________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
उपराध्ययन सूत्रम् ॥११८६ |
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
एना जेवा बीजा गोत्या न मळे तेवा अर्थात् असाधारण सामर्थ्यवाळा, ते साथे शस्त्र अथवा शास्त्रमां कुशळ विचक्षण अने मंत्र देवता धिष्ठित (अनुष्ठानादि) तथा मूळ=जडीरूप औषधो बनेमां विशारद = विचक्षण अर्थात् ए बधांयना गुणने जाणनारा ॥ २६ ॥
ते मे तिगच्छं कुवंति । चाउपायं जहा हियं ॥ न य दुक्खा बिमोयंति। एसा मज्झ अणाहया ॥ २३ ॥ ले वैथो मारुं जेम हित धाय तेम चार प्रकारे चिकित्सा करे छे. तथापि मने दुःखयी विमुक्त करावी न शक्या. भाज मारी अनाथता. दुःख का शक तो नाथ कहेवाय पण जे दुःख पामता ने जराय दुःखहान न करावी के तो नाथ केम कड़ेवाय ? २३
जो
व्या० - ते वैद्याचार्या मे मम चैकित्स्यं रोगप्रतिक्रियां यथा हितं भवेत्तथा कुर्वति कीदृशं चैकित्स्यं । चातु:पादं चत्वारः पदाः प्रकारा यस्य तच्चतुः पदं तस्य भावः चातुःपादं चातुर्विध्यमित्यर्थः, वैद्य १ औषध २ रोगि ३ प्रतिचारक ४ रूपं अथवा वमन विरेचन २ मर्छन ३ स्वेदन ४ रूपं, अथवा अंजन १ बंधन २ लेपन ३ मर्दनरूपं ४. शास्त्रोक्तं गुरुपरंपर्यागतं चक्रुरिति स्थाने प्राकृतत्वात्कुर्वतीत्युक्त. ते वैद्या मां दुःखान्न विमोचयंतिस्म. प्राकृतस्वाद भूतार्थे वर्तमानार्थप्रत्ययः, एषा ममानाथता वर्तते ॥ २३ ॥
वैद्याचा मारी चिकित्सा करी, मारुं जेम हित थाय तेवी रीते रोमनो प्रतिकार क्यों. केवी चिकित्सा १ चतुष्पाद अर्थात् वैद्य, औषध, रोगी तथा परिचारक; एम चारपादयुक्त अथवा वमन, विरेचन, मर्दन तथा स्वेदनः आम चार प्रकारनी. अथवा अंजन, बंधन, लेपन तथा मर्दन; आवा भेदथी चार प्रकारनी शास्त्रोक्त गुरुपरंपराधी जाणेल चिकित्सा करी. (अहीं प्राकृत होवाथी कुर्वति ए वर्तमानप्रयोग भूतकाळना अमां है. तथापि ते वैद्यो मने दुःखथी न मुकावी शक्या. आ मारी अनाथताज कहेवाय. २३
For Private and Personal Use Only
भाषांतर अध्य०१०
॥११८६॥