkuLa caudaze cauda bhuvananA nAtha, ke rAse pUname paMdara tathA thaI pUrI, ke hariguNa tArA re Dhela. gAmanI re DhAla. tAro re Dhela. gAmanI re DhAla. vATamAM re DhAla. taNI re Dhela, tAro re TvAla, gAmanI rU leAla, ramADiyAM re Dhela. gAI rahyAM re DhAla. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jasamAnA rAsaDA saMpAdakaH zrI vasaMta jedhANI [1] rAjA beThe bharI re darabAra, jAcakane AvyA jAcavA, sarve nArI bhaNe rAjA. rAjA re jasamAnuM rUpa, e re nArI tama ghara zebhatI. rAjAe melyA bArIgara be cAra, ke jAo re jasamAne teDavA. gAye cAratala bhAI re govALa! ke kyAM re vAsa De to ? khira khirIcAraDI vADa, ke ghughariyALo jhAMpalo. kAgaLa dIdhe jasamAne hAtha, ke jasamAe vAMcIne mAthuM dhRNiyuM. jasamAe dIdhe sasarAne hAtha, sasare vAMcIne mAthuM dhUNiyuM. vahu, tAruM rUpa surUpa, eNe re rUpe lAMchana lAgaze." sasarA, tuM haIDe ma hArya, nahi re TaLuMja jasamA oDaNa." jasamAne vAre che bApa, 'ma jaje dhIaDIpa re gaDha mAMDave." ghelA bApA! ghelAM zuM bola, eka vAra jAuM gaDha mAMDave. hAro re daLAvyA jasamAe ghauM, kaLazIdaLA jasamAe bAjAre. AvI vijayAdazama kerI rAta, eDee ucALA khaDakiyA. joI zaradapUnama kerI rAta, eDee ucALA palANiyA. utArA kyAM kAMI pATaNa zera, pAdara taMbu nAkhiyA. rAjAne thaI re vadhAI, rAjAjI sAmAM AviyA. DAne utArA devarA, ke jasamAne utArA meDIe." [ * AmAMnA keTalAMka gIto zrI. harinArAyaNa AcArya pAsethI maLyAM che. ] 1. yAcaka 2. ghoDesavAra 3. vAsa, raheThANa 4. mahuM 5. dIkarI. 6. seLa maNa 7. vIsa maNa 8. sarasAmAna Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jasamAnA rAsaDA ]. "meDIe tArI rANIne besADa, ame re ene bhalAM sUpaDAM.' eDAne dAtaNiyAM devarA, jasamAne dAtaNa dADamI.' dAtaNa tArI rANIne devarAva, ame re eDane bhalI grIlaDI." oDaNane bhajaniyAM devarA, jasamAne bhojana lADavA." lADavA tArI rANIne jamADa, ame re eDone bhalI rAbaDI. oDaNane mukhavAsiyA devarA, jasamAne mukhavAsa elacI." * elacI tArI rANIne khavarAva, ame re ene bhalI moDI eDane piDhaNiyAM devarA, jasamAne poDhaNa Dholiyo." Dheliye tArI rANIne suvarAva, ame re ene bhalI bAdaDI." jasamA oDaNa, hAlo mAre duvAra, kahe to batAvuM mArI rANuo." jevuM tArI rANuonuM rU5, tevI re mAre ghera jaIe." jasamA oDaNa, hAlo mAre ghera, kahe te batAvuM mArA kuMvaro," jevuM tArA kuMvaranuM rU5, tevA re mAre ghera bhatrIjaDA." jasamA oDaNa, hAlo mAre ghera, kaho te batAvuM mArA hAthIo." jevuM tArA hAthIonuM rUpa, tevI re mAre ghera jeTaDIra " kevaDu khaNAvaze taLAva, kevaDI khaNAvaze talAvaDI ?" lAkhe khaNAvazuM talAva, adhalAkhe khaNAvazuM taLAvaDI." jasamAM, tAro para dekhADa, kIye re jasamA tAro gharadhaNI ?' sano dIse che hAtha, rUpalA veDha oDe taNA. jasamA mATI theDerI upADa, tArI re keDe liccaka lAgaze.' ghelA rAjA, ghelaDuM zuM bola, eha re amArA kasaba thayo." | sarve nArI bhaNe rAjA. 1. nAgaramotha. 2. bheMseM, 3. dAvazo. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNako-6 [ 2 ] rAga : phatehamala ! gaI tI kAMkariye taLAva, kaTe vAge re pAkA kherane. ( amadAvAdanA majaranuM kaThastha lokagIta) rAjA piDhayo maMdira meDI majhAra; seja piDhiyAM rANI rAjAne rIjhave. pAchalI paroDhanI rAta, rANIe rAjAne jagADiye. UTha rAjA, paDhate jAga, pANI vinA pirA mare. bo tAre pATaNa deza, pANI vinA pirA mare, rUDe mAre seraTha deza, sAvajaDAM seMjaLa pIe. teDAvo redhamala bhANeja, eDAne lakhI kAgaLa mokale; lIlI gheDI pAtaLiyo asavAra, redhamala AvIne Utare. Tha dAsI, dIvaDe ajavALa, dIvAnI halAle kAgaLa lakhavA; zenI bAI, vaNuM re dIveTa, zene re ajavALuM dIvaDA ? naramAnI vaNe re dIveTa, ghIne ajavALa jhamarakha dIvaDe. keTalA lakhuM mAmAjI, oDa, keTalI lakhuM mAmA oDaNI? adhalAkha lakha bhANeja, oDa,savAlAkha lakhe bhANeja eDaNI, kAgaLa AvyA bAroTane hAtha, re bAreToe bhAthA bhIDiyA. mAraga kheDayo mAjhama rAta, vAgaDa jaI vAso vasyA. gAye cAretA gAnA govALa, kayAre jasamAnA eAraDA ? huM e na jANuM mArA vIra, Aghere jaI ghara pUchaje. haLa re kheDatA kheDUALa, kIyA re jasamAnA eAraDA ? huM e na jANuM mArA vIra, Aghere jaI ghara pUchaje. bhAta re lAvaMtI bhathavArI, kayA re jasamAnA eAraDA ? huM e na jANuM mArA vIra, Aghera jaI ghara pUchaje. 1. jhINI chavAta, 2. siMha, 3. prakAze, 4. thoDe dUra. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jasamAnA rAsaDA ] chANa veNuMtI re chANakara, yiA re jasamAnA oraDA ? huM e na jANuM mArA vIra, Aghere jaI ghara pUchaje. pANI re bharatI pANiyAra, kiyA re jasamAnA eraDA ? huM e na jANuM mArA vIra, Aghere jaI ghara pUchaje. cAra beThela cAraNabhATa, kiyA re jasamAnA eraDA ? huM e na jANuM mArA vIra, Aghere jaI ghara pUchaje. zerI ramatelAM nAnAM bALa, kiyA re jasamAnA eAraDA loDhe jaDI re paDazALa, ghughariyALo jasamAne jhAMpalo. bAraNe tijorInuM jhADa, cekamAM be pArasa pIpaLo, UMcI meDI aganAza, popaTa bhaNatAM pAMjare. vaLI verANa re hira, mebhAre motI jaDyAM, bArasAkhe beThA gaNeza, zAkhe beThI be pUtaLI. hemane cUDalo bAIne hAtha, sAMgAmAMcI emanAM besaNAM. AthamaNI vALI re pUMTha, ugamaNuM e dAtaNa kare. kAgada A jasamAne hAtha, jasamAe AlyAM besaNAM. bAroTe karyA re juhAra, jasamAe AziSa saMbhaLAviyA. akSara vAMcyA eka ne beya, jasamAnI AMkhe AMsu DhayAM. ApaNuM karyo re vicAra, kacerIethI jeThane belAviyA. ghelI jasamA, gheluM na bola, e deze ApaNa na jAI e. e dezanA kUDIlA leka, kUDIlA lakhI kAgada mekale. ApeluM karyo re vicAra, cothI sasarAne bolAviyA. ghelI jasamA, gheluM na bola, e deze ApaNuM na joIe. e dezanA ThagArA leka, ThagIne kAgada lakhI mokale. ApazuM karyo re vicAra, piDhatA piyune jagADiyA, 1. chANAMvALI 2. aMkA za, AkAza 3. mobhe 4. cAkara 5. gadheDAM. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ sekasAhityamALA maNukA d adha lAkha sUDhADA eDa, savA lAkha sUDhADA eDaNI. ma. re cAlI mevADa, pUcheru1 pATaNa rahyuM. rAjane thaI re vaSAI, rAjAjI sAmA AviyA. eDAMne gAMdare utAra, jasamAne mahela meDI taNA. mahAle tArA kuMvarane besADa, amAre oDhAne bhalAM gAMdarAM. ene sAtharA naMkhAva, jasamAne hI DhALe khATalA. hI'DhALe tArA kuMvarA besADa, amAre eDene bhalA sAtharA. oDhAne khIcaDI na khAva, jasamAne krUra kameAdanA. krUra tArA kuvarene jamADa, amAre eDene bhalAM khIcaDAM. oDhAne tela calAva, jasamAne ghI gavarI tAM. ghI tArA kuMvareAne khavaDAva, amAre eTeAne bhalAM telaDAM jasamA, tuM mArA meADaeNle Ava, tane dekhADuM mArI rANIe. tArI rANIe tuM joi besa, rANI sarIkhI mAre dAsIe. jasamA, tuM mAre mAhAle Ava, tane dekhADuM mArA kuvA, tArA kuMvara tuM joi besa, kuMvara sarIkhA mAre jaNu bhAgiyA. jasamA, tuM mAre mAheAle Ava, tane dekhADuM mArA hAthiyA tArA hAthI tuM joI besa, tArA hAthI sarIkhA mAre AkhalA. jasamA, tuM mAre mAhAle Ava, tane dekhADuM mArA gheADIlA. tArA gheADIlA tuM joI besa, gheADIlA sarIkhA mAre kheAlakA. kaMI pAsa geADU re rAjA, taLAva, kaI pAsa gADu re taLAvaDI ? ugamaNuM gADa 2 taLAva, AthamaNI geADa 2e taLAvaDI. AchI thI rUDI AMbaliyAnI chAMya, rAjAe taMbu tANiyA. ugamaNuA vAyarA 2e vAya, jasamAnA cheDA rukiyA, jasamA, mATI thADerI re Dhe, pheMDAnI la| vaLI jaze. 1. pAchaLa 98 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jasamAnA rAsaDA ] ghele rAjA, gheluM na bela, keDAne laMka loDhe jaDyo. jasamA, mATI thoDerI re le, pALe rUe tArAM chokarAM, pAraNuM bAMdhyuM AMbaliyAnI DALa,AvatAM jatAM nAkhuM hIMcakA. kiyA tArA diyara ne jeTha, kiyo re jasamA, tAre gharadhaNa ? sonAke kadALo hAtha, lAla lUMjInI vALI gADI. e enA diyara ne jeTha, e re rAjA ene gharadhaNI. mAryA jasamAnA diyarane jeTha, mAryo jasamAne gharadhaNI. adha lAkha mAryA re oDa, savA lAkha mArI re eDaNI. lohInA varasyA re varasAta, talavAre tALI paDI. nALiyeranA poThI maMgAva, oDAMne te upara bAMdhIe. dezIDAnAM hATa ughaDAva, eDanAM khAMpaNa vahArIe. agara caMdana kAThI maMgAva, eDone dAga devarAvIe. rAjA, UMce re tuM je, samaLI phare senA taNI. rAjA jaMce jovA jAya, jasamA re jhaMpalAI gayAM. baLaterI boluM zarA5, ghaNuM re jI rAjA vAMjhiyo. baLatarI beluM zarA5, rUpe na sarajIthI DaNI. jasamA tAre re darabAra, huM kema na sarajo pANako ? AvA rUDA jasamAM tArA pAga, patharo jANI tuM pAnI ghasata. jasamA, tAre darabAre huM kema na saraLe khelako ? AvA rUDA jasamAnA hAtha, kAne sAhI khIle bAMdhatI. jasamA, tAre darabAre huM kema na sarajo sUDalo ? A rUDe tArA re kaMTha, hIralo kahI bolAvatI. 1, luMgI, pacheDI 2. bheTa 3. sarachaza 4. suDo. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 [ lokasAhityamALA maNako-6 [ 3] sAsu kahe che sAMbhaLo vahuvAru, e mulakanA dhutAru che leka, ke dhUtI jaze jasamA oDaNI. pAchalI rAta ne paroDha, rANIne sapanuM lAliyuM. UTha dAsI, dIvaDo ajavALa, kAsada AvyA rAjanA. zAnI bAI, vaNe re diveTa, zAne re ajavALuM jhamarakha dIvaDo? caMpAvaraNa vaye re diveTa, bhagarI bheMsanA ghI ghaNAM. bAiLAM bAiLAM savA maNa ghI, savAre kAgadiyAM kalyAM. keTalA lakhyA che re ADa, keTalI lakhI dAsI, oDaNI ? adha lAkha lakhiyA che oDa, be lAkha lakhI che oDaNI. are baMkA rAja, piDhayo hoya te jAga, eDa AvyA taLAva khodavA. AthamaNAM ge re taLAva, ugamaNuM goda re taLAvaDI. hAM re jasamA de de re sarovara sahastraliMgamAM re. e to mATI laIne pALape caDhe re, sarovara enAM kaMkuvaraNAM pagalAM paDe re, sarevara0 enA chAyA sUrajamAM bheLe re, savara0 hAM re jasamA, 'de de re, sarovara enA parasevAnAM motIDAM khare re, sarovara rUDiyA rUpALAne sAthamAM zuM A re, sarevara0 rAjA jANaze to bAMdhaze dAve re, sarovara vAyu vAyu ugamaNA vAya, jasamAne cheDo khasI gayo re jevuM rUpALI tAruM rU5, je re caturAIbharyo ceTa re. 1. jasamAnA patinuM nAma. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jasamAnA rAsaDA ] 11 jasamA, mATI DerI upADa, keDanA laMka laLI jaze re, ghelA rAjA, gheluM na bola, amArI keDayuM loDhe jaDI re jasamA, tAre jamavA pAMca pakavAna, rUDiyAne zuM meIna rahI ? rUDiye che mAro re bharathAra, enA same bIjo koI nathI re. jasamA, tAre joIe hIranAM cIra,eDanI lobaDIe zuM mehI re ? hIranAM cIra tArI rANIne paherAva, amAre ene bhalI lobaDI re. ghelA rAjA gheluM na bela, tAre svAdhIna thavAnI nathI re, jasamA, tAro seraTha paDato mela, AvI ja pATaNarAjane re. bai tAro pATaNavADo deza, sAraMgaDAM tarasya mare re, bhalo mAro seraTha deza, sAraMgaDAM kola kare che. eDone utArA apAva, jasamAne utArA raMgamahelamAM re. mahele tArI rANIne piDhADaca, amAre eDone bhalAM chAparAM re. jasama, tAre sonAne cUDIlo, kAcalIne cUDe zuM mehI re ? phaTa phaTa rAjA, ze kIdhe kera ? garIba eDone dubhAviyAM re. [ 4 ] ANuM teDe che eDa, he rAyajI ! pilI teDe che rAjA, jasamA oDaNI. rAjAnI vastI cheDI, ho rAyajI! oDonI vastI ghaNI, he rAyajI jasamAM jatI nita mALe, he rAyajI! rAjA zikAra karavA saMcaryA re. jasamAve rAjAe dekhyuM che rUpa, he rAyajI! A te kautaka kahevAya, he rAyajI! 1. mohI 2. bAju, Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 [ lokasAhityamALA maNako-6 jAye vIjaLInuM rUpa, he rAyajI! jAye caMdramAnuM teja re. jasamA, rAjA kahe suNa vajIra, he rAyajI! piluM te zuM ye kahevAya ? he rAyajI! e che oDaNanI jAta, he rAyajI! strInuM rUpa che vIjaLI, ho rAyajI ! e che jasamA satI, he rAyajI ! rAjA kahe che vajIra, he rAyajI ! mAre joIe e paTarANa, ho rAyajI ! rAjA mUcha khAIne paDayo che. jasamAve pradhAna kahe che rAjA, he rAyajI ! e rANI kadI nahi thAya, he rAyajI ! ghera jaIne kAMI kare, he rAyajI! tamArA bhANeja baLavAna, ho rAyajI ! e che akkalanA baLavAna, he rAyajI! e re rANI ANI Alaze re. jasamArAjA ga re ghera, ho rAyajI! rANI badhI ToLe maLI re. jasamA, eka rANI bAlI che bela, he rAyajI ! rAjAnAM dukhyAM mAthaDAM, he rAyajI! rAjA kIdhI tyAMthI thayA, hA rAyajI ! tame mUko ne bakavAda, he rAyajI! Aje gate vana, he rAyajI ! tyAM re dekhI eka nArya, he rAyajI ! e che vIjalaDInuM rUpa, ho rAyajI! Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 jasamAnA rAsaDA enI AgaLa tame kALI, he rAyajI, tame lAve ne e rANuM che. jasamAeka bAlI che rANI, he rAyajI, pAchalI pareDhiyAnI rAta, he rAyajI. rAjA, tuM sUtelo jAga, ho rAyajI, pazupaMkhI tara mare, he rAyajI. rAjA UThI beThe thaye, he rAyajI, gheLe joDe savAra, he rAyajI; dUdhamala bhANeja teDAM mokalyAM che. jasamAve caDhaye ghoDe bhANeja Avyo, he rAyajI, Aje paDyo tamAre khapa, he rAyajI. mArI haTha pUrI kare, ho rAyajI, tame . lAve mAre rANI re. jasamAcaDa joDe bhANeja cAliyA, he rAyajI, zAM re paDyAM mAmA, rUDAM kAma, ho rAyajI. Aje gayo to bhANeja vanamAM, ho rAyajI, tyAM re dekhyAM vIjaLInAM rU5,'he rAyajI. te re jaIe mAre paTarANI, he rAyajI, e nahi thAya paTarANuM che. jasamAve phAve kare kAMI upAya, he rAyajI, rAjAnuM kahevAya rAja, he rAyajI. ugamaNe dAva taLAva, he rAyajI, AthamaNI gAdA taLAvaDI, he rAyajI. oDAne teDAM mUkelo he rAyajI, jasamAne teDI sau Ave, he rAyajI; sarve leI vahelA Ave, he rAyajI. jasamAve Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 04 [ aAkasAhityamALA makA-d hai| rAyajI, keTalA lakhuM mAmA, eka lAkha lakho sAruM, kahyuM bhAbheje, tArI mAmIne vicAra, hai| rAyajI. tArA khanA mata eka hai| rAyajI, lAvA kAgaLa ne khaDiyA / rAyajI. eDa haiA rAyajI, eDa DhA rAyajI. eDaNI hai| rAyajI. TApalA, hai| rAyajI. TApalA, DhA rAyajI. chAlakAM hai| rAyajI, pAvaDA hai| rAyajI, cAMcavA hai| rAyajI. pAvaDA hai| rAyajI. cAMcavA DhA rAyajI. pADiyA hai| rAyajI, chAlakAM hai| rAyajI. eka lAkha lakho pAThe! hA rAyajI, aSa lAkha lakhane chAlamAM hai| rAyajI. kAgaLa ApyA khAreATAne hAtha hai| rAyajI, pUchIne ghara zeAdhI kADhaze 2. adha lAkha lakhane keTalA lakhu` mAmA keTalAM lakhyuM mAmA azva lAkha lakho keTalA lakhu` mAmA eka lAkha lakho azva lAkha lakhane keTalA lakhu` mAmA, keTalA lakhuM mAmA, eka lAkha lakhane gAyA cAratA geAvALa hai| rAyajI, kiyA jasamAnA mahela hai| rAyajI. huM e na jANuM khAreTa hai| rAyajI, Aghereka jaI maheAla pUchajo hai| rAyajI. pANI bharatI pANiyArI DhA rAyajI, kriyA jasamAnA mahela hai| rAyajI, jasamA Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jasamAnA rAsaDA ] huM ena jANuM khArASTra hai! rAyajI, Aveka jaI mahela pUchatre re. DhA rAyajI, hai| rAyajI, TiyA kAMtatI DeAzIA kriyA jasamAnA mahela ? UMcI meDI che agAzIe hai| rAyajI, khAraNe cAMdInAM kamADe hA rAyajI. gharamAM hIMDALAkhATa che 2. bAraNe beThA haze sasarA hai| rAyajI, meDIe haze emanA jeTha hai| rAyajI. parasALe haze emanAM sAsu haiA rAya, derANI naNadI sAthe hazeDhA rAyajI. sAnAnI saLIe dAtaNu kare hai| rAyajI, dUdhaDe pakhALe enAM mukha hai| rAyajI; jasamA karatAM haze badhuM gharakAma re kAgaLa ApyA sasarAne hAtha haiA rAyajI, sasarA vAMce ne AMsu DhaLe hai| rAyajI. Aje nA jaze! kAI mALI hA rAyajI, kAgaLa ApyA jeThane hAtha hai| rAyajI; kAgaLa vAMce ne AMsu DhaLe re. Aje zeA nA mALa hai| rAyajI, kAgaLa AlyA diyarane hAtha hai| rAyajI; kAgaLa vAMce ne AMsu DhaLe 2. Aje nA jaze| bhAbhI, mALa haiA rAyajI, mAravADanA rAjA jAta hai| rAyajI; amane mArIne tamane rAkhaze. jasamA jasamA jasamA jasamA jasamA jasamA 105 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ fot [ aAkasAhityamALA maNukA d kAgaLa AvyA svAmIne hAtha hai| rAyajI, kAgaLa vAMce ne AMsu DhaLe re. jasamA Aje nA jaze! gArI, mALa haiA rAyajI, mAravADanA rAjA kajAta hai| rAyajI; amane mArIne tamane rAkhaze re. jasamA0 rAjA jesiMgane jaI maLuM re hai| rAyajI, kahyuM mAnA ja gArI Aja, hA rAyajI. rAjAnI buddhi theADI hA rAya. rAjAne jItI pAchI vadhyuM. 2. jasamA lIdhuM che lAvalazkara hA rAyajI, jasamA cAlyAM teNI vAra DhA rAyajI. kAM re gaye! rAjA pApiyA ? hai| rAyajI, mAruM badhuM mANusa tape hai| rAyajI; badhuM mANasa bhUkhe mare re. jasamA kheAla haiA rAyajI, rAjA tuM sudhI mArAM eDAMne kAma DhekhADa / rAyajI. ugamaNuM gADha AthamaNI gADha re taLAva DhA rAyajI, oDhAne Ape. khIcaDa eDane ApA oDhAne ApA tela jasamAne ApA taLAvaDI re. jasamA hai| rAyajI, ghauM 2. jasamA DhA rAyajI, ghI 2. jasamA rAjA pharatA pharatA jAya hai| rAyajI, jasamA, tuM haLavI haLavI geAda haiArAyajI; kUNI AMgaLIe lacI paDe. jasamA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jasamAnA rAsaDA ] rAjA, tuM sabhALI kheAla hA rAyajI, sAMbhaLe mArA diyara ne jeTha hai| rAyajI; phUDakapaTa kema mAliyA 2. jasamA jasamA, tuM mAre mahela Ava DhA rAyajI, tane dekhADuM mArA hAthiyA re. jasamA tArA hAthImAM zuM dekhavuM ? / rAyajI, tethI meTAM mArAM khAlakAM 2. jasamA jasamA tuM mAre mahela Ava hai| rAyajI, tane dekhADuM mArA gheADalA 2. jasamA tArA gheADAmAM zuM dekhavuM? / rAyajI, ethI meTA mArA kUtarA 2. jasamA jasamA, tuM mArA maDhela Ava hai| rAyajI, tane dekhADuM mArA kuvA hai| rAyajI. tArA kuvaramAM zuM dekhavuM ? hA rAyajI, ethI meTA mArA eDa 2. jasamA, tuM mAre mahela Ava hA rAyajI, tane dekhADuM mArI rANIe rU. tArI rANIemAM zuM dekhavuM? hai| rAyajI, tethI mATI mArI eDachuM! hai| rAyajI. jasamA, tuM mAre maDhela Ava hai| rAyajI, tane te vana nA joIe haiM| rAyajI. tArA mahelamAM zuM dekhavuM? hai| rAyajI, tethI mATI mArI gUMpaDI 2. mahenata karaze khIjI eDagreA re rAyajI, tAre joI e tAre mAthe nathI palaMga hA rAyajI; mahenata hA rAyajI. jasamA jasamA jasamA 200 jasamA Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 | lokasAhityamALA maNako-6 rAjA, tuM saMbhALI bala he rAyajI, mArI che oDaNanI jAta che rAyajI; mahenata karI peTa bharIe he rAyajI, beThe dADo nA jAya he rAyajI; pArakA jIvane hiMsaka ho rAyajI, rAjA kapaTathI nA bola re. jasamAve jasamAM kare ne kaMsAra ho rAyajI, tArA kaMsAramAM zuM khAvuM ? ha rAyajI; tethI goLI mArI gheMsa re. jasamA eka lAkha mAryA che eDa he rAyajI, adha lAkha mArI che eDaNI re. jasamAve jasamA tuM mAre mahela cAla he rAyajI, rAjA, tuM pApI nA bola he rAyajI. rAjAnuM zuM hoya kAma? ho rAyajI, badhI raiyatane pALavI he rAyajI; badhI raiyatane teM mArI re. jasamAjasamA, tuM mAre mahale cAla ha rAyajI, zA re kAraNathI pUja? ha rAyajI. rAjA, bhraSTa buddhinA bala he rAyajI, adha lAkha mArI mArI oDaNa ho rAyajI, kayAre pApI tuM TIza re ? jasamA 0 jasamA, tuM mahela Ava he rAyajI, chelA che rAjA juhAra, he rAyajI. eka vAra sAMbhaLI le vAta ho rAyajI, caMdanasukhaDanI ceha khaDakAva ha rAyajI, Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jasamAnA rAsaDA ] badhA meDhAne sI phALa badhI eDaNI badhAM maDadAM hai| rAyajI, sI phALa hai| rAyajI; khAmI mela 2. jasamA, tuM mAre mahela Ava hai| rAyajI, rAjA tuM sAMbhaLa mArI vAta hai| rAyajI, UMcu. bhALIne bene hA rAyajI. pazu pakhI khaLI mare re. va bacAva pazune haiM| rAyajI; UMcuM bhALIne jue rAjA hai| rAyajI, jasamAe cehamAM paDatAM nAkhiyAM re... rAjA, zuM tuM naiI rahyo ? hai| rAyajI, nAkha ne cehamAM paDatAM haiA rAyajI. tyAre tane kahuM rAjA, hai| rAyajI; rAjA ghauM zAya hA rAyajI, mAnI kukhane zApa re kAI nA thaze! rUpa hA rAyajI, mAthe nA lezeA khaththAra hA rAyajI; mAthe na ghAlazA dhUpela hai| rAyajI, kapALe cAMdale nA karaze| hai| rAyajI; rAte cUDale nA paheraze| / rAyajI, eDaNu hajo kadarUpI re ... ... jasamA jasamA jasamA jasamA jasamA Lok 1. saphArIne mALavuM 2. akhADA. eDaNA Aja rIte dhUpela nathI nAkhatI, cAMdalA nathI karatI aMbADA nathI vALatI, ne rAtA cUDA nathI paheratI. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 [ lokasAhityamALA maNako-6 jasamAe agni prakaTAviyo ho rAyajI, jamaNe aMgUThe pakaTAvI jhALa he rAyajI; jasamA pite baLI mUA re...... jasamArAjA gayo phIka meDhe he rAyajI, rAjA kahe che bhANeja ! he rAyajI tAre kharI paDo bela he rAyajI, meM nA jitAI jasamAM che. rAyajI; jajavela bhANeja thayA AMdhaLA che. jasamA gAje pATaNa puramAM garavI gurjarane dhaNuM re, sAco sabaLa pele solaMkI siddharAja, jenI kIrti vyApI rahI che jagamAM ghaNuM re. teNe loko kAje vAvavA gaLAviyA re, meTI mAnasarovara, devaLa, dhAma vizALa, piSI sarva prajAne, zatru sarva namAviyA re. teNe pATaNa pAse sarovara AdaryuM re, khede khADA tyAM to mALavI eDa aneka, nAkhe eNe maToDuM mAthe vahI paruM re. pALe vaDanI DALe jhUle bALaka pAraNe re, mATI vahetAM jasamA mulAve nija bALa, vaLatAM mukhaDuM khiI jAya kuMvarane vAraNe re. sAde veze pharatA rAjAe pekhI parI re, jAte rUpALI raMgIlI parama catura, pAse jaIne rAjA kahe che suNa tuM suMdarI re. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jasamAnA rAsaDA ] mATI vahevAne A kAmaLa kAyA karI nathI re, pALe besIne tuM rIjhava tAruM khALa, khIjI ANA che. kAma kare tArI vatI re. jasamA kahe che : 'rAjA kAya ThaMsI khAvuM game ?, mujane besI rahetAM khAdhe ane rAga, mArA navarA dahADA beDhe nava nI41 kadI re.' jasamA jaMgalamAM vasavAne tuM sarajI nathI re, mArA nagara taNI tuM AvIne je nAka, pATaNa puranI zaiAbhA tujane huM zuM kahuM DhathI re.' meDIe re, nahi mAga, kIDIe re.' nagare annArI zerI ne UMcI temAM mANasa ADace cAlyAne jANe unALe UbharAtI dekhu* ($) jasamA, mANusa bahu pekhIne zu* ghelI bane ?, tArA halakA manamAM UThe halakA ghATa, na kaLe khAkharanI khisakaiAkSI sAkara svAdanA re. rAjA melAM mana melI galIemAM mahu mAre melA jhera tA jIvA che| jIve mANasanAM, melAM zaheramAM re, che dudha jheramAM re. nathI re, phUla gulAba kauzathI re. dIThA jasamA, rAjAnA darabAre te temAM mAgabagIce khIle jaLanA haiAja phuvArA UThe, AvI 1. neThANuM=pUrA thavuM. 111 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNake-6 rAjA, bAgabagIcA jaMgala AgaLa dhULa che re, je sUraja AgaLa tArAne caLakATa, mArA jaMgalanI meje to meMghA mUlanI re. jasamA, jagalanI vAte tuM Aja visAra re, mIThAM naraghAM ne sAraMgI kerA sUra, gAyana suNavAne mATe tuM zahera padhArajo re. rAjA, nava rImuM naraghAM sAraMgI surathI re, mana mora bapayA TevyA che muja kAna, vAta koyalanA TaukAnI te kahetI nathI re. oDaNa, A te utAruM meDI mALiye re, raho mitra sahedara sarva saMbaMdhI sAtha, tamane priya jano mAnIne nizadina pALIe re. mAre oDaNane UtaravA jaI e jhUMpaDI re, meDI mAthe mujane caDatAM Ave phera, paDatAM paga bhAMge ke kAyA thAye kUbaDI re. oDaNa Ave te pirasAvuM mevA cUramAM re, bale hAthI gheDA gurjarapatine dvAra, tene pakhIne harakhAze eDaNa uramAM re. mAre oDaNane to joIe vALuM gheMzanAM re, rAjA, zuM che mAre haya hAthInuM kAma ? dahIM ne dUdha majhenA mAre bhagarI bheMsanAM re. oDaNa, mAgI lyo ne AchA sALu oDhaNuM re, hIrA, mANeka, motI, sonAnA zaNagAra; AvI kAMcanavaraNI kAyA para zobhe ghaNuM re. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jasamAnA rAsaDA ] 8 chAyala Takaze, AchA sALu te! phATI jaze re, nAkhu ghAsaca@AThI gAMThI The hAra paheru phUla taNI mALA teA paraNyA rIjhaze re. jasamA, kahe mujane tuM, keve che tArA pita re, tArA jaivI samaju nArI jene ghera; enA jevA sukhiyA jaMgamAM khIja nathI re. pele! keDa sIne kAma kare mArA pati re, jenA meALiDAmAM khaDUke che bahu phUla; enA kADhALAnA ghAthI dharatI dhrUjatI . e ne kAma karatAM nyALe e tArA bhaNI re, enA manamAM tArA pUrA nahi vizvAsa, tArI khUja na jANe. jasamA, e tArA dhaNI re. rAjA, sAcAne bhe leza nathI saMsAramAM re, mArA varane mArA sa'pUraNu vizvAsahuM te| anya janAne bhAI gaNI rahuM bhAramAM re. jasamA, rAjAne rANAne huM tAbe re, meATA mahArathI nava Ape sAmeA beAla; tArA AgaLa huM nava amala calAvA AdaruM re. rAjA, kAyA ne mAyA para baLa nRpanuM vasyuM re, prabhue jIva dharyAM che juDhDhA kAyA mAM; bhAre bhUpa taNu paNa te para nava cAle kazuM re. jasamA, daDhatA tArI dekhI vismaya thAya che re, AvAM patIne paNu Akhara hAya viyeAga; mithyA A jaganAM sukha mATe mana mUjhAya che re, * 113 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 [ lokasAhityamALA maNako-6 rAjA, kAI na jANe kAle mAruM zuM thaze re, evI alpa jiMdagI mANe sau A loka; rUDI raheNa sukha para ke pUra ja Apaze re. jasamA, paheluM ke A bIja paraNeta tAhare re ? oDaNa, ke tAre svAmI pratye prema ? mArA mahela taNe sukha daMpaDIe AvI TharyuM . rAjA, A loka, paraloke mAre e pati re, prIte parayA mATe choDuM mArA prANa enA zatrunuM huM sukha kadI jotI nathI re. evuM kahIne jasamA TopalI laI pAchI pharI re, rAye lIdhe vaLatI pATaNa kare paMtha; thaI che jasamAnA pativratanI khAtarI re. (naM. (5) ane (6) saLaMga rAsaDo che. te sudhArIne vAMcavuM.) Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadharA-esa`ganA rAsaDA sauMpAdikA : sau. kacana vADIlAla jodhANI [1] derANI jeThANIe vAde tuMkhaDI vAvI jo, jeThANInA tuMbaDavelA vAMjhiyA hA jI. derANIe tuMbaDIne dahIMe dUdhe sIMcI jo, jeThANInA tuMbaDavelA vAMjhiyA hA . derANInI tuMbaDIne navase... nayAM jeThANInA tuMbaDavele vAMjhiyA tamane pUchyuM ghelA 2 jesa'gajI, vAMjhiyAnA mAla kAM jaI vAparyAM haiA jI. beThAM jo, hA . AALaka jaIne rAye malAva gaLAvyuM ja, traNaseM ne sAThe melyAM pagathiyAM DhA jI; pagathiye pagathiye pUtaLIe melAvI jaje, sAye na peTa putara avataryAM hA jI. vIramagAma jaIne rAye munasara gaLAvyuM ja, navase navANuM melyAM pagathiyAM DhA jI; dIvaDiyA ajavALyA je, pagathiye pagathiye putara avataryAM hai| jI. tAya peTa aNahilapura madhye rAye sahasraliMga gaLAvyuM je, derIe hujArA kIdhI pharatI jI derIe derIe ghaTaDIe ja, badhAvI avataryAM hai| jI. tAya na peTe putara na Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 [lokasAhityamALA maNake-6 siddhapura jaIne rAye rudaramALa samarAvyo che, kAMI kAMI brAhmaNane saMkhyA che; mALe mALe akhaMDita ajavALAM je, toya na peTe putara avataryA he jI. bheLAda gAme rAye dANa baMdha kIdhAM jo, tI 2 tha vA sI nA sukha mATe jI; ThAmaThAma kaMI kaMI navANa gaLAvyAM che. toya na peTe putara avataryA he jI. rAjA vimAse ghaNuM manaDAnI mAMhe je, AvAM puNaye kAMI putara nAMhi jI; puNya ne dAna sarave karIne thAkyo che, teye na peTe putara avataryA he jI. loka sau ke' che, ene e ja khaTa zAthI ne ? pA 5 ka2vA mAM na hi bA kI jI; rA'nA be bALakone jIvatA vadheryA je, nI ca savA ra tha ne kA je jI. jasamA oDaNane kaMtha eNe mAryo che, vaLI kaMIka eDAne dhULa reyA je, aMdha viSayamAM e lapaTAya , e nA te zA 5 pUraNa 5 gyA che. [ A gIta jevuM ja, paNa judI rIte gavAtuM ane lAMbuM gIta nIce mujaba mayuM che.] - [ 2] sadharA te jesaMgane pUche enI rANI je, vAMjhiyAnA mAla kyAM kyAM vAparyA ho ! Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudharA--besa ganA rAsaDA ] sidhapura jaI ne rANe rudaramALa khaMdhAvyA jo, teAye ne peTa putara avataryAM hai| jI. sadharAva dheALake jaI ne rAthe malAva gaLAvyAM , traNaseM ne sATha khAMdhyAM pAvaThAM DhA jI; pAvaDe pAvarDa pUtaLiyuM melAvI ne, teAye nA peTa putara avataryAM hAjI. sadharA vIru gAma jaIne rAthe munasara gaLAvyAM je, Dheriyu. melAvI traNaseM sATha rehA jI. deraDIe deraDIe TokariyuM khaMdhAvI ; teAye nA peTa putara avataryAM hai| jI. sadharA sIthe` te jaI ne rANe caMdarAsara gaLAvyAM jo, traNase... ne sAThe melyAM pAvaThAM hAjI; pAvarDa pAvaDe paragaTiyA che dIvA bhai, teAye nA peTa puttara avataryAM hai| jI. sadharA vaDhavANu jaine rANe mAdhAvAva gaLAvI jo, traNaseM ne sATha melyAM pagathiyAM hai| jI, pagathiye pagathiye paragaTiyA che dIvA jo, teAye nA peTa putara avataryAM hai| jI. sadharA ziDhAra jaIne rANe brahmakuMDa gaLAvyA je, traNaseM ne sATha melyAM pagathiyAM DhA jI, pagathiye pagathiye paragaTiyA che dIvA teAye nA peTa putara avataryAM hai| jI. jo, sadharAva dIkarA dIkarA karatAM dIkarI nA AvI ja; jAIne ghaDAvata sAnA sAMkaLAM hai| jI. 1. dhrAMgadhrAnA tAkhAnuM gAma 117 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 [ sAhityamALA maNake-6 dIkaro dIkaro karatAM dIkarI ne AvI che. seraThane sUbo Avata paraNavA he jI, [keTaleka sthaLe upara mujaba gavAya che ane keTaleka sthaLe nIcenI lAIne gIta umerIne joDavAmAM Ave che. } sAsunA hAthanI suvAvaDa ne khAdhI che, mAye na melyA mAdaka lADavA he jI. sasarAne AMgaNe Dhola na vAgyA je, meyara na melI kaMkotarI he jI. piyuDA parI pagalAM na bhariyAM ; naNaMde na bAMdhI senA rAkhaDI he jI. pAchalI pachIte DhAliyA na DhALyA ja mAthe no karyA ezIkaDAM he jI. suvA ne sUMTha te najare na dIThI jo; tIkhAM te sevatAM bhava gyo che ja, jhINe jhINe sAdaDiye hAlaraDAM na gAyAM ja, harakhe ne nAkhyo eka hIMcako he jI. meMghAM te thaIne maiyara ne mAthuM je, vireja na AvyA ANe he jI. pIMjaNiye paga mUkI velyamAM na beThAM je ThAThe na bAMdhyAM raMgita gheDiyAM he jI. evuM te sukha mADI najare na dIThuM jo, duHkha ne dADe hUlI gayAM he jI. 1.premALa pati Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadharA jesaMganA rAsaDA ] [3] uttara gujarAtanuM gIta pATaNa zerathI paToLAM maMgAve, perIne mANavuM moja re, helI3 e gujaranA mAMDave. zavarAte cIrakhIja maLI sarave sAhelI, ame nAtAM kuMvArakAnAM nIra re; helI e gujaranA mAMDave. rudramALa 10 rUDA ThaMDALA 11 baMdhAve, hake12 hALagI13 sadhIrAje142; helI e gujaranA mAMDave. mAtA meMnaLadenA 15 vIra vaDakALo, raDhiyALI rAjakuMvara 16 re. 1 zaherathI, 2 paherIne, 3 alI o, 4 guja2, 5 zivarAtrI, 6 sarakhI, 7 sarve, 8 nahAtAM, 9 sarasvatI nadInuM nAma, 10 rudramALa, 11 hIMDoLA, 12 hIMce, 13 selaMkI, 14 siddharAja, 15 mInaLadevI, 16 kuMvara. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNAM lokagIte saMpAdaka: zrI. vasaMta jodhANI kAmaNa derANI jeThANI, ApaNa vAdaDiyAmAM vadIe je, vAdaDiyAmAM vadIe, ApaNa pATaNa jaIe je, pATaNane pUjAre amane bahena kahI bolAvyAM che, bAI re pozaNa bena, kara sukhaduHkhanI vAto jo. pATaNanA pUjArA vIrA, kAmaNa karIne deje je, besa bAI, bola bena, kara sukhaduHkhanI vAta che; sarapane sAvaraNa sAsu vAsIdAM vaLAve che, khaDanI eMDhoNIo para pANIDAM bharAve che. nAgane netaraDe naNadI valoNu vAvAve , aDadhI te rAte jeThANI, daLaNAM daLAve jo; le rUpiyA aDhI, ne kAmaNa karaje maDhI, le rUpiyA so ne sATha, kAmaNa karaje loDhe lATha. avaLI savaLI ghaMTIe, aDadaDA daLAvyA jo, aDadaDA daLAvI, enAM pAMca pUtaLAM kariyAM ; pAMca pUtaLAM kariyAM, ene uMbarA vacce dATyAM ja, pATaNanA pUjAre ene, evAM kAmaNa dIdhAM che. Aja re rade, mAruM aDadhuM aMga revuM che, khammA mArA mohanajI, khammA mArA trikamajI; kAmaNuDAMnI vAte emAM kazAyamAM huM na jANuM che, kAmaNaDAM je karaze enI mAvalaDI te maraje . Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra1 ApaNAM lokagIta ] AmAMthI gayuM te tane kAMbI kaDalAM ghaDAvuM je, kAmaNanA karanArAne teDo huM ghaDAvuM je emAMthI UgaruM te gerIne cIra sADI khIluM je, kAmaNanA karanArAne huM cakamA oDhA je. raMga Dolariye AvuM AvuM rUDuM ajavALiyuM, mAtAjI ramavA melo ne, raMga Dolariye. ame ramI karIne ghera AvyAM, mAtAjI jamavA de re; raMga DelariyA. mArI mAtAe pIrasI lApasI, mAMhI khobale pIrasI khAMDa re, raMga Dolariyo. ame jamI karIne UThiyAM, mArI mAtA mukhavAsa do re, raMga Dolariyo. mArI mAtAe ApI elacI, upara pAnanAM bIDAM hoya re; raMga Dolariyo. ame mukhavAsa karIne ThiyAM, mArI mAtA pioDhaNa do re, raMga Dolariyo. mArI mAtAe DhALyA DholiyA, esIke nAgaravela re; raMga Dolariye. ame thI karIne UThiyAM, mArI mAtA mAthAM gUMtha re, raMga Dolariyo. mArI mAtAe mAthAM gUMthiyAM, mAMhI caMpA melyA cAra re, raMga Dolariyo. benI mAtA te kone vIsare, emanA mIThA mIThA bola re, raMga Dolariyo. 1. rezamI pacheDI. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 [ lokasAhityamALA maNako-6 AvuM AvuM bhU aMdhAriyuM, sAsujI ramavA melo re, raMga Dolariye, ame ramI karIne ghera AviyAM, sAsujI jamavA de re, raMga Delariyo. mArI sAsujIe rAMDayuM bAjariyuM, mAMhI telanAM TIpAM traNa re, raMga Dolariya. bAIjI badhuM tamAruM bAjariyuM, tArA telamAM TAMDI mela re, raMga Delariye. ame jamI karIne UThiyAM, sAsujI mukhavAsa de re, raMga Dolariye. mArI sAsujIe ApyA maraDiyA, upara DoDInAM pAna re, raMga Dolariye. ame mukhavAsa karIne UThiyAM, | mArI bAIjI poDhaNa do re, raMga DelariyA. mArI sAsue DhALI khATalI, esIke kALuDe nAga re, raMga Dolariye. ame UMghI karIne UThiyAM, mArI bAIjI mAthAM gUMthe re; raMga Dolariye. mArI sAsue mAthAM gUMthiyAM, teNe TallA melyA traNa re, raMga Delariye. sAsa te kone sAMbhare, kAMI kaDavA kaDavA bela re, raMga DolariyA. maLavA Avya [paisApAtra mAvataranI dIkarIne garIba ghare paraNAvI che. dara varSa mA pitAnI dIkarIne maLavA jAya tyAre tene joItI cIja 1. dhakkA. keTaleka sthaLe "TAlA" melyA gavAya che. TAlA = ju. sarakhA : "raDhiyALI rAta' bhA. 3 je, pR. 55-56. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNAM lokagIto ] 123 vastuo ApatI Ave che. dara varase A rIte laIne jIvavAnuM dIkarIne gamatuM nathI. tene thAya che ke AvI rIte eziyALA jIvavuM tenA karatAM maravuM bhaluM. tethI mAre kahevaDAve che keH ] mA re mA ! tuM mane maLavA Avya, kALI atalasanuM kApaDuM lAvya. kApaDuM te mADI, phATI phATI jAya, gADuM bharIne dhAna lAvya. dhAna to mADI, cavAI jAya, tAMbApittaLanI helo lAvya. hela te mADI, bhAMgIphUTI jAya, pAMca rUpiyA rokaDA lAvya. rUpiyA te mADI vavarAI jAya, DAbalI bharIne amalapa lAvya. jhaTa ghaLuM ne jhaTa ghUMTaDA bharuM; ne A jalamane chUTake karuM, bhaNatI chuM bhaNatI chuM e kAnajI kALA ! mAvA mIThI moralIvALA ! pAMcaseM re mane piThiyA deja, ne pAMcaze guNArA; 1. keTaleka ThekANe "pAMca phUlanuM kApaDuM lAvya. athavA pAMca paTTAno ghAghare lAvya." ema gavAya che. 2. mA, 3, anAja, 4. vaparAI, 5. aphINa, 6. jIvatara. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 lAMkhI khAMze [ lokasAhityamALA maNukA-6 nyaami, gAvALA; bhaNatI cAraNa gAyuMnA pAMca pAMca mane putara deje, ne pAMceye gALA, chaThThI mane eka dhIDI deje, AthelAM gheADALA; bhaNatI ugamaNe ekalaraMgI DALiyuM ne vaLI kujiyuM deje, gAyunAM TALAM; *, vAMkaNuM mena vahuvAru ghUmaraDe gALA, bhabhutI TeliyuMe mane dAyarA deje, ne aphINanA gALA; mahemAnunI mane meAkaLANuM deje, pInArA bheALA; bhaNatI gAmatI kAMThe gAma amAruM, ne kharaDe| amAre deza; cAraNya punAMde ema bhaNuM je; khAra eraDA deje, ne chae cunArA ! 3mi, pADe zaNu gItanA jhAkALA; rAkha lIluDe! nesa; bhaNatI chuM. akhelaDA bhagAve bhaNatI akhAlaDA bhaMgAvA re, bAra bAra varSanA abheAlaDA re! cAre beThA e sasarAjI, aneAlaDA bhagAvA re! Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 ApaNuM lokagIta ] zera savAzeranI khIcaDI re rAMdhajo; ajhera nAkhajo mIThuM; tyAre nAvaliyo bolaze re! savAre jUThIne meM khIcaDI re rAMdhI, acchera nAkhyuM mIThuM, toye nAvaliyo khAI gayo re! sAMgAmAMcI beThAM e sAsujI, abolaDA bhaMgA re! savAre UThIne vahujI, vAsIduM re vALajo, TIlaDI caDaze nahi, tyAre nAvali bolaze re! savAre UThIna vAsIdAM re vAyAM, TIlaDI caDhI nahi, toye nAvaliyA nA boliyo re! gheDa khelaMtA o re diyarajI, abolaDA bhagAve re! savAre UThIne bhAbhI, pUje re vALa; kApaDuM paheraze nahi, tyAre nAvaliyo bolaze re. savAre UThIne meM pUjA re vALyA, kApaDuM paheryuM nahi, toye nAvali nava boliyo re. bacuDo dhavarAvatAM o bhAbhIjI, abolaDA bhagAve re! khare bapore vahu pANIDAM bhara, mejaDI paheraze nahi, tyAre nAvali bolaze re ! khare bapore meM pANIDAM re bhariyAM ne mojaDI paherI nahi, tyAre nAvali bali re! gArI mArI mojaDI paheratAM jAva, nahi to tame dAjhazo re! Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 [[lokasAhityamALA maNako-6 vaNajhArA vAlama lola nAyaka re, sau cAlyAM paradeza ApaNe ghere besI zuM karazuM ? vaNajhArA vAlama lola. gArI re, saunI gAMThe che garatha, ApaNa gAMThe nathI eka dekaDe; vaNajhArA vAlama tela. nAyake re, AvuM mArA haiyA kere hAra, hAra vecI bhara poThIDAvaNajhArA vAlama lola. gArI re, saune caDaNa che ghoDalA ApaNu pagapALA kema pUgIe; vaNajhArA vAlama lola. AluM mArA paganI kAMbiyuM ne kaMdarA, rejhI ghaDI AluM rAMgamAM; vaNajhArA vAlama lela. hAlI re hAlI mArA sasarAjInI piTha, sasaro hAlyA ne nAyaka hAlaze; vaNajhArA vAlama lola. hAlI re hAlI mArA jeThAjInI piTha, jeThajI hAlyA ne nAyaka hAlaze; vaNajhArA vAlama lola. hAlI re hAlI mArA derIDAnI piTha, devara hAyA ne nAyaka hAlaze; vaNajhArA vAlama hAlI re hAlI mArA bhANejaDAnI piTha, bhANeja hAlyA ne mAmo hAlaze; vaNajhArA vAlama lela. nAyaka re, tame cAlyA paradeza, amane bhaLAvyAM zAM zAM kAma re, vaNajhArA vAlama gerI re, tamane soMpyo garatha bhaMDAra, bIjo soMpe te mobhI dIkaro; vaNajhArA vAlama lola. berI re, meMgo che guNa kapAsa, bIje soMpyo te raMgata reMTiyo; vaNajhArA vAlama lola, baLaje re tamAre guNa kapAsa, reTiye bALIne rAMdhu khIcaDI, vaNajhArA vAlama lola, Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNAM legItA ] gArI hai, beso gharaDAnI hasI dAMta na hasI meArI rU pADhabe naNuMDha jamAM te aga na 127 gATha, kADhaze; vadhusArA vAlama DhAla. bheAjAI, rALo; vaNusArA vAlama DhAla. AvI rUAvI sasarAjInI peATha, rUmajhUmatI pUchavA; vaNujhArA vAlama aAla. cAlI sasarAjI re, lakhI lakhI lAguM chuM pAya, tame re AviyA ne nAyaka kayAM riyA ? vaNujhArA vAlama aAla phATI re phATI vahuvAru, ghauMMDAnI peTha, ame re AvyA ne nAyaka tyAM riyA, vaNujhArA vAlama DhAla AvI re AvI jeThAjInI peATha, rUmajhUmatI cAlI pUchavA, vaNujhArA vAlama DhAla, jeThajI re lakhI laLI lAguM chuM pAya, tame re AviyA ne nAyaka kacAM riyA? vaNajhArA vAlama DhAla. phATI re phATI vahujI cAkhAnI pATha, ame re AvyA ne nAyaka tyAM riyA; vaNajhArA vAlama aAla. AvI re AvI DherIDAnI pATha, rUmajhUmatI cAlI pUchavA; vaNujhArA vAlama lAla. devara re mArA .jANu sujANu, tamere AviyA ne nAyaka kayAM riyA vaNusarA vAlama DhAla. AvI re AvI bhAbhI vaDalAnI chAMya, sADaca tANIne vIza tyAM sUtA; vaNajhArA vAlama DhAla. karaDayo rU karaDaco kALuDA nAga, sADaca tANIne vIrA tyAM sUtA; vaNujhArA vAlama DhAla. aLyA ? bhAbhI vagaDA mAjhAra, ame re AviyA ne vIrA tyAM riyA; vaNujhArA vAlama Dhela. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 sasarA ! 2 sAta [ leAkasAhityamALA maNukA--d tAru jAjo nakhAdya, sava rA vAMjhiyA, vaNujhArA vAlama Dhola. pAThAMtara jADejI ?, jADejI re, sau te cAlyAM vepAre, vaNujhArA vAlama sela. tame kema beThA ghera ? TAMDAnA ThAkAra, vaNujhArA vAlama aAla. saune gAMThe garatha che, sAnala ame niniyAM na pUgIe, sAnala saune caDaNa gheADalAM, sAnala ame pALA kema pUgIe ? rAjhI gheADI AluM rAMgamAM, ApuM kevaDAnA hAra hai, vaNujhArA vAlama yAla. tame cAlyA vepAramAM, TAMDAnA ThAkAra DhAla, amane tI kene bhaLAviyAM, vaNujhArA vAlama sela, ghaDAvuM raMgata reTiyA sAnala vaLAvuM jADejI re, sAnala jADejI re, vaNujhArA vAlama aAla. jADejI re, jADejI re; khAMDAMnI tarAka, sAnala sau te AvyA ghara bhaNI, vaNajhArA vAlama sela. nAyaka aAla, haju nAvyA vaNajhArA re, TAMDAnA khANu rgata reTiyA, vaNajhArA vAlama leAla. bhAMgu tArA khAMDAnI tarAka, vaNajhArA nAyaka lAla, sAsariyAmAM sukha nahiM, vaNujhArA vAlama leAla. piyariye nahi mA ne bApa re, vaNujhArA vAlama lAla. AvuM chuM vAlama AMkhavA, vaNujhArA vAlama aAla. hulAvI kammaramAM kaTAra hai, vaNujhArA vAlama sela. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNAM aAgItA ] mAralI vAge che vA vAyA ne vAdaLa UmaTyAM, madhadariye DUbe vA'Nu; mAratI vALe che. eka hAlAra zeranA hAthIDA, kAMI AvyA amAre deza; mAralI vAge che. lAgALA DhAya aa mUlave, DAriyA dariyA pAra; meAralI vAge che. eka vAghA te ze'ranAM gheADalAM, kAMI AvyAM amAre deza; meralI vAge che. chelAgALA hAya te| mUlave, DAlariyA dariyA pAra, mAralI vAge che. eka vALAka zeranI velaDI, kAMI AvI amAre deza, ameralI vAge che. lAgALA DhAya te| mUlave, DAlariyA dariyA pAra; mAralI vAge che. eka krRkhaNu ze'ranA DhALiyAra, kAMI AvyA amAre deza; mAralI vAge che. lAgALA DhAya te mUlave, DAriza dariyA pAra; mAralI vAge che. eka citaLa ze'ranI cU daDI, kAMI AvI amAre deza; meralI vAge che. lAgALA hAya te| mUlave, DAlariyA dariyA 1. kharIde, 2. baLada. pAra; mAralI vAge che. 129 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 [ lokasAhityamALA maNake-6 eka muMbaI zeranAM motIDAM, kAMI AvyAM amAre deza; moralI vAge che. chela chogALo hoya te mUlave, DolariyA dariyA pAra; moralI vAge che. eka surata ze'ranI baMgaDI, kAMI AvI amAre deza, meralI vAge che. chela chogALa hoya te mUlave, Dolariye dariyA pAra; moralI vAge che. (A rIte dareka dezanI vastuo laIne gavAya che.) abAlA AvI rUDI ajavALI rAta, rAte te ramavA sAMcaryA re mANArAja ! 2mAM ramyAM pi2 be piora, sAyabAjI teDAM mokale re, mANArAja ! ghare A gharaDAnI nAra, amAre jAvuM cAkarI re; mANArAja ! Ava re rUDo saiyaruMno sAtha, | melIne, sAyabA! nahi AvuM re, mANArAja ! sAyabAne caDiyala rIsa, gheDe palANa nAMkhiyAM re, mANArAja ! rejhI ghaDI pitALamAM palANa, alabelo cAlyA cAkarI re mANArAja ! Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNAM DhAkagItA ] dheDIne jhAlI gheADalAnI meDhA meDhA gheADalAnI vAga, lazkara pAMcyuM vADIe re, mANArAja ! mAre, sAyakhA ! cUMdaDInI hAMza, cUMdaDI mAMghA mUlanI re; mANArAja ! riyA riyA AjunI rAta, cUMdaDI tame mUlavA re; mANuArAja ! meTrA gheADalAnI vAga, mele lazkara pAMcyuM sImaDIe re, mANArAja ! ghare nathI naNudI ke sAsujI, kAnI re sAthe ame bAlazuM ?? mANArAja ! tamAre vAga, akhole jAvA nai daie... re; mANArAja ! paDI che saiyarunA sAtha, enI rU sAthe tame beAlajo re; mANArAja ! paDI dalaDAmAM bhrAMta, abolA A bhava bhAMgaze ?! mANArAja ! jhINA mArujI tAMbAnI tAlaDI ne hIMganA vaghAra, rAMdhanArAM pAtaLAM ne jamanAra che chela; jhINA mArujI haiA rAja, mukhaDAnAM dula hajI nathI rIjhiyAM meArA rAja ! khAra varSanA khAvaTA ne tera varSanAM tela, kema karIne jamuM, mane bhUkhe Ave phera, 131 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 [ lokasAhityamALA maNake-6 jhINA mArujI he rAja, mukhaDAnAM dala hajI nathI rIjhiyAM mArA rAja ! udepurane ghAghare ne jodhapuranI chIMTa, kema karIne paheruM mArI keDa jholAM khAya; jhINuM mArujI he rAja, mukhaDAnAM dala hajI nathI rIjhiyA merA rAja! oraDe sUtA sasarejIne parasALe diyara jeTha, kema karIne cAluM mArI jhINI vAje gera; jhINuM mArujI he rAja, mukhaDAnAM dala hajI nathI rIjhiyAM mArA rAja ! bAjarAne reTa ne bhagarI bheMsanA dUdha, bhAve eTalAM jame berI, zAnA Ave phera? jhINA mArujI he rAja, mukhaDAnAM dala hajI nathI rIjhiyAM mArA rAjA udepuranuM chANuM lAMbI lAMbI AMgaLIo ne TUMkA TUMkA veDha; dAMta raMgAve ene piyu paradeza. kaDIlAM ghaDA, sAyabA, kaDIlAM ghaDAve, sAMkaLAne bhAra muMthI sahyo nava jAya. sahyo nava jAya, muMthI meyo nava jAya; udepuranuM choguM mArA nakhamAM samAya. cuDalo verA sAyabA, cUDIlo verAve; kaMkaNane bhAra muMthI sahyo nava jAya. 1 ghugharIo, 2 kaDalAM, 3 mArAthI, 4 gamavuMhavuM. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 ApaNAM lokagIto ] sadho nava jAya, sAyabA, moye nava jAya; udepuranuM zuM mArA nakhamAM samAya. TIlaDI ghaDA, sAyabA, TIlaDI ghaDAve; dAmaNane bhAra, muMthI sahyo nava jAya. sadyo; nava jAya sAyabA, moye nava jAya; udepuranuM choguM mArA nakhamAM samAya. lIlI nAgheramAM jhINA mora Tahuke che lIlI nAgheramAM, lIlI nAgheramAM harI vanarAyamAM, jhINA mora0 utArA dezuM lIlI nAgheramAM, de zuM me DI nA ma la lA la; jhINA mora dAtaNa dezuM lIlI nAgheramAM, dezuM kaDhiyelAM dUdha lAla, jhINA mora nAvaNuM dezuM lIlI nAgheramAM, dezuM nadiyunAM nIra lAla; jhINA mera0 bhajana dezuM lIlI nAgheramAM, dezuM ghebariyo kaMsAra lAla, jhINA mora0 mukhavAsa dezuM lIlI nAgheramAM, ke zuM pAna 5 cA sa lA la; jhINuM mora0 piADhaNa dezuM lIlI nAgheramAM dezuM hIMDoLAkhATa lAla, jhINA mora. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 | lokasAhityamALA maNake-6 mehana manAvuM prabhu! sAThI cekhAne bhAta raMdhAvIne gAvaDIe devarAvuM. biliye tamane khAMDa pirasAvIne mohana manAvuM re, bALA ADe na lIje re, kAnajI ADo na lIje. prabhu kAcA cazyAne choDa maMgAvIne oLo paDAvuM, tenI kAnAne beI bharAvIne mohana manAvuM re, bALA ADe na lIje re. prabhu gujUgaLIne sAMThe magAvIne choI cholAvuM, enI kAnAne keLI bharAvIne mohana manAvuM re, bALA ADe na lIje re. rAga phera - ADe lIdhe re ati ghaNo, mA mane hAu dekhADa. hAu che rAvaNa laMkezarI, hAu che mathurAne bhUpa; ApaNu mANasa re mAnavI. rAkya na karIe re, putra rAtre rAvaNa raLiyA; kALaMdarIne re kAMThaDe UbhalA vAye che vezya, jAdava jevA re nIsarI. mIThaDAM mIThaDAM che veNa, nAnA sarakhA zrInAthajI. ciceDAnuM gIta rAmacaMdrajIe vADha ja vAvya ne sItA vALe pANI tenI zeraDIne nahi pAra. ciDe zarIrAmane. rAme bAvaLiyA vaDhAviyA, ene saMgheDe utarA; tenI jaDiyala jAMgiyuM ghaDA, ciDe zarIrAmane. * zeraDIno vADha bharaDAya ne cicoDA cAlu thAya tyAre cicoDA upara beThAM beThAM gavAya che. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya ApaNuM lokagIta ]. dharama kerA gherI1 maMgAve, ciroDA pheravA ene hAMkanAro caturasujANa, ciDe zarIrAmane. rAmacaMdrajI eAravA beThA, kAna tANe chatAM, tenA rasaDAnI kaMDiyuM bharANI, ciDe zarIrAmane. loDhA kerI kaDAI maMgAve, rasane gALa raMdhAve; temAM dharamanI dhrubakIra paDA, ciroDo zarIrAmano. trAMbA kerA tAsa maMgAve, bhalAM paDAve bhIle bhIle nAma paDA, ciroDo zarIrAmane. loDhA kerA kAMTA maMgAve, gALIne tola karAve; ene bhAvethI bhAva paDAve, ciDe zarIrAmane. senAno bAjeThiyA mA, mAre sAva re senAne bAThiyA; meDIe me senAne bAjeThiya. dAde mAre AyAM TaDIonAM dAna re, mAe mane A senAne bAThiya. mA, meM to preme te pADA* ne choDiyA, mA, huM to Dabakepa detI dUdha re. mA, huM to beThI senAne bAThiye. mA, meM to mArA kAkAne vaeNnAvyA kAke AlyAM rIDAnAM dAna re, mA, mAre Avye aSADhIne mevalo. 1 baLada, 2 DUbakI, 3. seMse, 4. pADarune choDavAthI bheMsa pAro mUke eTale pachI devAya, 5. TIpeTIpe 6. baLada. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 [ lokasAhityamALA maNako-6 mA, mAre paraNaye te heLAM jotaryA; harakhe jAtI huM bhAtane bhatuvAra re. mA huM to prIte DherAne paMpALatI re. para mAre gADAM bharIne kaNa lAviye; mA, huM te detI bhikhArIne dAna re, mA, huM te beThI senAne bAdhei . raga DelariyA eka jhADa mAthe jhUmakhaDuM, sumakhaDe rAtAM phUla re, bhaMvara re raMga Delariye. eka gekha mAthe bhAbhalaDI, bhAbhInA rAtA raMga re; bhaMvara re raMga Dolariye. eka bena mAthe cUMdalaDI, cUMdaDIe rAtI bhAta re, bhaMvara re raMga Dolariye. eka mAMcI beThAM sAsujI, sAsunI rAtI AMkha re; - bhaMvara re raMga Dolariye. eka oraDe UbhAM jeThANI, ene seMthe lAla sindura re, bhaMvara re raMga Dolari. 1. haLatAM-haLa thAM. - Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 ApaNAM lokagIta ] eka meDI mAthe derANI, enA pagamAM rAtA raMga re; bhaMvara re raMga Delariye. eka phaLiyA vacce naNadalaDI, enAM pagalAM lAlahIMgaLa re; bhaMvara re raMga Dolariyo. eka Dholiye piDhayA prItamajI, enA DhAliyAne raMga rAta re, bhaMvara re raMga Dolariye. eka dariyA kAMThe sejalaDI, sejalaDI e raMga hIMDoLa re; bhaMvara re raMga Dolariye. mAravI-le mAravI ne Dholo rame saMgaThe, mArujI, ene ramatAM te lAgyo ghaNe vAda re, beso ramuM sogaThe, mArujI. Dholo hAre te Ape gAmaDuM, mArujI; | mArI hAre te Ave zakya re, beso te ramuM segaDe, mArujI. koNe kahyuM ne koNe sAMbhaLyuM, mArujI, kANe uDADI gharanI chAnI vAta re, bese te ramuM segaDe, mArujI. cAMde kahyuM ne sUraje sAMbhaLyuM, mArujI, vAyare uDADI che gharanI vAta re; basa to ramuM segaDe, mAru jI. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ lokasAhityamALA maNake-6 jhabUkatI TIlaDI laMkA te gaDhathI sonuM maMgAve, tenI te TIlaDI ghaDAve che seyara; jhabUkatI TIlaDImAM mAruM mana moyuM! hIrA te purathI hIrA maMgAve, te mArI TIlaDIe jaDAve, he saiyara jhabUtI mANekapurathI matI maMgAve, tenI mArI TIlaDI maDhAve he sayara jhabUkatI. keNa vIra jaDaze, ne koNa vIra maDhaze koNa bena motIDAM paravaze, he siyara jhabUkatI. rAmajI maDhaze, ne lakhamaNajI jaDaze, sItAjI motIDAM paravaze, he siyara jhabUkatI. kyAM besI maDhaze ne kyAM besI jaDaze, kayAM besI motIDAM parovaze. he siyara jhabUkatI. eraDe besI maDhaze, ne copATe jaDaze, zarIe matIDAM paravaze, he saiyara; jhabUkatI, TIlaDI caDIne huM to sAsu ghera jaI'tI, sAsue moM macakoDyAM he sayara jhabUtI, kema re sAsujI mAM macakoDyAM ? nathI mArA sAsare ghaDAvI che saiyara jhabUkatI. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNAM lokagIto ] TIlaDI coDIne huM to jaLa bharavA jaI'tI jaLamAM TIlaDI khovANuM hesiyara jhabUkatI. tArA te purathI taravaiyA teDAvuM, TIlaDInI zodha karAvuM, he sayara jhabUkatI. TIlaDI jaDe te mArI naNuMdIne ApuM, bhavanAM meNAM bhAguM, he siyara jhabUkatI. sAsune sADalo, naNaMdane kApaDuM, diyarane moLiyAM baMdhAvuM, he saiyara jhabUkatI. gerANIne kamakhA, brAhmaNane lADavA, sagAMvAlAne jamADuM, he, saiyara jhabUkatI. tArA te purathI taravaiyA teDAvyA, TIlaDInI zodha karAvI, he saMyara; jhabukatI piluM pagathiyuM ne bIje pagathiye, jaLamAM TIlaDI jhabUkI, he siyara jhabUkatI. TIlaDI jaDI to mArA nasIbe jaDI, naNaMdIne zenI ApuM ? he siyara jhabUkatI. sAsune sADale ne diyarane mALiyuM, brAhmaNane lADavA zAnA ? he saiyara jhabUkatI. sadeze kuMjalaDI re ! saMdeza amAre jaI vAlamane kejo jI re, kuMjalaDI re ! mANasa hoya to makhama bAle, lakhe amArI pAMkhaDalI jI re; kuMjalaDI re ! Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 [ lokasAhityamALA maNake-6 sAmA kAMThAnAM ame paMkhIDAM, UDI UDI A kAMThe AvyAM che re; kuMjalaDI re ! kuMjalaDIne vAlo mIThe merAmaNa, marane vAluM comAsuM jI re. kuMjalaDI re ! rAma lakSamaNane sItAjI vA'lAM. gopiyune vAlo kAnuDe jI re, kuMjalaDI re ! prIti kAMThAnAM ame re paMkhIDA, prItama sAgara vinA sUnAM jI re, kuMjalaDI re ! sarasAI sAva re sonAnuM mAruM dAtaraDuM re lola, hIrane baMdhiya hAtha, muMjA vAlamajI! lola. hAvAM na jAu vIDI vADhavA re lola. paraNya vADhayA re pAMca pULakA re lola, meM revADhayA che dasavIsa, muMjA vAlamajI ! lola; hAvAMo paraNyAne bhAre meM caDhAviyA re lola, huM re UbhI vanavATa, muMjA vAlamajI ! hela; hAvAMo vATe nIkaLe vaTemAragu re lola, bhAI ! munI bhAraDI caDAva, muMjA vAlamajI ! lola; hAvAM. paraNyAne AvI pAlI jAraDI re lola, mAre Avela mANe ghauM, muMjA vAlamajI lola; hAvAMo Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNAM aAgIteA ] vAda laviMga kerI lAkaDIe, rAme sItAne mAryA * ! sItAe vera vALyAM be phUla kare daDuliye, rAma tamAre khelaDiye, huM para ghera tame jazeA jo para ghera besavA, huM besavA jaIza jo! vADiyA thaIza jo! rAma, tamAre mADiye, huM para ghera 6LavA tame jaze jo para ghera daLavA, huM ghaMTuaA rAma tamAre kheADiye huM raNanI tame thaze| je raNanI rAkhaDI, huM rAma tamAre kheADiye, huM para ghera khAMDavA tame jaze! jo para ghera khAMDavA, huM jaIza e ! khAMDaNiyeA thaiza te ! jaIza ne ! thaIza jo! rAsaDI thaIza jA ! gAvALiyA thaIza jo ! rAma tamAre khADiye huM nadInuM nALuM tame thaze! jo nadInuM nALuM, huM dheAkhIDe! thaIza ja ! thaIza ne ! rAma tamAre kheADiye, huM jaLamAM mAkSI thaIza ne ! tame thaze! jo jaLamAM mAchalI, huM jaLamAju thaIza jo ! rAma tamAre belaDiye huM AkAzavIjaLI thaIza jo! tame thaze! jo AkAzavIjaLI, huM me,laye! thaIza jo! rAma tamAre khADiye, hu baLIne Dhagale! thaIza jo! tame thazeA jo baLIne Dhagale| huM bhabhUtiyA thaIza ne ! * sarakhAve : raDhiyALI rAta bha!, 3 jo, pR. 53 1 keTaleka sthaLe nIce mujaba gavAya che. 141 rAma tamAre eliye huM jaLakUkaDI thaIza je, tame thaze. jo jaLakUkaDI teA huM jaLajhAra (meAju) thaIza jo, Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 [ lokasAhityamALA maNako-6 gorI merI phAgaNa phAlyo jAya, ke citara koNe dIThe re lola ! vAlA merA bAraNe lA khAya, ke phUla lAge mIThe re lola ! gorI morI haiyA DhaLI DhaLI jAya, ke | khUlaze kyAM lagI re lola! vAlA mArA, phUla mUlya nA jAya, ke khUlazuM jiMdagI re lola ! gArI merI, citara cAlyo Ave, ke vaizAkha vahI jaze re lola ! vA'lA mArA, A ze adhIre thAya, ke sUlaNAnI dahero mIThI re lola ! berI morI, emAM ne emAM sukAya, ke ura kerA mUMgA umaMge re lola vAlA merA, ghaDIbhara dhIra tuM rAkha, ke lethI UtaruM nahi re lola ! mADI jAyo vIra velyuM chUTI re vIra! vADInA vaDa heTha, rIDA bAMdhyA re vaDane chAMyaDe. cArapAMca siyaruM re, vIrA! pANuDAnI hAra; vacalI pANiyArIe vIrane oLakhe. 1 ghaDIka, jarA vAra. 2 dhIraja. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNu lokagIta ] oLakhyo eLo re mAnI AMkhyuMne aNasAra; bApanI bAlAze vIrane oLakhyo. vIrA! cAlo re dakhaNa benIne ghera, u tA rA de zuM UMcA o 2 DA. veltha choDa re lIlA lIMbaDA heTha, gherIDA bAMdho re vacale oraDe. nIrIza nIrIza re, vIrA ! lIlI nAgaravelya, u 5 2 nI rI za rA tI zera DI. rAMdhIza rAMdhIza re, vIrA ! kamAdane kUra, pAzera rAMdhIza kAju khIcaDI. pApaDa zekIza re, vIrA ! pUnama kero caMda, upara AduM ne garamara AthaNuM. jamaze jamaze re mAro mADI jAyo vIra, bebI besaze eka ja benaDI. UMcI meDI re, vIrA! ugamaNe darabAra, nIcA re, DhaLAvuM tamArA DholiyA. piDhaze piDhaze re mAre mADI jAyo vIra, pAse besaze re eka ja benaDI. karaje karaje re benI sukhadakhanI vAta, ghe re jA zuM te mA tA pUchaze. khAvI-khAvI re, vIrA ! kheruDI jAya, sUvuM re, mADInA jAyA ! sAthare. bAra bAra varase re, vIrA! mAthaDAM ejyAM, tera varase re tela nAkhiyAM. melo melo re, benI ! tamAralA deza, melo re tamArAM benI ! sAsarAM. 1. du:khI 2. bhAta 3. athANuM 4. kherI 5. tamArA. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 lokasAhityamALA maNake-6 vira ! piyaramAM benI mAsa cha mAsa, Akhara jAvuM re benIne sAsare. bharavAM bharavAM re vIrA! nadinAM nIra, nadInI rele be'nI taNAI gayAM, A kAMThe Ubhe vIre raha raha rue, sAme kAMThe rue enI mAvaDI. n n motI verAyela cokamAM le ! le ! motI verAyela cokamAM, le ! le ! sasare tI mArA rAjiyA, che ! le ! sAsuDI samadara kahera rAja; le ! le ! metI verAyela cokamAM. le ! le ! jeTha tI mArA jadupati, le ! le ! jeThANI kajiyAnuM mULa rAja; che le ! motI verAyela cokamAM. le ! le ! dera tI mArA daDe rame, le le ! derANuM mArI te beDa rAja; che ! le ! motI verAyela cokamAM. le ! le ! naNadoI vADI mAMyale vAMdara, le ! he ! vADInAM vanaphaLa khAya rAja; le ! le ! motI verAyela cokamAM. le ! le ! nadI tI mArI carakalI, le ! le ! raDI UDI paradeza jAya rAja; le ! le ! motI verAyela cokamAM. n n Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNAM legItA ] UMcI jhAlariyu le meDI UjaLI, jhAlariyu le, aMdara che hIMDhALAkhATa re, jhAlariyuM le. vahuara beThI lavA, jhA. A mAMDu meAriMga te mAMghI thavA te vahuara pAchAM Ave je sasarA te vahuara pAchAM Ave diyara ne risAI cAkI piyariye, jhA sAsu manAvA sa`caryAM, jhA tamArI vaLAvI nahIM vadhyuM, sasarA manAvA sa`caryA, tamArI vaLAvI nahIM va uN, beu manAvA saMcaryA, tamArI vaLAvI nahIM vadhyuM, paraNyA manAvA saMcaryAM, khAlI vaLAvI nahIM vaLuM, jhaTaka bhAMgI kAMkhaDIra, tArI cAkara tArA khApanI, sA0 jhA sA jhA sA0 jhA jhA sA jhA te vahuara pAchAM Ave naNudIne te vahuara pAchAM sAthe zaNugArA 145 khATa, 20 mATe, 20 vaLA, 20 Apa, 20 vaLA, 20 jeTha, 20 vaLA, 20 vIra, 20 vaLA, 20 lAva, 20 A vALI hADA hADa3, 20 kadIye nahIM jAu* piyara, 20 * ghAyala arajaNiyA ! AMpe tArI jhUMpaDI ghAyala, jhAMpe tArI jhUpaDI, AvatAM ne jAtAMne neTA lAgyA, re arajaNiyA ! UMcI tArI meDIe ghAyela, UMcI tArI meDIe, nIcI re tArI hIMDALAkhATa, re arajaNiyA ! baMgALanA ghAgharA mArA, baMgALunA ghAgharA, amadAvAdI re lIluDAM haeNriyAM, arajaNiyA ! bhesA tArI bhAlamAM ghAyela, bheMse tArI bhAlamAM, vAcharaDAM vaDhiyAramAM jhelAM khAya re arajaNiyA ! sarakhAve : raDhiyALI rAtamAMnuM gIta. 1. mAra pApaTa TAMgelI 2. kabAInI seATI 3, saDAsaDa, 10 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 [ leAkasAhityamALA macchukA-6 kheALAmAM che khAreka ghAyela, kheALAmAM che khAreka, khAreku khAvAnI sAjhI khaMta, re arajaNiyA ! paraNyA tAre mAre ThIka che ghAyela,paraNyA tAre mAre ThIka che, ThIkane 2e ThekANe vaheaA Avaje, re arajaNiyA ! tArAM mArAM joDalAM ghAyela, tArAM mArAM joDalAM, beDalAM re jagamAM amara tapajo, re arajaNiyA ! mAruM mahiriyu mAru mahiyara che vaDagujarAta, vAgujarAtanA vaDalA heTha; mA0 page te zAbhatAM kaDalAM lAva, kaDalAMne zAbhatI kAMkhI lAva; mA hAthe te zAbhate cUDale lAva, cUDale zaiAbhatI DhAMkaNI lAva; mA keDathane ze|bhatA ciyA lAva, caNiyAne zAbhateA sALu` lAva; mA0 nAkane zAbhate kAMTAra lAva, kAMTAne zAbhatI TIlaDI lAva; mA0 pAnIne zeAbhatI meAjaDI lAva, meAjaDIne zezabhatAM meAjA lAva; mA Y= lAla phdI cA pATaNa gyA'tA, gADuM bharIne ghauM lAvyA; lAla kUdI che|. evI bhUMDI, jokhI Aa; lAla mAza sasarA mArI sAsu daLaNuM" DhaLatAM DhaLatAM aATa UDaco, leTa mAthe gavALeOM ne kAkhamAM jUtAM', cAlyAM paDaco che eche; lAla0 mahiyara vADhe; lAla0 * sarakhAveA maNakA 5, pR. 127 1. sADI, ra. cUnI, 3. sarasAmAnane khacakA, 4, joDa, Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ApaNAM lokagIta ] cire beThA bApAjI bolyA, vIjaLI bahena AvyAM; lAla, gharamAM rahIne mAtA bolyAM, vIjaLI bahena AvyAM lAla beTaDa dhavarAvatAM bhAbhI bolyAM, cADiyo karanAra AvyAM, lAla AMgaNe rahIne kUtarAM bolyAM, hADa hADa karanAra AvyAM; lAla0 gharamAM rahIne billI belI, chaDe chaDa karatI AvI; lAla0 khUNe rahIne uMdara bolyA, dATA detI AvI; lAla0 bArIe rahIne paDozaNa bolI, vaDhavADa karatI AvI; lAla0 vaDodarAne jaLapralaya prabhu A kera tame zuM kIdhe, vaDedarA rahevAzI upara. dhruva, loka sUtA'tA eve samaye, prabaLa pUra A Avyo; javA AvavA vATa maLe nahi, kolAhala bahu vALe. jotAM jotAM pANI piThuM, gharo mahIM je vAre; sthiti bhayaMkara khyAla AvI, samAja atizaya bI. bALa raDatAM, gharo paDatAM, pANI khaLakhaLa thAtAM, bhalabhalAnI buddhi na cAlI, mAraga na jaDayo co. gaMja sayAjI bAga kamATI, dAMDe bajAra ya tevo; phatepura ne nAgaravADa, pradeza jaLamaya kIdho. 1. jyAre 2. dAMDiyA bajAra Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 [ sekasAhityamALA maNukA-6 jyAM jue tyAM pANI ja pANI, surasAgara UbharALuM; mA upara pANI, nIce pANI, ispitAlamAMnA daradIe, anna maLatAM saue kaSTa, na sUjhe sIdheA. kaeNAlajanA rahevAzI; apavAsa1 trAsI kIdhe. kANuM kAI nava jANuM; dahanavidhi zuM sAdhe. na yamasane je gayA kaiMka te preteA maLatAM jagA maLe nahi, anAja puSkaLa saDakuM dukAne, mUAM ghaNAMye DhAra; dugaMdhI jyAM tyAM patharAI, aTakaco upAya khAdhe.. relave lAIna ghaNI vahI gaI, tArAya treAra khagaDacAM; sagAMsaMkha dhI kAMI na jANuM, prasaga durghaTa lAyeA. machavA bhAgyA, hAthI thAkayA, pula rahyA ke tUTayA; adhikArI jaLamaya bhAge aTakI, paDayo. madadanA vAMdhe. rAjapitA A paradeze AzA ka NAI; mhoM bAMdhIne mAra prabhu A, yeAgya na ane dIdheA. garIba tavaMgara sahue tharathara, mUkI dhanAzA jyAM tyAM nAThA, savata tetrIsa varase varu, kApa karyA'tA bhAre, pacALa pharIne teNe, phruDa kaeNramAM zIda lIdheA. jaLa jIvana che. sa` jagatanuM, te viSNu sRSTi na cAle; rakSaka bhakSaka thaIne teNe, mAraga avaLeA lIdhe.. gharabAra taNAtAM, nirAdhAra pIDitAne, vinave veMdha sajja janatAne, dharama joI e kIdhA. anna vastra tethI, jIvAzA mATe dhrUjmA; mAraga dekhI rUkhyA. 1. upavAsa 2. tAra 3. rAA 4. jaladI Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNAM lokagIta ] 19--- vAda vade rAma ne sItA vAda vade, lAvaje re eka rAtuM phUla; radA kamaLamAM rAma rame.* rAto te gerIne cUDalo, ne rAtI te popaTanI cAMca radA kamaLamAM rAma rame. rAma ne sItA vAda vade, lAvaje re eka pILuM phUla; radA kamaLamAM rAma rame. pILo haLadarano gAMThiyo, ne pILI te caNAnI dALa; radA kamaLamAM rAma rame. rAma ne sItA vAda vade, lAvo re eka kALuM phUla; radA kamaLamAM kALI te koyala vana vase, ne kALI re kAgAnI pAMkha; radA kamaLamAM rAma rame. sarakhA : rAma ne sItA vAda vade, lAvaje re eka rAtuM phUla; rada kamaLamAM rAma rame. rAto te raMgata cUDala, rAtA re kanyAnA dAMta; radA kamaLamAM rAma rame. rAma ne sItA vAda vade, lAvo re eka ghoLuM phUla; rada kamaLamAM rAma rame. ghaLAM prabhujInAM dhotiyAM, ghaLI re bagalAnI pAMkha; rada kamaLamAM rAma rame. rAma ne sItA vAda vade, lAvajo re eka kALuM phUla; rada kamaLamAM rAma rame. kALe kanyAne coTale, kALe re aSADhI megha; rada kamaLamAM rAma rame. [sva. zrI. jhaveracaMda meghANInA "lokasAhityanuM samAlocana' mAMthI) Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 [ leAkasAhityamALA maNukA-6 rAmane sItA lAvo re eka dhALAM bagalAM rAnamAM, ne dheALI te dheAkhI dhANya, rada kamaLamAM rAma rame. rAmane sItA vAda vaDhe, lAvo re eka lIluM phUla, ra6A kamaLamAM rAma rame. lIlAM vananAM jhADavAM, ne lIlI te pe|paTanI pAMkha, radA kamaLamAM rAma rame. vAda vade, dhALu' phUla; raThThA kamaLamAM rAma rame. zravaNa zaravalI meThI saravara beTa, enI mAne peTa; zaravaNu jema jema zaravalI DagalAM bhare, zaravaNunI mA mAsa ja gaNuM. UMDA UMDA kUvA ne DhakhaLI vAva, tyAM zaravaNunA janma ja thAya; pAMca-sAta varasanA zaravaNu thayA, leI pATI ne bhaNavA gayA. bhaNIgaNI navachaMdA thayA, rAmanA nAmanAM mAgAM thayAM; sArA te kuLanI zaravaNa padhAryAM pachI te nArI khAlI vANu, sAMbhaLeAne tame caturasujANa; nAra, paraNI peAtAne dvAra. AMdhaLAM mAbApane nAkhA che, mAre maiyara dUdha pIvAI e. 1. dhAvAnA kapaDAMnI gAMsaDI 2. dhIMgI 3. navajavAna, Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 ApaNuM lokagIte ] AgaLa zaravaNa ne pUThe nAra, zaravaNa sidhAvyA sasarA duvAra; tyo sasarAjI tamArI dIkarI, tamane pAchI soMpIe kharI. ra" " jamaIDA jamatelA jAva, amArI dIkarInA avaguNa gAva; tamArI dIkarInI avaLI kaLA, tANe chAjara ne bALe vaLA. tyAMthI te saravaNa cAlyo jAya, suthArInuM ghara pUchato jAya bhAI re suthArI tuM mAre vIra, kAvaDa ghaDa ne pAMsarI tIra. kAvaDa ghaDIne vALane bApa, temAM besADuM AMdhaLAM mAbApa; tyAMthI te zaravaNa cAlyo jAya, lavArInuM ghara pUchatA jAya. bhAI re lavArI tuM mAro vIra, kAvaDa jaDa ne pAMsarI tIra; kAvaDa jaDIne vALane khAya, temAM besADuM AMdhaLAM mAbApa. tyAMthI te zaravaNa cAlyo jAya, raMgArInuM ghara pUchato jAya; bhAI re raMgArI tuM mAre vIra, kAvaDa raMgaje pAMsarI tIra. kAvaDa raMgIne raMgaje khApa, temAM besADuM AMdhaLAM mAbApa; 1. jamatA, 2. chAparuM chAyeluM ghAsa, 3. vaLIe. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra [ lokasAhityamALA maNako tyAMthI te zaravaNa cAlyo jAya, sukhaDiyAnuM ghara pUchate jAya.. bhAI re sukhaDiyA tuM mAre vIra, kaMDiyA bharane pAMsarA tIra; kaMDiyA bharIne vALane bApa, te jamaze mArAM mA ne bApa. tyAMthI te zaravaNa cAlyo jAya, pitAnA ghara-paMthe jAya; kAvaDe besADyAM bApa ne mAya, tIratha karavA I vege jAya. tIratha phariyo aDasaTha sAra, pachI A adhyA dvAra; AMdhaLAM mAbApa tarasyAM thAya, pANIDAM bharavAne zaravaNa jAya. kAvaDa bheravI AMbA DALa, zaravaNa sidhAvyA sarovara-pALa; bhakha bhakha ghaDAno zabada ja thAya, dazaratha zikArIne jANa ja thAya. zabadavedhI eka choDayuM bANa, jaI zaravaNane vAgyuM jANuM. "rAma" kahIne paDiyA jyAMya, dazaratha AvyA vege tyAMya. eTale zaravaNa bolyA vANa, pANIDAM pA jaIne jANa; bolyA vinA te pANIDAM pAva, je bAlaze to bagaDe dAva. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNAM DhAkagItA ] rAma' 'rAma' kahetAM cheADiyA prANa, zaravaNu mUe teNe ThAma; eTale adha dazaratha yugalane jhaTapaTa jAya, pANI pAya. bAlyA viNu e pANI re, jalapAna jarAye te nava kare; eTale jaLanI kacama zaravaNu nA kheAklyA vANu ? pANI ame kacama pIe jANu ? zA mATe risAyA vIra ? nA khAyeA kacama ANI dhIra ? eTale tame rAjA bAlyA vANuM, sAMbhaLeA caturasujANu. "tamAre| zaravaNu mariye| jANu, mujathI ajANe vAgyuM khANu; zaravaNunI peThe jANujA tana, mana.' daDha rAkhA tamAru beue kalpAMta karI, dhArA leAcana bharI; Akhara veLAe dIdhe| zrApa, te dazarathane cAMco Apa. "mAre ne zaravaNune viSega hrAya-- tevA vijoga tujane hAya; '' rAma' 'rAma' kahetAM prANu ja gayA, banne jaNu vikhuTAM thayAM. sarakhAve : raDhiyALI rAta bhA. 3, pR. 9-10-11, 1. putra 153 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 [ yAkasAhityamALA manukA-6 eTale dazarathe karI vicAra,-- zApane vara mAnyA pachI dazaratha sAra; gharasUtra, ethI UjaLuM thaze enAthI mAre thAye putra. dahananI kriyA karI, AvyA aAdhyA bhaNI; gAya zIkhe ne sAMbhaLe jeha, Izvara AzA pUre teha. zavaNa talapata jIvaDA talapata rAya, zaravaNujAyA caudaza rAta. khAre varasarA zaravaNu huvA, ke peAthI bhaNuvAne gayA. bhaNiyA gaNiyA veda vicAra, tene paraNAvI kuLavatI nAra. kuLavatI nArI vacana suNIje, mAya-khAparI Tahela karIje. Tahela cAkarI camara DhALIje, cAMpI hAtha paga pAya namIje. AMdhA AMdhIne kUvAmAM nAkha, nahIM DUbe teA zilA sarakAva. mane leine mAre maiyara cAla, bharI vadhAvuM meAtI thALa. mArA maiyaramAM gAya bheMsa ghaNI, sevA karuM e zaravaNu dhaNI. dekha majA mArA mahiyara taNI, vasAvuM khATa e paraNyA paNI. chAnI rahe mArA paganI pejAra', hAMkI kADhI nAra gharathI bahAra. thAre sarIkhI lAvuM deAcAra, mAvIta maLe nA dUjI vAra. atare kriye! dArI rIsa ne caNI, leI TakA kuMbhAra ghera gai. kuMbhAra mArA dhare vIra, de| paraderI hAMDI ghaDa TvenI, eka paDakreme rAkha radhA, dUje paDakreme khIra pAuM, 1. pagarakhuM 2. tAre. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 ApaNAM lokagIte ] rAbaDe le sAsu sasarAne pAuM, dUdhanI khIra mastAnI khAuM. jaNa pApaNa muDo kuNa dekhe, jaNa hatyAre muDa kuNa dekhe. ratanA khAtI dharmare vIra, kAvaDa ghaDa re caMdanarI. kAvaDa ghaDI motIe jaDI, te zaravaNane khAMdhe dharI. Age bese AMdhe bApa, vhAre besAruM AMdhI mAya. gaMgA nahAyA, gamatI gayA, puSkarajInI peDhI gayA. jate ne bAyAM mA ne bApa, zaravaNa beTA pANI Apa. tarase hama jIvaDe jAya, pANI kaThethI zodhI lAya. ghelI mAne ghelo bApa, raNa vanamAM nahIM kUvA vAva. DAbA bhujape bhIma taLAva, cokI beThA dazaratha rAva. UMce AMbe nIcI vAva, kAvaDa kaThe dharuM morI mAva. kAvaDa dhara caMperI DALa, himmata rAkhe zaravaNa bALa. kamara kasIne tiyAra thaye, le jhArI bharavAne gayo. DAbe bherava jara jara kare, zaravaNarA paga pAchA paDe. zaravaNa beTA pAchA Ava, zukana vinA pANI mata jAva. vanavagaDAmAM zukana zAM? lakhiyA lekha Tane nahIM mA. zaravaNa jAya jhakA nIra, sAme dazaratha kheMcyo tIra. bhaga gaI tumaDI, DhaLa gayo nIra, zaravaNa paDa gayo tene tIra. paDate zaravaNa bhajiyA rAma, kuNu terI mA ne kuNa tere bApa ? cAMdhI mA ne AMdho bApa, dharI kAvaDa caMperI DALa. AMdhA mAvitane 3 pANI pAya, jada mAro jIva svarage jAya. li AMdhA AMdhI pANI piyA, kuMvara tamArA svarage gaye. meM mUrakhAe tIra tANiyo, tamArA kuMvarane mAra liyo. phaTa re pApI pApa ki, sagA bhANejane mAra li. 1. meM 2. kyAMyathI 3. mAvatarane. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 [ sekasAhityamALA maNukA-6 hariyA lIlA vAMsa vaDhAva, amane kuMvara bhegAM khALa. ja4 amarA jIva svarage jAya, jada amarA jIva mukti pAya. mAya khAparI kAvaDa dharI. yeha lagAya na judA huA. gaMgA jamunA kIjai snAna. zaravaNu sarIkhA beTA huA, anu kaLajugame. esA huA, gAI je zaravaNu dIje dvAna, Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahesANA jillAnAM lokagIta saMpAdaka : zrI. jeThAlAla nA. trivedI lAla lAla jogI [ patnIne mATe lAvelA alaMkAra pati maTI jAIne Ape che ane tethI patnIne jeThanAM maheNa sAMbhaLavAM paDe che. A lokagIta ThAkara bahene bahu halakathI Aso mAsanA garabA vakhate gAya che.] lAla lAla jogI re bhabhUta lAla jogI re, bhabhUta bharelI tArI AMkha, lAla jogI re....lAla0 hanIDAne hATaDe jyAM'tAM lAla jogI re, kaDalAMnI jeDayo lAyA, lAla jogI re......lAla mAre kAja lAyA, moTAMne sevarAvyAM, jeTha meM zuM bole, bhabhUtalAla jogI re......lAla0 DosIDAne hATaDe jyAM'tAM lAla jogI re, sADIonI jeDaDyo lAyAM, lAla jogI re......lAla0 mAre kAja lAyA moTAne sevarAvyAM, jeTha meM zuM bole, bhabhUtalAla jogI re......lAla0 saraiyAne hATaDe jyAM'tAM lAla jogI re, TIlaDInI jaDayo lAyA, lAla jogI re......lAla0 mAre kAja lAyA moTAne sovarAvyAM, jeTha meM'NAM bAle, bhabhUtalAla jogI re......lAla 1. sonIne 2. sovarAvyAM = sehAvyAM, paherAvyAM. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 [ lokasAhityamALA maNake-6 bhamaralo [ zrImad bhAgavatamAM gepI-uddhavanA saMvAda vakhate bhramaragItane prasaMga Ave che. bhramarane uddezI gepIe upAlaMbha Ape che. bhramarane lokagItamAM paNa bahu junA samayathI aneka rIte sthAna, saMbedhana maLeluM che. A lokagIta narasiMha mahetA, bhAlaNa, ane dayArAmane nAme caDhelI Ane maLatI garabIo sAthe sarakhAvavA jevuM che.] bAI, eka bhamaralo bhamaralo, he raNusUNu karate bhamaro bhamaralo.....bAI0 bAI eka navalakho navalakho, mAre haiDAne hAra che navalakha navalakhe...bAI0 bAI vanarAvanane bhamaralo bhamaralo, mArI lapaTa jhapaTathI bhAja1 re......bAI mArI kAMcalaDI kasa tUTI re bhamarala, mArI mahI maTukI DhaLANa re......bAI0 mAre tUTo navalakha hAra re bhamaralo, enAM motI verANAM zeraDe re.........bAI bAI eka bhamaralo bhamara, he TaNaNa karato bhamarale bhamaralabAI 1, bhAjape = bhAgI gaye. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahesANA jillAnAM lokagIta ] 1 sAhyabe ane garI [ priyA ane priyatama ekabIjAnA premamAM cakacUra banI sogaThAM rame che. chUTA paDavAnA prasaMge ekabIjAne oLakhavA mATe je saMketa Ape che te lokakavinuM cAturya pragaTa kare che. pati te lAla pheMTAnI ne temAM beselA kevaDiyAnI nizAnI Ape che. paNa gorI "vAdaLamAM jhabUkatI vIjaLI'nuM eMdhANa Ape che tyAM gItanI ane gItakAranA cAturyanI parAkASThA AvI rahe che.] UMcA UMcA che mo'la, bArI paDe bajAramAM re, DhALayA DhALayA bATha, DhALayA DhALavA bAjoTha, sAva sonAnAM sogaThAM re. ramyAM mAjhama rAta, ramyAM mAjhama rAta, teDAM AyAM darabAranAM re. gArI jAuM chuM darabAra, gerI jAuM chuM darabAra, garI! oLakhe te Avajo re. jhAjhA moTiyAraDA hoya, jhAjhA mATiyAraDA hoya, sAhaba ! tamane pyAra eALakhuM re ? lAla pheMTAvALA hAya, lAla pheMTAvALA hoya, mAMya re beselo che kevaDe re. gerI eTale eMdhANa, gorI eTale eMdhANa, gArI oLakhe te Avajo re. UMcA UMcA che mela, bArI paDe bajAramAM re, DhALyA DhALyA bATha, DhAyA DhAyA bAjoTha; sAva sonAnAM sAgaThAM re. 1. meTicAraDA = javAniyA. 2. kyAM. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16o [ lokasAhityamALA maNako-1 ramyAM mAjhama rAta, ramyAM mAjhama rAta, teDAM AyAM mahiyaranAM re. sAhaba jAuM chuM mahiyara, sAhaba jAuM chuM mahiyara, sAhaba ! eALakhe te Avajo re. sarakhI sAhelI hoya, sarakhI sahelI hoya, gArI! tamane cyAM eALakhuM re ? ghana vAdaLa hoya, ghana vAdaLa hoya, mAMya jhabUke vIjaLI re. sAhaba, eTale eMdhANa, sAhaba eTale eMdhANa, sAhaba! oLakho te Avajo re. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saurASTranAM lokagIta saMpAdikA sau. caMdrikA jevANI harinuM hAlaraDuM kaLa AThamano janama thayo ne, paDade ramyA mahArAja; leka AvIne UbhA rahyA, pachI AvatA rahyA bhagavAna; harine hAlaraDuM vahAluM. sonA rUpAnuM mAruM ghoDiyuM ne, hIralA derI hAtha; eka hIMcakaDe nAkhaje re bAI, kAne ne raLiyAta.1 harine hAlaraDuM vahAluM. kA'na tamAro chelaDA, ne, rUve che jANI jANI; chAne re" chokarA sUI jA ! tArI mAtAjI gyAM che pANI; harine hAlaraDuM vahAluM. pANI bharI mAtA madabharyA AvyAM, Une jaLe navarAvyA; sAcA rUmAlamAM vIMTAyA, pachI uramAM laI dhavarAvyA harine hAlaraDuM vahAluM, jame che brAhmaNa cUrame ne khobale pirasAvI khAMDa khaMbhA jhAlIne UbhA rahyA, pachI keDe vadhAvyA kAna, harine hAlaraDuM vahAluM. sAcI sivaDAvuM phUlaDI ne, mAthe sonerI TepI, khAI bharAvuM khArekanI, pachI jovA Ave vagepI; harine hAlaraDuM vahAluM. 1. AnaMda 2. rUpALo 3. khoLo 11 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 [ leAkasAhityamALA macchukA-6 bagAsu* eka same hari gAkuLiyAmAM, ramatA dIThA jadurAya jo, khaLabhadrajI kahe suNuA mAtAjI, mAvA mATI khAya je; rAdhe bharANAM ne rASe mUMjhANAM, mATI na khAze! mAvA jo, mukha ughADIne jue mAtAjI, (tyAre) dekhADayAM cauda bhuvana jo. khAI re pADeAzaNu bahenaDI, ne sAMbhaLatAM sukha thAya jA; Aja svapnAmAM meM teA kautuka dIThuM mAvAnA mukha mAMya jo, AkAza, vaikuMTha, pAtALa dIThuM, ne brahmAjI vedya bhaNAya jo, tetrIsa karADa meM devatA dIDA, mAtrAnA mukhamAMya . iMdra taNuM indrAsana dIThuM, ne dharmapurI dharAyo. airAvata me hAthI dIThA, mAvAnA mukha mAMya je. vAMkarA vADA dIThA ne navalakha dhenu carAya be, mahI vecatI gApikA dIThI, ne meru dIThA ravAI je. ratna sAgarane ghUmate| dIThe, mAvAnA mukhamAMya je. gAkuLa dIThuM, vRMdAvana dIThuM, rAsalIlA jyAM thAya , sALase. geApImAM rAdhikA dIThAM, mAvAnA mukha mAMya je. sAta sAgara hRdaye dIThA, ne amRtanA bhariyela jo. sAnA ghATa dvArakAM dIThI, mAvAnA mukhamAMya je. khaLarAjAnI beThaka dIThI, ne khaLi dIThA pAtALa jo, sa rAjAnI kacerI dIThI, mAtrAnA mukhamAMya je. sAta meADhALA gheADA dIThA, ne lakhamIjI paragaTa thAya je, jaTAdhArI zivajIne dIThA, mAvAnA mukha mAMya je. caMdra dIThA, ne sUraja dIThA, kRSNa ne khaLadeva je, kamaLanA te bhAre| dIThe, mAvAnA dharaNIdhara tyAM nAga dIThA, ne jasamaNu mukhamAMya jo. jasa mAya be, 1. zrIkRSNa 2. samudra, dariyA 3. baLirAjA Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saurASTranAM lokagIte ] 163 stuti karaMtI nAgaNI dIThI, mAvAnA mukha mAMya je. gaMgA yamunA sarasvatI dIThAM, ne aDasaTha tIratha tyAM thAya che, tApI, triveNI, gamatI dIThAM, ne rAsakIDA tyAM thAya che. corAsI kesanI parakaMpA dIThI mAvAnA mukha mAMya jo, dhanya jazodA mAvaDI ne sAMbhaLatAM sukha thAya che. gAya zIkhe ne suNe sAMbhaLe, ene vaikuMThamAM thAya vAsa je. adhalakhanI IMDhaNI bAI ! mArI adhalakhanI IMDhoNI, savA lAkha beDaluM re lola. bAI! huM to saravara pANI gaI'tI, rAdhAjIne joDale re lola. kAMThaDe Ubhe te kAryane dANI, kAne nAkhI kAMkarI re lola, kAnA ! mA kara kAMkarIne cALA, naMdavAze mAruM beDaluM re lola. bAI ! tuM kiyA gAmanI pANiyArI, ahure pANI saMcaryA re lola. chekarA ! tAre zI paDapUcha ke, mahiyArI gokuLa gAmanI re lola. gokuLa sarakhuM mAruM gAma, mathurA mAruM sAsaruM re lola, gikuLa joyuM tyAre khaMDa che ke, eka khaMDa rahI chaye re lola, 1. parikramA 2. svarga. 3. phUTaze 4. moDethI (asUrI) 5. gayA Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 [ leAkasAhityamALA maNukA d sUNA zAmaLiyA jaLa re yamunAnAM jhIlatAM, mane meAtIDa" lAgyuM hAtha, gADe karIne mAtI ANiyuM, mAtA ! pADe| meAtIDAMnA bhAga, eka meAtImAM zuM vaheMcIe, mAtI vALye ghaNerAM thAya, yamunAne kAMThe kacAza piyA, mAMhI vAvyA meAtInA cheADa, eka meAtIne khambha pAMdaDAM, mAtI phAlyAM che lacakAleALa, thALa bharIne mAtI veDiyAM, mAtA ! pADhA meAtIDAMnA bhAga, naMdajInA nAnaDiyA ! kAIne capaTI, kAIne cAMgaLu', suNe| zAmaLiyA ! rANI rAdhAjIne navasareA hAra, naMdajInA nAnaDiyA ! suNe! zAmaLiyA ! na dhrujInA nAnaDiyA ! suNe! zAmaLiyA ! naMdajInA nAnaDiyA ! suNe! zAmaLiyA ! naMdRSTanA nAnaDiyA ! suNe! zAmaLiyA ! na dhrujInA nAnaDiyA ! suNe! zAmaLiyA ! na dujInA nAnaDiyA ! suNe! zAmaLiyA ! ra vanarA re vanamAM vanamAM, vanarA re vanamAM. vanamAM, vanarA re vanamAM. sAnA IM DhANI rUpA beDaluM vanarA re pANIDAM gaI'tI taLAva, mAralI vAgI re kAMThe tI kAMna gheADAM khelave, vanarA re kAna mane ghaDUle caDAvya, meAralI vAgI re tAre ghaDe! tI gArI teADe, vanarA re tuM che mArA gharakerI nAra, meAralI vAgI re phaTa 2e bhU'DA,ne phrUTa pApiyA, vanarA 2e vanamAM, tuM che! mArA mADI jAyA vIra, meAralI vAgI re vanarA re vanamAM. vanamAM, vanarA re vanamAM, 1 utAryA. 2 cAra AMgaLAmAM mAya teTaluM" 3 nava sairane. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 saurASTranAM lokagIto ] keDa maraDIne ghaDe huM caDI, vanarA re vanamAM, tUTI mArA kamakhAnI kasa, moralI vAgI re vanarA re vanamAM. bhAI darajIDA vIrA vInavuM, vanarA re vanamAM, TAMka mArA kamakhAnI kasa, meralI vAgI re vanarA re vanamAM. TAMka te TAMye ghammara ghUgharI, vanarA re vanamAM, haiDe tI lakhyA jhINA mera, moralI vAgI re vanarA re vanamAM. bAMye tI lakhya vIrA benaDI, vanarA re vanamAM, cheDe lakhya veraNa zakya, meralI vAgI re vanarA re vanamAM. Thebe uDADuM veraNa zAkya moralI vAgI re vanarA re vanamAM. ghaTe nahi tamane re ! rUDAM AsopAlavanA jhADa, kadamanI chAyA re; tyAM beThAM rAdhAjI nAra, kasuMbala paherI re. ene kasbe kasabI kora, pAlava rUDo lAge re, tyAM Avyo kAnuDe dANI, cheDe lIdhe tANI re. ene kasUMbe vALI gAMTha, DI kema chUTe re; e te bAlapaNAnI prIta, toDI kema tUTe re ? jAva jAva jUThAbelA kAna, tame bahuraMgI re; tame rAkho nahi konI lAja, ghaNanA saMgI re. hAle dUdha sAkara pivaDAvI, ucheryA amane re; have vakhaDAM ghoLI dhoLI pAva, ghaTe nahi tamane re. vAle bhaMDA kUvAmAM jaI, utAryA amane re; pachI tarata vADhI dUra thAva, ghaTe nahi tamane re. vAle phUlapacheDo oDhADI, ramADayAM amane re, have kheMcAkheMcI kare che nAtha, ghaTe nahi tamane re. 1 jhera, 2 deraDuM. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 [ lokasAhityamALA maNako-6 vAge vRMdAvana vAMsaLI vAge vRMdAvanamAM vAMsaLI re, be be vagADe kahAna; nAde vedhI munivara pAMsaLI re, nava 2hI kone sAna-vAge, tarunI zAkhAo jhUmI rahI re, caraNe namavAne kAja; velI vRkSa sAthe jamI rahI che, bhAgya amArAM Aja.-vAge, jamanA nIra cAle nahIM re, mRgane mana moha thAya; paMkhI mALAmAM mahAle nahIM re, nAda sUNuM na rahevAya ! vAge vAcharuM kAna daIne sAMbhaLe re, kare nahIM payapAna, gA gALA toDI tyAM paLe re, nAda suNavAne kAna-vAge phUlyAM kamaLa, jaLa TATaDI re, dIse udiyo che bhANa! zaMkara samAdha melI rahyA re, thayuM jagatane jANuM vAge kAne paDiyo te vrajanI nAra ne re, vAlAjIne re nAda; tAruM pada pAme nija dhAmane, dhAI gayAM sUNI sAda.-vAge eke nepUra kAne ghAliyuM re, caraNe paherI che jhAla; eka kaMkaNa mAthe ghAliyuM re, evI thaI che behAla.-vAge eke kumakuma kAjaLa reLiyuM re, TapakuM kIdhuM che gAla; eke khAvuM ghAlyuM aMcaLe re, jovA dInadayALa.-vAge, ekanA karamAM keLiye re, pItI cAlI eka nIra; eka che raDatAM melI gaI re, cAlI jamanAne tIra-vAge, ekanA svAmIne mana AmaLo re, jAvA dIdhI nahIM nAra; kara joDI kahe che kAmanI re, mane jAvA de. niradhAra-vAge saMgamAnI pi'tI sarve bhAmanI re, pachI beThe ghasavA hAtha, rIsa tajIne risALave re, dIna thaI dInAnAtha-vAge sarve pahelI jaIne maLI re, tenI deha paDI gharamAMya; mohanajInA aMgamAM jaI maLI re, thAya acaraja sahu tyAM-vAge Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saurASTranAM lokagIta ] mAvA, mahIDAM DhALIza mA mahIDAM ma DhALo mIThA mAvajI, ne mahIDAM vecIne varlDa velI Aja; mAvA, mahIDAM DhaLIza mA. dUdhe bha rI che ta La va DI, ne | me tI De nAM dhe la pALa; mAvA, mahIDAM DhALIza mA. kAnuDo dhue rUDAM dhotiyAM, ne rANI rAdhA pANIDAMnI hAra; mAvA, mahIDAM DhaLIza mA. kAnuDe jhAlyo mAre che , ne tUTo mAre navasaro hAra; mAvA, mahIDAM DhALIza mA. motI verANu mANekacokamAM, ne mArI lAkha TakAnI gaI lAja; mAvA, mahIDAM DhALIza mA. narasiMha mahetAne svAmI zAmaLA, ne te DI a ma ne 2 mA kyAM rA sa; mAvA, mahIDAM DhALIza mA. ghaTe nahi tamane re A rUDA jamanAjIne Are, kadaMba kerI chAyA re, tyAM kAMI beThAM rAdhAjI nAra, kasUMbala oDhI re. ene kasbe kasabI kera, pAlava rUDa jhabake re, tyAM kAMI Avyo kAnuDo dANI, cheDA lIdhe tANa re. dasa sAda kare dInAnAtha, na bole nArI re, bAla bAla rAdhAgArI nAra, abolA zenA lIdhA re. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 [ aokasAhityamALA maNukA-6 tamane re. amane re, vAle hIranA hIMceALA baMdhAvI, hIMcALela amane re, have kUvAmAM utArI varata vADhe, ghaTe nahi vA'le phUlanA paIMDA eDhADI, ramADela have dheALI dhAmalaDI oDhADe, ghaTe nahi tamane re. vAyaeN dUdha ne sAkara pAI, umerela have vakhaDAM dhALI ghALI pAva, ghaTe nahi vAdhe jhAMjharane aNukAre, ramADela lUMTI khAva, ghaTe huM tamane re. amane re, tamane re. amane re, have mahIDAM lUMTI gemanI gALI kAM gaye! sikha ! meAralIvALe, amArA ghUMghaTa khAlI re ? kAM gaye! peleA vAMsaLIvALA, amane raMgamAM hamaNAM veNI graMthI 'tIne perI sU`khala mAta seAdA sAkha pUre che, kesara jaLa jamunAMjI bharavA re, gyAM'tAM, kheDuM pAtaLiyA parapaMce bhariyA, ame te rAsa ramADavAne vanamAM teDAM, meAhana maMtra suNAvI re! prema taNI premadAne aMtara, gebanI geALI mArI re! raLI re ? cALI re ! chAMTacAM dheALI re ! nAkhyuM DhALI 2 ! akhaLA bheALI re ! * dANalIlA nahi AvuM hai| na vAlA vaLage| mA kAna tAre ne mAre Aja, thAze jovA jevI re; mAre mAthe che mahI kerAM mATa3, geArasa gALI re. kAna, kAMkaraDI 4 mahInA pArepa, vaLatAM vAge re; mArI sAsuDI caturasujANa, samakIne jAge re. 1 ucherela 2 jevA jevI laDhavADa, 3 mATaluM, 4 kAMkarI 5 pAra-rI * vAsaNa, jInA lAla, maiDAM amArAM re; viThThalarAya, ame nahi tamArAM re. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saurASTranAM legItA ] ame AyariyAnI mArI lAkha TakAnI lAja, jAta, kaIM nava jANuM! re; eka vAra rAmA re. talasATa hAM re ratha pherA, gAkuLa thavALA, hAM re tame naMda jazeAdAnA lAlA; gAkuLa thavALA ! gAyuM re talapura, vAcharuM re talape, ta la pe gA pa bi cA rA, gAkuLa rathavALA ! gagA re talape, jamanA re talape; talape nadiyuM talape, sUraja na va la kha cAMDhA hai ta la pe naTThajI talape, jazeAdAjI ta la pe khaLa bhAdra vallabha vinAnI gAyuM re talape, ta la pe mA chu tArA R nALAM, mAkuLa rathavALA ! talape; tA rA, mAkuLa rathavALA ! talape, vI rA, gAkuLa rathavALA ! A mA rA, geAkuLa thavALA ! ghaDUlA caDAva ne giradhArI hAM hAM hai, ghaDuliyA caDAva ne giradhArI ! 169 ghare vATu joze mA mArI; ghahUliyeA caDAva ne giradhArI, hAthanI hatheLI re giradhArI, jANe khAvanaparanI thALI; DUliyA tArA hAthanI AMgaLiyuM re giradhArI, jANe cALA maganI zIgu; vahUliye|0 1 Ayara-AhIra. 2 vATa joI rahe, talapApaDa thAya. (talasATa) Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 [ lokasAhityamALA maNako-1 tArA TiDiyAne phI re giradhArI, jANe Ugye pUnamane cAMdeghaliyo tArA nAkaDiyAnI dAMDI re giradhArI, jANe dIvaDiye zaga mAMDI; ghaliye tArA vAMsAne vaLAMko re giradhArI, jANe sarapaNane saLAkA, ghaliyo0 hAM hAM re, ghaDrila caDAva ne giradhArI, ghare vA huM je ze mA mo rI; ghaliyo0 lakSaNa (lakhaNa) DAM eraDAmAM UbhAM vahuvAru dIse che rUDAM re. sAsu sAmAM vaDhavA bese e lakhaNa bhaMDAM re. vaDhavAnuM zuM che, paNa vaDhakArAM kahevAIe re. vaDI re vAghaNa vahuvAru, tArAM lakhaNa bhaMDAM re. kacare vALatAM vahuvAru dIse che rUDAM re. paDayuM-AkhaDayuM gAMThe bAMdhe, e lakhaNa bhUMDAM re. bAMdhyAnuM zuM che paNa coraTAM kahevAIe re. vaDI re vAghaNa vahuvAru tArAM lakhkhaNa bhaMDAM re. pANI tANutAM vahuvAru dIse che rUDAM re. khobe khobe pANI pIo, e lakhaNa bhaMDAM re. pIdhAnuM zuM che, paNa gebarAM kahevAI e re. vaDI re vAghaNa vahuvAru, tArAM lakhaNa bhaMDAM re. rasoI karaMtAM vahuvAru dIse che rUDAM re. khATuM meLuM cAkhI juo, e lakhaNa bhaMDAM re. 1 phAMda, 2 nAkanI, 3 sApaNu-nAgaNI, 4 vaLAMka, 5 lakSaNa, 6 cora, 7 gaMdAM. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saurASTranAM DhAkagItA ] cAkhyAnuM zuM che, paNa cATaNAM kahevAI e re. vaDI re vAghaNu vahuvAru tArAM lakhkhaNu bhUDAM re. vAsIdu vALa tAM vahuvAru dIseA che. rUDAM re. pADAnuM pUruM maraDe!, e lakhkhaNu bhUMDAM re. marADavAnuM zuM che, paNu pADe| marI vaDI re vAghaNu vahuvAru, tArAM lakhkhaNu jAya re. bhUMDAM re. gAvaDI DhAvA A va je naMdu nA A ve gA vaDI mArI mArI gAya te tujane haLI, ne tujane devA de, rAjanA paisA AkaDA kAnA, mukhathI mAgI le; lagarika. kAnA, vAcharuM vALIza huM, ra6. huM, gAvaDI deje tuM, lagarika. hIrane cheDe nAMSaNuM gAvaDI pAse UbhI * raMga mAralI mAraNI te| cAlI raMga rUsaNe re! kANu manAvavA jAya, raMga mAralI ! sasare| manAvavA jAya, raMga mAralI ! sasarAnI vALI huM te! nahIM re vaLu` re! la ga ri ka1 chaiyA, DhA vAre. ! huM aM! hAve ! hu tA mAre mayara jaIza, raMga mAralI mAratI te cAlI raMga rUsaNe re! kANu manAvavA jAya ! 2Mga meArasI ! 1 lagAreka-jarAka. 11 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 lokasAhityamALA maNake-6 sAsu manAvavA jAya ! raMga meralI ! sAsunI vALI huM to nahIM re vaLuM re! haM! haM aM! have ! huM to mAre miyara jaIza, raMga meralI ! moralI te cAlI raMga rUsaNe re! koNa manAvavA jAya ! raMga meralI ! para manAvavA jAya ! raMga moralI ! paraNyAnI vALI huM to jhaTa re vaLuM re haM haM aM! hove ! huM to mAre miyara nahi jAuM, raMga meralI ! aMbeDe eMdhANa kALA hariyALA DuMgara, kALI koyala bole jo, ahIMnA rahevAsI...bA, sAsariye kema hAse je, meDIe beThA hAra paravazuM, vIrAnI vATa jozuM je. aDadhI aDadhI rAtanA vIre ghaDaliyA zaNagAryA je, jamAI mArI benaDIne mahiyariye melo jo, kaI tamArI benaDI, ne zenAM che eMdhANa che ? kAcanI cUDI, lAla pacheDe, aMbeDe eMdhANa je. meM beluM eka caMpe ne mare DelariyA vA vAvyo re rakhamAbAIne AMgaNiye eka caMpa. enAM phUla UghaDayAM re daza pAMkhaDiye, vAla pAye re dazavIza bAMbhaDiye-eka cape. 1 seravaze Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saurASTranAM lokagIta ] 10 vAle saune melyAM che visArI, rANI rAdhAjIne te melyAM risAvI-eka caMpo. jAva, jAva re jUThaDA ne bAluM, kALA karazanajI, tamathI ne boluM--eka caMpa cittaDAnA cora ! tamathI meM beluM, kAmaNagArA kAnajI! tamathI nai boluM-eka caMpa sUnAM sUnAM maMdiriye sUnuM sUne maMdiriye nahi ramIe, mAre hari bajAranA hevA", maMdiriye nahIM ramIe, sUnuM sUne maMdiriye nahIM ramIe. rANI rAdhAnI perela kAMbI re, elA kAnuDAnI najara lAMbI, maMdiriye nahIM ramIe, sUne sane maMdiriye nahIM ramIe. rANa rAdhAnI perela cUDI re, olA kAnuDAnI najaruM kUDI re. maMdiriye nahIM ramIe, sUnuM sUne maMdiriye nahIM ramIe. rANI rAdhAnI perela kaMThI re, olA kAnuDAnI najarU vaMThI re, maMdiriye nahIM ramIe, sUnuM sUne maMdiriye nahIM ramIe. rANI rAdhAnI perela toDI re, olA kAnuDAnI najaruM khATI re; maMdiriye nahIM ramIe sUnuM sUne maMdiriye nahIM ramIe. rANuM rAdhAnA hAthamAM kaTake re, olA kAnuDAne caDayo caTake re, maMdirie nahIM ramIe sUnuM sUne maMdiriye nahIM ramIe. rANa rAdhAnI perela sADI re, elA kAnuDAnI mAraze mADI re, maMdiriye nahIM ramIe, sUnuM sUne maMdiriye nahIM ramIe. 1 Teva. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 [ DhAkasAhityamALA maNukA-6 nAnA nAliyA ghaDIka UbhalA lAvuM mane vAlamiyA ! sAme kAMThe rUmajhUma velaDI re! AvatAM dIThI, vAlamiyA ! ghaDIka UbhalA rA'tA re, cUMdaDI lAvuM vAlamiyA ! mane eDhayAnA jhamakAre ! nAliyA nAnA vAlamiyA ! sAme kAMThe rUmajhUma velaDI re ! nAvaliyeA nAnA, vAmiyA ! 'teA re; kaDalAM vAlamiyA ! peryAMnA jhamakAro, nAvaliyA nAnA sAme kAMThe rUmajhUma velaDI re, AvatAM dIThI ghaDIka UbhalA za'teA re Tasaraka' TIlI tANu mane peryAMnA jhamakAre, nAvaliyA nAnA, vAlamiyA ! sAme kAMThe rUmajhUma velaDI re ! AvatAM dIThI, vAmiyA ! ghaDIka UbhalA rA'tA 2 masarakara cAMdaaA mAMDuM vAlamiyA ! nAviyA nAnA, vAmiyA, vAlamiyA ! vAlamiyA ! alabelA sAhebajI mALavethI peThayuM rAja halakI 2 nAyakajI, AvI UtarI pATaNa ze'ra re nAyakajI; hAre hAle. vaNujhArA sAhebajI. erA AvA te| kyuMpa mAnA te 2 nAyaka, kADa OM nAyaka, hAre hAlA alakhelA sAhebajI. pATaNa bajAru mAre jovI nagaraja bhaiyAnA kahuM vAtaDI nAyaka, veNu nAkhuM re nAyakajI; hAre hAyA alabelA sAhebajI. 1. aNIdAra ra. meTA 3. UmaTI 4. zahera 5. kahyuM-kahelu.. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saurASTranAM lokagIta ] 175 paga paramAre mAre mojaDI nAyaka, phUmatAMvALo zaNagAra re nAyakajI; verI Alo alabelA sAhebajI. paga paramANe mAre jhAMjhara nAyakajI, ghUgharIvALe zaNagAra re nAyakajI, verI Alo alabelA sAhebajI. keDa paramANe mAre caNiyo nAyaka, jUlyavALo zaNagAra re nAyakajI; varI Alo alabelA sAhebajI. veNI paramANe mAre phUlaDAM nAyaka, gajarAvALo zaNagAra re nAyakajI; varI Ale alabelA sAhebajI. aMga paramANe mAre kaMca nAyaka; jariyAMvALo* zaNagAra re nAyaka che, verI Alo alabelA sAhebajI. sAtha paramANe mAre kaMgaNa nAyakajI; bAjuvALA zaNagAra re nAyakajI, varI lo alabelA sAhebajI. keTa6 paramANe mAre navasara nAyakajI; hIralAvALA zaNagAra re nAyakajI, vorI Alo alabelA sAhebajI. nAka paramANe mAre nathanI nAyakajI; motIeAvALa8 zaNagAra re nAyakajI, vorI Alo alabelA sAhebajI. 1. kharIdI 2. apAve 3. kAMcaLI 4. kasabI 5. cUDI. 6. DAka 7. nathaDI 8, metIno Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 [ aAkasAhityamALA macchukA-6 kAna paramANe mAre kuMDaLa nAyaka; DhAlavALA zaNagAra re nAyaka vA'rI AyA alabelA sAhebajI. bhAla paramANe mAre TIlaDI nAyaka, dAmaNIvALe zaNagAra 2. nAyaka, vA'rI AdyA alabelA sAhebajI. [ paNa enA pati ene kAMI apAvatA nathI eTale * kAMi jotuM nathI' kahIne risAi jAya che ne tuM leAbhI thaI gayA kahI dareka vastunI raDha cheADIne phUlagajarA apAvavA Agraha kare che. ] nathI tArI meAjaDI jotI nAyaka; phUmatAnuM kAma re, nAyakajI; nathI bhUMDA mAre joye phUlagajarA sAhebajI. leAbha lAgyA vaNujhArA sAhebajI. jotAM nathI tArAM jhAMjhara nathI bhUMDI ghUgharInuM kAma re nAyaka, nAya; mAre jAye phUlagajarA nAyakajI. leAbha lAgyA vaNujhArA sAhebajI. caNiyA zvetA nathI tArA nathI bhUMDI jhUlyuMnuM kAma re nAyaka; nAyaka, mAre jAye phulagajarA nAyakajI. lAbha lAgyA vaNajhArA sAhebajI. kacavA zvetA nAyaka; nathI tArA nathI bhUMDA jariyAnuM kAma re nAyakajI, mAre ye phulagajarA nAyaka, DhAbha lAgyA vasArA sAhekhajI. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saurASTranAM leAkagIta ] 12 nathI tArAM kagaNu jotAM nAyaka, nathI bhUMDA khAjuenuM kAma ? nAyaka; nathI tArA nathI bhUMDA nathI nathI navasA jotA nAyaka, hAralAnuM kAma hai nAyakajI; mAre jAye phUlagajarA nAyakajI, aAbha lAgyA vaNujhArA sAhebajI. nathaNI khetI nAyaka, bhUMDAMmeAtIenuM kAma ? nAyakajI; tArI nathI tArAM nathI bhUMDAM nathI tArI nathI bhUDI 157 mAre jAye phulagajarA nAyaka, aAbha lAgyA vaNajhArA sAhebajI. veNI paramANe gajarAvALA mAre jAye phulagajarA nAyaka, leAbha lAgyA vaNajhArA sAhebajI. kuMDaLa jotAM nAyaka, leAlakanuM kAma 2 nAyakajI; mAre joye phulagajarA nAyaka, leAsa lAgyA vaNajhArA sAhebajI. dAmaNInuM TIlaDI jAtI nAyaka, kAma 2 nAyakajI; mAre jAye phulagajarA nAyaka, aAbha lAgyA vaNajhArA sAhebajI. mAre phUlaDAM nAyaka, zaNugAra re nAyakajI; e re laI Ale alakhelA nAyaka, rUDA rIjhayo vaNujhArA sAhebajI. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 [ lokasAhityamALA maNako-6 phUvaDa vau moTA bhAI ne meTI vahunI, sarakhe-sarakhI joDavuM jI re; nAnA bhAInI nAnI vahune, mAthe bucakuM beDuM jI re. bucakAmAM bahu paDI iDALA, TelA bahu khadabadatA jI re; sughaDa diyarane e kema gamaze ? moTI vahu ema vadatAM jI re. ja re derANI, jA re phUvaDa vAu, ene pilara ghAlo jI re; sughaDa diyarane bIjI paraNAvuM, mAre levo lAva jI re. nAnI vahu to piyara gyAM'tAM, rotAM rotAM bolyAM jI re, jeThANI bahu jAlamapa teNe, kaDA, kAkaDA moyA jI re. nAnI bhejAIe nAka caDAvyuM, mukhe maharacha karI tyAM re; moTI bhejAI e mahera karIne, mAthAM evAM evAM jI re. TelA viyA, lIkha tANa, pAchAM ghera vaLAvyAM jI re. A derANI, Avo sughaDa vau, tame AvyuM ame rAjI jI re, sughaDa diyarane sughaDa derANI, e tI patarAjI jI re. karI kaLazi0 gharamAM laI jAuM, dIkarA-dIkarI ramADe jI re sarakhesarakhI sAhelImAM, bhAta bhalerI11 pADe jI re. 1 ochA vALavALuM mAthuM, 2 lIkha, 3 meTI ja 4 piyara, 5 jalamI, 6 be hAthanAM AMgaLAM sAmasAmAM bhIDIne dhikkAra batAvo, 7 marma, 8 upakAra, 9 daMbha, beTI vAta, zekhI 10 samAjamAM evo rivAja che ke vahu sAsare Ave tyAre umarA pAse UbhI rAkhIne tenA mAthA upara pANIne kaLaziye utAre ne te dharatI upara DhoLI daIne tene cAMllo vahana kare, 11 sArI. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahuvA pradezanA kheDUtonAM lokagIte saMpAdaka : zrI. jIvarAja paTela dhAmeNuM rAme mane gAvaDI dhAmeNAmAM alI, paTelanAM bIDakAM bheLavyAM mArA rAja; rAme mane gAvaDI dhAmeNAmAM AlI-Teka0 I re gAvalaDIne pANIDAM re jaze, samadara beTa khUTADayAM mArA rAja; rAme I re gAvalaDIne khIlA re jaze, raMgata khIlA dhara mArA rAja; rAmeo I re gAvalaDIne moriyuM re jaze, hIranI mariyuM bhAMge mArA rAja rAme0 I re gAvalaDIne devA bogharAM re joze, pittaLiyAM begharAM voromorA rAja; rAme rAsa rame rAma ne sItA mAdeva maMdire jAye, lAvajo re koI rAtAM phUla; rAdhA kamaLamAM rAsa rame. rAte te gerI kere sADalo re, rAtI te popaTanI cAMca; rAdhA 1 dAca, 2 bIDa, 3 boDe, repa, 4 moDhe bAMdhavAnI derI, 5 begharaNuM 6 kharIde. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 [ aAkasAhityamALA maNukA-6 lAvo 2 kAI dhALAM phUla; rAdhA kamaLamAM rAsa rame. dhALAM te dheAkhI kerAM dheAtiyAM re, dheALI 2e bagalAnI pAMkha; rAdhA0 lAvaze re kAI lIlAM phUla, rAdhA kamaLamAM rAsa rame. lIlI te peApaTanI pAMkhaDI re, lIlAM re nAgaravelanAM pAna, sudhA phUla, lAvajo re kAI kALAM rAdhA kamaLamAM rAsa rame. kALA te gArI kuza cATayeA re, lAvajo kALI te kAyalanI cAMca; rASA re kAI pILAM phUla, rAdhA kamaLamAM rAsa rame. pILe! te haLadara kareA gAMThiyA re, pILI te caNA-maganI dALa, rAdhA akhAvana rejhaDI sAganA sATA pAtaLA re, kAMI khIyeA geTAgATa; khALA vALIne phUla vINatI re, mane DasiyA kAnUDA nAga, apeAvana1 rAjhaDI re, raMgamAM relI jAya. khAra paTAne mArA ghAgha| re, kAMI bhamariyALI bhAta, sAru' karIne sUIra gUMje re, mAre re'vuM AjunI rAta; akhAvana reDI re, raMgamAM reDhI jAya. 1 jenAM badhAM bALaka jIvaMta che evI strI. 2 darajI, merAI Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahuvA pradezanAM leAkagItA ] kALA lapeTAnuM kApaDuM ne kAMI bhamariyALI bhAta, sAruM karI sUI sIvaje re, mAre re'vuM AjunI rAta; akhAvana rAjhaDI rai, raMgamAM relI jAya. vAMdarA Theke vADiyuM ne kAMI, haNukAMra Theke vADa, mArI juvAnI Theke dharatI re, mAruM dila hIMcALA khAya; akhAvana rAjhaDI re, raMgamAM relI jAya. sALa varasanI huM suMdarI re kAMI nAvaliyA nAneruM khALa, khAra khAra varase te ANAM vaLe, mAru kALaja kaTakA thAya; akhAvanAjhaDI re, raMgamAM zailI jAya. pAtaLA re kAMI khIyeA gATAgeATa, sAganA sATe ALA vALIne phUla vINatI hai, mane DisayeA kAnUDA nAga; akhAvana rAjhaDI re, raMgamAM relI jAya. * 181 nahi jAuM sAsariye piyariye ta lAgyuM re, nahi jAuM. sAsariye, sAsariye jA teA mArA sasarAjI haThIlA, mane lADiyuMja kaDhAve re, nahi jAuM sAsariye, piyariye jAtA mArA. khApujI vA'lA, benI menI kahI kheAlAve, nahi jAu.. sAsariye. sAsariye jAuM te! mArAM sAsujI haThIlAM, mane pagaDiyepa paDAve, nahi jAuM sAsariye, piyariye jAu teA mArAM mAtAjI ghA'lAM, 'dIku'6 'dIku" kahI kheAlAve, nahiM jAuM sAsariye, 1 kude, 2. haraNAM, 3. kALajuM. 4. dhUmaTA, 5. page, 6. dIkarI. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 [ saikasAhityamALA manukA-6 sAsariye jAte| mArA jeThajI haThIlA, mane jhINuM jhINuM khAlAve, nahi piyariye jA teA mArA bhAyuM.jI benabA kahIne bAlAve, nahi sAsariye jAte| mArA derajI mArI ThekaDiyuMra karAve, nahi jAu' sAsariye. 1. bhAIo, 2. ThekaDI-mazkarI, 3. pati. vA'lA, jAu. sAsariye. haThIlA, jAuM sAsariye, sAsariye jA" te mArApaNuMAjI haThIlA, 'elI' 'elI' karIne kheAlAve, nahi jAuM sAsariye piyariyuM hata vA'luM re, nahi jA. sAsariye. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDhiyAranA nADAdAnAM leAkagItA sapAdaka : sva. nirajana sarakAra saDake re saDake salepATa pAtharyAM; upara hAle re hAye re hAlaNagADI, mArakhInA rAjagADiyuM re Ave kriyeAdara kAMpanI.1 jamAdAra veteA,ra gaI che hAma re, gADiyuM re Ave diyAdara kAMpanI. jamAdAra vekate, gaI che hAma re, mArakhInA rAjA gADiyuM re Ave kriyAttara kAMpanI. jUnI raeNcUMdaDiyuM jamAdAra vekatA, Ave kriyeAdara kAMpanI. kArI cUMTThalaDInI raI gai che hAma re, meArakhInA rAjA gADiyuM re Ave kriyAnnura kAMpanI. jUnA 2 kabajo jamAdAra vekate, magavALAnI raI gaI che hrAma re, meArakhInA rAjA gADiyuM re jUnAM DAyaNAM jamAdAra vekate, kAkaravAMpanI raI gaI che hAma re, meArakhInA rAjA gADiyuM re jeTaluM re vecANuM eTaluM gharamAM khAvA raI nathI kheArI jAra re, mArakhInA rAjA gADiyuM re Ave jUnAM 2 kaDalAM navAM karI raI hAlaNagADI meArakhInA rAjA jUnI re kAMkhiyuM navalI kerI raI Ave kriyeAdara kAMpanI. vekiyuM; kriyAnnura kAMpanI. 1. kaeNmpanI, 2. vecatA. 3. rahI, 4. kAnamAM paheravAnuM ghareNuM, 5, kAnamAM paheravAnuM leALiyuM, Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 lekasAhityamALA maNako-6 mAra cyAM bele? mArA ToDale beTho re, mora myAM bele ? mAruM haiDuM lerAlera, janAvara jIvatuM jhAyuM re, mera cyAM bole ? mArAM kaDalAM lerAlera, janAvara jIvatuM jhAluM re, | mera mAM bole ? mArA ToDale beThe re mAra myAM bole ? mAruM haiDuM lerAlera, janAvara jIvatuM jhAluM re. mArI kAMkhiyuM lerAlera, janAvara jIvatuM jhAlyuM re, | mAra myAM bole ? mArA ToDale beThe re mora, cyAM bole ? mAruM haiDuM lerAlera, janAvara jIvatuM jhAluM re. mArAM sAMkarAM lerAlera, janAvara jIvatuM jhAlyuM re, | mera cyAM bAle ? mArA ToDale beTho re mora, cyAM bole ? mAruM haiDuM lerAlera, janAvara jIvatuM jhAyuM re. mArI hAMhaDI lerAlera, janAvara jIvatuM jhAluM re, | mAra myAM bole ? mArA ToDale beTho re mera, cyAM bole ? mAruM heThuM lerAlera, janAvara jIvatuM jhAlyuM re. mArI TIlaDI lerAlera, janAvara jIvatuM jhAluM re, mora myAM bole ? mArA ToDale beTho re mera, cyAM bole ? mAruM haiDuM lerAlera, janAvara jIvatuM jhAlyuM re. mera myAM bole ? laheramAM, 3. sAMkaLAM, hAMsaDI. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 viDhiyAranAM lokagIta ] mArI TIpasI lerAlera, janAvara jIvatuM jhAlyuM re, | mera cyAM bole ? mArA ToDale beThe re mera, cyAM bole ? mAruM haiDuM lerAlera, janAvara jIvatuM jhAluM re. jaDiyala mArujI UMcI se jAMbuDI enAM cAM se kAraMbAra jaDiyala mArujI. eka ja jAMbu teDe deDImala, eka ja jAMbu De, elyu kAcuM melIne pAkuM toDe, jaDiyala mArujI. tArA te khaMbhe reTa deDImala, tArA te khaMbhe re, oyo reTo bhALIne thaI eTeka jaDiyala mArujI. tArA te pagamAM beDI, beDI bhALIne thaI heDI, tArA te khaMbhe barazI, tArA jIvananI tarazI, jaDiyala mArujI. tArA te hAthamAM mAlAmAlabhALIne Ave rejhAM, jaDiyala mAru jI. mArI lAla naNaMdala paraNe che. lAyela lAye zIDA tArA jehaDA,10 lebhI vaNajArA ! mArI lAla maNuMdala paraNe re, lobhI vaNajArA ! 1. TapakI-nAkamAM paheravAnI. 2, mahora, 3. besa, 4. utAvaLI, 5. heDa (sneha) lAge, 6. barachI, 7. rUmAla, 8. rejha nAmanuM eka jaMgalI pazu 9 lAve, 10. Sa. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 [ lokasAhityamALA maNake- TAMDAne nAyaka paraNe re, lobhI vaNajArA ! lAye lAye maNiyAra tAre cUDalo, bhI vaNajArA! mArI lAla naNaMdala paraNe re, lobhI vaNajArA ! TAMDAne nAyaka paraNe re, bhI vaNajArA ! lAye lAye senIDA tArI hAMsaDI, lobhI vaNajArA ! mArI lAla naNaMdala paraNe re, lobhI vaNajArA ! TAMDAne nAyaka paraNe re, lobhI vaNajArA ! lAye lAye DesIDA tArI cUMdaDI re, lobhI vaNajArA ! mArI lAla naNaMdala paraNe re, lobhI vaNajArA ! TAMDAno nAyaka paraNe re, lobhI vaNajArA ! lAye lAye mALIDA tAre mADiyo, bhI vaNajArA ! mArI lAla naNaMdala paraNe re, lobhI vaNajArA ! TAMDAne nAyaka paraNe re, lebhI vaNajArA ! lAye lAye mocIDA tArI mojaDI, lobhI vaNajArA ! mArI lAla naNaMdala paraNe re, lobhI vaNajArA ! TAMDAno nAyaka paraNe re, lobhI vaNajArA ! laI jA laI jA jezIDA tArA johaDA, lobhI vaNajArA ! mArI lAla naNaMdala rAMDyAM re, lobhI vaNajArA ! TAMDAne nAyaka mUe re, bhI vaNajArA. laI jA laI jA maNiyAra tAre cUDalo re, lobhI vaNajArA ! mArI lAla maNuMdala rAMDyAM re, lebhI vaNajArA! TAMDAne nAyaka mUo re, lobhI vaNajArA ! 1. jUtha, samUha, 2. dezI. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDhiyAranAM lAkagIteA ] 187 laI jA laI jA sAnIDA tArI hAMsaDI re, leAbhI vaNujArA ! mArI lAla naNuMdala rAMDyAM hai, lebhI vaNujArA ! TAMDAnA nAyaka mUe re, leAbhI laI jA laI jA DeAsIDA tArI cUMdaDI re, leAbhI mArI lAla naNuMdala rAMDayAM re, lebhI TAMDAnA nAyaka mUe rai, leAbhI laI jA laI jA mALIDA tArA meADiyA re, leAbhI mArI lAla nathu dala rAMdhyAM re, leAbhI TAMDAnA nAyaka mUe| hai, lobhI laI jA laI jA mecIDA tArI meAjaDI re, lebhI mArI lAla naNuMdala rAMDayAM re, lebhI TAMDAnA mUe re, lebhI nAyaka / [ sacANAnA saMbhaLAvela ] vaNujArA ! vaNajArA ! vaNajArA ! vaNajArA ! vaNujArA ! traNujArA ! vaNujArA vaNujArA ! vaNajArA. vaNajArA ! tumaDa sAjaNa bharavADa ( meTAbhAI ) pUruMjAbhAI e gAI amadAvAdI khIja uN, mADI, amadAvAdI khIjaDuM, AyuM? amArA deza geArI jo; tuMbaDa sAjaNutelanAM. amadAvAdI khIjaDuM mADI, bhAyAnuM vAvala khIjaDuM; vIrAnAM chAMTala tela geArI jo; tuMkhaDa sAjaNa telanAM. tuMkhaDa veDhe nAkhiyA mADI, tuMbaDa vele nAkhiyA; nAkhyA se . meAbhA-meAbha geArI jo; tuMbaDa sAjaNu telanAM. peluM te tuMbaDa sUTiyuM, mADI peluM te tuMbaDa sUTiyuM, sUTayuM se ekAeka geArI jo, tuMbaDa sAjaNa telanAM. bhaI re sutArI vInavuM mADI, bhaI re sutArI vInavuM, mAruM tuMbaDa kArI Adhya meArI je, tuMbaDa sAjaNu telanAM. 1. Avyu 2 sajjana. 3,pahelu' 4. cUMcu. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 [ lokasAhityamALA maNakogAmanA raMgArIne vinavuM mADI, bhAI re raMgArI tane vInavuM. mAruM tuMbaDa raMgI Alya gorI jo tuMbaDa sAjaNa telanAM. gAmanA ghAMcIDA vInavuM, mADI, gAmanA ghAMcIDAne vInavuM, mAruM tuMbaDa bharI Alya, gerI jo tuMbaDa sAjaNa telanAM. tuMbaDa mehyuM TeDale mADI, tuMbaDa meluM ToDale; tuMbaDa laI kyA cora, gArI je tuMbaDa sAjaNa telanAM. gAmanA pachaDArane vinavuM, mADI, gAmanA pachaDAne vInavuM. mAre sagaDa gAtI Alya, gorI ; tuMbaDa sAjaNa telanAM. sagaDa jayuM saMpa sAyaleja, mADI, sagaDa jayuM sa sAyale; laI jyA sAyalAnA cera, gerI jo tuMbaDa sAjaNa telanAM. jhaghaDe jhIlavo lAkaDInA DoDe toraNa bAMdhiyAM, e vAkelo caDayA gheDe jAya; have have vAjhelo caDayA ghoDe jAya, ke jhaghaDo jhIlavo re. AMgaNiye be TeDalA, UbhA vaDaliyAnI chAMya, have have UbhA vaDaliyAnI chAMya; ke jhaghaDe jhIla re. bhaI re sutArI vIrA vanavuM, mane kAmaThaDI11 ghaDI Ala; have have kAmaThaDI ghaDI Ala, ke jhaghaDe jhIla re. 1. laI gayA 2. pagI 3. pageruM 4. gayuM, nIkaLyuM 5. che 6. eka gAmanuM nAma 7. DAMDe 8. vAghelA 9. vaDa 10. vInavuM 11. kAmaThuM -dhanuSya Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 - vaDhiyAranAM lokagIta ] bhaI re lavArI vIrA vanavuM, mane bhADiyuM ghaDI Aya; have have bhAloDiyuM ghaDI Alya. ke jhaghaDe jhIlave re. bhaI re paTaliyA vIrA vanavuM, mane ghaDIlAM laI Ala; have have ghaDIlAM laI Aye, jhIla re. bhaI re pachaDA vIrA navuM. mane baMdhukaDI laI Ala, ke jhaghaDe jhIle re. kAnane mane mArA vAlAne seLase gAvaDiyuM, he naMdanA vALA. navase gAyuMnAM dUdha doyAM, he naMdanA govALA. daNanAM lAkaDAM kIdhAM, he naMdanA gAvALA. Ine veja banAvyo re, he naMdanA gAvALA. kALuDA nAganAM netarAM re kIdhAM, he naMdanA govALA. upalA netare rAdhA valAve, he naMdanA govALA. heThalA netare kAne, he naMdanA govALA. haLavAM tANe kAna gALI naMdaze; he naMdanA gevALA. eTaluM kIdhuM ne kAna risAIne cAlyA he naMdanA gAvALA. jaIne vanarAvana vasiyA, he naMdanA govALA. 1. tIra 2. baMdUka 3. agaracaMdana 4. vaherIne 5. dhImethI Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19o [ lokasAhityamALA maNako-6 cAlo cAlo gApiyuM, kAnane manAve, he naMdanA govALA. kAne risAIne cAlyA, he naMdanA govALA. cAlo cAlo kAnajI, keDe behADuM he naMdanA gAvALA. mAkhaNa ne roTalo AluM, he naMdanA govALA. eTaluM kIdhuM ne kAna caTa daIne cAlyA, he naMdanA govALA dhamake maDAM* vAvyAM, he naMdanA gAvALA. mArA vAlAne soLase gAvaDiyuM, he naMdanA gAvALA. mAthe maTucI mAthe maTucI ne maDAnI gaLI mi vece maiyArA vavArma vecavAne jyAM'tAM. vecatAM ne hATatAM piALamAMhe paThAM; kAnuDe cheDala jhA ; vavA meM vecavAne jyAM'tAM. vecIhATI vau8 ghare sadhAya, sAsue paDapUcha lIdhI; vavAruM meM vecavAne jyAM'tAM. AvaDalI vAra cyAM lAjI10 ? vavAruM me vecavAne jyAM'tAM. navA te nagaramAM paDI haDatAruM, amArAM mi kAI nA le; vavAruM mai vecavAne jyAM'tAM. jUThaDI vavAruM jUTha nA bolo, kAnuDe rAsa ramADayAM; vavAruM meM vecavAne jyAM'tAM. 1. keDa upara 2. besADuM 3. ekadama 4. mahIDAM. 5. maTukI, 6. vahuvAru, 7. kharIdatAM, 8 vahu, 9, kayAM, 10. lAgI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAM'tAM. vaDhiyAranAM lokagIto ]. eTaluM kIdhuM ne vone rIcuM re caDiyuM, sonA vATakaDe vakhaDAM ghoryA; vavAruM meM vecavAne avaLAM pharIne vaue vakhaDAM re pIdhAM, tANuM pAmariyuMnI soDyuM; vavAruM meM vecavAne sonA te varaNa vaunI ceyuM baLe ne, rUpalA varaNe dhumADe jAya; vavAruM meM vecavAne jyAMtAM. jyAM'tAM. nAyaka vepAre [ patine kamAvA paradeza mokalavo paDe che tyAre patnI virahanA duHkhe tene jato rokavA aneka dinane vakheDI chevaTe pitAnA haiyAnuM du:kha pragaTa kare che.] nAyaka re, sau ko vepAre jAya, ApaNu ghare beThAM zuM karazuM ? vaNajArA hAjI re. garI re, saune gAMThe garatha,4 ApaNe nathI dekaDe; vaNajArA hejI re. nAyaka re, AluM paganAM jhAMjhara, jhAMjhara vecIne lejo dokaDA; vaNajArA ho jI re. nAyaka re, AluM haiyAne hAra, hAra vecIne lejo piThIThA"; vaNajArA hejI re. 1. viSa-jhara, 2. ghoLyAM, 3. ceha-citA. 4. paisA, pa. poThiyA Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 sm lokasAhityamALA maNake-6 gorI re, rUDA joha1 jovarAva, joha jevarAvI cAluM vepAre vaNajArA he jI re paDave re nAyaka, paDataro dana, bIje te vepAra jAje; vaNajArA hAjI re. bIje re nAyaka, ahADI bIja, trIja te vepAra jAjo; vaNajArA hAjI trIje re nAyaka, akhAtarIne dana, cothe te vepAra sadhArajo; vaNajArA he jI re. cUMthe re nAyaka, gaNehAtha, pAMcame vepAra jAjo, vaNajArA hejI re. pAMcame re nAyaka, nAga pAMcama, chaThe te vepAra sadhAra; vaNajArA hejI re. chaThe re nAyaka, rAMdhaNachaTha, sAtame vepAra sadhAraje; vaNajArA hAjI re. sAtama re nAyaka, zItaLAsAtama, AThame vepAra sadhAraje; vaNajArA hAjI re. AThama re nAyaka, gokaLa AThama, nema te vepAra sadhArajo; vaNajArA hAjI re. noma re nAyaka, pAraNu chUTa, | dazama vepAra sadhArajo; vaNajArA hAjI re. dazama re nAyaka, daharAnapadana, agiyAraza revepAra sadhArajo; vaNajArA he jI re. agiyAraza re nAyaka, jhIlaNI agiyAraza, bAraze vepAra sadhAro; vaNajArA hejI re. 1. joSa, 2. akhAtrIja, 3. paghAra, 4. gaNezacatuthI, pa. dazerA Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDhiyAranAM yAgIte ] 13 khAraza re nAyaka, vAMjhiyAnA vAra, teraza vepAra teraza re caudaze nAyaka, vepAra nAyaka re mArA amane te zenI 193 sadhArajo; vaNajArA hAjI re. caudaza nAyaka, kALIcaudaza, peAnama te dhanateraza, sadhArajo; vaNujArA hAjI re. vepAra jAjo; vaNajArA hAjI re. cAlaNuhAra, bharAmaNuM ? vaNujArA hAjI re. geArI sAMpuM garatha ne bhaMDAra, tamane sAMpyA meAbhI dIcarAa; vaNajArA hAjI re. khaLajo re tArA garatha-bhaMDAra, meAbhI dIcare pALyA pAraNe; vaNajArA hAjI re. nAyaka re mArA cAlaNuhAra, amane te zAnI bharAmaNuM ? vaNujArA hAjI re. gArI re, kAMto reMTiyA sUtara, reTiyA bhAneparAMdhuM khIcaDI, vaNujArA DeAjI re. nAyaka re mArA cAlaNuhAra, amane te zenI bharAmaNuM ? vaNujArA hAjI re. gArI re pADhajo naNuDhDha bheAjAI, jamaNuM' paDakhuM te nava vALa; vaNujArA DhAjI re. ( ahIMthI gIta adhUru` che. ) 1. pUnama, 2. cAlanAra, janAra, 3. bhaLAmaNa, 4, putra, 5. bhAMgIne, sarakhAve| : raDhicALI rAta bhA. 34, pR. 27 ane maNukA pAMca, pR. 173 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 [ leAkasAhityamALA macchukA-6 kRSNanI ramatA [narasiMha mahetAnuM gIta che tenA uparathI A lAgIta racAyuM che. ] sAnAnA jeDIyeA re, harinA hAthamAM, rUpalA DUliyA karazanajIne hAtha; TvaTa karIne rU daDUliyA DhATAviye, jaI paDayA jaLa jamanAnI teDa. jamanAnI teDe re caMdaNu kerAM jhADavAM, upara kAnAjI asavAra; pAmeArA pakaDI kAnA jaLamAM UtaryAM, navahe...3 re nANuyuM hirane jovA maLI, cyAMthI AyuY hara nAneruM khALa ? ke' re bAluDA re, tArI mATe mAriyA ? ka tArA pitAe dIdhela gALa ? nathI mArI mAye mujane mAriyA, nathI mArA dIdhI. mArA pitAe gALa mAmAe jagapa mAMDiyA, tyAM paDayAM kamaLAM karAM kAma; sAnAnA jeDIke nAgane jagADiyA, nAge te nAkhI vaLatI sAMkhya; gArA hatA te kArTUna kALA thayA. nAgaNiyuM ke' che re kALA kAnajI, tamane te AluM pAtALa kerAM khesaNAM, tamane AvuM ekAvana hAra. 1. geDI-lAkaDI, 2. DALIe, 3. navase, 4. AvyuM, 5. yajJa, 6. kamaLa, cha, jhALa, 8. ekAvaLa. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDhiyAranAM lokagIte ] zuM karuM re nAgaNiyuM, pAtALa kerAM besaNuM ? zuM karuM tAro ekAvana hAra? mArA mAmAe mAjaga1 mAMDiye. tyAM paDayAM kamaLAM kerAM kAma. narasaiyAne svAmI re, harine jovA maLe, vAle vAlI ramADayAM rAsa. sadevaMta-sAvaLigA lIluDA vAMsanI TopalI re, sAvaLagAM daLavA jAya mArA vA'lAjI re. kAThA te ghauMnI roTalI re, maMI se3 mALaviyo gALa; mArA vA'lAjI re. sonA aMDhaNI zira dharI re, sAvaLamAM laI cAlyAM bhAta; mArA vA'lAjI gAyuM cAratA bhaI re govALI, ceIka re vADI kerI vATa; mArA vA'lAjI jhAjhA AMbA, jhAjhI AMbalI re, jhAjherI dADama dharAkha5 mArA vA'lAjI re. vacahyA te Abe koyala Tauke, e re vADI kerI vATa; mArA vA'lAjI re. ghUghariyAre jhAMpalo re, naraNe ujheDuM kamADa mArA vA'lAjI re. sUtA sadevaMta jAgajo re, sAvaLagAM laI AI bhAta; mArA vA'lAjI re. 1. mahAyajJa. 2. sAvaliMgA, 3. aMdara che, 4. kaI, pa. drAkSa, 1. page, 7. udhADuM, 8. AvI. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 [ lokasAhityamALA maNako-6 huM re ma jamuM gerI ekalo re, jamIe ApaNa beu sAtha; mArA vA'lAjI re. tame te jAtanA vANiyA re, paLIe vecaMtA tela mArA vA'lAjI re. ame caMpo ne tame kevaDe re, kema karI jAme meLa ? mArA vA'lAjI re. (ahIMthI gIta adhUruM che.) raTheDa ne senabAI rANa rAThoDane baLe dhaNiyANiyuM, ekya vAjhelI ne bIjI sonabAI re. rANa rATheDa ne sonabAI rame saMgaThe, senabaI benane senAnAM soLa sogaThAM vAlIne rUpAno khajavaTiyo ramatAM jhamatAM lAjI sa3 vaDhavADa.. ciDayAM caDavAM senAnAM seLa saMgaThAM, pasaka caDyo rUpAne bajavaTiyo. pasa ceDI DAbA paganI mojaDI pasa ceDI lavaga serI lAkaDI, pasa belyA avasariyA be bola je. ka re dAsI dIvalaDe ajavALa je. dIvaDAnI seje kAgaLa lasiyA. 1. vAghelI, 2. bAjoTha, 3. lAgI che, 4. pachI, 5. laviMga kerIlaviMganI, 6. lakhyA. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDhiyAranAM lokagIto ] pilAM lasyAM senAnAM soLa sogaThAM, pasa lo rUpAne bajavaTiyo, pasa lasI DAbA paganI mojaDI, pasa lasI jamaNA hAthanI TheTa je. pasa lasI lavaMga kerI lAkaDI, pasa lasyA avasariyA be bola je. UTha re raIkora sAMDhalaDI gekAra3 jo; sAMDhalaDInI keTe kAgaLa khAMdhiyA. melyAM melyAM sAvariyAnAM jhADa je; AyA AyAM meyariyAnAM jhADavAM. vIrAne AMjaNiyeka sAMDhaDI kArI je, dakhaDo visAya, sakhaDAM sAMbharyA. RTha re bhojAI dIvalaDe ajavAra jo, dIvaDAnI seje kAgaLa vAMciyo. pilAM vAMcyAM senAnAM seLa segaThAM, pasa vAMcyo rUpAne bajavaTiyo, pasa vAMcI DAbA paganI mojaDI, pasa vAMcI jamaNA hAthanI TheTa je. pasa vAMcI lavaMga kerI lAkaDI. keto sonabaI AvatI pANiyArI pAchI vALIe, nA re mArA vIrA che vasopacaeNma pADIe ? ko to senabaIgaMdarethI gAyuM pAchI vALIe, nA re mArA vIrA vAcharuM vase ema pADIe ? ke'to sonabaI rANa rAThoDane mArIe, nA mArA vIrA, benI raMDApo cema gALIe? 1. ghola, 2. rAyakA-sAMDhaNasavAra 3. besADa, 4. AMgaNiye, 5. viyega, 6. kathama. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 [ lokasAhityamALA maNake-6 neDAne le [ meLAmAM gavAya che. ]. raMgamAM kApaDuM badhuM sabIlA, tArA neDAne mane to lA se.3 aradhuM boyuM ne aradhuM ke sabIlA, tArA neDAne mane bole lA se. eka vAra hAMhala zera jAje sabIlA, tArA neDAne mane jhelA lAjo se. hAMhalanI hAMsaDI lAve sabIlA, tArA neDAne mane jholo lAja se. lAvI mAnatIne" Ale sabIlA, tArA neDAne mane jhelo lA se. mAnItI majare leze sabIlA, tArA neDAne mane jholo lA se. arakhAmaNa AMsuDAM gere sabIlA, tArA neDAne mane e lAje se. bina bAijI (jeThANI) "jI AMjaNa leMbaDe leMbArI10 jI re. mAre Ave varatI chAya, lIlAgara11 laeNberI jI re. bejIne AyA paraNalA, mAre AyA mAre vIra, lIlAgara leborI jI re. bajI te cAlyAM zeramAM, laMbArI jI re. huM ye cAlI bajAra, lIlAgara haiberI jI re. 1. chabIlA, 2. snehano, 3. lAge che. 4. zaheranuM nAma. 5. mAnItI, 6. aLakhAmaNI, 7. khera, vahAve, 8. AMgaNe 9. lImaDo 10. liMbALI 11, lIlI. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 vaDhiyAranAM lokagIta ] bajIye oryA cokhalA, bArI jI re. huMye orI eNI seva, lIlAgara leMbArI jI re. bejIe rAMdhyA cekhalA, laeNborI jI re. mIya ehAvIra jheNI seva lIlAgara laeNberI jI re. bajInA paroNalA jamavA beThA, laeNbArI jI re. mAre jame mAre vIra, lIlAgara haiberI jI re. kAnuDe dANa mAge kAne dANa mAge, kAnuDe dANa mAge, enI merilInAM mahibANa vAge; kAne dANa mAge, kAnuDe dANa mAge. kAnA, tuM te AnA malakane sUche ? mArA mAraganI vacamAM Ubhe, kAnuDe dANa mAge. kAnA, tuM te yAMnA malakane rasiyo? mArA mAraga vacamAM vasiye; kAnuDo dANa mAge. kAnA, tuM te myAMnA malakane dANuM ? mArI navaraMga cUMdaDI tANuM: kAnuDe dANa mAge. kone Ubhe jaLa re jamunAjIne kAMThaDe, emAM koNa jItyuM, ne keNa hAryuM ? kAnuDo dANa mAge. 1. meM paNa, 2. esAvI. 3. kyAMnA. ja H lokasAhityamALAmAM saMghalAla. juo H "raDhiyALI rAta," Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cuMvALa pradezanAM lokagIta saMpAdakaH sva. niraMjana sarakAra dvArakAM kema jAya che? tame duvArakAM zIda jAva se, raDhiyALA re ! tame vasiyA DAramAMya, moralIvALA re ! Teka tamAre mAthe mevADI meLiyAM, raDhiyALI re ! tamAre AMbeDe pAkAM tela, moralIvALA re! tame tamAre khabhe khaMbhAtI betiyAM raDhiyALA re tamAre cheDe caMpA cAra, meralIvALA re! tame tamAre hAthe bAjubaMdha berakhA raDhiyALA re! tamArI daze AMgaLiye veDha, meralIvALA re! tame tamArA pa piyatIra mojaDI, raDhiyALA re! tame heDa camakatI cAla, moralIvALA re! tame tame duvArakAM zIda jAva se, raDhiyALA re! tame vasiyA DAkoramAMya, moralIvALA re! tame tulasI-vivAha sarakhI siyaruM dAdA, jaLa bharavA jyAM'tAM, siyara meNalAM bolyAM he rAma, pANI jyAM'tAM rAmanI vADI. 1. page. 2. zebhatI Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 cUMvALa pradezanAM lokagIta ] ATalI saiyaruMmAM kuNa sa kuMvAruM, ATalI saiyaruM mAM tulasA kuMvArI; tulasA bALakuMvArAM he rAma. pANI jyAM'tAM rAmanI vADI. ghera AIne taLazyA DAliyara DhA, tANI pAmariyAnI seDaruM he rAma, pANI jyAMtAM rAmanI vADI. ke taLazyA dIcarI mAthalaDAM kyAM dukyAM ? zyA tamane kAMTaDApa vAjyA ? pANI kyAM'tAM rAmanI vADI. nathI bApA mArAM mAthaDAM duyAM, nathI amane kAMTaDA vAjyA he rAma, pANI jyAM'tAM rAmanI vADI. ATalI saiyarumAM kuNa sa kuMvAruM, ATalI saiyaruMmAM tulazyA kuvAra; tulazyA bALakuvArAM ho rAma, pANI jyAMtAM rAmanI vADI. kyo tulasA dIcarI sUraja vera piNAvuM, cAMdaliye vara veruM he rAma; pANI jyAM'tAM rAmanI vADI. sUrajane bApA teja jhAjherAM, cAMdaliyo jaLajhAMkhA he rAma, pANu jyAM'tAM rAmanI vADI. 1. tulasI 2. heliyo-palaMga 3. dIkarI 4. du:khyAM che. kAMTA 6. vere-sAthe. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 [ lokasAhityamALA maNake-6 ko' taLazyA dIcarI mAdhevana vera paiNavuM, halamAniyo vara veruM he rAma, pANI jyAMtAM rAmanI vADI. mAdhevane bApA jaTA jhAjherI, halamAna telasiMdUre he rAma, pANI jyAMtAM rAmanI vADI. kAzInI vATa karazanajI kuMvArA, tyAM tenAM sagapaNa karajo he rAma, pANI jyAMtAM rAmanI vADI. magharA bele mera veNa vAge camaLa DhaLe, ane mArAM bole mora, veNa vAge re. bhaI re gAyuMnA govALI, amane geviMdajI batAya; veNu vAge se. veNa vAge camaLa DhaLe, ane magharAM bole mera. cevA tamArA goviMdajI, mane eMdhANI batAya; veNa vAge se. veNa vAge camaLa DhaLe, ane magharAM bole mora. kALA amArA gAviMdajI, enI meralIe eMdhANa veNu vAge se. veNa vAge camaLa DhaLe, ane mArAM bole mora. 1. mahAdeva, 2. hanumAna, 3. camara. 4. madhurA-mIThA, 5. kevA. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cUMvALa pradezanAM lokagIta ] 204 mAthe mevADI meDiyAM, ene aMboDe pAkAM tela, veNa vAge se. veNu vAge camaLa DhaLa, ane magharAM bole mora. aMge kesariyA jAmalA, enI kesaravaraNI deya; veNa vAge se. veNa vAge camaLa DhaLe, ane mArAM bole mora. khabhe khaMbhAtI dhotiyAM, enA cheDale caMpA cAra; veNu vAge se. vaNa vAge camaLa DhaLe, ane matharAM be mera. hAthe bAjumala, DerakhA, enI daze AMgaLIe veDha, veNu vAge se. veNa vAge camaLa DhaLe, ane magharAM bole mora. paka piyatI mojaDI, e haDapa camakatI cAla. veNu vAge se. veNa vAge camaLa Dhage, ane magharAM bole mAra. javAnaDI pigamAM pIlu pAmyA javAnaDI pigamAM pIluM pAmyA re lola. pitara purANa 10 jelamAM javAnaDI, paiNatara purANe jelamAM re lola. pitaranI khabaruM leje javAnaDI, pitaranI khabaruM leje re lola. 1. deha, 2. bAjabaMdha, 3. page, 4. zebhatI, 5. hIMDe, 6. pagamAM, 7. phellA, 8. pAkA, 9. ghaNuM, 10. purAyo. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 [ DhAkasAhityamALA maNukA da javAnaDI, mArayA re javAnaDI, mIMca jANyuM ke maraaA re vanamAM bAya vanamAM khAle mIMya. jANyuM ke maraghA re meAraNeA sUtA mANusane jagADayo maraghale, pADhiye sA mAlyA maraghaTe, pADhiye pAche. bAlyA paNataranI khabaruM mIMca jANyuM ke maraghale! bAlyA re leAla. lAvaje maraghalA, paiNetaranI khabaruM lAvaje re kATa paramANe kaThayA kATa paramANe sAne maDhAvu tArI cAMcu sAne maDhAvuM tArI sasarAjI teDavA Ave sasarAjI teDavA sAMpe ekAryAra U sAMpe eNkAryAM rucake vAjyA DhAla dharucake vAjyA sAheliyuM bheLI thaI re javAnaDI, sAheliyuM bheLA thaI re maravalA, kale re saiAla. seAla. UThe AAla. javAnaDI, DhAla sela. maraghalA, cAMcu. lAla. seAla. maraghalA, Ave 2 aAla. javAnaDI, 2 aAla. re yeAla. sela. mAthaDAM4 gAMthavA" mAMDayAM javAnaDI, mAthaDAM gAMthavA mAMDayAM re DhAla. 1 me.... 2. besADayA. 3. dhrujake, 4. mAAM, 5. gUMthavA Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cUMvALa pradezanAM lokagIta ] 205 kAgasI ne kaseluM Alo javAnaDI, kAgasI ne kaseluM Alo re lola, ApaNI heDasAyuM heDa javAnaDI, ApaNuM heDasAyuM heDajo re lola. ApaNI balasAyuja bela javAnaDI, ApaNuM belasAcuM bolo re lola, paiNetane choDAI 5 leje javAnaDI, piNetane choDAI leje re lola. paganAM kaDalAM vecyAM javAnaDI, paganAM kaDalAM vecyAM re lola, paNutane choDAI lIdhA javAnaDI, pitane cheDAI lIdhA re lola. pigamAM pIluM pAmyA javAnaDI, pigamAM pIluM pAmyA re lola. 1. kAMsakI 2. kaluM 3. hIMDachA, cAla. 4. bAlI. 5. choDAvI lAvaje. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLakAMThAnA harijana (vaNakara) leAkeAnAM lekagItA saMpAdaka : zrI. puruSAttama bI. seAlakI geArImAM geAsa me' veDacAM gArImAM gerasa meM veDyAM,ra nAvaliya| nAnuM bALa re, gArImAM geArasa me' veDaca, tArA hAthanI AMgaLiyuM re, jANe ceALA-maganI kaLiyuM re, gArImAM geArasa meM veDacAM. hAthanI hatheLI re, tArA jANe jamavA bhAjana thALI re, gArImAM geArasa meM veDyAM. tArA nAkeADAnI DhAMDI re, jANe dIve seju' mAMDI re, geArImAM geArasa meM veDyAM. tArA peTanA ! kAMThe re, jANe UgyA pAnemanA cAMde re, gArImAM gArasa meM veDyAM. tArA paganI te pAniyuM re, jANe rAtA dADama bhALuM re, geArImAM geArasa me* veDayAM. tArA mAthA kuza ceTale re, jANe amarA-DamarA eTale re, geArImAM geArasa meM veDacAM, 1. gALImAM 2. reDayAM 3, nAkanI, 4. zaga, 5. pUnamane. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLakAMThAnA harijana leAkAnAM lAgItA ] jarUra jAvuM meLe [ vaDIleAnI AjJA avagaNIne vahune DAkArajInA meLe javuM che, sagAMsaMbadhIenI nA chatAM, jiddI vahu mAnatI nathI, ane chatAM vaDIleAnI sahanazIlatA darzAvatuM A gIta che. ] 207 DAkAranA meLA, raNucheDajInA meLe, jarUra jAvuM meLe, mArI sAsu kaeNya, vauM. natha jAvuM meLe, chAnAMmAnAM re'jo, bhesuM DhAhI khA, jarUra jAvuM meLe. va, natha jAvuM meLe, mArA sasarA 'ya, chAnAMmAnAM re'jo, bhesuM cArI khALe; jarUra jAvuM meLe. mArI naNaMda kaeNya, va, natha jAvuM meLe, chAnAMmAnAM re'jo, naNuDhDhAya ghera jAjo; jarUra jAvuM meLe. mArA jeTha kaeNya, va, natha jAvuM meLe, chAnAMmAnAM re'je, vAsIdAM vALI khAjo; jarUra jAvuM meLe. mArI jeThANI kaeNya, va, natha jAvuM meLe, chAnAMmAnAM re'jo, pANI seMcI lAvajo, jarUra jAvuM meLe. mArA paraNyA kaeNya, alI, natha jAvuM meLe, chAnAMmAnAM re'jo, zaTalA TIpI khAjo; jarUra jAvuM meLe. thAnanI DhelaDiyu* [thAna gAmanI DhelaDayuMnuM A gIta, jANe e traNe helaDiyuMne DhelaDayuM tarIke ja jAhera karavA, kAI darakhAranA vidUSakasamA sakhA, e traNe DhelaDiyuMnAM rUpaneA jAmabharyAM nazA khApune caDAvatA gAI rahyo che.] DaI, malUDI ne devasI 2, e tA teNe eviDayuM, khApu, e te! taNe eDiyuM re. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 [ lokasAhityamALA maNako-6 e ta thAnanI DhelaDiyuM re, e to kula gavANiyuM re; e te mehananI meralIyuM, bApu, e to mehananI meraliyuM re. ene ghAghare ghUghariyuM re, ene palake pAmariyuM re, ene oDhaNe ArasiyuM, bApu, ene oDhaNe ArasiyuM re. enI DokamAM jharamariyuM re, enI keDamAM kaMderiyuM re, enA samathena saMdariyuM, bApu, ene samathe saMdariyuM re. e te AbhanI pariyuM re, e to thAnanI DhelaDiyuM; bApu, e te thAnanI DhelaDiyuM re. chappaniyo [ varSa pUrve paDelA aitihAsika chappaniyA duSkALanuM pratyakSa darzana karAvatuM, ne dANA vinAnA duHkhI mAnavInI haiyAvarALa kADhatuM. bhUkhamarAnI bhayaMkara avadazA darzAvatuM A dardabharyuM gIta asahya che. ane chatAM te vakhate mAnavIne kevuM AzvAsanarUpa banI rahyuM haze ! chappaniyA duSkALe mAnavI mana hatAzA nirAzAnA aghora aMdhakAramAM kevuM aTavAyuM haze ke Aje paNa loko vAta vAtamAM e bhayaMkara duSkALane yAda kare che.] chappaniyAre tArI sAlamAM, vA ze kALo kera, mAvatarane visAriyAM, cekariyuM* khodavA jAya; chapaniyA, 1. seMthe, 2. siMdUra, 3, saMvata 159ne dukALa, 4. cokaDIo-saDaka baMdhAya tyAre mATI khode te khADo-cokaDI. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 naLakAMThAnA harijana lokonAM lokagIta ] Akho dana mATI veve tANa khabe AnAnuM thAya, cAra dADe to sarakala mApe ne eka dana UDI jAya; chappaniyA sarakalane chAnuM Apa te cAkaDiyuM pUrI thAya, taiNa dahADAnA dekaDAmAMthI sarakala tANI jAya; chappaniyA, dANA vanAnA da:khI thayA, pADavA mAMDI rIDa, kodarA-baMTI khAlI thayA ne khAvA nA rahI chIMka chappaniyA, akaLAI pahoMcyA naLamAM kAMI kADhavA mAMDI bIDa, eka rUpiyAnI cAra maNa katAM have te thayuM ThIka chappaniyA cAra vanAnA dukhI thayA, kAMI mUA DhAMDhAne Dhera, aSADha mahine AvatAM vAdaLI caDI AkAza kara; chappaniyA, sarAvaNa mahine varasyo, have te thayuM ThIka, bhAdarave te bhaNabharyA, kAMI lAyA baLada ne bIja;6 chappaniyAo jema tema karI vADiyuM vAvI, ThIka ThIka pAmya mola, parANe vADiyuM pakavI, pAkatAM pigyA cera, chappaniyA, rame mAragaDe melIne [ saMsAramAM kuTuMba vagara badhuM sUnuM sUnuM lAge e mamatAbharyo bhAva darzAvatuM ane keI gerIne mAraga rokIne UbhelA govALiyAne praNayabharI-mIThI gALa devAnuM kahetI keAI rUpALI gArInA gaLAmAM ramatuM A gIta kuTuMbanI mamatA lalakAratuM cage che.] rame ramo gAvALiyA, ramo mAragaDo melIne. naItara10 khAze mArAM makhanI11 gALa, govALiyA, rame mAragaDe melIne. 1. vahe 2. tyAre 3. traNa 4. eka kaMda, 5. vecatAM 6. dhAsa vinAnA 7. baLada 8. bharaNAM 9. bI 10. nahi te 11. moDhAnI. 14 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 eka eka sAsu vanAnAM eka sasarA vanAnAM eka jeTha vanAnAM sUnAM eka jeThANI vanAnAM vAda, eka [ aAkasAhityamALA maNukA-6 sUnAM sAsariyAM, lADa, gAvALiyA, rame| mAragaDe! melIne. AMgaNiyAM, gAvALiyA, rame| mAragaDA melIne. devara vanAnA sUnA zerIDA, derANI vanAnI aeDa, gAvALiyA, eka naNuM eka nadeAI eka paraNyA kaeNTa ba eka rame| mAragaDe| melIne. vanAnA sUnA eDiyA, vanAnAM mAna, gAvALiyA, rame| mAragaDA melIne, vanAnAM sUnAM maMdiriyAM, vanAnAM kAja, gAvALiyA, rame! mAragaDe. melIne. jaLa bharavA dA [kAi gerIne sAMkaDI mUInuM pANI bharatAM kAMThe Ubhele vAlamA aeDI rahyo che. tene mIThA veNe ne snehabharyA sUre saMbhaLAvatI geArI kahe che ke, sasarA zuM kare, sUi madhyavacce sAMkaDI che tene? jeTha jogI che, jeThANI jaMgI jevI che, sAsu suMvALI che, devara nAnA che, derANI hAta te! jADa thAta. jyAre mArA vAlamA kAMThe UbhA kAMkarI mAre che, te nagaranA leAka nihALe che temAM phariyAda kAne karavI ? A gIta ANudanI baheneA pAsethI maLyuM che.] sAMkaDI te sUI madha sAMkarI jaLa se dUriye sevALa, pANIDAM mahA bharavA de, bharavA de. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLakAMThAnA hirajana leAkAnAM DhAkagIteA ] bharavA de. mAre! sasarA te emAM zuMya kare ? jaLa bharavA de, mArI sAsuDI samadara le'ra, pANIDAM bharavA de. mAre je te jUnA jogI banyA, jaLa bharaveA de, mArI jeThANI jogIDAne jAya, pANIDAM bharavA de. mAre| devara nAnA daDe rame, jaLa bharavA de, mArI derANI ApaDI joDa, pANIDAM mArI maTakI mAthe meAralA, jaLa Dha!NIe meAtIDAnI hAra, pANIDAM mAre| vAleAjI kAMThaDe AviyA, jaLa vahAlA cheTA re'jo tame chela, pANIDAM mAre vAlama mAre kAMkarA, jaLa bharavA deza, vahAlA jue nagaranA leAka, pANIDAM bharavA de. bharavA de, bharavA de. bharavA de, bharavA de. meNA jharamariyA 211 [ane jANe peAtAne teDavA AvatI mAtAnA mAthA paranA pAraNAmAM vADakIe ghI-geALa khAtA mADIjAyA vIrane jotI; tA vaLI sAsunA mAthA paranA TepalAmAM peAtAnA devarane kAcIkIe ghI-ge!! khavaDAvatI, geArI Ama teA vIra ane devarane tathA mAtA ane sAsune samAna gaNatI gAi rahI che ke--] huM te! sIiDe. caDI vATu khetI 'yA, meNeA jharamariyA, meM teA sAmAM te TALAM dIThAM, 'yA, meNe! jharamarithA. e TALAmAM mArI mAtA, 'lyA, meNe! jharamariyA. mArI mAtAnA mAthe pAraNuM, 'yA, meNe! jharamariyA, e pAraNAmAM mArA vIra, 'yA, meNeA jharamariyA. mArA vIrAnA hAthamAM vATacI, 'yA, meNe! jharamariyA. e vATacIe ghI-geALa khAte, 'yA, mestheA jharamariyA, 1. khIjaDe 2. vATakI. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 [ leAkasAhityamALA maNukA huM te! sIdaDe caDIne vATu jotI, 'yA, meNe! jharamariyA. e TALAmAM mArI sAsu, 'yA, meze! jharamariyA. mAthe TApA, 'lyA, meNeA jharamariya!. mArA devara, 'yA, meNe! jharamariya kAcalI, 'yA, meNuA jharamariyA. vATu jotI, 'yA, meNe! jharamariyA. mArI sAsunA e TApalAmAM mArA devaranA hAthamAM huM sIiDe caDIne mane ghaDI ghaDI [ ghUMghaTAmAM gUMcAyelI kAI naveDhA, sindUranI TIlaDIne rUpALA bhAlamAM capakAvI, kAjalabharI AMkhalaDIe palAmAM prItane ramADatI jANe ke mahiyaravALAne phariyAda karI rahI che. makhiyAva gAmanI eka bahena pAsethI A gIta maLyuM che ] ame nAnAM vahuvAru re...dhUMghaTAmAM gUsANAM, AMkhalaDI kALI OM...TIlaDI sedUranI; ame nAnAM vahuvAru re,...ghUMghaTAmAM gUMsANAM. sasarA te ANu AviyA re; mane ghaDI ghaDI ghUMghaTA taNAve...ame nAnAM0 mArA mAre jeTha te Athe AviyA re; mane ghaDI ghaDI mAre| deviraye| . ANe ghUMghaTA taNAve...ame nAnAM AviyA re; mane ghaDI ghaDI lADa laDAve...ame nAnAM mArA paraNyA te ANe AviyA, mane ghaDI ghaDI prItaDI mArI naNudala temeNulAM bAle se; mane ghaDI ghaDI pANIDAM bharAve ..ame nAnAM lagADe. ame nAnAM Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLakAMDAnA harijana leAkeAnAM DhAkagIteA ] mArI sAsu te mehulAM khAdye se, mane ghaDI ghaDI daLaNAM daLAve...ame nAnAM0 mArI jeThANI te melAM bAle se; mane ghaDI ghaDI vAsIdAM vaLAve...ame nAnAM prItanI ja"tarI [prItanI jatarI ane maheAkhatanI khaMsarI bajAvatA kAI kA'na pAchaLa ghelI banela geApInI peThe prItanA jogInI ja tarI pAchaLa cAlI AvatI jANe ke kAI maheAkhatabharI leAkathA sAI rahI che. viramagAma tAlukAnA vekariyA gAmanI eka bahene A gAI sabhaLAvyuM che. ] pALe vagADaeN jogI ja...tarI re leAla; pALe vagADaeN khAve| baMsarI re Dhela; pA vagADe jAgI jatarI re leAla. daLaNAM daLatAM huMye sAMbhaLI re DhAla, daLAM melyAM tAMbAkUMDIe re lAla; leTa melye thALe jhulatA re leAla; pALe vagADaeN jaMgI jatarI re leAla. bALa dhavADatAM huyeM putara melyAM sAnA DAzI melyAM DhArI pALe vagADaeN jogI rAya sAMbhaLI re lAla; pAraNe re leAla; kheMcatAM re leAla; jaMtarI 2 sela. sAMDhiyA re DhAla. haLave| hAMkaca jogI sAMDhiyA re Dhela; paganAM chelAya mArAM tAjavAM re leAla; pALe vagADe beMgI jaMtarI re leAla. haLaverAra hAMkaca khAvA 1. jaMtara-eka vAjiMtra. 2. haLavethI-dhImethI. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 [ DhAkasAhityamALA maNakA-6 ane chelAya mArAM tAjavAM re leAla; jaIne paDAvuM ApaDA dezamAM re lela; hAMze cItarAvuM ApaDA dezamAM re leAla; pALe vagADe jogI ja tarI re leAla. DelIe beThA te jogI kUNu ze2e leAla; AMTiyALA pAgha zeAhe kUNu ze2 leAla; tArA sasarA ne mArA dAdAjI ? leAla; pALe vagADe dvegI ja tarI 2 sela. meDIe beThuM te ogI kUNu ze re leAla; cUMdaDI eDhIne beThuM kUNu ze2e lela; tArI sAsu mArI mAtAjI re mela; pALe vagADaeN jaMgI jatarI 2 sela. haLaveka geArAMde heThAM UtAre leAla; lAgeA mAtAjIne pAca hA ph leAla; lAge! pitAne pAca haiA re Dhela; pALe vagADaeN jogI jatarI re leAla. chAjiyAM phUTa [prItamAM pAgala banela kAI nArI priyatamane ghera jaIne jotAM eNe kahelI meATI meTI vAteAmAMnuM kazuMya na dekhatAM peAte prItamAM chetarAi che teneA pastAvA karatI ne priyatamanAM chAjiyAM phUTatI gAya che. mikhayAva gAmanA metIrAma mahArAja pAsethI A gIta maLyuM che.] sAI mArA sAI le saravAM AjhAnA mAthe sAgaThaDAM, phAmataDAM. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLakAMThAnA harijana leAkAnAM leAgItA ] ke'tA'tA re |'cA, IMTAnA meAla che; ghera AvIne joyuM, rA'yA chAparuMya dIThayuM nai, tArAM chAjiyAM chUTuM re, raiyA chetarIne lAyA. ke'tA'tA re |'yA, bhUrI / bheMsa che, ghera AvIne joyuM, 'yA khArI dIThI naI, tArAM chAjiyAM phUTuM re, rAyA chetarIne lAyeA. ke'tA'te 2e rAmyA, kADhIe teA ghauMM che, ghera AvIne joyuM, rAyA. kAdarA dIcA naI; tArAM chAjiyAM phUduM re, rAyeA chetarIne lAyA. jIhuM vAge che [ ane A te jue ! risAine cAlI jatI strIne piyuna prItabharyA vahAlapanA veNunA pANuaA ane maheAkhatanI rAza pI dArI, gArIne kevAM pAchAM vALe che! dheALakA tAlukAnA nAnAdarA gAmanI eka bahena pAsethI maLeluM. ] meDInAM vAdaLiyAM kamADa tyAM caDI vIrA mArA peADhe nAnerI vaha DhALe vAya vahunA hAthamAMthI vachUTyo vIMjaze!, vIranA mukhaDethI chUTI gALa re...jINu vAge che. vahu te| risaIne hAlyAM mahiriye, vahu ne kANu manAvA jAya re...jINu vAge che. re...jINu vAge che, che, re...jINu vAge che. 215 emanA devarane manAvA meaA,ra emanA devara manAvA jAya re...jINu vAge che. 1. mahela 2. mele Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 [ DhAkasAhityamALA madhuke-6 devara tamArI vALI nahIM re vaLuM, mekaaA mekalA tamArA vIrane re...jINu vAge che. vIre hAthamAM te lIdheA parANaaA, ane khabhe sIdhesI rAza re...jINu vAge che, vIre mAre rAze. rAze DAmeATiyAM, ra ane parANaa pAchAM vAyAM re... jINu vAge che. mArI umara . AchI [ sAruM teAya sAsariyuM, bhUMDuM te du:khanA UMDA kUvA samuM. ahIM khIlatI peAyaNI samI nAjuka nArI ANuM teDavA AvelA teDAgarane joI ' peAtAnI umara hajI nAnI cheH ema kahetI lalakAre che. pAvAgAmanI bahenA pAsethI A gIta maLyuM che. ] UMDA kUvAmAM ajamala amane utAryAM', mArI hIra derI kheMcA, rezama DherI kheMcA. mArA sasarA te AghuM AviyA, mArI umara ochI.... mArI sAsuDI ze bhAMDI,4 mane dA'DI daIAM DhaLAve...mArI hIra. mAre je te Anee AviyA, mArI mArI umara echI......... jeThANI ze bheAMDI, mane saMgAte pANIDAM bharAve...mArI. 1. parANA-nAnI lAkaDI, ra. sakhADiyAM-mAryAM. 3. che 4. bhUDI. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLakAMThAnA harijana lokonAM lokagIta ] 217. mAre devara ANe AviyA, mArI uMmara ochI.. mArI derANu ze joDI, mane nita nita vAsIdAM vaLAve..mArI. mAre naNadeI ANe AviyA, mArI uMmara ochI......... mArI naNadala ze bheDI, mane dA'DI mAra khavarAve...mArI. mAro kAkojI ANe AviyA, mArI umara ochI........... mArI kAkIjI ze meMDI, mane rAja rAja roTalA ghaDAve...mArI. mArI hIra derI kheMce, rezama derI beMce. pANIDAM nahIM bharuM [ mane pavana lAge che, zarama lAge che ne kokanI najara lAgavAne Dara lAge che, ema kahetI e nAjuka, namaNI geArI gAmane kUve pANI nahIM javA phariyAda kare che. A gIta bharavADa gAya che.] gAmane kUve re, pANIDAM nahIM bharuM...mane pavana lAge, pavana lAge re, mane zarama lAge...gAmane kUve re... mane mATInA beDe re zarama lAge, mane tAMbAnI helthanA koDa jAge,....gAmane kUve re.. pavana lAge re mane zarama lAge re, zarama lAge, kekanI najaruM lAge, gAmane kUve re... Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 [ lokasAhityamALA maNake-6 mArI kerI aNI re, zarama lAge; mane motI bharelInA koDa jAge,...gAmane kUve re.... mane gavananA sADale zarama lAge; mane sonAlIra cUMdaDInA koDa jAge,..gAmane kUve re... mera cyAM belyo ? [[ pAtaLiyAnA pAzamAM jakaDAyelI, milananI mUMjhavaNamAM patirUpI "mera' kayAM bole che ema pUchatI, ane jANatI chatAM ajANatI thatI gorI haiyAnI levuM-vAtuM anekhI Dhabe kahI jAya che. ] mArA ToDale beTho re mera, cyAM che ? mAruM hiDuM lerA leya, janAvara jIvatuM jhAuM re; | mera cyAM bAyo ? mArA nayaNe beThe re mera, myAM che ? mArI AMkhaDI leza leya, janAvara jIvatuM jhAlyuM re; mora mAM bole ? mArA pANiyAre beThe re, mora myAM bolyo ? mAre kaLA le'rA leya, janAvara jIvatuM jhAluM re; mera mAM che ? mArA DhAlaye beTho re, mera yAM bAyo ? mAruM dalaDuM lerA leya, janAvara jIvatuM jhAlyuM re, mora myAM che ? 1. uDhANI, 2, sonerI. 3. kyAM 4. dila. * sarakhA : A maNakAmAM pR. 184 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLakAMThAnA harijana lokonAM lokagIta ] mArA ToDale beThe re, mora myAM che ? mAruM haiDuM lerA leya, janAvara jIvatuM jhAluM re; mAra myAM bAyo? dhana gokuLa dhana gokuLa dhana gAmaDAM re, dhana raDhiyALuM zera; mArA vA'lAjI re ! gAvalaDI ne mArIe re, e to ApelaDI se mAta; mArA vA'lAjI re ! koyalaDI no mArIe re, e to AMbAnuM rakhavALuM mArA vAlAjI re ! popaTaDA ne mArIe re, e te pAMjarAnuM paDhanAruM; mArA vA'lAjI re ! eka meraliyo ne mArIe re, e to DuMgarAne rakhavALa mArA vA'lAjI re! asatarI ne mArIe re, e to eyaDAnuM ajavALuM mArA vA'lAjI re! bArakaDuM ne mArIe re, e to pAyaNanuM piDhanAruM; mArA vA'lAjI re!. vAle re kanaiye jhADa , pAna bole, khele sArI kaliyAM, nIra jhole, pavana jhAle, bole sArI duniyA zeSanAgavALo vAlo re kanaiye. keDaya barAbara mazarU, tArI keDa kerI zobhA, zeSanAgavALo vAlo re kanaiyo. paga barobara mejaDI, tArA paga kerI zebhA, zeSanAgavALo vAle re kane. Deka barobara hAralA, tArI Deka kerI zobhA, zeSanAgavALo vAlo re kanaiyo. [ e ja pramANe seDa, bAjubaMdha, pItAmbara vagere AbhUSaNo. laIne gAI zakAya.] 1. strIne, 2. oraDAnuM, 3. bALaka, 4. mAraze. 5. le. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAla pradezanAM lAkragItA saMpAdaka : zrI jorAvarasiMha jAdava caNAThInAM cIra vIrA, jAjo jAjo surata ze'ra, caNuAThInAM cIra mAre lAvajo re. khe'nI, joyAM joyAM surata ze'2, caNNAThInAM cIra amane nA maLyAM re. be'nI, hArTa hATe paDI haDatALa, ca@ADhInAM cIra amane nA maLyAM re. be'nI, kaheA teA lIlA gaja mUlavuM 20 vIrA, lIlI lIlI te nAgaravela, caNuAThInAM cIra mAre lAvajo re. vIrA, jAjo te muMbaI ze'ra, caNeDhInAM cIra mAre lAvo re. khe'nI joyAM joyAM te muMkhaI ze'ra, caNuAThInAM cIra amane nA maLyAM re. be'nI, hATe hATe te paDI haDatALa, ca@AThInAM cIra amane nA maLyAM re. be'nI kahA teA pILA gaja mUlavuM 20 vIrA, pILI pILI te caNAnI dALA, caNThInAM cIra mAre lAvo re. vIrA jAjo jAjo peTalAda ze'ra, caNuAThInAM cIra mAre lAvajo re. me'nI, joyAM joyAM te peTalAda ze'ra, caNe!ThInA cIra amane nA maLyAM re. be'nI, hATe hATe te paDI haDatALa, stheAThInAM cIra amane nA maLyAM re. tyAM te AvyA AvyA te naNudInA vIra, caNeAThInAM cIra bhAre lAviyA re. gerI, paherA pahere te mAMDavA heDa, zaiAbhA Ape! tamArA vIrane re. nahIM paheruM mAMDavA heDa, zaiAbhA nA ApuM mArA vIrane re. svAmI, paherIza paherIza eraDA mAMhya, zeAbhA ApuM naNudInA vIrane rai. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 bhAla pradezanAM lokagIto ] jhAMpalA bhAMgIne jaIza mArA sasarejI bhUMDA, ramavA TANe jhAMpalA vAsyA. jhAMpalA ThekIne jaIza, jhAMpalA bhAMgIne jaIza; hAya mArA hemara hAthI, ramavA TANe jhAMpalA vAsyA. mArAM sAsujI bhaMDAM, ramavA TAMNe daLaNuM kAvyAM, daLaNuM daLIne jaIza, bharaDakuM bharaDIne jaIza; hAlya mArA hemara hAthI, ramavA TAMNe jhAMpalA vAsyA. mArA jeThajI bhUMDA, ramavA TANe gheDalA choDyA, jogANa ApIne jaIza, jagANa jaoNsIne jaIza, hAlya mArA hemara hAthI, ramavA TAMNe jhAMpalA vAsyA. mAAM jeThANa bhaMDAM, ramavA TANe pANIDAM kAvyAM, pANI bharIne jaIza, beDAM phoDIne jaIza, hAlya mArA hemara hAthI, ramavA TANe jhAMpalA vAsyA. mArA derajI bhaMDA, ramavA TAMNe daDUle mA, daDA ApIne jaIza, geDI jo sIne jaIza, hAlya mArA hemara hAthI, ramavA TAMNe jhAMpalA vAsyA. mArI naNadIbA bhUMDAM, ramavA veLAe DhIMgalI mAgI, DhIMgalI ApIne jaIza, DhIMgalI jozIne jaIza, hAlya mArA hemara hAthI, ramavA TAMNe jhAMpalA vAsyA. jhAMpalA ThekIne jaIza, jhAMpalA bhAMgIne jaIza, hAlya mArA hemara hAthI, ramavA TANe jhAMpalA vAsyA. 1. sarasa. 2 karakaruM bhUkA jevuM, 3, caMdI 4. anicchAe ApIne Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 [ leAkasAhityamALA macchukA-6 have huM nahi javuM ! mArI sAnA IMDhANI rUpA meDaluM, pANIDAM gyAM'tAM jhINiyAM kAMTA vAgyA paganI taLAva; lAMkamAM.1 padmamala ! nagaranI terI maMgAveA, kAMTA kaDhAvA paganI lAMkane!, have huM nahIM jIvuM. padmamala ! pATaNanA pATA magAve, pATA pUgere khaMdhAve; have huM nahIM jIvuM. padmamala ! sasarAne ererA teDAve, ceArA cAvaTu sAMpI dauM, have huM nahIM javuM. teDAvA, padamala ! jeThane ererA sAMpI khetIvADiyuM padmamala ! sAsujIne ererAM dauM, have huM nahIM jIvuM. teDAve, ghAra sAMpI 4; have huM nahIM jIvuM. chAyala gerIte pe'rAvA bAra bAra varSe vIrAjI AvyA, lAvyA eka chAyala re. kahA mADI chAyala kema karuM re, chAyala kAne pe'rAvuM re? chAyala phAIne perAve re. phAIne te! jhAjhAM che|ruDAM, chAyala thAnavALu*4 thAya re. kahe| mADI, chAyala kema karuM re, chAyala kAne pe'rAvuM ?? kAyala benIne pe'rAvA re. 1. paga nIce vaLAMka letA bhAga, 2. kAMTA kADhavAnuM tathA nakha kApavAnuM sAdhana-nareNI 3. pAse. 4, dhAvaNathI bhIMjAya. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 bhAla pradezanAM leAkagIteA ] khe'nI ramatI DhIMgale-peAtIe, chAyala dhULavALAM thAya re. kahe mADI, chAyala kema " re, chAyala kAne perAvuM ?? kAyala majUsamAM mukA rU. ApaNA gharamAM jhAjhA daraDA, chAyala kApIkArI khAya re. chAyala khALI ruM bhabhUti re, thai jAu... jogI verAgI re. ye! re mADI tAre| jIvaDe! re. tamArAM... phalANAM) gerIne kAyala saiyara meArI re, saiyara mArI re, saiyara merI re, saiyara meArI hai, saiyara merI re, saiyara meArI re, sayara mArI re, sayara mArI re, sayara merI re, saiyara meArI re, cAMdaliye| sAsare 1. udara sAMbhare re UgyA ne sUraja jAne alal daLaNAM daLuMne bheAjAi mArAM sAMbhare re leAla. cAMdaliyA UgyA ne sUraja AthamyA re Dhela, rasAThe pANIDAM jAuM ne mAtA bharuM ne sayara cAMdaliyA UgyA ne sUraja vAsIdAM vALuM ne khe'nI cUMDhaDI pe'ru' ne vIreza cAMdaliye UgyA ne sUraja mAre bAlyAM mArI bhAbhI re, tame dhIraja dharIne naNudIkhA pe'rAve 2. AthamyA re aAla. sAMbhare re aAla. mArAM zrIkRSNane vaza kIdhA nava nava mahinA ennura rAkhyA ne, khatrIsa dhAvaNu dhavarAvyAM; mArI vahu re, tame mArI sAMbhare re Dhela. meArI sAMbhare re leAla. AthamyA re DhAla, sAMbhare re Dhela. sAMbhare re aAla. AthamyA re Dhela, zrIkRSNane sAMbhaLe zrIkRSNane vA kIdhA. mArI vAta; vaza kIdhA. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ aAkasAhityamALA maNukA-6 224 nAnAM hatAM tyAre TAsakA karyAM, ne dUsakAra karyAM ne vIrAnA peTamAM utAryAM; mArI bhAbhI, tame zrIkRSNane vaza kIdhA. tArA kuLamAM evI ja rIta, eka melIne bIjAne jAya; mArAM bhAbhI re, tame zrIkRSNane vaza kIdhA. dhIraja dharIne vahuvAru melyAM, tame sAMbhaLe! mArI vAta; mArA sAsu re, tame vahuvArune zIdane sa'tApe ? nathI tame mAMDavaDe sevyA, nathI mAMDavaDAmAM mA'lyAM; mArI aiyara re, tame vahuvArune zIdane saMtApA ? dhIraja dharIne naNudIkhA kheAlyAM, tame sAMbhaLeA mArI vAta; mArAM bhAbhI, tame zrIkRSNane vaza kIdhA. kinakhAbanAM te khAyAM baMdhAvyAM, ne hIralA derIe hIMceAyA; mArAM bhAbhI re, tame zrIkRSNane vaza kIdhA, bhInethI sUke ame rU suvarAvyA ne bhInethI sUkAM kIdhAM; mArAM bhAbhI re tame zrIkRSNane vaza kIdhA. dhIraja dharIne vahuAru khANyAM, sAMbhaLe! mArI vAta; mArAM naNudakhA re, vahuArune tame zIne saMtApeA ? eTalA khaSA vahAlA hatA tyAre mathurAmAM zI mUkI AvyAM; mArAM naNu dukhA re, vahuArune zIdane satApe ? nathI kinakhAkhanAM khecAM baMdhAvyAM, nathI hIralA derIe hIMceDA, nAnethI meATA mAsIbAe kIdhA, bhInethI sUke suvaDAvyA mArI bAI e. mArAM naNaMdabA re, vahuArune zIdane sa'tape ? ma'diriyAmAMthI mAnajI bAlyA, sAMbhaLe mArI vAta; mArAM mAtA re, vahuArune zIdane saMtApe ? paraNyA pachI je piyariye rahe, ene eLe gayeA avatAra; mArAM be'nI re, vahuArune zIdane saMtApe ? 1. TAcakA-heta 2. TUcakA. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAla pradezanAM lokagIta ] 225 tama sAthe nahIM boluM AvatA ThAkariyA re bhalA reje, kahuM mArA dalaDAnI vAta re, tama sAthe nahIM boluM re. tamArA mAbApane hatI phUlavADiyuM, kahe to phUlavADiyuM vasAvuM re, ama sAthe bolo ne ? amArAM mAbApane meNAM zuM bAle ? jAtanAM choruM kajAtamAM dIdhAM re, jazodAnA jAyA kAnadevane ke' che. vaDachaDa karatAM madharAta vahI gaI hamaNAM vANaliyA vAze re, ama sAthe bAlo ne . madharAta vahI gaI, emAM mAruM zuM vahI gayuM? vANaliyAM vAze emAM mAruM zuM jAze ? tama sAthe nahIM boluM re. jazodAnA jAyA kAnadeva ke' che mugaTa utArI lAguM pAya, ama sAthe bolo ne re. marakIne mehanajI bolyA rAdhAjI kRSNane ke che, prabhujI suNo amArI vAta, marakIne mohanajI bolyA, zuM kahe che rAdhA pyArIjI ? kAya tamane maMdira caNAvI dauM, pharatI melAvuM bArI, rUDI rUpALI thAMbhalIo ne AgaLa zarI utAre che. pagatela mAthe maMdira caNAvuM, upara melAvuM sAja, UMcA karaje marA, mArA gharamAM nAve pANI, maMdira A giradhArI, AgaLa dharI utArI. 1. vAdavivAda, 2. paroDha. 3. pahoLe. 15 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 [ lokasAhityamALA maNake-6 phaLiyA vacce ceka birAje, AMgaNa tulasIkyAre, sAMja savAre darzana karIne, nAma tamArAM leza, maMdira A giradhArI AgaLa ozarI utArI. phaLiyA vacce gAya birAje, haThaya vAcharuM dhAve, - dahIM dUdha bhANAmAM Ave, te harine bau bhAve. maMdira Avo giradhArI, AgaLa zarI utArI. te gaDha pacavADa1 nadI birAje, nAhyAnAM ThekANAM. vahelA UThI snAna karIne nAma tamArAM leza, maMdira A giradhArI, AgaLa zarI utArI, pachavADe-pAchaLa, Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAMka kathAgIte saMpAdakaH zrI jorAvarasiMha DI. jAdava rAjA harizcaMdra sarasvatI mAtAne caraNe namuM re, huM to gaNapata lAguM pAya; rAjA harizcaMdra vecANa satane kAraNe sarasvatI vAre dhAjo mAtA zAradA, mArI jIbhalaDI jaza gAya; rAjA harizcaMdra vecANa satane kAraNe. koI vece maMdira mALiyAM re, kaI vece gAma ne garAsa, rAjA harizcaMdra vece tArAlocanA re, kAMI vece che kuMvara rehIdAsa rAjA harizcaMdra vecANA satane kAraNe kAMI rehIdAsa vecANu harijana ghera re, evA vecANa traNe tatkALa. satIne vAsaNa mAMjavAM sAmaTAM re, evAM karavAM che kaSTinAM kAma; rAjA harizcaMdra vecANa satane kAraNe. bAra beDAne mAthe bhAliyara lIdhe, rAjA harizcaMdra pANIDAMnI hAya; ghaDo ghaNe bhAre ne mAthe nava caDe re, evA taDake tape che lalATa; rAjA harizcaMdra vecANa satane kAraNe. 1. kaSTa paDe tevAM, 2. meTuM mATaluM. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 [ lekisAhityamALA manukA-6 cAliyA rU, mAjAra; thayA re, tyAMthI vizvAmitra RSi UbhA AvI vADI tyAMthI turata kALA nAga syA nAnerA I. khALane; rAjA harizcaMdra vecANA satane kAraNe. DasyA nAga ne khALa phare phudaDI re, eNe paDatAM te chADavA mAthu; tyAMthI nagara nizALiyA DhADyA 2, A vI * rI puDita ne jA zuM; rAjA harizcaMdra vecANA satane kAraNe re. paradezaNu tArA beTaDA, Da speA kA N DA nA ga; satI rAtAM kaLatAM AviyAM re, A vyAM kuMvariyA nI pA sa; rAjA harizcaMdra vecANA satane kAraNe re. satI kheALAmAM mAthuM laIne rue dhrusake re, meThAM beThAM kare che kalpAMta; nahIM kAkA nahIM kuTuMkhI re, mAsALa; khAMdhaze re ? nahI mAmA nahIM tArI kANu karagaDI tane kANu laI jaze rAjA harizcaMdra vecANA sattane kuMvara mArA lADakA re, khAI e kADIyeA khAM tI leA khAM 5 Nu va Nu jA ya; satIe aDadhAM te cIra vadheriyAM,ra kAMI eDhADayAM kuMvariyAne aMga; 1. ThAThaDI, 2. phADayAM. smazAna ? kAraNe re. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAMka thAgItA ] tyAMthI cAra nizALiye upADayA re, la I rAjA harizcaMdra vecANA satane kAraNe re. ga yA sma zA na; khAMte khaDake variyAnI cehu re, satI pharatA pherA cAra pharyAM re. eNe jamaNuM aMgUThe mUkI Aga, tyAM te| ADA khImaDA pharI vaLye, dANu daIne dehane agni devAya; satIe aDadhAM te cIra ene ApiyAM, I. cUkavyAM khImaDAnAM krANuka rAjA harizcaMdra vecANA satane kAraNe re tyAM te aMtaradakhaNura caDI vAdaLI re, kAM I 12 sthA khAMgA megha; varasyA megha ne ceha nAkhI elavI 2, evAM maDadAM te masANamAMtaNuAya; AvI kuMDala' kuMvarane upADaco re, e ne ke yeA madira mA jA 2, rAjA harizcaMdra vecANA satane kAraNe re. tyAMthI vizvAmitra RSi cAliyA re, AvI pahAMcyA nagarInI mAMya; ApaNA ze'ramAM AvI eka DAkaNI re, e tA maDadAM masANanAM khAya; tyAM thI khI ma DA ne kheA lAviyA, pelI DAkaNune kADhA devaLa bahAra, rAjA harizcaMdra vecANA satane kAraNe re. 229 1. e nAmanA smazAnaneA rakhavALa, 2. uttaradakSiNa, 3. dhodhamAra, 4. nAma. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 [ lokasAhityamALA maNako-6 AvI khaDaga khImaDAe ugAmyA, e ne hari e jhA liyA hAtha; rAjA harizcaMdra caDyA che hemara hAthIe, tA ra1 phUla DAM nI ve lya; rohIdAsa caDyo che revaMta gheDale, A vI pa ha aa na ga rI mAM ya. rAjA harizcaMdra vecANa satane kAraNe re. bhAI-bahena bhAI mare bhava hArIe, be'ne mare diza jAya, bacapaNamAM jenAM mAvatara mare, ene cAdazanA vA vAya. bhAI benanA hetanI sAMbhaLajo A vAta, bacapaNamAM gujarI gayAM enAM mA ne bApa. ATha varasanI bALakI ne pAMca varasane bALa, bacapaNamAM duHkha AviyuM koI nA le saMbhALa. bhAI be'na cAlyAM re masALa, mAmI du:kha de apAra, khUNe retAM nAnAM bALa re, mADInA jAyA! o re benInA vIrA, be'nInA meNAM tAre bhAMgavAM. bhAI lAve kASThanA bhArA, be'nI kUve pANI bharavA jAya! bharI lAve pANIDAMnI heltha re, mADInA jAyA. o re be'nInA vIrA ! benInAM meNAM tAre bhAMgavAM ! 1. tArAmatI rANI 2. ratha Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAMka kathAgIta ] vItI jAya dina ne rAta, be'nI moTerI thAya, benInAM laganiyAM levAya, mADInA jAyA! o re benInA vIrA benInAM meNuM tAre bhAMgavAM. naNadI duHkha de apAra, benathI duHkha nA sahevAya, be'nane du:khane nahIM pAra re, mADInA jAyA ! o re benInA vIrA ! be'nInA meNAM tAre bhAMgavAM. benIne oLAvI sAsare ne bhAI gayo paradeza! varSe kaMI vItI gayAM vIre nA joyo benane deza; sarakhI pUche sAhelaDI alI kyAM che tAro vIra ! vira bAMdhava tAre hoya te lAve moMgherI cIja. vIrane jovA talase nayana, loko meNAM de apAra, A lAkheNA bAMdhava re, mADInA jAyA ! o re benInA vIrA ! benInAM meNuM tAre bhAMgavAM. sAsu naNaMda jeThANuM meNuM de apAra, bhAI tAre bhaTakate jANe zuM jagavyavahAra bhIkhArI tuja bhAI che paDayo rahe paradeza; tuja sAruM zuM lAvaze, khAto haze keza. sAsu detI evI gALa, naNadI me'NAM de apAra, duHkhane nahIM Ave pAra re, mADInA jAyA ! o re benInA vIrA! benInAM meNu tAre bhAMgavAM. patra lakhyo paradezamAM sAMbhaLo mArA vIra, vIra bAMdhava hoya to lAve moMgherI cIja; lA sADIonI jeya, lA kabajAnI joya; lAvo caNiyAnI jeya, mADInA jAyA, ere be'nInA vIrA, benInAM meNu tAre bhAMgavAM. 1 vaLAvI. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222: [ lokasAhityamALA maNake-6 lAvo lA sAMkaLAMnI joDa, lA kaDalAMnI jerA, lA gaLA kero hAra, mADInA jAyA ! o re benInA vIrA, be'nInAM! meNAM tAre bhAMgavAM. lAve lA nAka kerI nathaDI, lAve kAna kerAM kuMDaLa, lAve lA mAthA kero moDa re, mADInA jAyA ! o re benInA vIrA! benInAM meNAM tare bhAMgavAM, lAve lA coLIonI jaya, lA eriMganI joya, lA kaMThIonI Daya re mADInA jAyA ! o re be'nInAM vIrA! benInA meNu tAre bhAMgavAM. benInI adhIrAI khUTI gaI teNI vAra, benI ja e vIranI vATaDI haja nA vira. pAdara pahoMcI benaDI jevuM vaDanuM jhADa, tenA para caDI gaI jevA vIranI vATa. vidhAtAe lakhyA TUka lekha, tyAM nIkaLe kALo nAga, jaIne dIdhe DuMkha re hAya ne mADInA jAyA ! o re benInA vIrA! benInAM meNu tAre bhAMgavAM. be'nIe tyayA prANa tatkALa benane laI cAlyA samazAna; benane dIdhe agnidAha re mADInA jAyA! o re benInA vIrA! benInAM meNu tAre bhAMgavA benanAM nAnAM bALako ke mAmA, mADI gaI masANa, bhAI gaye smazAna, pUche dukhiyArI benaDI; tArA koNe lIdhA prANu meNu tArA bhAMgavA. moDe paDyo huM benaDI! eka vAra bola mArI saMga, Avyo huM tAre vIralo, kahI citAmAM nAkhate cIra. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAMka yAgItA ] le ne enI sADIenI le ne khe'nI caNiyAnI e re be'nInA vIrA ! 233 joDaca, joDaca re, be'nInAM me'NAM tAre bhAMgavA. kabajAnI bhaiDaca, mADInA jAyA ! lene khe'nI sAMkaLAMnI joDaca, lene be'nI kaDalAMnI joDaca, Dhe ne khe'nI nAka kerI nathaNI, mADInA jAyA ! ere me'nInA vIrA! me'nInAM me'NAM tAre bhAMgavAM. le ne be"nI gaLA kare| hAra, lene be"nI kAna kerAM kuM DaLa. le ne khe'nI mAthA kerA meDa hai! mADInA jAyA ! e re khe'nInA vIrA! me'nInAM me'NAM tAre bhAMgavAM. le te me'nI cALIenI joDaca,le ne me'nI e raganI joDaca, le ne khe'nI kaDhIenI joDaca re, mADInA jAyA! e re be'nInA vIrA ! bahenIna me'NAM tAre bhAMgavAM. jaLa vinAnI mAchaThThI, vADA vinAnI gAya, abhAgI huM sUnA, bahenI vinAnA bhAI, bhAi kahe, A bhava nahIM khaDenI, teA maLajo pele bhava, e'nI tArI AzA karuM pUrI, khe'nI tArA kADa karuM pUrA, ema kahI bhAI e tyajyA prANu re mADIna ! jAyA ! e re kha'nInA vIrA! me'nInAM me'NAM tAre bhAMgavAM. eka khAju be'nataNI cittA, khIjI kAya bhAI karI citA. bhAInI sAnerI vALA, bahenanI rUperI jvALA, mADInA jAyA, khe'nInAM me'NAM tAre bhAMgavAM. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 [ DhAkasAhityamALA manukA-d rANI rUpAMde vAyaka. AvyAM garavA ze'ra (ra) rUpAde pathaDe padhArA. huM kema AvuM guru mArA, ekalA sUtA mAlAde jAge jI re. nidrA magAve sArA ze'ranI sADatyamAM vasUgIka sUvaDAve. tyAMthI rUpAde rANI cAliyAM, AvyAM DhADhIne daravAje, bhAi re peALiDA vIrA vInavuM tALAM ghaDIka ugheDA jI. tALAM vAsyAM 2 vIjala ze'ranAM kUciyuM mAlAdenA hATe, Ahaleka karIne satIjIe arrAjayA tALAM bheAMye paDacAM jI. tyAMthI rUpAde rANI cAliyAM AvyAM khavaLIne bajAra jI, tyAMthI rUpAde rANI cAliyAM AvyAM gurune darabAra jI. zataseAnaiyA rUpAdee pATa melyA, gurujane namIne lAgyAM pAyajI. tyAMthI caMdrAvaLa sAMDhe! UmaTI AvI rAjAne darabAra jI, UTheA rAjA ne UThe! rAjavI, rANIe rAja vaTalAvyAM jI. paDakhuM pharIne mAaAjI jAgiyA, sADacamAM vamUMgI gharayAM jI, kaMIka karaDayAM ne kaMika UgaryAM, rANI rUpAdenAM bhAgye jI. tyAMthI rAhumala mATe! cAliyA, AvyA DADhIne daravAje jI, bhAIre peALiDA vIrA vInavuM, ahIthI mAnavI jatuM evuM, kaMIka sUtA ne kaMIka jAgatA, amane khakharu re nathI. tyAMthI rAhumala cAliyA, AvyA khavaLI khajAra jI. tyAMthI rAhumala cAliyA, AvyA gurune darakhAra jI. mejaDI upADI rAhumala cAliyA, AvyA darabAra jI. nugarupa AvyuM re ApaNe darabAra jveluM jhAMkhI paDI re, nagaru nathI ApaNA ze'ramAM nugare gAmanA rAjA. gauravabharyA. 3. vAsuki-jherI nAga, 1. nimaMtraNa-nAMtaruM, 2. 4. sAmasAmI, 5. guru vagaranuM Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAMka kathAgIta ] rama saMdhIre sabhAne rAmarAma, gurujIne namIne lAgyA pAya, dhAre AvIne nihALyA, mojaDI corAI gaI che. aleka karIne satIe arajiyA,mojaDI aMkAzethI UtarI jI, tyAMthI rUpAde rANI cAliyAM, AvyAM darabAra mAMhya je. saDa5 jhAyo rAhamale cheDale, rANI tame kyAM gyAM'tAM jI ! cAre veLAnuM AMbaluM lUMbe, rANI tame kyAM gyAMtAM ja !. amAre ekAdazInAM vrata, Izvara pUjavA gyAM'tAM jI re, ApaNA zeramAM nahIM phUlavADI, phUlaDAM vINavA gyAM'tAM jI re. pelI re phUlavADI bhAvanagara ze'ramAM, bIjI gaDhane rAMge re, trIjI phUlavADI ApaNA ze'ramAM thI thALImAM TherANI jI. rUpAde rANI tame satI, tamAre paMthaDe amane bheLe che, amAre paMthaDo rAjA Akare re tyAM rahevuM khAMDAM kerI dhAra jI. pahelo mAro re mobhI dIkaro, bIjo haMsalo ne ghaDe re, trIje mAro re gAya ke vAchaDe, cothI caMdrAvaLI rANuM re. cArenAM mAthAM vADhI Avaje, rAjA tamane paMthaDe bheLavIe re. Ahaleka karIne satIe arajiyA, guru mArA sate rahejo jI, pahelo sajIvana bhI dIkare, bIje haMsalo ne ghaDe che. tro sajIvana gAyane vAchaDo, cothI caMdrAvaLI rANI re. satI sItAjI soLa soLa varasanAM sItA thayAM, laI pATI ne bhaNavA gayAM. bhaNuM-gaNI bAjaMdAM thayAM, rAma lakhamaNanAM mAgAM thayAM. rAma gaLA UMDA kUvA, sItA vAve kaMI DamarA, sonalA zigaDIe ne rUpalA kharIe maragho* jAya che Damare carI. 1. badhI 2. AkAza. 3. hoMziyAra 4. mRgalAM. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra36 [ lokasAhityamALA maNako-6 rAma re rAma A maraghAne mAre,maragho mArI mune kAMsalaDI sivaDAve. sAva re senAnI sItA kAMsaLI sivaDAvuM, cAmaDAnI zuM lAgI raDha re! nahIM sItAne bApa nahI baMdhavA re! nahIM mAtA ne mosALa, nahIM sItAne kAkA kuTuMbI re, nahIM mADI jAyo vIra. nahIM sItAne sAsu nahIM sasarA re nahIM kaMtha kahyAgaza re. sItA eAchAM vacana bolyAM, rAmane caDI rIsa, rAme te bhAthA, bhIDeyA kaMI tANa bAMdhyAM tIra. pahele tIre mara mAriyo maraghe paDatAM nAkhI cIsa. dhAva dhAva2 lakSmaNa baMdhavA mAryA tamArA vIra. ghelI sItA ghelaDiyAM zuM bole re rAma mAryA nava jAya. AkhI pRthvInA rAjiyA rAma mAryA nava jAya. atithIne veze rAvaNa Aviya, bhikSA de sItA mAya.' thALa bharI sItA vanaphaLa lAvyAM A lyo mahArAja, chUTI bhikSA ame jamatA nathI mArA gurune bese gALa. ADI AyuM che mArA rAmanI ene kema lepAya ? Aya upara mUkuM pAvaDI, pAvaDIe dharajo paga, khabhe caDAvyAM sItA, utAryA vanamojAra. maraghe mArI rAma AviyA, maDhIe kAga kaLei re, maDhI sUnI sUnI dekhAya kAgaDA kare che kAgAroLa. rAma ruve lakSmaNa vInave tame ra mAM rAma vIra, sItA sarakhI lAvazuM enuM sItA dharAvazuM nAma. ghelA lakhamaNa ghelaDiyAM zuM bolo che ! taLAva taLAva kamaLa nIpaje, thaDa thaDa caMdana na hoya. ghera ghera nArI nIpaje, ghera ghera sItA na hoya. cArakhaMDa dharatImAM bIDuM pheravyuM, koI e nA lIdhuM hAtha, 1. kAMcaLI, 2. doDo doDo, 3. saMnyAsI, 4. mAtA, 5. bhaMga thAya. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAMka kathAgIto ] hAMkelo mArIne hanumAna UThiyA, bIDuM lIdhuM jamaNA hAtha. ThArathI DaruM thAnaka re jaI paDayuM laMkA majAra, laMkAnA jeyA corA cAvaTA joI havelI hajAra. joyAM maMdira mALiyAM re, jayAM rAvaNa kerAM rAja, AsopAlavanA jhADe beThAM che sItA mAta, hanumAna aMgUThI ApIne sItAjIne lAgyA pAya. A aMgUThI mArA nAthanI re, prabhu peratA jamaNA hAtha, kine melyo tuM Aviyo keNe re dIdhAM eMdhANa. rAmane melyo huM Aviyo, lakhamaNe dIdhAM eMdhANuM, tuM vAnarajI bhUkhyo haIza paDayAM te vanaphaLa vINI khAru thAnaka umeLe AMcake umeLe ne khAya. vADI nAkhI umaLIne nAkhI UM che kAna. mALI Avyo mAthA sUtho re rAvaNa AgaLa rAva.4 DhAla talavAre rAvaNa Aviyo re vAnara mAravAne kAja, sAcuM bola aTayA vAMdarA re tAruM zAne thAze mata ? AkhI laMkAnAM gAdaDAM kaMI tera ghANInAM tela, bAMdhe vAnarane pUchaDe pachI mele Aga. AkhI laMkAnAM gAdaDAM ne tera ghANInAM tela, lAvI bAMdhyAM vAnarane pUchaDe pachI mUkI Aga. ThArathI thAnaka DiyuM jaI paDayuM laMkAmejAra, laMkAnA bAkayA cavaTA bALI havelI hajAra. bAyAM maMdira mALiyAM re bALyAM rAvaNa kerAM rAja; bALI phUla phUlavADiyuM re rAkhyAM AsopAlavanAM jhADa, AsopAlavanI nIce beThAM che sItA mAta. 1, cauTAM 2. kono 3. mULamAMthI kheMcI kADhe 4. phariyAda. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhAlAvADa pradezanAM lAkagItA sa'pAdaka : zrI UjamazI paramAra vANiyaNa mAravADI UMcI vANIyaNu keDa pAtaLI re, vANiyaNu mAravADI re, vANiyaNa pANIDAMnI hAra, vANiyaNu mAravADI re; rAjA te dhAve dheAtiyAM re, vANiyaNa mAravADI re. dheAtAM te UMDI kAMkarI OM, vANiyaNu mAravADI re, vAgI vANiyaNune lailATa, vANiyaNu mAravADI re; kArA te phaeNTA phADiyA hai, vANiyaNu mAravADI re. vANiyaNune jyA beTaDA re, vANuyaNu mAravADI re, rAjA hulAvavAne jAya, vANiyaNu mAravADI re, bhAre| ApuM kapAsiyA hai, bhAre| ApuM kaDaba, vANiyANu mAravADI rU. khAmaNa ve dheAtiyAM khANyA re UMcAnIcA sAvariyA, e re pALe rekhAmaNu ve dheAtiyAM. sarakhI sarakhI sAheliyuM re pANIDAMnI hAra; bAmaNiyA ' ke haLave haLavA dhAve tArAM dheAtiyAM, chAMTA UDe re mArA meDale, gArI mArI re, UDe eTalA UDavAne de; beDalAM khIjA laI AluM savAlAkhanAM. khAmaNiyA hai, tArA dezamAM kanyAyuMnA kALa, kaiTale Ave re khAmaNA tArA dezaDe; AmaNiyA re, TuDI Dha'DI dukhe mArA paga, Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 jhAlAvADa pradezanAM lokagIta ] keTale Ave re, bAmaNa tAre dezaDe, gArI morI re heDayA eTalA heDavAne de. sAme Ave re mArA dezaDA. sAbaranAM pUra sAbara nadiyuM Ave ne bharapUra je, hari cAre ne kAMThe re mAtA pharI vaLyAM; bhaI bheLIDA nadiyuM tArI mela jo. hari tujane AluM re paganuM jhAMjharu, tAruM jhAMjhara tArA pAlavane kavarAvya je hari tujane utAruM re gorI tArA bolaDe. bhaI bheLIDA haLavo haLave bola je, hari sAme ne kAMThe re vAlama sAMbhaLe; sAMbhaLaze te tujane deze gALa che, hari amArI sAthe re leze rUsaNa. rUsaNalAM ze bhAMge gerI mArAM che ? hari rUsaNalAM bhAMge re khAreka Tepare, khAreka khAuM te khaTake mArI dADha je. hari kapalaDAM cAvuM te kucalaDA vaLe, laviMga khAuM te dAjhe mArI jIbha je, hari eLacaDI cAvuM te mujane mINe caDe. gerIne para bAra bAra varase AvyA je, hari sariyAmAM lAvyA re raMgata ghUghare; ghUgharaDe koNa ramaze svAmI mArA je ? hari charaDA vinA re ghUghare koNa rame ? 1. bhAI-nadI utAranAra 2. sarasAmAna Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 vAyA vAyA uttara drumaNunA vAya ; hira e re vAliye cheThu TALe vaLyAM. rAmakhaI zAmakhaI pANIDAMnI hAra jo, hari pAtaLiyA parasAtama peADhayA pAraNe; hImajI khImajI gheADaliyA asavAra jo. hara nAnerI mukhya rame DhIgale. [ DhAkasAhityamALA maNakA- daravAje DholakI vAgI khela daravAje DhAlakI vAgI, vAge gajarAtuM DhAla; nAcaNiyuM nAcatuM nathI...chela; ame sAsare jyAM'tAM, 2e mAthe aMdhArI rAta re; caramA UgatA nathI...la. rAtaDI vIDe mATaeN Da kha re, zreNI mArA jAgatA nathI...chela sukha jANIne duHkhanAM UgyAM jhADa paraNyAnI pahelI chelanI vADIe pANIDAM gyAM'tAM, meTaco mIDhA chela, mAyALu mAnavI nathI.aela. nAnA kriyariyA ghaNuM! aTAMTA mAre lADiyuMnA mAra re, dArUDA caDatA nathI...aela. tArI sAkhatamAM sukha nAM bhAkhyuM,duHkhanAM UgyAM jhADa re, mAyALu mAnavI nathI...aela. 1. DhabUDI 2. phUmatAM mUkela 3. ADA, tAphAnI * sarakhAve, maNakA 5 me| pR. 153 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhAlAvADa pradezanAM leAkagIteA ] mAhana cAlyA mathurAmAM ! vAle haTha karIne ratha beDiyA re, mAlIpA beThAM re rAdhAjI ne kAna re--mAhana cAlyA mathurAmAM. eka seAnA eDhALI rUpA kheDaluM re, huM te pANIDAM jaI'tI taLAva re--meAhana cAlyA mathurAmAM. eka jaLa re vinAnI talakhe mAchalI re, evA gApiyuM vinAnA talakhe kAna phai--meAhana cAlyA mathurAmAM. eke mAyera vanAnuM talakhe khALaku re, evA gavatarI vinAnA talakhe vAcharuM--meAhana cAlyA mathurAmAM. kAne paDakhe caDIne sAtheA cheDaaA re, kAnA, pArakI geArInA4 neA karIe cALA--meAhana cAlyA mathurAmAM. mAralI me re suNI re ! 241 meAralI meM re suNI re khaI pelA jamanAjIne ghATa, kAnuDA mAjhama rAta (Teka) kheDAM melyAM hAjI re khaI pelA saravariyAnI pALa, kAnuDA e DhANI vaLagADI 2e khaI pelA AMbaliyAnI DALa, kAnuDA melyA melyA hAjI re khai me...! saiyaruMnA sAtha, kAnuDA0 meAralI vAgI re hAjI re khaI pelA saravariyAnI pALa, kAnuDA meyAM melyAM hAjI re khaI meM te! pAriyAmAM khALa, kAnuDA meralI vAgI re hAjI re khaI pelA jamanAjInA ghATa, kAnuDA 1. eka 2. mA 3. gAya 4. strInA. 16 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 jIjuDI mAmaNI sAta sAta kheDAM jIru vahu dhakhake bharI AvyAM jo, AThamA kheDe vAruM lAgI re jIjuDI bAmaNu; hAthe nathI dhAyA, jI vahu, page nathI dhAyA jo. AvaDalI vAruM cyAM lAgI re jIjI bAmaNuM ? taLAvanI pALe vANIDA vAMsalaDI vagADe ; e re vAMsaLiye manaDAM mAyAM re jIjuDI khAmaNa. sAta sAta TakA jIvahu akheADAmAM jhIlyA je, AThame jhaTake re prANu chAMDacA re jIjuDo khAmaNuM. sAta sAta seADayuM jIru vahune vANIDA re lAve jo; AThamI sADayuM. paraNyA lAve re jIjuDo khAmaNuM, sAta sAta pherA jIjI vahune vANiyA phare ; AmA phaeNrA paraNyA phare re juDI khAmaNu. taLAvanI pALe vANiyA pAke pAke te jo, paraNyA tere gharanI khArare jIjuDI khAmaNu. agana mUkIne vANiye, Ta!DhI enI ThArI jo; rakhyAra UDI ne mAyA tUTI re jIjuDI khAmaNu; * nIcAMnI Dhela [ DhAkasAhityamALA maNakA da U'cA U'cA meA'la caNAvo, jharUkhA melAvajo, mArA rAja. mA'le te beThA mAra, rUkhaDe beThI kAyalaDI, mArA rAja. mAra teA UDI UDI jAya, koyalaDI TahukA kare, mArA rAja, tyAM kheDA kayA bhaI hajArI, tamAku mUlave, pAzera tamAku tame pIve, adhazera tame mArA rAja. mArA roja, pIvA. mArA rAja. pAyalAnI aDadhAnI 1. vAra 2. rAkha Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhAlAvADa pradezanAM leAkagIteA ] sarakhI sAhelI sAthe kayAM vahu pANI saMcaryAM, mArA rAja, saya beDalAM te meleA haeNTherAM, DaeNAkaliyA bharI lo, mArA rAja. khaLI 2 tamArI Teva, mArI sAMbhaLyuM, mArA rAja. hUkA melyA darabAra, calama phADI ceAkamAM, mArA rAja. kayA bhaIne caDiyela rIsa, tamAcA mAriyA, mArA rAja. kaI vahune caDiyela rIsa, taiyariye sidhAvI, mArA rAja. pahelAM te manAvavA sasarAjI AviyA, mArA rAja, vaLA vaLe. nIcAMnI Dhela, meTAM ghera sAsarAM, mArA rAja. sasarA ! tamArI te vALI nahi vaLuM, mArA rAja. tamArA dIkarA aTALA,1 amane mAryAM tama cA, mArA rAja. khIjA te manAvavA jeThajI AviyA, mArA rAja. vaLe vaLe nIcAMnI Dhela meTAM ghera sAsarAM, mArA rAja. meATA ! tamArI te vALI nahi vaLuM, mArA rAja. tamArA vIrA aTALA, amane mAryA tamAcA, mArA rAja, trIjA manAmAM te nadInAM AviyAM, mArA rAja. vaLA vaLA nIcAMnI Dhela, meTAM ghera sAsarAM tamArI te vALI naNadI nahi vaLuM, tamArA vIra aTALA amane mAryAM tamAcA, ceAthA manAmaNuM kayA bhaI AviyA, AviyA, mArA rAja, vAM vAM tarata nIcAMnI Dhela, mArA rAja, mArA rAja, mArA rAja, mArA rAja. mArA cAkamAM rame sAhelaDI AvI ajavALI rAta, AvI ajavALI rAta, 243 mArA cokamAM rame sAhelaDI re DhAla. mArI ghelI sAsu ne dhelA sasarA 2e leAla, ramatuM veLA chAsuMruM sAMbharI re Dhela. 1. kAdhI 2. chAza. * tamArA dIkarA aTATa, amane mArI thapATa', ema paNa gavAya che. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ leAkasAhityamALA maNukA-6 244 chApuM karIne jaIza, gArasa phADIne jaIza, mArA cAkamAM rame sAhelaDI 2 aAla. sAsarA 2e Dhela, mArI gheTI sAsu ne dhelA ramatuM veLAe zaTalA sAMbharyAM re DhAla, roTalA karIne jaIza, tAvaDI phADIne jaIza, mArA ceAkamAM rame sAhelaDI 2 sela. mArI ghelI sAsu ne dhelA sAsarA re Dhela, pANI bharIne ramatuM veLAe pANI sAMbharyAM re DhAla. jaIza, kheDAM phADIne jaIza, mArA ceAkamAM rame . sAhelaDI re leAla. meM te| dUdhe sAkaranA zIza karyAM re DhAla, jamavA besADayA dInAnAthane re DhAla alukAM AMNAM pAchAM Delajo AviyAM. jema je, AviyAM. lAMbI lAMbI mArA maiyaranI parasALu 1 jo, lAMkhI re parasALe sAgaThAM DhALiyAM. ere sAgaDe cAre sayaruM ramatI te, vacalI 2esayaranAM ANulAM AvyA se kAMI kriyariyA ne variyALI vele ANuAM jeThane AluM re utArA kriyariyAne daIza meDInA mAla jo. cAre cakale kheDA mArA dAdAne kahI Ave jo, alukAMra ANuAM re pAchAM vALajo. ghelAM hai| dIkarI, ghelaDiyAM mata mAaA jo. IMTAnA satiyA 2 pA nahi eraDA, 1. AzarI 2. A vakhatanAM vajen Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 245 jhAlAvADa pradezanAM lokagIta ] sAMgAmAcIe beThAM mArAM mAtAne kahI Ave che, alukAM ANa re pAchAM Thelo, ghelAM che dIkarI, ghelaDiyAM mata bela je, cheTAne sati re pAcho nahi vaLe. gheDalA khelavatA mArA vIrAne kahI A je. alukAM ANuM re pAchAM Thelaje. ghelAM ho benI, ghelaDiyAM mata bolo je. cheTAne sati re pAcho nahi vaLe. beTaDa dhavarAvatAM mArAM bhojAIne kahI Ava je. alukAM ANAM re pAchAM vALajo. ghelAM he nadI, ghelaDiyAM mata bele jo, cheTAne sati re pAcho nahi vaLe.* DheiTA-gIta mArA re mArA vADAmAM eka eraDe, elA DhIMgalA ! eraMDe re oraDe caDIne vATa jotI, elA DhIMgalA! Ave re Ave nAnera vIra, elA DhIMgalA ! lAve re lAve bhagaraDI bheMza, elA DhIMgalA ! DAbe re DAbe aMgUThaDe detI, elA DhIMgalA ! DAbe re DAbA aMgUThaDe pAkyo, elA DhIMgalA ! mArA re vADAmAM eka eraDe, elA DhIMgalA ! * sarakhAvo maNakA pAMcamAnuM gIta Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 [ lokasAhityamALA maNako-6 zrIrAmane cakame cakamo caDyo re zrIrAmane, bharyA sagara pitAnA jAya, jaI jaLa nAjo re gamatI. cakamo gamatImAM nAyAnAM nIma che, parabhujI beThA re utAra kare, kaMciyuM lakhamIjIne hAtha, jaI jaLa nA'je re gamatI. cakama parabhujI beThA re dAtaNa kare, loTA lakhamIjIne hAtha, jaI jaLa nAjo re gamatI. cakame0 parabhujI beThA re nAvaNa kare, phUDiyuM lakhamIjIne hAtha, jaI jaLa nA re gamatI. cakameo tejalI bharavADI bAra vAgyAnI gADiyuM re tera vAgyAnA prema, bharavADI tejalI re, malakamAM satI thaI. ghAghara vecI gADIe beThI, UtarI muMbaI zera, bharavADI tejalI re, malakamAM satI thaI cAlInAM cAra dADiyAM karyA, peTalA ryA cAra, roTalo nAne ne bhamaro moTo, vacamAM kAcuM kaca, bharavADI dALa kare to devuM thaI jAya, ne mAgyA gharanI chAsa; kuvA kAMThe cokhalA rAMdhyA, khobale pIrasI khAMDa, bharavADI, taLAva kAMThe revA beThI, sAMbharyA mA ne bApa, bharavADI tejalI re, malakamAM satI thaI. prabhunI parIkSA soLe sahiyaruM ne seLa piyuM, jaLa jhIlavA gyAM'tAM; vastara utArI melyAM kAMThaDe, rAdhA nAvAne beThAM. 1. savArI, 2. sAtha. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhAlAvADa pradezanAM legItA ] peApaTa miSe re prabhujI AviyA, kheThA sarovaranI pALe, sIdhA rAdhAjIneA hArayeA beThA caMpAnI DALe. lAve! hari mArA hAraaA, pe'rI mAre maMdira jAvuM, nathI lIdheA rAdhA hAraleA, khATI ALuM zuM nAkhA ? sALe gaLAve re sUliyA,ra nIce agni dhIkhAvA.3 upara melAvA ne tAvaDA, tAjA tela nakhAve, mAlIpA4 nAkhuM ? mArA hAthaDA, rAdhA jovAne Ave, sIdhe| haze te! dAjhaze, nakarapa khAre nIkaLaze. teDAvA kAnUDA nAgane, mukhe aMgUThA ApuM, sIdhe! haze te DAMhaze nahitara cAlyeA re jAze. * aganAza samaLI eka aganAza samaLI samasame; samaLI . mAre sa`deze! laI jAya, mArI saiyaruMnA abAlA bahu riyA. samaLI, mArA dAdAne jaI ima keje, tamArI dIkarInAM du:kha jevA jAva; merI taiyaru'nA0 24 dIkarI, veThayAM haiAya evAM veTho, ApaNe mATAMnAM ru kahevAya; mArI sacarunA0 eke aganAza samaLI samasame, saiyaruM mA| sandezA laI jAva, merI saiyarunA0 saiyaruM, mArA dAdAne jai Ima ko; tamArI dIkarInAM du:kha jovA jAva, meArI saiyaru nA0 1. hAra, 2. cUlA. 3. dhakhAvA, 4. aMdara, 5. nahIM teA, 6. Dasaze. cha, AkAze, Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 [ yAkasAhityamALA maNukA-6 khainI, talAvane kAMThe vALajo sUpaDI, elA mUrakhAne haDaselI mele!, meArI sayarunA akheAlA bhAMgaze. rAdhAgArInAM bhAta pAdaranAM khetara re harinAM jaLe bharyAM. 2 DhAla; vAvI vAvI magAmaThI ne navI jora, vacamAM vAvI re chakhIlAnI elacI re leAla. parabhujI mArA vanamAM cAre Dhela, vagADe rUDI vAMsaLI re Dhela, rAdhAgArI bhADiyAM laI Ave, calANuM ceLuM. cUramAM re leAla. parabhujI mArA kayAM re tAruM bhAta, ke kayAM khesI jamazeA re Dhela, rAmAgArI AsApAlavane jhADa, ke zItaLa chAMyaDI re DhAla. parabhujI tamArA dUdhe vichaLAvuMra hAtha, ke bharAvuM rUDA kALiyA re DhAla, khetarane zeDhaDe UgyA vAleALa kerA cheADa, ke cheDavA lacI rahyo re leAla, rAdhAgArI vADhALa vALuvA jAva, ke mALeA vALI vINo re DhAla. tyAM kAMI paDiyela 2e cIsa, ke rAdhAjIne Dasiyela nAgaNI re leAla. rAtAM re rAtAM parabhujInI pAsa, ke rAdhA geArI AviyAM re Dhela. parabhujI esaDiyAM batAve, ke le'yu Ave maNidhara nAganI re DhAla, rAdhAjI, UgyA khetarane zeDhe, ke kaDavA lImaDe! re leAla. rAdhA, vATI ghUMTIne pI jAva, ke leyu* maTe phaNidhara nAganI re Dhela. TapakA (UbhAM UbhAM tALI pADIne gavAtuM leAkagIta ) mArI sAnA IM DhANI rUpA jhulya, hIranuM sIMcaNiyuM re, pANIDAM gaI'tI jhIlaNuyAM taLAva, jAtAM kAne jANI re, 1. maga ne maTha 2. dheAvarAvuM. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249 jhAlAvADa pradezanAM leAgItA ] kAnA, kAMkaraDI madha nAMkha; naMdavAze mArAM beDalAM 2, mArA sasarA cArAnA cAvaTiyA re, cAre cAvaTa. karaze re. mArI sAsuDI janamanI jUThI, janama jUThAM bolaze ?, mArA jeTha aSADhIlA megha jhINAM jhINAM varasaze re. mArI jeThANI Abha mAMyalI vIjaLI, chae dRza4 camake re, mAre ghera dariyA mAMyaDhA deDakA, DarAMDarAM karaze re. mArI derANI mArelIpa joDa, joDe jaLa mArI nathudala kaTakanI gheADI, caDacAM kaTaka vALaze re. mArA naNadeI vADImAMyaDhA vAMdarA, vADInAM vanaphaLa veDaze re. bharaze re, khANamAM phruTANI ugamaNI dharatInI ama+ dhUDayuM kheAdavA cAlyAM je, sAta sAta sUMDalA aMkhA vahu, dhabake bharI AvI jo; AThame sUDale lAgI vAru. khAMtelI akhA khANuMmAM daTANI cAre te beThA vahunA sasarA vATu jove jo; kayAre Ave ghUMghaTanI tANanArI, khAMtelI vahubhA khANuMmAM daTANI jo. DelIe te UbhAM vahunI sAsu vATu jove jo, kacAre Ave paganI cAMpanArI, khAMtelI vahubhA khANuMmAM daTANI je. oraDe UbhA vahunA jeTha vATuM ve jo, kacAre Ave mINAMnI meAlanArI khAMtelI vahu khANuMmAM daTANI jo. esarIe ubhAM vahunAM jeThANI vATuM jove je, kayAre Ave vAdezanI vakranArI khAMtelI vahu khANuMmAM phruTANI dale ramatAM, vahunA dera vADhuM jove jo, kayAre Ave ThekaDInI karanArI, khAMtelI bhAbhI khANuMmAM phruTANI je. 1. madha-'mata'nuM apabhraMza, 2. AgevAna, 3. cukAde!, 4. dizA, 5. mArI, 6. amajI = aMbA, 7. meNAMnI 8. mAlanArI. jA. jA. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ leAkasAhityamALA maNukA-6 phaLiye te UbhAM vahunI nadala vATuM jove jo, kayAre Ave mAthAnI gUMthanArI, khAMtelI bhAbhI khANuMmAM daTANI jo. jharUkhe Ubhe vahune paraNyA vATu jove ja, kacAre Ave mIThI malakAtI nAra re, khAMtelI menA khANuMmAM daTANI jo. 250 gADhaNa cAlI sAsare ame naNu 6 meAjAI pANI saMcaryA, sAmA maLiyA kAMI ghera ne jeTha, A mahemAna zenA che ? ame pANI bharIne ghare AviyAM, AMgaNuM UbhelA paradezI kera, DheranAM meDhAM mariyAM khAnA dAdA vA'reka jAdara' kAMcaLI, mAtA vAre che dakhaNInAM cIra; gheDIpa cAlI sAsare. khAnA kAkA te ve2e kU palA, kAkI A're che teladhUpela, bhatrIjI cAlI sAsare. khAneA vIrA te vera velaDI, bheAjAI vere che DALIDAnI joDa, naNuddala cAlyAM sAsare. khAnA mAmA te ve're hAthIDA, mAmI vAre che akhADI joDa, bhANeja cAlyAM sAsare, khAnI sarakhI sAhelI vaLAmaNu, AvI UbhalAM vaDalAnI heTha, gADaNa cAlI sAsare. khAnI rAI rAI bhIMjANI kAMcaLI, khAnAM bhIMjANAM dakhaNI cIra, gADaNu cAlI sAsare, 1, malakathAM, 2. naNaMdabAnA, 3. kharIde, 4, sapheda rezamanI, 5, dIkarI, 6. baLada, 7. saiyara-sakhI. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surata jillAnAM lAkagItA sa`pAdaka : zrI. cUnIlAla bhaTTa (gu. rA. samAjazikSaNa samiti, surata) vAvaNInuM gIta varachara bhIne gArADejanI kAMcaLI. bhAta, hAM re kAMI navalerI bhAta, mehuliyA re jAjeDe kAMcaLIe re navalerI dIpApa paDe savA lAkhanA. AgalA hALIne re, gaLiyA kaMsALa, hAM re kAMI gaLiyA ka'sALa, pAchalA hALIne ghI ne khIcaDI. tamArI mAthe resAnAnA sIiMga,8 hAM re kAMI sAnAnA sIMga, hALInA mAthe mALiyAM. ALIja vAveA re tala, maga, juvAra10, hAM re kAMI tala maga juvAra, kAdaLA11 nAgalI12 khAvatA13 mehuliyA ? jAjeDe! vara7 bhIne geArADenI kAMcaLI. hai kahe mehulAnuM gIta tA megha, jharamara jharamara varase, teA megha, gheADaliyA meAkalAvuM, tame gheADalaye besI AveA re megha, tame mehuliyAthaI Ave. 1. jhAjhere, 2. varasa-rela, 3. bhI'je, 4. geArAMde, 5. ajavALAM teja, 6. gaLyA, 7. kaMsAra ( lApasI ) 8. IMguM. 9, erIne, 10. jAra, 11. kAdarA, 12. khAvaTA jevuM eka anAja, 13. khATA. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 [ lokasAhityamALA maNake-6 kahe to megha, hAthIDA mokalAvuM, tame hAthIDe besI Ave re megha, tame mehulayiA thaI Avo. kahe to megha, mAphaliyA mekalAvuM, tame mAphaliyAnI haze Avo megha, tame mehuliyA thaI Ave. paDhiyAnuM-gIta ( prabhAtiyuM) paDhiyAM phAyaTara ne be lagane AyavAra, davAre bhAI tamAre jAne koNa caDaze ? caDaze to caDaze, paNa bApA mADI ekalAM, paroDhiyAM phAyaTAM ne be lagane AyavAM. davAre bhAI tamAre jAne koNa caDaze ? caDaze to caDaze, paNa kAkA kAkI ekalAM pareDhiyAM phAyaTAM ne be lagane AyavAM. davAre bhAI tamAre jAne koNa caDhaze ? caDaze te caDaze, paNa mAmA mAmI ekalAM. paroDhiyAM phAyaTAM ne be lagane AyavAM. davAre bhAI tamAre jAne koNa caDaze ? caDhaze to caDhaze, paNa benI banevI ekalAM. 1. mAphe, velya. 2. phATayAM, 3. AvyAM. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surata jillAnAM DhAkagItA ] sUraja kriyAre Uge che? maradyA kiyAra1 mATe che, ne sUraja kayAre Uge che, khAkhara bApa tArA karA che nAneza; jaLa jamanAmAM nAMvA kriyAre jaze ? jaLa jamanAmAM nAvA kriyAre jaze ? nAvA kiyAre jaze ne kezariyAnAM phUlaDAM kiyA2e vaNuzera ? maraveA kiyAre bAle che, ne sUraja kicAre Uge che ? kaeNzariyAnAM phUlaDAM kiyAre vaNaze ne kezarI mA DI nI se vA ki yAre ka 2 ze ? kezarI mADInI sevA savAre karaze. maraddA kiyA2e kheAle che, ne sUraja kiyA2e Uge che ? sItA mADI tArA karA che nAnA. jaLa jamanAmAM nAvA kriyAre jaze ? jaLa jamanAmAM nAvA kriyAre jaze ? nAvA kriyAre jaze ne kezariyAnAM phUlaDAM kiyA2e vaNaze? maravA0 kezariyAnAM mA tA nI phUlaDAM se vA kiyAre vaNaze ne ki yA re se vA a mAmA tA nI maraddA kriyAre khAle che, ne sUraja 1. kyAre, 2, vIze. sa vA re kriyAre akhA karaze ? ka 2 ze. Uge che. pacya Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 [ lokasAhityamALA maNako-6 maraNa veLAnuM gIta kAku mAyA jeDI re, nara kAku mAyA joDI ? pahelo visAmo ghara AMgaNe ne, bIjo visAme jhAMpA bahAra re, nara kAku mAyA jaDI ? trIjo visAmA gAmanA sImADe, cotho visAmo zamazAna re, nara kAye, mAyA jeDI ? mAtA tamArI janama reze, benI rUe bAre mAsa re, nara kAyeka mAyA joDI ? tiratha sudhI baMdha reze, khALIne bALe hADa re, nara kAku mAyA joDI ? gharanI nArI tamane ghaDI na visaratI, ane aLagI thAze re, nara kAyaku mAyA joDI ? kAku mAyA joDI re, nara kAku mAyA jaDI ? ANuM karavA AvyuM (khAMDavA daLavA-vakhate gavAtuM gIta) bAra bAra varase re vIre ANuM karavA AivA re, phaLiyA vaMce re lIlI lIMbaDI ghaDIne bAMdhe re lIlI lIMbaDI heThe re, lIMbaDInI heThe; gheDAne bAMdhe raMgata mahelamAM. ghaDIne mAMDaje virA! sukhaliyA cokhA re, sukhaliyA cekhA re, ghoDAne mAMDajo dALa masUranI. 1. zA mATe ? 2. vacce. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surata jillAnAM lokagIta ] - 255 ghaDIne pAje vIrA! teliyA taLAve re, teliyA taLAve; dheDAne pAjo re kAcanI kUDImAM. vIrAne sAru re seva re vasAvI re, seva re vasAvI, jamatA jA re mArA mADI jAyA vIra re, bAra bAra varase re, vire ANuM karavA AivA re, ANuM karavA Avyo, phaLiyA vaMce re lIlI lIMbaDI. jUnIne nAtare dIdhI sAkariyA zeraDI, vAvI madhuriye1, sAkariyA zeraDI vAvI re lola. vADhI vADhIne bhArA bAMdhyA madhuriye, vADhI vADhIne bhArA bAMdhyA re lola. mAmaIra vecavA gyo'to madhurire, memaI vecavA gyo re lola. haku rUpiyA lAvyo madhuriyo, hemu rUpiyA lAvyo re lola. navIne sAMkaLA ghaDAvyA madhuriye, navIne sAMkaLA ghaDAvyA re lola. jUnI risAIne beThI madhuriyAnI, jUnI risAIne beThI re lola, navIne mahiyara mokalI madhuriye, navIne mahiyara mokalI re lola, jUnIne nAtare dIdhI madhuriye, jUnIne nAtare rIdhI re lola, 1. mathuriye-eka nAma che, 2. muMbaI, 3. se, 4, sAMkaLAM. Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 [ lokasAhityamALA maNako-6 khAMDatI vakhate gavAtuM gIta he.hAlo hAlo ne hAlo, hAlo mArI baI, rAtalaDInI nIMdaryuM adhUrI raI. he...pareDhiyuM pAMgaLiyuM mArI baI, rAtalaDInI nIMdaryuM adhUrI raI. Teka. he....khoDa khAMDaNiye dhAna khama, khama, khama, sUpaDaze jhATako chama, chama, chama. he...jhAMjhariyuM jhamake, jhama, jhama, sama, olyA thAkatA jarAye naI. pareDhiyuM. he tArA DolanamAM Dolariyo Dole, tane bhALIne moraliye bele; he...tAre sAda sAkariyo hIrA ghora gIta gAje gulAbI thaI paDhiye. he..tALIeAnI ramajhaTa bolI, dhamakALa Dhela DholojI, mIThI mIThI gAmaDiyaNa bolI, he gAmaDAnI bAlIjI; he garabe ghUme dhUmaraDI laI paDhiyuM.. gAmIta bhASAnuM lekagIta [ vAvaNIkApaNI vakhate gavAtuM gIta ] dAdarI khete meMThe nabA re, phArama javAI eruM huM vAmA joDI. dAdarI kheta meMThe nabA, pILiyo juvAI eruM huM rAmAM joDA. khaDe ne mIMDe elagAra jupI, juvAI erAM jAhuM vAmAM joDI. bArA hAtha phALiyA, khAlI karI lIMDI rAmAM joDA. 1. pAMgaryuM, thayuM, 2. ghoDa, peke, jevo, 3. pADe. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surata jillAnAM lokagIte ] 25 - - dhaniyA dAdAlana heDe ghara, saMgAte hAdI jAhuM vAmAM jeDI. movalI bAIela heDa karAM, jeDe hAdI jAhuM rAmAM joDA. javAI eArI phAlI phUlIne meMThI, evI guhI vAmAM jeDI. Amaliye Upe mAle karI, juvAI TevAM jANI rAmAM joDA. javAI pAkI phATI lete, khALAmAMya Dhagalo karahuM vAmA joDI. khAMDe mIMDe elagA jUpI, pAra pheravI deje rAmAM joDA. bena ghaDA mora TAMkI Dhere karAM kAje vAmAM joDI. mUMDI bharI hera ene khaLa : pUMjI deje rAmAM joDA. cuMgariye kukaDiye kALajaH kADhI khetavALa : la-caDhAvuM vAmAM joDI. dhaniyA dAdAla, mevalI bAyela, hore piyAM hAdu hu rAmAM joDA. ("vA nArIjAti mATe ane "rA' narajAti mATe vaparAtuM vizeSaNa) DhIMgalI dariyA kAMThe jAjo re DhIMgalI, dariyo tAro dAdo re DhIMgalI. khADI tArI jIjI re DhIMgalI, DhIMgalI tuM jAya te che kuNulAkhI, ke cheNa kuNa lAkhI. DhIMgalI tuM jAya te haLa kuNa joDI, ke haLa kuNa jaDI ? DhIMgalI tuM jAya te pANI kuNa bharI, ke pANI kuNa bharI ? DhIMgalI tuM jAya te ghara kuNa cAlavI", ke ghara kuNu cAlavI ? DhIMgalI tuM jAya te rAMdhI kuNa khAvADI, ke rAMdhI kuNu khAvADI ? Aja gokhale, kAla pATale, parama sAsare jAje re DhIMgalI. 1, bhAI, 2. mahuDAM, 3. dArU, 4. ghaDe, 5. DhoranuM chANa, 6. koNa 7. nAkhI, 8, calAve, 9, khavaDAve. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khArApATanAM lokagIto saMpAdaka : zrI. dhIrajalAla DI. jogANI vaNajhAre vaNajhArA re, sahu cAlyA paradeza re, ApaNe ghera besI zuM karazuM ? vaNajhArI re, sahunI gAMThe che garatha re, ApaNI gAMThe re nathI dekaDe. nAyaka vahAlA re, AluM haiyA kere hAra re, hAra vecIne bharI pIThaDA. hAlI hAlI re, mArA sasarAnI piTha re, sasare hAlo ne nAyaka hAlaze. hAlI hAlI re, mArA derIDAnI piTha re, derIo hAlyA ne nAyaka hAlaze. hAlI hAlI re, mArA bhANejAnI piTha re, bhANeja hAlyA ne nAyaka hAlaze. vaNajhArA re, tame cAlyA paradeza re, amane zAM kAme bhaLAviyAM ? gArI merI re, sepyA guNa kapAsa re, bIje te seM samaratha reMTiya. baLaje baLaje re, tAre guNa kapAsa re, reTiyo bALIne rAMdhu khIcaDI. girI morI re, besaje galaDherI geTha re, kha Da kha Da dA ta ma kA Dha je. gArI merI re, poDhajo naNaMda bhojAI re, jamaNA te aMga ma roLaje. Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( khArApATanAM lokagIta ] vaNajhArA re, tame cAlyA paradeza re, keTale mAse re tame Avazo ? vaNajhArI re, kharaze pIpaLiyAnAM pAna re, veDAI jANe re AMbA AMbalI. vaNajhArI re, vahI jAze ziyALo re, Utarate unALe ame AvazuM. AvI AvI re, mArA sasarAnI piTha re, rUmajhUmatI huM te hAlI pUchavA. sasarA mArA re, tamane laLI laLI lAguM pAya re, tame re AvyA ne nAyaka kyAM riyA ? phATI phATI re, vahujI, cokhaliyAnI piTha re, ame re AvyA ne nAyaka tyAM riyA. AvI AvI re, mArA deraDAnI piTha re, jAuM re derANI ghera pUchavA. dera merA re, tame che jANasujANa re, tame re AvyA ne nAyaka kyAM riyA ? phATI phATI re, bhAbhI ghauMDAnI piTha re, ame re AvyA ne nAyaka tyAM riyA. sAMbhaLo sAMbhaLo re, mArA lADIlA bhANeja re, tame re AvyA ne mAmA kyAM riyA ? mAmI mArAM re, dharatI phATe sUrNa vAta re, Abha re kaTheDe avanI upare. dhrusake rotA re, bolyA I bALotiyAnA baLela re, mAmAne mArIne mAmA AviyA. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ saikasAhityamALA maNakA ka 260 marajo marajo re, mArA derIDAnI pATha re, pApI 2 DherIDe bhava bhAMgiyA. marajo marajo re, mArA sAsarAnAM kuLa re, geAjhArA sasarAe bhedya rAkhiyA. jIvo jIvajo re, mArA bhANejAnI peADa re, bhANeja mArA re sUjhayA sAcamAM. akhe re'jo re, bhANejavahuneA cUDale re, tamArA svAmIe dhAva jhIliyA. sAMbhaLe sAMbhaLe re, mArA lADIlA peArDiyA re, tame re AvyA ne dhaNI kAM riyA ?* paraNyAMnI yAda sAgA1 sIsamanI mArI velaDI re Dhela, navale sutAre ghaDI pIMjaNI re aAla. meM te! traNusA ne sATha sAMdhA meLavyA re lola, kAcA sUtarane tANyA tAMtaNe! re leAla. me te tenI meLAvI navaraMga cUMphreMDI re leAla hIranA pADyA re DhAMThiyA re laila. me' teA dhIMgAte dhArIka eNDiyA 2 DhAla. jaI ne amarApura cheADiyA 2e leAla. amarAparanI bajAre dIvA khame 2 leAla. meM re jANyuM te hara ahIM vase re leAla. * sarakhAveA : 'raDhiyALI rAta' bhA. ko, pR. 7 aneA maNakAmAM Y. 175. 1, sAga, 2. citrAmaNa, 3. majabUta, 4. baLada. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArApATanAM yAgItA ] mArA ghelA sasarA ne dhelAM. sAsujI re leAla, gAyuM varA1 DhAyA vAcharuM re leAla. me tA dUdha sAkaranA zIza karyAM re DhAla. trAMbAnA trAMsamAM TADhA karyAM re leAla. huM te! jamavA beThI ne jIvaNu sAMbharyAM re Dhela. kALiyA na Utare leAla. kAMThale 2 phAI dekhADA dInAnAtha ne 2 DhAla. kALiyA bharAvuM jamaNA hAthane re leAla. mArI sAsune kheAlaDe UbhI khaLuM re Dhela. naNuMdIne bAlaDe khaLI maruM re Dhela. mArI mAtAne khAlaDe huM avaLI re leAla. bIjAne bAlaDe utAvaLI re sela. 1. AbhAsathI samajIne, 2. kaThe-gaLe. 21 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdarANI saMpAdaka : zrI zaMkarabhAI taDavI [ AmarelI (tA.nasavADI) gAmethI dAmAbhAIcImAbhAI taDavI pAsethI tA. 13-2-'67nA roja prApta karyuM. "mathurAnI gujarI', mahiyAraNa" vagere gItamAM paraNelI gopIne ulekha che. A gItamAM kuMvArI gopakanyA ane kAnajIno ullekha che. eTale bIjA gIte peThe A gItamAM kRSNanuM kharAba citra rajU thatuM nathI.] mahIDAMnI goLI 'lAne mAthe maTukI, mahIDAM vece caMdarANI re, mathuremeMnI gujarI ramatI AvI. caMtI hATatI nagarImeM piThI, kAnuDe pAlava jhAli re; mathuremaeNnI gujarI ramatI AvI. choDa chADa konajI pAlava amAre, muja ghera mADI vATa juve re, mathuromeMnI tArI mADI te mAre sAsujI lAge, hAra nIka choDuM caMdarANI re, mathuremaeNnI, tArI mADIne deNalAM daLAvuM, choDa choDa konajI pAlava amAre; muja ghera bApAjI vATa juve re, mathuromeMnI tAre bApe te mATe sasarejI lAge, hAve nI cheDuM caMdarANI re mathuramaeNnI, 1 alyA-puruSa gAtI vakhate AvA zabdo juse lAvavA bole che, 2 kAnuDe-kAnajIe, 3 hAvAM-have, 4 nahi, 5 daLaNAM. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdaraveNI ] 263 tArA bApAne gheDale besADuM, chADa choka konajI pAlava amAre, muja ghera vIrAjI vATa juve re, mathurAmaeNnI, tAre vIro te mAre sALajI lAge, have nI choDuM caMdaraveNI re, mathurAmaeNnI, tArA vIrAne daLale ramADuM. cheDa chADa kanajI pAlava amAre, muja ghera be'nIjI vATa juve re, mathuremeMnI tArI benI te mAre sALIjI lAge, hA nI choDa caMdarANI re, mathurAmenI tArI benIne DhIMgale ramADuM, AgaLa naLiyerI ne pAchaLa khajUrI, teM caMdarANIne eArIlo re, mathuramaeNnI gujarI ramatI AvI. 1. daDe, 2, nALiyerI, 3. tyAM, 4. oraDe, Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLakAMThAnAM lokagIto saMpAdaka : zrI. jagadIza cAvaDA giradhari keLI [ naLasarovara eTale arabI samudranuM nAnakaDuM bALaka. enA kAMThe vasanArA paDhAra ane kaLIo kaThera parizrama karI jIvana jIvI rahyA che. dharatInA peTALamAM paNa khArAza bharI paDI che. AbhanI amIvarSA emanA jIvanamAM amI pUre che. e paMthakanAM gAmaDAMo pikI rethaLa nAmanuM gAma have moTI vastI dharAvatuM thaI gayuM che. rethaLa gAmanI sAthe saMkaLAyelo A "rAsaDe koI anAmI giridhara nAmanA kALInI bahAdurInAM vakhANa kare che. kosanA piDAnA tIvra--gherA avAjamAM rAsaDAne sUra keLIkheDanA manane AnaMda Ape che. ] kALiyo re gheDa vidhAnI rAMgamAM, upara che kAMI saMdhiyA palANa re; giradhariyA koLI, nAmazAyuM rAkhI che rethala gAmanI. veLA re dADe cerI dhADa pADatA, bharavADe ne kachI pADe rADa re; giradhariyA koLI, nAmazAthuM rAkhI che rethala gAmanI. dhaMgANuM thaI gyuM rethaLanA cekamAM, mAryo che kaMI ramajuzA phakIra re; giradhariyA koLI, nAmazAthuM rAkhI che jethaLa gAmanI. paITa[ra pacI giradhAne jhAlavA, kaI emAMyalI DhaMkaDI nA've Aja re, giradhariyA kALI, nAmazAthuM rAkhI che rethaLa gAmanI. 1. nAmanA 2. palaTaNa 3. emAMnI, Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLakAMThAnAM DhagItA ] khakhkha 2 kharAM giyAne AMgaNuM, emAM te bhaIlA ! jovA jevI eka reka giradhariyA kALI, nAmazAyuM rAkhI che rethaLa gAmanI. khambe re bairAM gidhe Aja mAriyAM, tyAra pachI e kheAI beThA enA jIva re; giradhariyA kALI, nAmazAyuM rAkhI dArU hai pIdhe! ne kIdhI biyuMmAM tuM khAI beThA giradhariyA kALI, nAmazAyuM che. rethaLa gAmanI, khUbiyuM, che rAkhI jIva re; che rUthaLa gAmanI. pahelA 2 bhaDAke gheADA khIjA bhaDAke sIdheA gidhAnA jIva re; mAriyA, giradhariyA kALI, nAmazAyuM rAkhI che thaLa gAmanI. khAvAnI grAmalI Aje ApaNA vAgaDa ImanA mANuha AyA, deza, khAvAnI; khAvAnI JAmaNI re, tAru" amara re'ze nAma. khAra mahinA te dezamAM rahyA; laganI lAgI Aja, khAvAnI, khAvAnI jheAmaNI re, 265 tAruM amara re'ze nAma. dhaNIe tIra, mArI, khAvAnI; tAruM amara re'ze nAma. Aja JAmAne bhamara mAryu sa khAvAnI jheAmaNI thai, Aja JAmA te re'tI nathI, gamiyA mAmada sela, khAvAnI; khAvAnI maDhI re, tAru' amara re'ze nAma. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 [ lokasAhityamALA maNake-6 Aja mAne tIra to mAryA, jatI rahI enA pi21, bAvAnI, khAvAnI komalI re, tAruM amara reze nAma. Aja mAmada te teDavA heDayo, rAkhavA ene ghera, ne khAvAnI, bAvAnI malI re, tAruM amara reze nAma. Aja bAvAne khabaye paDI, karaze kALo kera, khAvAnI, khAvAnI malI re, tAruM amara reze nAmaAja bAve te lAkaDI lIdhI, mAmade lIdhI baMdhUka, bAvAnI, khAvAnI malI re, tAruM amara reze nAmaAMI bAve te lAkaDI nAzIra, nyAMthI meLiyuM, sUTIsa bAvAnI, khAvAnI malI re, tAruM amara reze nAma. Aja bAvAne gALI vAjI, khe beThe ene jIva, khAvAnI, bAvAnI malI re, tAruM amara reze nAmaAja sarakArI moTaruM sUTI, mAmadane Aja jela, bAvAnI, khAvAnI malI re, tAruM amara reze nAma. Aja mAmadane jelamAM lIdhA, malI beThI rove, bAvAnI, khAvAnI malI re, tAruM amara reze nAma1. piyara 2. nAkhI 3. chUTI. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naLakAMThAnAM lokagIte ] sAba maDhamyuM Aja te je, jo re malInAM rUpa, khAvAnI; bAvAnI malI re, tAruM amara reze nAma. Aja mA te rUpanI bhAre, sUraja jhAMkhA thAya, khAvAnI; khAvAnI malI re, tAruM amara reze nAmaAja mAe rUpiyA bhAjyA, nA sUTo mAmada sela, bAvAnI; khAvAnI malI re, tAruM amara reze nAmaAja mA te rUpanI bhAre, lapaTo jelane zAba, bAvAnI; bAvAnI malI re, tAruM amara reze nAma. Aja mA te rAjamAM heDI, lapaTo gere zAba, bAvAnI; khAvAnI malI re, tAruM amara reze nAmaAja mAmada to maravA sUta, AmalI lAvI veda, khAvAnI; bAvAnI malI re, tAruM amara reze nAma. vaida zAbe to eTaluM kIdhuM, naI bace mAmada sela, khAvAnI bAbAnI malI re, tAruM amara reze nAma kAdu makarANIne rAsaDo hAM re re rAjamAM A makarANI ne, rAkhyAM jagatamAM nAma, hAM re gAmaDImAM darabAra re'tA re rAjamAM ne, hiloLA karatA Aja. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 [ lokasAhityamALA maNako-6 kAdu makarANu e mo ke, lUMTAvI dIdhAM gAma...re rAjamAM... hAM re cUDAnA mArage sanI lUMTayA ne, lUMTayA jamAdAra cAra bharI baMdUka kheMcI lIdhI kAdue ne, jamAdAra reve Aja...re rAjamAM... hAM re ame re jelamAM jANe makarANI ne, pagAra tUTaze Aja garIba mANahane tame nA re hanaDaze, jagatanA che. tame ThaMDa...re rAjamAM... hAM re sarakArI paITaNake mArI makarANIe ne, mAryo amaladAra ThAra; Aja sUTa 5 amaladAra zo nA Ave. tyAre phojadAra mAryo ThAra...re rAjamAM. hAM re senAnA hAra tArI sADayuM peire ne, pere che jhUmaNuM Aja; kaI manakhAdeha sAmuM na jeve, evI makarANunI hAka...re rAjamAM... hAM re kaTaNa8 sAmI tArI seDiyuM bole ne, bAle che bhAMDatI gAyuM; to'ya kaleTaNa kAMI nA bole, evI makarANInI phATaca... rAjamAM.. hAM re core rahe che jene cAraNa bhATaDI, ne bIjI hajAmaDI eka; mArI mArIne paga kacarAve evI, makarANInI rAtra...re rAjamAM. 1 khUMcavI. 2 herAna karaze, 3 methI, 4 palaTana, 5 chUTe, ekAkI, 6 choDIo, 7 mANasa, 8 kalekaTara. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAtA rahI. sapAdaka : zrI. vasa'ta jodhANI kSiprA nAme eka nadI hatI ne ene kAMThe gAMdharviyA nAme eka masANa hatuM. enA khetalA vaDa heThaLa e dI' tra'khAvaTI karIne eka zera hatuM. tyAMnA rAjA sAta rANIe vAMjhiyeA hateA. gAmanI e chellI paravALa1 hatI. enI eLagANI haMmezaUThIne sullA sUpaDAM vecavA mATe gAmamAM jatI. vAMjhiye rAjA sAme maLatA, tyAre Ine apazakana thatAM, tethI enAM sullAM sUpaDAM vecAtAM nahi. e eLagANIne sAta dahADA sudhI rAjAnA zakana thiyAM, tethI dANA maLyA nahIM, ne che!karAM bhUkhe maravA lAgyAM. AThame| dI' thyA tyAre eNe vicAra karyAM, ke rAjA bhAgALe jAya, tyAre khAra vAgye vecavA jAu. te dI rAjA bhAgALe nahi gyA, ne evuM banyuM ke, rAjA ne eLagANI beya e ja ThekANe bheLAM thayAM. eTale pelI eLagANI, avaLI pUTha karIne rAjAnA malArje karIne UbhI rahI, ke apazana na thAya. I joIne rAjAne rIsa caDhI ne pUchyuM, ke, 'tuM zAthI avaLI pUTha karIne UbhI rahI?" I ke', tamArAM zakana laI gAmamAM jAuM chuM, te mArAM sullAM sUpaDAM vecAtAM nathI. tame mAre! teAya dhaNI che!, ane na mAre teAya dhaNI che, paNa mArAM te chekarAM bhUkhe marI jAya che.' rAjA tyAMthI pAche vaLIne eLagANIne darabAramAM laI gye, ne vajIrane kIdhuM, ke * A eLagANIne eka maNa dhAna jokhIne apAve.' dANA laIne eLagANI ghera gaI, ne daLavA beThI, eTale eLagANuM| sAta dAae savAzera kAdarA laI ghera AvyA. teNe pUchyuM ke, tuM A dANA kAne gherathI lAvI ?' eLagANI ke', ApaNA rAjAe apAvyuM !' " 6 1. chevADu, 2. bhagiyaNa, 3, sUMDalA, Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ akasAhityamALA maNukA-6 eLagANuA ke', 'e vAMjhiyA rAjAnuM anAja khAdhuM nahIM jAya. tAre pArakhuM jovuM heAya te jo." teNe eka mUThI kaidarA ne rAjAe Apela dhAnamAMthI eka mUThThI khAjarI bhegI karIne cakalAMne nAkhyAM, teA cakalAM kAdarA kAdarA khAI gyAM ne rAjAnI bAjarI paDI rahI. eTale meLagANA ke' ke, jo e vAMjhiyA rAjAnuM dhAna cakalAMya khAtAM nathI, teA ApaNAthI ze khavAya ?' ane roTalA karIne kUtarAMne nAkhyA te kUtarAM kAdarAnA reTalA khAI gyAM, ne bAjarInA paDayA rahyA. eLagANI pelI khAjarInuM peATaluM laIne darakhArabhaNI hAlI nIkaLI. sAme rAjA maLyA, teA kai', 'kayAM jAya che?' te kaeN', "tamArI khAjarI pAchI AlavA !' 270 rAjA ke, tuM bAjarI pAchI kema lAvI ?' teNe hatuM tevuM mATe amArAthI e khAjarI lAgyuM, ne vicAra karyAM, ke gAmanuM leAka mane me'NuAM kema sAcuM kIdhuM, ne kheAlI ke, "ema che, khavAya nahIM.'ethI rAjAne mAThuM 'eLagANIe mane meNuM mAryuM, te nahIM mAratuM DAya ?" evI rIte rAjA ghaNuM! du:khI thyA ne ke' ke, 'have ApaNe A malakamAM rahevuM nathI. je dA'De bhagavAna sArA dI dekhADaze te dI pAchA AvazuM.' rAjAe dhADe lIle!-pILA sAmAna mAMDayo, ne kAI sAthe mAlyA nahIM ne cAlyA nahIM, ne gAma melIne hAlI nIkaye, cAlyA cAlyuM| . adhaeNAra vanamAM jAya che, tyAM sAganI jhADImAM mAdevajInI derI jevI eka jagA dIThI. tyAM gheDe bAMdhIne Asana karyuM.. kAMI pAnAM, rAkha vagere paDeluM te vALIceALIne cokhkhuM karyuM, ne tyAM vAsa karyAM. cha mahinAthI mAdevajInI pUjA kare che, paNa mAdevajI prasanna thatA nathI. pachI tyAM eka vAgharI vAMjhiyA haze te AvyA ne mAdevajInI AsapAsa sAta AMTA pharIne UbhA Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra71 nara gayA, ne vAto rahI ] rahyo, ne ke ke, mAdevajI kAMI bese che, ke A che tamArA mAthAmAM mAruM ?' mAdevajIe vicAra karyo ke, huM mAdeva, ne A to nIca jAta che, tethI huM nahIM boluM te mArA mAthe che pachADI jaze. tethI mA deva bolyA ke, "bola bAla, e marata lakanA mAnavI ! tuM mAge I ApuM"!" vAgharI ke, "huM sAta bAyaDIe vAMjhiyo chuM, mATe mAruM vAMjhiyAmeNuM bhAMge.' mAdeva ke ke, "jA baccA ! pelA mATalAmAM zuM che? teNe ughADIne joyuM, te savA kIDA hatA. pachI mAdeve pAchA kAvyo ne vAMjhiyAmeNuM bhAMgyuM. e jANIne rAjA ke' ke, "huM cha cha mahinAthI tapa karuM chuM, teya mane mAdeva prasanna thayA nahi, mATe mAre paNa have mAdevane pAre maravAnuM che. ema kahIne kaTAra tANune peTamAM khAvA jAya che, eTalAmAM mAdevajI bolyA ke, mA, mA, alyA! tuM zuM mAge che ? bela tane zuM ApuM ?' rAjA ke, huM sAta sAta rANIe vAMjhiyo chuM, mATe mane dIkaro Apa.' mAdeva ke', 'tArA nasIbamAM dIkaro ke dIkarI nathI, pachI huM zI rIte tAruM vAMjhiyAmeNuM bhAMguM ?' rAjA ke ke, "bApajI! tyAre tamAre bela ", ne mAre khela ' ." mAdeva ke' ke, "amAre bola te jAya nahIM. paNa A veke le ane sAme pelA siMdUriyA AMbA pAse jA, ne eka nAkhaje, eTale sAta kerIe paDaze. pharIne tuM lobha karIza nahIM." rAjAe ko mAryo ne sAta kerIo paDI, paNa rAjAe lobha karI karI che ke mAryo, tethI kerIo pAchI coMTI gaI. eTale rAjA pAche mAdevajI pAse Avyo. ke ke, "mahAdevajI, kerIo te pAchI cUMTI gaI!' mAdeva ke ke, "meM notuM kIdhuM, ke tArA nasIbamAM Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27ra [ lokasAhityamALA maNako-6 nathI, ne karama avaLAM che? huM zuM karuM?' rAjA ke, "tyAre mArAja! tamAre bola gyo ne mAre khela gyo." mAdevajI ke ke, "jA, pharI lobha karato nahIM, ne je paDe te laI Ava.' pachI rAjA kerIo laI mAdevajI pAse AvyA, ne rajA mAgI ke, huM mArA mulakamAM jAuM ?" mAdevajI ke ke, "tuM jAya te tArI khuzI, ne na jAya to tArI khuzI; ame ema nahIM kahIe ke, tuM jA !" pachI rAjA joDe sAmAna mAMDI cAlI nIkaLyo. pitAne ghera AvI pilI kerIomAMthI cha kerIo potAnI cha mAnItI rANIone ApI, ne eka kerI pitAnA sArA nokarone vAste sabhAmAM vaheMcavA rahevA dIdhI. aNamAnItI rANIne enI khabara paDI. te ke ke, "jAe dAsIo ! ApaNA rAjA ghaNe varase AvyA che, te kAMI navAInI vasa' lAvyA haze, to tamane Apaze." dAsI ke, "rAjA lAvyA te haze, paNa amane ne Ape, to ame zuM karIe ?rANI ke', "tame tamAre kAMI bolaze nahi. aMjavALI laI vALatAM vALatAM rAyagaNa jaje, ne kAMI navI jaNasa tyAM paDI hoya te lAvaje; paNa rAjAne nizAnI karatAM Avajo." rAyaAMgaNamAM eka thANuM kareluM hatuM. temAM pelI kerInAM geTalA chetarAM nAkhyAM hatAM, temAMthI dAsIe eka geTalo laI kApaDAnI phaDakamAM ghAlI dIdho, ne rAjA beThA beThA hako pItA hatA. te ThekANethI nIkaLIne dAsI goTale batAvIne nAThI. rAjA bolyA ke, "elA koI nokaracAkara che ke ?' eTale cAkare doDI AvyA, paNa eTalAmAM te dAsI nAsI gaI ne hAthamAM AvI nahIM. dAsIoe AvIne goTalo rANIne Apyo. ke ke, "A cIja ame navAInI dIThI, tethI lAvyA chIe. bIjI nathI, mATe A vasa ApaNe senAnI che." 1. vastu, 2. sAvaraNu, 3. kacaro nAkhavAnI jagyA. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2mI nara gayA, ne vAta rahI ] have rANI kahe: suthArInA beTA re, mADIjAyA khadhavA re jI; goTIlA vaherI Apo re, lIMbu kerI phADanA, mArA lAla re, su tenI cAra phADe karAvI, ne eka phADa rANIe pite gaLI, eka phADa dAsIne gaLAvI, eka phADa gheDIne gaLAvI, ne eka phADa kUtarIne khavarAvI. e badhAne caDatA dI' thiyA. aDhI mahinA thayA, eTale kUtarIne be kurakuriyAM AvyAM. nava mahinA thayA, eTale rANane be putra thayA, dAsIne be dIkarIo thaI, ne bAra mahinA thayA, eTale ghoDIne be vacherA AvyA. rAjAnA kuMvara te rAte na vadhe eTalA dI e vadhe, ne dIe na vadhe tevA rAte vadhe, koI mAdhavAnaLa jevA ! sUrajane ke ke, "te Uge che, ke ame UgIe chIe', evA nara thayA che. pachI kuMvaronAM nAma pADavA jezIne bolAvyA. jozIDAnA beTA re, mADIjAyA baMdhavA re jI, kuMvaranAM nAma bhalera dharAvajo, mArA lAla re; kuMvaronAM nAma re, jhAMjha ane mAMDaNa jI. jozIDAnA beTA re, mADIjAyA baMdhavA re che, dAsIonAM nAma bhalerAM dharAvaje, mArA lAla re, dAsIonAM nAma re ajalI ne vajalI che. jozIDAnA beTA re, mADIjAyA baMdhavA re jI, ghaDIlAnAM nAma bhalera dharAvaje, mArA lAla re, ghaDIlAnAM nAma re, teja ne toraMgI jI. jozIDAnA beTA re, mADIjAyA baMdhavA re jI, kutIlAMnAM nAma bhalerAM dharAva, mArA lAla re, kutIlAMnAM nAma re, Ajiyo ne khAjiyo che. 18 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ DhAkasAhityamALA maNukA-6 6 have kuvara mAtAjIne ke' ke 'amAre geDIne daDA joI e.' tyAre rANI eka geAvALane kahI AvI, ke ' khAvaLanI khe geDIe ne cIMtharAnA eka daDe gUMthIne lAvaje.' geAvALa e ApI gyA, eTale jaI ne kuMvarAnA hAthamAM ApyAM. kuMvara daDe ramavA gAmanI bhAgALe gayA. ekeka' daiTu mAyu", ke geDIe ane TruDe! phATI jyAM. tethI gheADAnI gheADAramAM tUTamUTa khATalImAM AvIne paDayA. vALunI vakhata vahI gai ne rANI vATa joIne thAkI, ke kuMvara mArA atyAra sudhI kema ghera na AvyA ? mArA kuMvara khatAve tene mArI aDadhI DhAlata ApuM.' gAmamAM badhe ghera ghera joyuM, paNa kAi ThekANe jaDacA nahIM. dAsIe! kheALavA nIkaLI hatI tene kuvAne vAste khAvAnuM ApyuM hatuM. te thAkIne, kuMvarA hatA tyAM, dAdara caDhIne khAvA beThI. khAtAM khAtAM ekanA meDhAmAMthI gALa garyA. te gheADAnI gheADAramAM sUtelA nAnA bhAInI chAtI para paDyo. te meATA bhAIne ke', ' bhAI ! mArI chAtI upara DhAMke AvIne paDyuM.' eTale mATe ke' ke zuM che ? 'e pelI dAsIe! sAMbhaLI gaI. OM' ke, ' ApaNA kuMvara teA gheADAnI gheADAramAM aMdhArapachADI eDhIne paDayA che.' dAsIe jaIne rANIne kaeN' ke, ' tamArA kuMvara ame batAvIe te amane aDadhI milakata lakhI ApeA.' rANIe te lakhI ApavAne sAmAna bhegA karyAM, paNu dAsI kai' * amAre kAMI jotuM nathI. tamArA kuMvara khAya te amane khavADo eTale khasa che.' kuMvara, te ApaNI gheADAnI gheADAra mAM tUTamUTa khATalImAM adhArapacheDImAM paDyA che.' mAtAjI kuMvarIne pUchavA lAgyAM, ke, ' tamane kAMTA vAgyA hoya te vADa khaLAvuM, kei e AMgaLI karI DhAya te! AMgaLI kapAvuM, AMkha kADhI hAya te! AMkha kaDhAvuM. tamane kANe zuM karyuM, ke tame gheADAnI gheADAramAM AvIne sUtA?' kuvA ke' ' amane kAI e kAMI kIdhuM kAravyuM nathI, paNa amAre 6 1. paDayA. 74 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAta rahI ] 2015senAnI geDI ne rUpAno daDo hAla ne hAla joIe. rANu ke, sonA rUpAnI te bApA, ApaNA gharamAM khoTa nathI." pachI senIne teDAvIne ke', senIDAnA beTA re, senAnI geDI ne rUpA daDUlaDojI kuMvarone ghaDIne tuM Alya, mArA lAla re. se. mahenatanAM mUla re ghaNerAM huM daIza re jI, jera ne gera paDe te tArA bApanA, mArA lAla re, ma0 sonIe geDI ne daDe ghaDI ApyAM. te laIne kuMvara gAmanI bhAgoLe ramavA nIkaLyA che. te eka bhAI jANe chenke gyo, ne eka bhAI amadAvAda . te amadAvAdavALo doTuM mAre te Lake jAya che, ne dhULakAvALo deTuM mAre te amadAvAda jAya che. ema karatAM bAra vAgyAne amala thayo che, tyAre mAnItI rANI sAta mALanI havelIe caDIne beThI hatI, te dAsIone ke ke, "A dakhaNAdI daze aMdhArA jevuM zuM thAya che ?" dAsI ke' ke, "aNumAnItI rANInA kuMvara daDUle rame che." rANI ke ke, "kuMvara kevAka che te mAre jevA che." dAsI ke', 'sUraja jevA pAThA che, paNa ahIM sudhI kema karIne Ave ?' rANI ke', ke "eka goLanuM gALAmANeka ne hAthapaga dhevAno loTe laIne be dAsIo jAva." ema be dAsIo nIkaLI. te gaI evI nAnA bhAI pAse gaI. nAnA bhAI pUche, "kayA mahelathI lAvyAM che ?' dAsI ke', "moTA mahelathI.' kuMvara ke "moTA e mArA che, ne nAnA e tamArA che, mATe levAya." kuMvare hAthapaga dhovAno loTe lIdhe. eTalAmAM moTAbhAI e deTuM mAryuM, te vakhate dAsI khAlI hAthe hatI eTale eNe vacce AvIne daDo laI lIdho, ne lAvIne rANIne Apyo. pelA be bhAI ekekanI 1. jhINuM bhUkI 2. roTI, 3. tejasvI 4. gaLamANuM; goLanuM pANI. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 [ DhokasAhityamALA manukA-6 6 6 vATa jotA nImyA, te vacce AvIne bhegA thayA. nAnA bhAI OM', 'TruDA karyAM gayA ?" meATA OM', * meM teA vaheze| mAryo che.' mATeA OM' ke, 'teA kayAM gayA ? ' nAne! ke' ' mane khakhara nathI.' meATA ke', ' tArI pAse kAI AvyuM'tuM ?' teA kai' * hA, mArI pAse be dAsIe AvI'tI.' teA ke', ' tyAre daDA te| e lai gaI, mATe daDe tuM jaIne laI Ava.' eTale nAnA bhAI darakhAramAM daMDA levA gayeA. phUla daDUlA Ale re, mAtA, mArI vATa jue che, savAseA gheriyAne chatrIza kaLInA rajapUta, mArA lAla re, phUla0 hutAsaNInA dA'DA re, mAtA mArA vahI gayA ; vAvaliyA ne vAyA re, va`TALiyA vahI gayA, mArA lAla re, hu rANI kahe che, AvA zUra AvyA re, vana kerA rADA jI, jaI ne tArA jhAMjhane mAla, mArA lAla ; A mAMDaNu, tuM tA nathI rai kuLanuM mAMDaNu jI; rAyAMne raDhA lAgI, te mATerAne mATa, mArA lAla re mAM pelA bhAIne savA maNunuM sukhaDuM karIne khALe ghalAvyuM; te phATatA phAkatA jAya che, ne rAteA jAya che. peAtAne vananeA rADhA Dhyo, tethI bahu ja khATu lAgyuM. meTA pAse AvyA, tyAre meTA ke' ke, ' tuM A jue che kema ? ne A phAke che zuM ? ' te ke', * rAu" chuM mArA duHkhane, ne phAuM chuM tArA du:khane. mane te mAnItI rANI ke' ke, 'tArA mAMJane meAkala. tene daDA ApazuM.' meATA bhAine ceTInI jhALa page ne paganI jhALa cATIe thaI gaI. te rIsa caDhAvI peAtAne mahele AvyA, te mAtAjIne ke' ke, Ane alAvA re tejIDA gheADIyeA jI, khIjo AyeA iDirayA pAlaNu, mArA lAla re, A 1. rANIne. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAtA rahI ] DhAlaDI jI, A AdyAne alAvA re DhaLatI mIjI AaA sAraDI taravAra, mArA lAla re, A AYa ne alAvA re bAjubaMdha berakhA jI, bIjA AYA daze AMgaLIe veDha, mArA lAla re, A AYAne alAvA re zIra kerAM gagalAM jI, bIjI AdyA sAva bhara akAna. mArA lAla re, Ale ne alAvA re paTAnI sUravALa , ane kaDe kaTArI vAMkaDI, mArA lAla hai, A AdyAne alAvA re khabhe khaMkhAryAM.ra dheAtiyAM jI, ane IMDale capAre cAra, mArA lAla re, A0 A pramANe laI, sIpanI cAkhaDIe caDhI, gheADA upara besI, mAnItIne me'le gyA. 27. rANIne ke' che, phUla daDUlA Ale re mAtA, mArI vATa jue che savAsA gheriyA ne chatrIza kaLInA rajapUta mArA lAla re, phUla0 hutAsaNInA dahADA re, mAtA, mArA vahI gayA , vAvaliyA ne vAcA re vaTALiyA vahI gayA, mArA lAla re, hu0 rANI ke' ' tuM seAkaTAMnI khAjI mArAthI rame te daMDe ApuM, nahIM teA nahi ApuM,' kuMvara kaeN', ' seAkaTAMnI khAjI teA huM nahIM ramuM.' rANI ke', 'teA tane da| nahIM ApuM.' tyAre kuMvara ka' che. jaramariyAMmAM beTiyAM rU, lIlAvaTa DhALiyAM, sATe ramaze rAjAne pradhAna, mArA lAla re, ja dAdAne sAkaTare re, mA ne beTA kema rame jI? meTAMnAM khAjaThiyAM re, nAnAM chaiyAM kema rame ? mArA lAla re, dA0 1. kAnanuM eka dhareNuM, akATA ra. dhoyelAM. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ DhAkasAhityamALA macchukA-6 e rANI sAta mALanI havelIe beThI beThI hIMcatI hatI. te mAMDhAmAMhe daDAe ramatAM AvatuM deTuM jhIlI letI, eTale daDA kuMvaranA hAthamAM kevI rIte Ave ? paNa kuMvaranA tejI gheADA devatAI hateA. te cAra page UnmyA, ne sAta mALanI havelI upara gyA. kreTuM ulALeluM hatuM, te gheADAe pharI mAryuM, eTale daDA savAseA gheriyAmAM jaIne paDyo. kuMvara gheADA peAtAnA darabAramAM mUkIne ramavA gayA. have mAnItI rANI rAjAne kAgaLa meAkale che, pANI nahIM pIdhAM hAya teA kAgaLA AMhIM nAkho jI, gheADAnI gheADavAlamAM raMga DhALiyA, mArA lAla re, pA0 'tamArI aNumAnItI rANInA kuMvare mAnItI rANIone mArI che, mATe tame utAvaLA Avajo.' eka bhAMgelI lAkaDI, ne eka bhAMgelI tUmaDI ApIne eka brAhmaNane teDavA mekalyA. rAjA ne pradhAna gAmaDAmAM verA ugharAvatA'tA, tyAM jaI brAhmaNe kAgaLa ApyA. rAjA kAgaLa vAMcI tarata hAlI nIkaLyA. ahIM rANIe teAphAna macAvyuM che. savAmaNu aDadanuM pUtaLuM banAvyuM che, ne savAseA peAthIe maMgAvI che. ATha kUMDAM maMgAvI khATalAnA cAra pAye mUkayAM che. pelA peAthIonA raMga Utare che, ne rUnAM geAdaDAM bahu rUpALAM patharAvyAM che, te upara paDe che. rAjA pUchavA lAgyA, ke, 'tamane zuM thayuM che ?' teA ke' ke, 'amane aNumAnetI rANInA kuMvare bahu ja mArI che, ne amArAM hADakAM bhAMgyAM che.' rAjA ku' kamAnetI rANIne kuMvara kayAMthI AvyA ?" te! ke', 'I teA kANu jANe ?' rAjAe gAmanuM leAka gAmanA daravAjA upara bhegu* karyuM. ne pUchyuM, ke, 'A kuMvara zAthI thayA? ne tame e bAbatanI zI sAkSI pUreA che ?" aAka ke', "tame kairIe lAvyA'tA, tenA gATalA A suthArane beTe cIrI AlyA. e khAvAthI rANIne peTa 1. maThanI khAnavelI raMgapeAthI. REL Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAta rahI ] 279 edhAna rIyAM, ne rANIne be chokarA avataryA. pachI rAjA kuMvarane pUche ke, "mArI rANIone zAthI tAre mAravI paDI ?' kuMvara ke' ke, "mAtAjI mane ke' ke, ApaNe sekaTanI bAjI ramIe, te huM ramyo nahIM." e sAMbhaLI rAjAne khoTuM lAgyuM, ne ekadama zULIne hukama karyo. rAjA jaIne luhArane ke', ke "tuM be zULIe taiyAra karaje." rAjAne nA bhAI devatAI hatA, te e ThekANe thaIne nIkaLyo. teNe luhArane pUchayuM ke, "tuM zuM kare che ?' luhAra ke, huM zULIo ghaDuM chuM." te ke, bIjI be vadhu taiyAra karaje." pachI rAjA pilI zULIo levA luhArane ghera gayo. pUchavA lAgyo, ke, "be te meM ghaDAvI hatI, paNa A be bIjI kone vAste ghaDI ?' luhAra ke', 'tamAro bhAI ghaDAvI gayA che. have pelI cAre zULI gAmanI bhAgoLe daravAje repI che. rAjA tenA bhAIne ke', ke "meM te kuMvarane vAste karAvI, paNa te kone vAste ropAvI ?' te ke ke, "meM ApaNA be jaNa vAste karAvI che; kema ke, pahelAM ApaNe beu zULIe caDhIne batAvIzuM, tyAre e be jaNe caDhaze ne ? rAjA tyAMthI pAcho khyo. pachI zuLIne hukama pheravAvyo, ne bIjo hukama Apyo "dezavaTe kADhe.' pelA be bhAI ramavA gyAtA, te ramIne ghare jamavA AvyA, eTale vAta jANI. nAne ke bhAI ! ApaNA karamamAM te dezavaTo Avyo che." moTo ke ke. bhale Avyo. ahIMyAM zuM che ne tyAM zuM nathI ?' jatAM jatAM badhAne samare che; pahele te juhAra re, dharatI mAtane che, amAre mAnI leje juhAra, mArA lAla re; jIvatA haIzuM te re, kAle ghera AvazuM jI-Teka) bIje te juhAra re, janetA mAtane jI-ao trIje te juhAra re, bejhArA bApane jI-a0 , Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o [ lokasAhityamALA maNako e te jahAra re, bhAIbaMdha geThiyAne jI-a0 pAMcamo juhAra re, koTa kerA kAMgarAne jI-a0 sahune juhAra karyo, ne bane bhAI ghoDe sAmAna mAMDIne cAlI nIkaLyA che. dazavIsa mAnavI vaLAvAne kAje nIkadyuM che. sahune pAchAM vAiyAM. kuMvaranAM mAtAjI che te keza pIMkhI nAkhe che, ne rUpa arUpa kare che. mAtA pAchaLa rahI, ne pelA banne bhAI e dhoDA mArI mUkyA. mahAvanamAM hIMDayA jAya che. jenA uDatALIza gAune cheTe cogaradama gAma AvyAM che evA mahAvanamAM divasa AthamavA Avyo, eTale eka bahu moTo vaDa hatuM, tyAM jaIne vizrAma kAma karyo. bane bhAI mana mUkIne beThA. vALu vakhata thaI, eTale vALu karyuM. mUMgA mUMgA hAkApANI kare che, ne beThA che. sUI rahevAnI veLA thaI, tyAre moTe bhAI ke ke, "bhAI ! tame sUI raho." nAnA bhAI ke ke, "nA bhAI! tame sUI rahA." pachI moTo bhAI sUte, ne bahu eka rUpALI UMgha AvI che. aDadhIka rAta thaI, barAbara bAra vAgyA, eTale taro thayo. pitAne ozIke pANI bharIne pyAlo melI chAMDyo hato. have vaDa upara garuDa paMkhI viyAyeluM hatuM, teNe baccAMne kAje taMboLI nAga lAvIne mALA upara nAkhelo. te nAganA moDhAne ne pyAlAne ekarAga thaI gayeluM. tenuM jhera TapakavA mAMDayuM, te pelA pyAlAnA pANImAM paDayuM. kuMvare aDadhI UMghamAM pANI pIvAne ozIkA tarapha hAtha laMbAvyo, ne peluM pANI pI gayo. navaseM nADA ne bAra keThe gera vyApI gyuM. pAchalI rAtano gajara vAge eTale jhADa para sUDI ne sUDo be paMkhI jAgyAM. sUDI ke" ke, "ApaNe eka vAta kahIzuM ?' 1. meLa 2. coghaDiyuM Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAto rahI ]. 281 sUche ke ke, "kahe'. to ke, "ApavItI kahIzuM ke paravItI ?' to ke', "ApavItI kahe." tyAre sUDI ke, "o pipaTajI! mane mArIne je Aroge, ene ujeNI nagarInuM rAja maLe; ne tamane mArIne Aroge tene kaNabIno dhaMdho Ave." evuM kIdhuM eTale nAnA kuMvare, be naLIerI kamAna hatI, te mArIne te banne paMkhIne pADyAM. sUDAne pite AvegI gyo, eTale ene khetIne 'dha Uko . savArano pi2 thayo, paNa moTe bhAI jAge nahIM. nAne bhAI jagADavA jAya to zarIra lAkaDA jevuM. pelo gabharAI gayo. moTAne keme karI prera tare nahIM, ne te te marI gayo. nAno bhAI moTe sAde rovA lAgyo, ne eNe te zrAvaNa-bhAdara e ThekANe eka kIdho. rAIne thAkIne agaracaMdananI kAThI bhegI karI ne cena khaDakI ke ene dAga daIne pote dezavaTe hAlato thAya. eTalAmAM mAdeva ne pAravatI e ThekANethI nIkaLyAM. pAravatI pUche ke, "mAdevajI, A marata lokanA mAnavI ahIMyAM zuM karavA e che ?" te ke', 'tame enI hakIkata pUchI juo. pAravatI AvIne pUche, "e bhAI! ke' to kharo, tuM zuM karavA e che ?' to nAno bhAI ke ke, "ame be bhAI chIe. amArA bApe amane dezavaTo dIdho che. ame ema pharatA hatA, tevAmAM A mAro moTo bhAI mRtyu pAmyo che, tethI huM rouM chuM. pAravatIe mAdevajIne vInavyA ne temaNe amIne kuMpe ne kaLaMbaranI kAMka jhArI, eTale moTo bhAI Ubho thayo. nAnA bhAIne pUchavA lAge, ke "mane bahu zaMgha AvI ? nAno bhAI ke, ke "evI gha to bhAI, tamArA dazamananeya Avaze nahi. pachI dAtaNapANI karIne aphINanA kesaMbA bannee kADhayA. nAnA bhAI e sUDI laIne 1. citA 2. dAha 3. saMjIvanI vanaspati 4. DAkhaLI pa. pheravI 6. dumanane. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 [ lokasAhityamALA maNako-6 moTA bhAIne ApI, ne ke', " bhAI! tamArA bhAgane mukhavAsa che. te ke', "nA, huM to nahIM lauM.' nAne ke, "meM to mArA bhAganuM khAdhuM che. pachI moTAe khAdhuM. ane gheDa sAmAna bAMdhIne banne tyAMthI hAlI nIkaLyA. nAnA bhAIne kaNabIno dhaMdhe bahu vyA, ne bhUkha lAgI.. te ke, "mane bahu bhUkha lAgI che." moTo ke, "bhAI, gAma Ave to tane raseI karI AluM." pachI je gAma AvyuM, te ThekANe jaIne rasoI karIne khAdhuM. tyAMthI pachI pAMcase chase gAu gyA, eTale nAne ke', "bhAI! mane bahu bhUkha lAgI che. moTo ke, "have ApaNI pAse kharacI khUTI che, zuM karIe ?' pachI eka sAruM zahera AvyuM tyAM ghaDe gharANe karIne zeThane gherathI chA~ rUpiyA upADyA. e laIne nIkaLyA, ne bIjA pAMcase gAu gyA, eTale pilA chase rUpiyA paNa cavAI gyA. pachI vanavagaDAmAM eka kaNabI kosa hAMkato hato. te cArapAMca kasa kADhe, ne cAyavADhI Ave. te kaNabIne moTo bhAI pUche ke, "bhAI! tuM karavA Ama kare che ?' kaNabI ke, "mArI bAyaDI ne huM be mANaha chIe. haiyuM karyuM nathI. bAyaDI gherathI bhAta laIne Avaze, te khAIne huM kesa hAMkIza, ne e cAryanA bhArA bAMdhIne ghera laI jaze !" moTe bhAI pUche, "mArA A nAnA bhAIne tAre sAthI rAkhave che ? te ke' 'hA, bAla zuM leze ?' te ke levAnuM kAMI nathI, paNa huM AvuM tyAM lagaNa ene dhAna-lugaDuM. dharAIne pUraje." pachI moTe bhAI tyAMthI nIkaLyo. cAlIza pacAseka gAu dUra ge, tyAM eka rAjAnI vADI bAra bAra varasathI sukAI gaI'tI temAM gheDAne caMpAnI DALe bAMdhI, pAmarInI seDa tANIne kuMvara 1. cAra-ghAsa. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAto rahI ] - 280 sUta. vADImAM navase ne navANuM kUvA hatA, tenAM nIra sukAI gyAM'tAM. kuMvara jaIne sUte, eTale kUvA bharANA, ne bAga khIlIne hariyALo thaye. Dhero sAthe pharatAM pharatAM govALiyA e bAganI pAMhe AvyA, tyAM pelAM lIlAchama choDavA ne rUpALAM phUla bhALyAM, eTale aMdara paThA. masa phUla cUMTIne DhAramAM nIkaLyA. DherenI vakhata thaI eTale Dhera ghara tarapha vaLyAM. mALaNanuM ghara gAmanI bhAgoLamAM hatuM tyAM gevALiyAe tene bUma pADIH "cAMpalI, re cAMpalI ! tArI jhAMpalI ughADa, tArI vADI lIlIhima !" pilI cAMpalI eka dhokANuM laIne mAravA nIkaLI, ke" mArI mazkarI kare che ?' paNa phUla bhAiyAM eTale vicAra karyo ke, bAra bAra gAu lagaNa mArI vADI vataraka bIjI vADI nathI, ne A gevALiyA phUla kyAMthI lAvyA ? TopalI laIne potAnI vADImAM jevA kAje jAya che, ne jaIne jue, to vADI lIlIhima jevI thaI rahI che. ke, 'mAne na mAne, paNa mArI vADImAM keka mATe mAnavI AvIne Utaryo lAge che." | mALaNu vADImAM zeAdhe che, tyAre devatAI dheDe bAMdhelo dIThA, ne pAse kuMvarane sUI rahelo bhAiyo. mALaNe phUla gUMthIne be gajarA banAvyA, ne kuMvara jAgyo eTale eka kuMvarane ne eka ghoDAne mUkyo. kuMvare be mahAra kADhIne ApI. mALaNa ke ke, "huM tamArI vATa bahu dI'thI joI rahI hatI, ke hajI kema na AvyA mane maLavA ? ' ema kahIne potAne ghera kuMvarane laI gaI; vAta vigata karI. pachI sAMjano para thayo, eTale mALaNa ke', 'mane mAre ghaNuM ja AvIne mAre che, tethI tame duHkha lAvazo nahi." to ke "sAruM bena !" eTalAmAM mALI AvIne sAMbeluM laIne pharI vaLe, ne sAta sAMbelAM ene melyAM. pelo kuMvara besI rahyo hatA, te mALInA bhAthAmAM na AvyA. pachI haLa cheDIne gharamAM Avyo, eTale kuMvarane bhAi. bhALatAMnI sAthe bIdhe te nAsI 1. puSkaLa 2. sivAya.. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 [ lokasAhityamALA maNako-6 jaIne vADamAM pesI gayA. mALaNa tyAM jaIne ke" ke "mArA pITayA, sUI zuM khyo che? be cesero gUMthIne eka kuMvarane mUka, ne eka ghaDAne mUka, te kAMI Alaze. pachI kuMvare tene bAra bAra rUpiyAnI be mahAra kADhIne AlI. mALaNa pUche, "bhAI ! tame kayA mulakamAMthI Ave che, ne kayAM jaze ?' kuMvara ke', "zera anAja maLe e ThekANe ApaNe javAnuM che." mALI ke ke "bhAI, tamAre sAthI re'vuM che?" sAthIpaNe re'vuM hoya te tamane kaNabIne ghera mUkuM.' te ke "hA." mALaNe gAmamAM jaIne badhe bUma pADI, ke, "koIne sAthI rAkhavo. hoya te mAre ghera mAro bhAI Avyo che. rAkha hAya I hAM De." kaNabI pUchavAne AvyA, ke "tame dAnagarIzuM lezo?" te ke, tamArA gAmamAM apAtuM hoya, tethI rUpiye e cho." eka kaNabI paThaNa karIne potAne ghera laI gayo. have kahe che: vIrA mArA, moTe ne paroDhiye vahelA UThajo ja, ane tame jAje luhArIne hATa, mArA lAla re, moTAM ne kAMI joTAM re, kezomAM kaDhAvajo jI. savArane pi2 thayo che. kuMvara luhAranI koDha jaIne kasbe karIne pitAne ghera Avyo. ghera ene roTalA karI AlyA, ne bhAta sAthe baMdhAvyuM-enuM ne kutarInuM, kUtarI ene khetara dekhADavAne kAje nIkaLI che. te hAlatI hAlatI gaI. te be gAue khetara AvI riyuM che tyAM jaIne UbhI rahI. eTale pelo kuMvara haLa cheDIne Ubho rahyo. pachI haLa nADayuM. nADIne tatpara thayA, eTale kUtarI pAchI hAlI. kUtarI hAlI eTale baLada hAlyA, ne baLada hAlyA eTale vAMse kuMvara hAryo. have ene thAka bahu lAge che. vicAra kare ke, "bAra vAgatA nathI. bAra vAge to huM 1. rejI, 2. keza-haLanuM hathiyAra, 3. bAMdhyuM. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAta rahI ] 285 bhAta khAuM. bAra vAgyA eTale baLada cheDIne pharatA mUkIne bhAta khAvA beThe. pilI kutarIne roTalo nAkhe, topaNa te ene sAhavAle de nahIM. te ema vATa jotI rahI'tI, ke e khAI re' to huM khAuM. pachI e khAIne roTalo nAkhavA gayo. kUtarIne khAtAM khAtAM rAza laI jaIne bAMdhI, ne bahu sAre chAMyaDe hatA tyAM jaIne sUI gayo. bAra upara cAra vAgyA, tyAM lagI sUI rahyo. kaNabaNe ene ema kIdheluM, ke "amAre tyAM jeTalA sAthI re che, eTalA IMdhaNane bhAro sAMje letA Ave che. tethI kavADI laI gyo te tenA vaDe eNe peluM haLa iMdhaNA karavA phADI nAkhyuM. pachI eNe haLanI ghaDI (haluM) hatI te phADI, dhUMsarI paNa phADI ne bhAro bAMdhe, ne kUtarIne tyAM rahevA daIne nIkaLyo. ghera lAvIne bhAre nAkhyo, tyAM dharatI AkhI dhamadhamI. kaNabI ne kaNabaNa gharamAM hatAM, te kaNabaNa kaNabIne ke ke, "ApaNane kheDu sAthI sAro mo. iMdhaNAne bhAro bahu sArA lAvyA lAge che. e uparathI kaNabI calama bharIne tene pAvAne bAraNe Avyo. ke' "ApaNuM haLa bhAI, keTaleka cheTe Ave che ?' to ke', "haju to bahu cheTe Ave che.' kaNabaNa ke, "tuM tAre nAI le, ne pachI roTalo thAya che te khAI le," nAIne khAdhuM ne kuMvara bAraNe AvIne beThe. bahu vAra thaI paNa haLa na AvyuM, eTale kaNabI ke' che, "bhAI ! haLa hajI kema na AvyuM ?' kuMvara kahe, kaNabI ! tArI ne kaNabaNane re Dasajo kALo nAgaDe che, ane tane Ave ghaNero tAva, mArA lAla re, tArA ne baLadone re lejo cAraNa bhATaDA jI. ka0 mAre te tAre ghera kheDu-sAthI nathI re'vuM." pachI mALaNane ghera gaye. ke "be'na! mArethI haLanI vAMhe nathI halAtuM !" 1. pakaDavA. 2. lAkaDAM; baLataNa, 3. kuhADI. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 [ lokasAhityamALA maNake-6 mALaNa ke "bhAI ! tame rellAM pADAM cArazo ?" kuMvara ke "hA bena ! cArazuM.' mALaNa pharIthI gAmamAM bUma pADI AvI, ke "mArA bhAI AvyA che, ne jene relAM pADAM cheDavAM hoya, te AvIne mUkI jaje." savArane pi2 cyo, eTale gAmanAM badhAM relAM pADAM che.DAvI AvI, gAmanI bhAgoLe lAgIne bhegAM karyA. ne te laIne kuMvara bIjA govALa bhego sImamAM UpaDyo. ema roja roja cAratA che mahinA thaI gyA, paNa kuMvara zevALanI pAse Ave nahIM ne keIne bhege thAya nahIM. savA lAkha zevALa hatA, te mAMhomAMhe pUchavA lAgyA, ke, "ApaNAmAM A govALiyuM kAMI maLyAmAM AvatuM nathI, ne A ekaluM ekaluM re' che, tenuM kema karIe ? pachI govALiyAe vicAra karyo ke, "ApaNAmAM vaDapeMDAra che. nahi. jenI coTalI moTI hoya, te ApaNe vaDapeMDAra thAya." savA lAkha gAvALiye phALiyAM bhoMya para nAkhyAM, paNa koInI ceTalI meTIya nahIM ne nAnIya nahIM. jANe masalamAna te roDAbaDA ! pachI badhA vicAra kare, ke peluM ekaluM govALiyuM che, tene ApaNu bhego lAvo sahAIne." pelo ekalo hato, paNa kAMI savA lAkha bhAge bIe ? tyAre e hatuM, tyA badhA govALiyA bhegA thayA. teNe vAta vigata karate karate, enI pAghaDI hatI, te ene mAthethI pADI nAkhI, eTale pelA govALiyA bolI UThyA : bhA ! vaDapeMDAra A! vaDapeMDAra A !' ema bUma pADI. ceTalI meTI, temAM ene vaDapeMDAra TharAvyo. kuMvara kahe, "bhAI, zuM karo cho tame ?' te ke, "jo bhAI!' have tame keze eTalAM vAnAM ame karazuM. tame ke ze ke kUvAmAM paDe, te ame paDIzuM. tyAre eNe sahune rAma rAma karyA. pachI ke' ke, "varasAda Avaze, tyAre comAsAne dADe ApaNe kyAM re'zuM ?' 1. vAcharaDAM 2. vaDe gavALiya. 3. pAghaDI. 4. thI. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nera gayA, ne vAta rahI ] 287 sahu ke ke, "vanavagaDAmAM ApaNe eka vALane gaDha caNo." pachI savArano pi2 thyo eTale dareka gAvALiyuM ekeka ITa leta AvyuM. ema savAlAkha IMTa bhegI thaI. bIje dI' ekekI IMTa vaLI letuM AvyuM. vaLI trIje divase ekekI nALa laI AvyuM, eTale savA lAkha nALa bhegI karI. have vagaDAmAM kaDiyA pote ne suthAra pite, te gaDhavALa caNa dIdho. pachI govALa ke ke, "ApaNuM rAjAnI kuMvarI che. te ApaNA vaDapeMDArane paraNAvIe." vaDavALane ke ke, "Aje rAjAnAM relAM pADAM tuM choDI AvIza nahIM." savAre gAmanI bhAgoLe gAmanAM relAM pADAM lAvIne UbhAM rAkhyAM, ne rAjAnAM nahIM lAvyAM. eTale suMdara kuMvarI vicAra kare, ke relAM pADAM choDavA zevALa kema nahIM AvyA ?' eTale te relAM pADAM cheDIne gAmanI bhAgALe lAvI. kuMvara gAmanA badhAnAM relAM pADAM laIne nIkaLe, eTale suMdara kuMvarI bAlI : lo lo ne gAvALo re, tamane AluM sukhaDAM che. vaDagovALa kahe, tArAM sukhaDalAM re, Athe bhikhArIne, mArA lAla re. rAtaDiyA raNamAM re, cerI kayAre cItaruM che, Teka0 rAjAnI kuMvarI ke" ke "A te keAI oLagANe che, ke vAgharI che, ke koNa che ? te mane AvAM nabaLAM keraNa ke che ? pachI belI, lo lo ne vALo re, tamane AluM ghoDIlA jI. vaDavALa ke che, tArA ghoDalA re, A DhADhI-DhaMgane, mArA lAla re. rAva - 1. naLiyuM. 2. mAgaNaH paisA laIne phUTanArI jAti. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 [[lokasAhityamALA maNake-6 kuMvarI vicAra kare che, "A te keNu che, te mane AvAM veNa ke che? huM to rAjAnI kuMvarI kahevAuM ne. tyAMthI gharabhaNI hAlavA jAya che, tyAre pharIne belI, la lo ne govALa re, tamane AluM dhorIDA? jI. vaDagovALa kahe che, tArA gherIDAne, A cAraNa bhATane mArA lAla re, rA. ema karatAM karatAM TheTha gaDhavALe pahoMcyAM. pachI savA lAkha gevALe bhegA thaIne suMdara kuMvarIne pUchI joyuM, ke "amArA vaDavALane vare, te tArAM relAM pADAM cArIe, nahIM to nahIM." kuMvarI ke ke, "nahIM cAro to cAlaze, paNa mane paraNavAnuM mAguM karavAnI himmata dharAvanAra koNa che te huM jouM !' gevALiyA ke ke "ene nahi vare te tane jabaradastIthI enI sAthe varAvIzuM.' suMdara kuMvarI vicAra kare, ke, "Akhara huM ekalI chuM, ne A ATalA badhA bhegA thaIne mArI mazkarI karaze, ne paraNyA vinA Take thaze nahIM." pachI ke' ke, "ene paraNyAno sAmAna e lAve, ne mArA paraNyAne sAmAna huM lAvuM.' ema kahIne bAI bajAramAM sAmAna kharIdavA nIkaLI. bhe ne cauTaDera re, suMdara gorI cAliyAM che, ane jaIne UbhAM desIDAne hATa, mArA lAla re, 0 desIDAnA beTA re, mADIjAyA baMdhavA re jI, mane cUMdaDI A re, meMghA mUlanI, mArA lAla re, deva 1. baLada, 2. bajAre. e pramANe pharI pharI gAIne nIce pramANe badhAe kahevAnuM : sonIDA, ghareNAM ghaDI Ale; maNiyAra cUDalA vaherI Ale; mAruDiyA meDiyA (Da) bAMdhI Ale, macIDA mejaDIo sIvI Ale. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAta rahI ] 289 have bajAramAMthI badhuM vaherIne nIkaLyAM. mAthe ghAlavAne paDopAMdaDI-pAkuM tela lIdhuM che. pachI bacako upADIne vaDagovALanI AgaLa AvyA ne pUche ke, "tuM tArA paraNyAne sAmAna lAvyA ?' to ke, huM te nathI lAvyo, mAre to manamAM ja che." AkaDA vaMtUrA re mAre mana sAcA mAMDavaDA, vevanA velAnI re, mAre mana sAcI varamALA, vaDalAnI vaDavAIo re mAre mana sAcI nADAchaDI. TADhoDIranAM TADheDAM re, mAre mana sAcAM mIMDhaLa, AkaDAnAM AkulAM re mAre mana sAcAM nALiyera. banene paraNavAno sAmAna taiyAra kIdhe che. pachI kuMvarI belI : "vaDagevALa ! AkaDA dhaMturAne mAMDave mAnavI paraNatAM haze ?' gAvALa kahe, savA lAkha govALa re, DuMgariyA to sevajo jI, tame lAve lIluDA he vAMsa, mArA lAla re, eNe ne mAMDavaDe rAya ne rANI paraNaze re. vAMsa bAMdhIne mAMDavA ropAvyo che. mATInI cItarelI rUpALI cerI baMdhANI che, ne varaghoDiyAM paraNyAM. paraNAvIne pachI paroDhiyAnI jheLe mUkavAne kAje enA bApane ghera darabAra AgaLa gayAM. kuMvarI darabAramAM na gaI, ne enA bApane ekalathaMbho mahela hatA te upara jaIne sUI rahI. savAramAM rANu dAsIone ke ke, "ApaNI kuMvarInA khabara tame joI Ave. kAlanAM kayAM gyA'tAM ?' pilI dAsIo jevA gaItyAre sAva senAne cUDo paherelo, mIMDhaLa bAMdheluM, dAMta raMgelA, kapALe kaMku pILeluM, mAthuM rUpALuM gUdheluM, pacIza pacIza rUpiyAnAM traNa naMga paherelAM. te joIne 1. vevaDIne vele, 2. eka jAtane velo, 3 veLAye. 19 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 [ lokasAhityamALA maNako-6 dAsIoe pAchI AvIne evuM kIdhuM, ke, "ApaNuM kuMvarIe te. ApaNA kuLamAM hINuM kahevaDAvyuM che. ApaNe sImADe ene paraNI 'ge, ke khetarapALa paraNI gyo, ke koNa paraNyo vagaDAmAM rANIe rAjAne kIdhuM ke, "ApaNI kuMvarIe to ApaNA kuLamAM hINuM kahevaDAveluM che. ne AvuM tephAna mAMDeluM che. pachI rAjAne mAlama thaI ke gAmanA govALiyAM bhegI suMdara kuMvarI kAle relAM pADAM mUkavA gaI'tI ne vagaDAmAM e tephAna thayuM. te mATe govALiyAM hatAM eTalAM mAtra (badhA)ne rAjAe DabbAmAM pUrI dIdhAM, ne Dababe tALuM mAryuM. kuMvara mALaNane ghera hato, tene e vAtanI mAlama thaI, eTale te cIpanI cAkhaDIe caDhaye che, rUpAne heka hAthamAM dharyo che, navadhAruM khaDaga kammare bAMdhyuM che, ne kacerImAM gayA. te rAjAnI gAdI aDadhI dabAvIne beThe. rAjAne pUche, "tame A lokone zuM karavA pUrI mUkyAM che ? tamAruM e lokoe zuM khUna karyuM che !" rAjA ke ke, "amAru bahu nukasAna kareluM che, ne AvI rItanI Ama vAta banelI che. kuMvara ke ke, cora haze to eka ja haze, kAMI badhA te nahIM hoya ?' kacerImAM sahu ke ke, "e badhAyane kADhI mele. ApaNe cAra to ATalAmAM ja che. jaIne tALuM ughADyuM, eTale devALiyA hatA te sahu sahune ghera nAsI "gyA. pachI kacerIvALA ke ke "lA bhAI e cAra." eTale vIza pacIza kacerImAMthI uThI gayA. rAjA ke ke, "lAvo mAro cara." pachI badhuM mANasa UThI gayuM, ne sAsare jamAI be besI rahyA, teya rAjA ke ke, 'lAvo mAro cera." kuMvara ke, "cera ApaNe be jaNa." 1. Dhorane pUrI rAkhavAnI jagyA. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAteA rahI ] 291 rAjA ke', kema ApaNe be jaNA ?' kuMvara ke', huM cAra, eTale tame paNa cAra ja ne ? tamArI dIkarIne kAI e lIdhI te cAra thayA, ke nahIM ?' rAjA pUche : 'tamArI jAtabhAta kANu che ?' kuMvara kahe : 'mArI jAtabhAta huM batAvuM chuM.' sUraja ne UgyA re, saraThe AthamyA jI, e te! jANe mAre mesALa, mArA lAla re, saMgade paramAra re rANA ame rAjiyA jI. e vakhate trAMbA pittaLanI cArI baMdhAvIne pharI vAranA ene paraNAvyA. rAjAe eka mahela ApyA, tyAM khAya, pIene meja kare. ema karatAM mahinAmAsa thayeA, ne suMdara kuMvarI ne kuMvara dhyeya khajAramAM haTANuM karavA nIkaLyAM che. tyAMthI peAtAne mahela AvatAM vATe be pAne eka nAneA vaDa UgeleA joyA. kuMvara ke' ke, 'rANI ! A vaDane averIne ucherIne ApaNe meATA karIe. ApaNe te! kAle ApaNA mulakamAM jatAM rahIzuM, ne teAya ethI ahIMyAM ApaNuM nAmaaNu2 'ze.' e vaDane tyAMthI upADI lIdheA, ne gAmanI bhAgeALamAM lAvIne rAkhyA. pharatuM vALIne rUpALu. khAmaNu karyuM, ne rANIne eka sAnAnI mArI pANI reDavAne ApI. pachI OM' ke, 'tame A vaDane pANI pAI ne meATA kare.' kuMvarInI mAe dAsIne kuMvarInuM mAthuM levAne meAkalI. seAnAnA vALavALuM badhuM mAthuM jotAM jotAM mAMithI dAsInA hAthamAM eka seAnAne vALa tUTeaA AvyA. 1. bajAramAM kharIdI karavA javuM, 2. saMbhAraNuM.. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 [ lokasAhityamALA maNake-6 dAsI pUche, "suMdara kuMvarI ! tamAre senAne vALa tUTayo che, te kyAM gayA ?" kuMvarI ke ke, "kuMvare eka vaDa vAvyo che, tene sonAnI jhArIe pANI reDa chuM. te vakhate kAMTAnI lAMpa bharANI haze, te tUTI gayo haze." dAsIe jaIne rANIne kahyuM, eTale rANI e meMNuM mAryuM ke, "jamAI e ke che; pAlaNaparanI sAMDhA vaDa heTha lAvIne besADavI che, te mArI choDIne senAne vALa teDI Avyo ?' kuMvarane A sAMbhaLIne bhAre rIsa caDI. ke" ke pAlaNapIranI sADhe lAvIne AMI jhIkAruM, te mUAgate jAuM." kuMvarI enI mAne ke' che : mAtA ! tArI ne jIbhalaDI re kIdhI joIe kaTakA che, ane tane Ave ghaNere tAva, mArA lAla re. mAtra meMNAne lIdhe kuMvara pitAnA dIvAnakhAnAmAMthI heThe UtarI paDayo. ne jema jema tarato jAya, tema tema kuMvarInI mAnI dAsI dAdare tALAM mAratI Ave. kuMvara gheDe sAmAna mAMDIne kuMvarIne mUkIne nIkaLyo. kuMvarI ke Ajane dADe tame ahIM raI jAva." kuMvara ke. sAtamA te mALe re, kabUtara nahIM pahoMcatA jI, tyAM huM te AvuM zI rIte, mArA lAla re, sAru kuMvarI ke', ke "huM cIrane cheDe mUke, te jhAlIne tame upara Avo. kuMvara ke, ke "cIrano cheDe tUTaze te tene adhavaca raMDApo Avaze !" 1. svarge jAuM. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAta rahI ]. 2 kuMvarI bolI: savA lAkha gAvALA re, DuMgariyA te sevo che, ane tame lAve lIluDA he vAMsa, mArA lAla re; e vAsenI nisaraNI ghaDAvaje jI. kuMvara e mele nisaraNI mAMDIne parabhAryo caDyo. eka dADe be dA'DA ro janme tyAM pelI pAlaNaparanI sADhe pAchI sAMbharI, eTale pAchA cAlI nIkaLyo. kuMvarI kahe, mAre ne kAMI jANe re, vana kero maragalo che, koI kahe jANe kaLAyela mera, mArA lAla re, mAtra ahIMthI nIkaLIne kuMvara sAMDhA levAne pAlaNapara jAya che. cha mahine tyAM pahoMcI rahyo. dI Athamyo eTale kuMvara ojhata kuMbhArane tyAM Utaryo che. e kuMbhArane darabArane mANasa AvIne kahI "cho ke "Aje gAmanI cikI karavAne tAre vAro che, te tuM jaje.' e sAMbhaLIne ojhI revA maMDI " ojhAnI bAyaDIne rotI bhALIne kuvara pUche, ke "bAI ! tuM zuM karavA rue che ?' bAI ke', ke "bhAI ! duHkha che te ghaNuMye che, ne nathI te kAMI nathI. kAMI amAruM du:kha tame bhAMgaze ?' to ke', "tAre evuM zuM du:kha che ? bhAMgyA jevuM haze te bhAMgIzuM.' ejhI ke, amArA gAmamAM nita eka rAkSasa Ave che. te eka mANasa laI jAya che. amArA gharamAM huM ane mAre e ema be jaNAM chIe. amAre haiyuM chokaruM nathI. tethI huM jaIza to e raMDAze, ne ejha jaze te huM raMDAIza. tethI huM rouM chuM." kuMvara ke, "tame kAMI phikara rAkhaze nahIM. tamAre badale cokI karavA Aja huM 1. haraNa Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 [ lokasAhityamALA maNake-6 jaIza. eka savA maNa aDada lAvIne jhINA daLa. tenuM eka pUtaLuM evuM banAva ke jANe bIje mANasa !" e pUtaLuM laIne kuMvara daravAje che ne tyAM pUtaLAne suvADI upara mAdarapATanuM kapaDuM DhAMkyuM, ne pachavADe bAjarIne pULo Ubho karyo ne pote navadhAruM khaDaga dharIne daravAjA pAMhe bArImAM beTho. rAtanA bAra vAgyA ne madharAtane gadara ze eTale pelo rAkSasa "khAuM khAu' karato Avyo ne barAbara daravAjAnI sAme AvIne Ubhe. kuMvara vicAra kare, "meM kajiyo bhA nathI te zI rItane karuM ?" pachI jIva kAThe karIne navadhAruM khaDaga tANIne bhe thayo. have pelo rAkSasa moDhAmAM pUtaLuM gaLavA jAya che, eTale aDadane loTa moDhAmAM cUMTI rahyo che, ne kuMvare navadhAre khaDaga vAvayuM, 1 te tene rAmazaraNa karI nAMkhe. pachI tenA be kAna vADhI lIdhA, cAra paganAM badhAM vADhI lIdhAM ne pUMchaDuM paNa kApI lIdhuM. e badhAne DhAlanI gAdImAM dabAvI laIne daravAjo baMdha karIne ojhAne ghera AvyA. tyAM tene UMcI khIMTIe bharAvIne sUI rahyo. savArane para thaye, eTale gAmanA loka dizAe javAne nIkaLyA paNa daravAjo baMdha hato. joke ke' ke, " daravAje udhADe, koNe baMdha karyo ?' tyAM loka bharAyuM, eTale rAkSasa dIThAmAM Avyo. te joIne sI nAThA, ne gAmamAM bumarANa macAvI melI. ke, rAkSasa Ave che; rAkSasa Ave che !" tethI keTalAka bhaDavIra hatA te baMdUka laIne rAkSasane mAravA gayA. AghethI baMdukanA bhaDAkA karyA. AthI peluM maDaduM uthalAI paDayuM, eTale taravAra baravAra bhAMgIne kacerImAM gayA, ke", "rAjAjI ! ame rAkSasane mAryo che." ema badhA gAmanAM loka kahevA lAgyA. 1. vAparyuM, Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAta rahI ] 295 rAjA keke, "UbhA raho bhAI! tamane eka-bene zirapAva karuM; badhA lokone zirapAva kevI rIte karuM ? pachI gAmanA koTavALane bolAvIne rAjAe pUchI joyuM ke gaI kAle cekInA vArAnI varadhI te kene ghera daI Avyo hato ? to ke, "phalANA phalANuM eAjhAne ghera." rAjA ke "ene A ThekANe bolAvI lAve. sipAIne dekhIne ojhI te phaphaDavA lAgI. ke', ke "rAkSasa je gAmanA mANahane laI gyo hota, to darabAramAM mAruM teDuM ne thAta, paNa A darabAranuM mANasa lIdhuM haze, te mAruM teDuM veluM thayuM." te phaphaDatI phaphaDatI kacerImAM gaI. rAjA pUche "bola jhI ! kAle tAre tyAMthI cokI karavA kANa gyuM'tuM ?' to ke mAre ghera pAse AvyA che. tene cakI mokalyo." rAjAe hukama karyo ke "ene ghera mANasa AvyuM che tene ahIM teDI lAve. sipAI tyAM jaIne ke "bhAI, UTha tane mAre rAjA darabAramAM bolAve che." - kuMvara pathArImAM beThe beThe sipAIne ke', "ame jhADe- jhapaTe jaI AvIzuM, dAtaNa pANI karIzuM, aphINa kosaMbA gheLIzuM, heko bharIne pIzuM, ne aphINa Utaraze, pache darabAramAM AvIzuM." pachI hAthamAM heko laIne kuMvara darabAramAM javA nIkaLyo. jaIne aDadhI gAdI dabAvIne beThA che. gAmanA rajapUta mAMhomAMhe vAto kare ke, AvA A kayA gAmanA che, te bApAnI gAdI aDadhI dabAvIne beThA che ?' rAjA pUche, "bhAI ! A rAkSasa koNe mAryo ? amArA gAmanuM leka ke' ke ame mAryo che, paNa tame rajapUta che kSatriyanA beTA che, te mAre emAM kAMI navAI nathI. tame mAryo e to kharo, paNa kAMI nizAnIo nizAnIo lAvyA che ke hAMuM ? " Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ DhAkasAhityamALA maNukA-6 para jhaTakA thaI gayA che, te ame kuMvara ke', khApanA suma, A jhaTakA para laTakA, ne laTakA nizAnI zAnI levA raIe ?' lAka ke' ke, ' nizAnI haiAya te| amArA rAjA tamAne zirapAva kare.' e sAMbhaLIne kuMvara eve trADaco kenI, te pelA lAke UThIne nAsI javAnA vicAra karyAM. pachI kuvara ghAMyajAne ke', ke AjhAnA gharamAM phalANe ThekANe DhAlanI gAdI che te tuM sAmI ne sAmI jhAlIne lAva, nahIM teA avaLI ghANIe ghAlI, mAsiyuM tela kADhI, gheADAnI cAMdIe cApaDAvIza.' ghAMyo eJAne ghera pahoMcyA, ne DhAla sAmI ne sAmI pakaDI rAkhIne lAvIne gAdI AgaLa mUkI. 296 rAjA nizAnIe joIne ke" ' bhAI! tamArA kayA mulaka ne kayA deza ? ' te kaeN' ' amArA mulaka te! khahu cheTe che. ujaNu zahera amAre mulaka che.' " rAjA kai' ' tame kayA mulakamAM jAe che ? kuMvara ke' ' zera anAja maLe e ThekANe amAre javuM che.' rAjA OM", ' tamAre nAkarI rahevuM che ?' teA ke', 'hA, amArI peTa bharAi thAya, teA nekara rahIe.' te ke', 'bakelo, zuM leze? ' kuDavara kai', * dina Uge ne sAmeA thAya, eTale savA lAkha TakA leizuM.' rAjAe ene nAkarI ApI, pAte vaje-verA 6 ugharAvavAne mulakamAM gayA. te ugharAvatAM ugharAvatAM khAra varasa thaI javA AvyAM. rAjAne sAta rANIe hatI. teNe dAsIene evuM kIdhuM ke, 'ApaNA nAkarane evuM ke' ke darakhAramAM khAtara paDyuM che, te pageru kADhavuM che, tethI tame hAle..' ema parapaMca. karIne kuMvarane me'le khelAvyA. kuvaranA samajyAmAM ema AvyuM, ke ApaNe bAra bAra varasathI 1. maca. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAta rahI ] 297 cokIpahere karIe chIe, paNa ApaNe darabAramAM kaI dI' peThA nathI; paNa dAsI bolAvavA AvI che, te enI pAchaLa pAchaLa javuM. have e jema jema AgaLa Ave che, tema tema dAsIo heThethI tALAM mAratI Ave che. upara pahoMcyA pachI rANuo ke', ApaNA darabAramAM khAtara te paDyuM che, paNa tame thAkelA haze, eTale ame pANI kADhI AlIe, tethI nAII rAI jamo. 9trIzAM zAka ne batrIzAM bhejana karyA che, te sAta rANIo, ame ne AThamo rAjA tame bhegAM besIne jamIe." kuMvara ke "mAre nA'vuM ye nathI ne jamavuM ye nathI, khAtara paDyuM che te jagyA mane dekhADo." tyAre rANIo bolI: "khAtare nathI paDyuM, ne kAMI nathI paDayuM. amAre rAjA vaje ugharAvA gyo che, te sAMbhaLyuM che ke tyAM mota pAmyuM che, tethI have ame tamArI rANuo, ne tame amArA rAjA. ApaNA mulakamAM rAja karI khAIe. tethI bhegA besIne jamavAnuM kahIe chIe.' kuMvara ke', huM to tamArA bhego besIne nahIM jamuM, ethI rANIne mAThuM lAgyuM. te ke' ke, "amArAM tetrIzAM zAka ne batrIzAM bhejana tame bagADyAM." ne pachI hukama kIdhe, ke, e "kuMvarane bAMdhIne sAmI khIMTIe bharAvI mUko." ema sAta dA'DA lagaNa bAMdhI mUko, evA vicAre, ke thAkaze eTale bhege besIne jamaze. paNa kuMvara ke, ke "mAruM mAthuM utArIne laI jAva, paNa huM nahIM jamuM." tyAre meM'lanI pUThe eka avAvaru UMDA aMdhAre kUvo hatuM, ne temAM sApa-vIMchI bau rahetA'tA, temAM kuMvarane nAkhI dIdho. kuMvara mAMhe bhUre kAMtaNa jevo thaI gyo. pele avatAre dharamanIma karyA haze, te phakta jIvato rahyo. cha mahinA thyA, eTale rAjA vavero ugharAvIne pAchA vaLyo. AvIne rANIone pUchayuM, ke "ApaNe nekara kayAM gayo ?' rANI 1. gata 2. pUrNa Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 [ saikasAhityamALA maNukA-da ke', ke 'darabAramAM hINuMA hI'kyo, te pagIne kheAlAvIne enuM mAthuM vaDhAvI lIdhuM, ne ApaNA lANA kUvAmAM nAkhI dIdhA che.' tyAM jaIne khArImAMthI rAjA jovA jAya che, teA mAMI ghAsa ne kAMTA, ne jALAM ne jhAMkharAM bahu UgI gyAM che. rAjAe majUra lAvIne te vADhI nakhAvIne pAdharu karyu. pachI mAMI jovA jAya che, teA kuvara bhUrA kAMtaNu jevA thaIne aMdara paDI riyA che. kuMvara OM", 'rAjA ! tane khIju kAMI huM ke'tA nathI, paNa sUtarane trAgaDe lAvIne tuM kUvAmAM mUka, ne mArA moDhAmAM Ave, eTale tuM mane upara tANI le.' ene bAraNuM kADhIne, mAMcA magAvIne mAMcAmAM nAkhyA. pachI rUmAM sAta dA'DA sudhI bhArI mUkayo. DhAziyAra thayA, eTale ene pUchyu, ke 'tamane zA vAMkethI kUvAmAM nAkhI dIdhA hatA ?' kuMvare pachI banelI vAta kahI. kai', ke mAre| rAjA kayAre Ave ne mane kAre kADhe, evA vicAra karyAM karatA hatA.' rAjAne rANIe taraphanuM bahu mAThuM lAgyuM. gAmamAMthI ghAMyajA magAvIne rANIonAM mAthAM khADAvI naMkhAvyAM; kaLIcUne lAvIne mAthe cApaDAvI dIdheA; sAta gadheDAM ma'gAvyAM, ne tenA para avaLe mATe rANIone besADI, gAmamAM phuleku. pheravyuM, ne kADhI mUkI.' kuMvara pachI ke", "mane bAra varasa ahIM rahete thai jgyAM che. te khAra varasanA dina gaNIne cukAvA karI Ape, eTale huM nekarI mUkIne ghera jAu.' pachI tyAMthI sAMDhA laIne nIkaLye, have bahu varasa thaI gyAM eTale pelI suMdara kuMvarI vilApa karIne rue che, ne ke' che, samaDI ne zaktie re, mADIjAI bahenaDe! jI, mAre eka sa`deze| laI cAla, mArA lAla re, 1. varadhADA. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAta rahI ] 299 mUA jIvatAnI khabaro re, paraNyAnI pAmIe che. be be ne pAMdaDale re, rANe vaDale piye jI. vaDo thayo che kAMI gera gaMbhIra, mArA lAla re, pAlaNaparanI sAMDhe re kyAre Ave besavA che ? have mAlade mUDi karIne eka bIjA mulakane rAjA hato. te nagarIo serajhadhara1 karI nAkhate, ne bIjAnAM rAjapATa paDAvI lete. te pharate pharato kuvarInA mulakamAM Avyo, ne kuMvarIne bahu sArI bhALI, tethI te nagarIne serajhadhara karI nAkhIne kuMvarIne tyAMthI laI 'gyo. sImADe jatAM khIjaDara hato, tenI sAthe kuMvarIe pitAnA parayA vakhatanuM pAnetara hatuM tenI gAMThe ciThThI bAMdhIne bharAvyuM, ne ke, "kuMvara ! AnI eMdhANIe tame Avajo !" mAlade potAnA gAmamAM jaIne paraNavAno sAmAna karavA lAgyo, tyAre kuMvarI ke ke "rAjA! je tuM mArA upara julama karaze, to mAruM mRtyu thaze. mATe paraNavAnI vAta mArI munasaphI upara choDa." teNe tema karyuM. e bAI tyAM khAya che, pIe che ne moja kare che. have pilI tarapha kuMvara sAMDhA, ne lAvalakara laIne kuMvarIne gAma Avyo, ne vaDa heThaLa sADhe karI. tyAM eka manIkhaka huM jevo utAvaLiyo hato, te kuMvarane ke ke, 'tame AvyA te kharA, paNa suMdara kuMvarIne te mAlade mUDiyA karIne eka rAjA AvyA te I upADI gyo." e sAMbhaLIne kuMvara rAtepILo thayo, ne eka sAMDha para kAThe nAkhIne tyAMthI cAlI nIkaLyo. sImADe peluM pAnetara maLyuM. pachI pelI ciThThI ukelIne vAMce che, paraNyAnAM pAnetara re, khIjaDIe bharAviyAM che, e eMdhANIe re, rANA tame Avaje, mArA lAla re, jIvatAM haIzuM te ApaNu bheTazuM jI. 1. pAyamAla, 2. zamIvRkSa, 3. mANasa 4. mArA je, Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [AAkasAhityamALA maNukA-6 jatAM jatAM kuMvara mAlade mUDiyAne gAma paDhAMcyA. tyAM gAmanI bhAgALamAM kUvAnI panaghaTa che, tyAM sAMDhane besADI, ne pAsenA jhADa taLe pAmarInI seADa tANIne sUI rahyo. sAMDha upara bahu rUpALe! sAmAna khAMdhyA hatA, te vagaDAnAM jAnavara badhAM levA AvyAM. kUvAnI pANiyArI paNa jeTalI hatI eTalImAtra tene joI rahI che. tyAM kuMvarIne khakhara thaI, ke, phUvAnA panaghaTa upara kAi nave! manakha AvyA che." tene jovAne kAje e enI naNaMdane ke', ke hIMDA bena ! ApaNe pANI bharavA jaI e.' kuvA para jaIne jove, teA pelA mANune sUI raheluM bhAyuM, paNa tenI pAmarI eLakhI. kuMvarI enI naNuMne sAMDhane viSe ke' che, ke 'A zuM jAnavara che ? ene lAMkhA lAMkhA paga che, lAMkhI hADa1 che, meM TUMkA DhaMkA kAna che. ApaNe enA upara caDhIne eka gIta gAI e. te ke' ke, 'mArA bhAIne ghera teA evAM jAnavara bahu che, te tamane kAle dekhADIza. AmAM te zuM jovuM che?' teA ke, 'nA, e te kAle jozuM, paNa AnA upara caDhIne eka gIta gAI e, ne pachI ApaNe pANI bharIne ghera jazuM !' 300 pachI sAMDha upara besIne gAya che : evA zuM UMghyA hai, tune kevI niMdarA jI ? ane tane AvyA averI avatAra, mArA lAla hai, tuM0 e sAMbhaLIne pele! jhappa laIne UThyo, ne sAMDha para besate ke sAMDha mArI melI. vagaDAmAM hIlyAM jAya che. cALIzapacAza gAu kApI nAkhyA. pachI mAlade mUDiyAne khakhara thaI, ke 'tame navI bAyaDI lAvyA 'tA. ene, ne tamArI bena ne kAka AvyA'tA te laIne jgyA e teA.' have mAladenI AgalI bAyaDI hatI tene e khAlAvatA 1. DAka. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAta rahI ] 301 nahIM, ne e navI bAyaDI karavAnuM che evuM jANIne. ghumarAyelI rahetI. AgalI rAte zIre ne kaMsAra ne pUrI ThelI ThelIne khAIne sUI rahelI, teNe dizAe jaIne rAjAnuM DIla badhuM bagADI meluM'tuM. A khabara sAMbhaLIne mAlade ke ke, "hamaNAM ja kane ene mArI nAkhuM chuM." ema kahete ke pilo bharo khabhe bharAvIne nIkaLyo. vanamAM jatAM jatAM pachI merane pUche che: vananAM he mArulA re, traNa jatAM bhALiyAM che ? mera ke' cheH mAlade tuM mUDiyA re, pAchere ne vaLaje, mArA lAla re, kAMI jenAM ne te hatAM re, nara laIne vaLI gayA che. ema karatAM te kuMvaranI lagabhaga AMbI gayo ne mAravAne tIra kheMcavA gyo, te hAtha bagayo, te lUchato jAya ne babaData jAya. jeTha mahinAne dina che, ne rastAmAM mahI nadI AvI. temAM bahu pUra AvyuM che, ne pelAM traNa mANasa tyAM aMtarANa. kuMvara ke" ke "rANI! mAre ne tamAre A jagAe sAcapArakhAM levAnAM che." pachI ke ke, " he jogamAyA ! eka strI vitareka meM nabaLuM karyuM hoya, ne huM badaphelamAM hIMDaco houM, to mane tANI jaje, nahIMtara eka vArano mAraga deje." tema ke'tAM aDadhuM pANI Ama khaLakANuM ne aDadhuM Ama naLakANuM eTale vacamAM mAga thayo, ne kuMvara sAMDha laIne pelImoranI teDe gayo. pachI mAtAjI baMne teDe samAM thaIne ve'vA mAMDayAM. have suMdara kuMvarI kahe che, ke " he jogamAyA ! meM eka puruSa vatareka nabaLuM kathana karyuM hoya, ke hIMDI haiuM, te mane tANI jaje, nahIMtara eka vAra mAga deje. ene mAga dIdhe, eTale e bAI paNa UtarIne pelI gama gaI have mUDiyAnI bahena rahI ke che, ke " ATalI vakhata 1. cAmaDAne bhA. 2. vagara. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 [ lokasAhityamALA maNako-6 sudhI te mAruM sagapaNa kethI kAMI thiyuM nathI. ne meM kazuM nabaLuM karyuM hAya, te jogamAyA ! mane tANI jaje, naMI mAga deje." te UtarI. sAmI teDe traNe bhegAM thiyAM. cAlyAM cAlyAM suMdara kuMvarIne zahera pahoMcyAM. tyAM gAmamAM te nahIM gayAM, ne vanavagaDAmAM gaDhagevALa hato, tyAM utAre karyo. eTalAmAM savA lAkha govALa AvI maLyA. have mAlade mUDiyo Avyo. ne tenI pAchaLa terase tuMbAra phoja caDhI che. kuMvarane mAravAne gaDhane pharatI te paDI. topa chUTavA mAMDI ne, gaDhAvALanA kAMgarA UDavA mAMDayA. kuMvara vicAra kare, ke "A gaDhavALa huM jIvatAM paDe e ThIka nahIM. pachI pele tejI gheDe pitAnA sAsarAne tyAM mUkI gayelo te lIdhe, ne sAmAna mAMDIne tenI upara caDhayo, ne AkAzamAge kuMDALAM pADIne navadhAre khaDaga vAparavA mAMDayuM. ema karatAM terase tuMbA phoja kApI nAkhI, ne khaLiyANa karI mUkyuM. pachI muDadAMvALuM medAna joIne manamAM vicAra kare che, ke "bhalA bhagavAna! eka strI kAje meM ATaluM mANasa mAthuM !' ema duHkha ANI te vakhate peTa kaTAra khAIne kuMvara tyAM mRtyu pAmyo. e jANIne suMdara kuMvarI tyAM AvI, ne ApaghAta karIne e ThekANe baLI mUI. mAlade maDiyAnI bena hatI te kahe ke "mArA dezanA ATalA bhAI marANA ne mAro puruSa paNa gayo, te have mAre jIvIne zuM karavuM che ? " te bAI paNa tyAM mUI. tejI joDe hatuM, te ke che ke, "mAre caDhanAra mUo, tyAre mAre jIvyAnuM zuM kAja che ?" teNe cAra paga vacce kaTAra UbhI karIne paDatuM nAkhyuM, tethI te paNa rAmazaraNa thaI gayo. badhAM mUA, ne badhuM khelAI gayuM. have e vakhate mAdevajIne pAravatI e ThekANethI jatAM hatAM. tyAre pAravatI mAdevajIne ke, che, ke "A pAMca jIvanAM hADakAM 1, kyAMI, 2. tumaDAM. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nara gayA, ne vAta rahI ] - 303 sArA kaNanAM che, tethI ene sajIvana karavAM joIe. mAdevajI ke', "pAravatI ene ApaNe sajIvana karIe, paNa pachI e ApaNI pAse badhI phoja sajIvana karAvaze." to ke "nahIM karAve." pachI amIne kuMpe ne kaLaMbaranI kabare jhArI, eTale pAMce jIva UbhAM thayAM. kuMvara ke', 'A teraseM tuMbA phAjane sajIvana kare te ame jIvazuM, nahIM to tame jazo eTale ame pharI mRtyu pAmIzuM, te doSa tamAre mAthe che." pachI mahAdevajIe badhI phoja bhI karI. savArane para thayo eTale aphINakosaMbA karI, rAvaNuM meLavI, sahune jarajavArA karI rAjIpe kIdho. mAlade mUDiye ja laIne potAnA mulakamAM che. kuMvara gaDhAvALathI pitAnA sAsarAne ghera gyo. tyAM mahinemAsa rahIne suMdara kuMvarIne ke', 'tamArA bApane ke'jo ke AlavuMmelavuM hoya I Ale. ame amAre deza jaIzuM. enA bApe lAvalazkara AhyuM. kuMvarInI mA te chaThe khUNe koNa jANe kyAM bharAI gaI, te moTuM nahIM dekhANuM. kuMvara pAlaNapIranI sAMDha para sAmAna bharIne nIkaLyo. pelI mALaNane ghera gayo ne tene khaseM pAMcaseM rUpiyA AyA. cAlyA cAlyA potAnA bhAI kaNabIne ghera mUkayo te tyAM AvyA. be sipAI ne AgaLa mUkayA, ke jAo ene teDI Avo. tene teDIne pitAnA bhAI pAse lAvyA. jhAMjha kahe, "bhAI! tuM mane eALakhe che ?' to ke', "nA bhAI! huM nathI oLakhato." to che ja. ApaNA bApe ApaNane dezavaTe dIdho te ne ApaNe nIkayA'tA te huM jhAMjha ne tuM mAMDaNa mAlade mUDiyAnI bahena pelI tArI strI ene paraNuM, ne ATalAM ghaDAM che, UMTa che temAMthI tArI saratamAM Ave tenA para tuM besa." te ke', ke "huM nahIM besuM. je vakhata mAre tAragI gheDe Avaze te vakhata besIza, nahIM te pagapALA hIMDIza." 1. kuLanAM, 2. saMjIvanInI, 3. DAkhaLI, 4. pheravI, 5. mAphAmAphI. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [, lokasAhityamALA maNako-6 paka pustahave tyAMthI UpaDayA, te pelAM toraNA Di jyAM aDANe melelo che, te zeThane ghera AvyA. zeThane ke ke, "zeTha ! amAre gheDo amane pAchA Alo. tamArA chA~ rUpiyA upADayA hatA, tenA ame bArase ApIe chIe." zeTha ke ke, tame bArase Api e vAta kharI, paNa tamAre e gheDe mAre ghera zuM khAIne jIve ? e te vahele marI gyo." kuMvara ke' ke "mAre devatAI gheDe mare naI? have ghaDAne jANa thaI ke mAre caDhanAro A gAmamAM Avyo che tethI bheMyarAmAM te araNe che. kuMvara ke ke, "zeTha ! mAro joDe tame nA ke'tAtA ne, kyAMthI Avyo ?" e ghoDAne bAraNe kADhayo, ne bAraseM rUpiyA ApIne lIdhe. zeTha ke ke, "bArase rUpiyA te meM seMyaruM bAMdhavAmAM kharacyA che, tyAre mane emAM phAyado zuM maLe ?" kuMvara ke ke, "dAnata tevI barakata, kAM A janamamAM ne kAM AvatA janamamAM. karama evI buddhi thAya, ne buddhi evuM phaLa maLe.' - tyAMthI bane bhAI o potAnA bApane gAma gayA, ne sImADe paDAva nAkhyo. bApane khabara mokalI, ke tamArA kuMvara jhAMjha ne mAMDaNa dezavaTe gyA'tA I jIvatAjAgatA pAchA ghera AvyA che. rAjAe kamAnItI rANIne bolAvI zeraDIo vaLAvI, tAraNe baMdhAvyAM, sAthiyA purAvyA, hema karyA, ne vAjategAjate sAmAM AvyA, ane sonArUpAnAM phUla paDAvyAM hatAM, tenA vaDe kuMvarane ne vahuone vadhAvI lIdhAM. e nara te gayA vahI, paNa emanI vAto rahI. 1. dhareNe 2. khuMkhAre che. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAta rAja" lokasAhitya samitinAM pra kA za no lokasAhityamALA maNake 1 (1957) pR. 478 2-00 (2 DApya) lokasAhityamALA maNake 2 (1959) pR. 400 2 - 00 (aprApya) lehasAhityamALA maNako 3 (1963) pR. 288 2-75 lokasAhityamALA maNakA 4 (1964) pR. 312 3-75 lekasAhityamALA maNakA 5 (1966) pR. 316 3-00 lekasAhityamALA maNako 6 (1967) pR. 32 0 3-00 lokagurjarI vArSika prathama aMka (1964) 1-50 lokagurjarI vArSika dvitIya aMka (1965) 1-50 lekagurjarI vArSika trIjo aMka , (1966) 1-50 lokagurjarI vArSika cothe aMka (1967) - 3) 1-50 : prAptisthAna : maMtrI, gujarAta rAjya lokasAhitya C/o rAjya zikSaNabhavana, rAyakhaDa, amadAvAda-1 pU ThuM tathA jekeTa DAyamaMDa jayu. presa, amadAvAda,