________________
જાણવાની વિદ્યા વગેરે વિદ્યાઓનું આચરણ કરતો નથી એટલે કે લોકેષણામાં પડતો નથી, તે ભિક્ષુ છે; મુનિ છે.
રોગાદિથી પીડાવા છતાં જે મંત્ર-તંત્રાદિ પ્રયોગ, જડીબુટ્ટી વગેરે અનેક પ્રકારના વૈદક પ્રયોગ વમન, વિરેચન, નસ્ય, મંત્રિત જળથી સ્થાન, ગૃહસ્થનું શરણ આદિનો ત્યાગ કરે, તે ભિક્ષુ છે.
જે મુનિ ક્ષત્રિય રાજા, મલ્લ, લિચ્છવી આદિ ગણ, આરક્ષક, રાજપુત્રો, બ્રાહ્મણો, સામંત અને અનેક પ્રકારના શિલ્પીઓ વગેરેની પ્રશંસા કરતો નથી અને તેને છોડીને સંયમ જીવનમાં વિચરણ કરે છે તે ભિક્ષુ છે.
સાધક પ્રવ્રજિત થયા પહેલાં કે પછી જે ગૃહસ્થોના પરિચયમાં આવેલ હોય તેમાંના કોઇ સાથે લૌકિક ઉદેશ્યોથી અર્થાત્ વસ્ત્ર, પાત્ર, ભિક્ષા વગેરેની પ્રાપ્તિ માટે સંબંધ ન રાખે; તે ભિક્ષુ છે.
આવશ્યક શયન, આસન, પેય પદાર્થ, ભોજન, વિવિધ પ્રકારના ફળ, મેવા, મુખવાસ આદિ ગૃહસ્થ ન આપે અને યાચના કરવા છતાં પણ ના પાડી દે, તો તેના પર નિગ્રંથ જરા પણ દ્વેષ ન કરે; તે ભિક્ષુ છે.
ગૃહસ્થો પાસેથી વિવિધ પ્રકારના અશન, પાન તેમજ મેવા કે મુખવાસ મેળવ્યા પછી જે મન, વચન, કાયાને વશમાં રાખે અને તેની પ્રશંસા કરે નહિં; તે ભિક્ષુ છે.
ઓસામણ, જવનું ભોજન, ઠંડુ ભોજન, છાસની ઉપરનું પાણી, જવનું પાણી વગેરે નિરસ ભિક્ષાની નિંદા કરતો નથી પણ ભિક્ષા માટે સામાન્ય ઘરોમાં જાય છે; તે ભિક્ષુ છે.
આ સંસારમાં દેવ, મનુષ્ય અને તિર્યંચના જે અનેક પ્રકારના અતિ ભયંકર શબ્દો અને અવાજ થાય, તેને સાંભળીને ભયભીત ન થાય; તે ભિક્ષુ છે.
લોક પ્રચલિત વિવિધ ધર્મ કે દર્શન વિષયક વાદોને જાણીને પણ જે જ્ઞાનદર્શનાદિમાં સ્થિર રહે છે, જે બીજાના દુઃખને સમજનાર છે, જેમણે શાસ્ત્રોનો
GO
