________________
૨૦૮
[ લોકસાહિત્યમાળા મણકો-૬ એ ત થાનની ઢેલડિયું રે, એ તો કુલ ગવાણિયું રે; એ તે મેહનની મેરલીયું, બાપુ, એ તો મેહનની મેરલિયું રે. એને ઘાઘરે ઘૂઘરિયું રે, એને પલકે પામરિયું રે, એને ઓઢણે આરસિયું, બાપુ, એને ઓઢણે આરસિયું રે. એની ડોકમાં ઝરમરિયું રે, એની કેડમાં કંદેરિયું રે, એના સમથેન સંદરિયું, બાપુ, એને સમથે સંદરિયું રે. એ તે આભની પરિયું રે, એ તો થાનની ઢેલડિયું; બાપુ, એ તે થાનની ઢેલડિયું રે.
છપ્પનિયો [ વર્ષ પૂર્વે પડેલા ઐતિહાસિક છપ્પનિયા દુષ્કાળનું પ્રત્યક્ષ દર્શન કરાવતું, ને દાણા વિનાના દુઃખી માનવીની હૈયાવરાળ કાઢતું. ભૂખમરાની ભયંકર અવદશા દર્શાવતું આ દર્દભર્યું ગીત અસહ્ય છે. અને છતાં તે વખતે માનવીને કેવું આશ્વાસનરૂપ બની રહ્યું હશે ! છપ્પનિયા દુષ્કાળે માનવી મન હતાશા નિરાશાના અઘોર અંધકારમાં કેવું અટવાયું હશે કે આજે પણ લોકો વાત વાતમાં એ ભયંકર દુષ્કાળને યાદ કરે છે.] છપ્પનિયારે તારી સાલમાં, વા શે કાળો કેર, માવતરને વિસારિયાં, ચેકરિયું* ખોદવા જાય; છપનિયા,
૧. સેંથે, ૨. સિંદૂર, ૩, સંવત ૧૫૯ને દુકાળ, ૪. ચોકડીઓ-સડક બંધાય ત્યારે માટી ખોદે તે ખાડો-ચોકડી.
