________________
નર ગયા, ને વાત રહી ]
२८५ ભાત ખાઉં. બાર વાગ્યા એટલે બળદ છેડીને ફરતા મૂકીને ભાત ખાવા બેઠે. પિલી કુતરીને રોટલો નાખે, તોપણ તે એને સાહવાલે દે નહીં. તે એમ વાટ જોતી રહી'તી, કે એ ખાઈ રે' તો હું ખાઉં. પછી એ ખાઈને રોટલો નાખવા ગયો. કૂતરીને ખાતાં ખાતાં રાશ લઈ જઈને બાંધી, ને બહુ સારે છાંયડે હતા ત્યાં જઈને સૂઈ ગયો. બાર ઉપર ચાર વાગ્યા, ત્યાં લગી સૂઈ રહ્યો. કણબણે એને એમ કીધેલું, કે “અમારે ત્યાં જેટલા સાથી રે છે, એટલા ઈંધણને ભારો સાંજે લેતા આવે છે. તેથી કવાડી લઈ ગ્યો તે તેના વડે એણે પેલું હળ ઇંધણા કરવા ફાડી નાખ્યું. પછી એણે હળની ઘડી (હલું) હતી તે ફાડી, ધૂંસરી પણ ફાડી ને ભારો બાંધે, ને કૂતરીને ત્યાં રહેવા દઈને નીકળ્યો. ઘેર લાવીને ભારે નાખ્યો, ત્યાં ધરતી આખી ધમધમી. કણબી ને કણબણ ઘરમાં હતાં, તે કણબણ કણબીને કે કે, “આપણને ખેડુ સાથી સારો મો. ઇંધણાને ભારો બહુ સારા લાવ્યા લાગે છે. એ ઉપરથી કણબી ચલમ ભરીને તેને પાવાને બારણે આવ્યો. કે' “આપણું હળ ભાઈ, કેટલેક છેટે આવે છે ?' તો કે', “હજુ તો બહુ છેટે આવે છે.' કણબણ કે, “તું તારે નાઈ લે, ને પછી રોટલો થાય છે તે ખાઈ લે,” નાઈને ખાધું ને કુંવર બારણે આવીને બેઠે. બહુ વાર થઈ પણ હળ ન આવ્યું, એટલે કણબી કે' છે, “ભાઈ ! હળ હજી કેમ ન આવ્યું ?' કુંવર કહે,
કણબી ! તારી ને કણબણને રે ડસજો કાળો નાગડે છે, અને તને આવે ઘણેરો તાવ, મારા લાલ રે, તારા ને બળદોને રે લેજો ચારણ ભાટડા જી. ક0
મારે તે તારે ઘેર ખેડુ–સાથી નથી રે'વું.” પછી માળણને ઘેર ગયે. કે “બે'ન! મારેથી હળની વાંહે નથી હલાતું !”
૧. પકડવા. ૨. લાકડાં; બળતણ, ૩. કુહાડી.
