________________
સિદ્ધ થયેલા જીવની ગતિ લોકના અંત ભાગ સુધી થાય છે. મનુષ્ય લોકમાં સ્થૂળ ઔદારિક શરીર અને સુક્ષ્મ તૈજસ-કામણ શરીરનો ત્યાગ કરીને સિદ્ધ ક્ષેત્રમાં જાય છે અને ત્યાં જ સિદ્ધ થાય છે.
સિદ્ધ ક્ષેત્રઃ
સર્વાર્થસિદ્ધ ક્ષેત્રથી બાર જોજન ઉપર ઇષત્પ્રાભારા પૃથ્વી છત્રના આકારમાં અવસ્થિત છે. તે સિદ્ધશિલા નામથી પ્રસિદ્ધ છે. તે ૪૫,૦૦,૦૦૦ લાખ યોજન લાંબી અને તેટલી જ પહોળી છે તથા ૧,૪૨,૩૦,૨૪૯ યોજનનો તેનો ઘેરાવો છે.
સિદ્ધશિલા મધ્યમાં આઠ જોજન જાડી અને ઉતરતાં છેડે માખીની પાંખ કરતાં પણ પાતળી છે.
સિદ્ધશિલાનો આકાર દંડ રહિત ખોલેલા અને ઊંઘા રાખે લા છત્ર જેવો છે.સિદ્ધશિલાનો વર્ણ શંખ, અંક રત્ન અને કુંદ-પુષ્પ સમાન અત્યંત ક્ષેત, નિર્મળ અને સુખદાયક છે.
ઇષ~ાભારા (સિદ્ધશિલા) થી એક જોજન ઊંચે લોકાન્ત છે. તેના છેલ્લા ગાઉના છઠ્ઠા ભાગમાં સિદ્ધોની અવગાહના (અવસ્થિતિ) હોય છે. સિદ્ધજીવોના ચરમ શરીરની જે અવગાહના હોય છે, તેનાથી ત્રીજો ભાગ ઓછી અર્થાત્ બે તૃતીયાંશ સિદ્ધોની અવગાહના હોય છે.
સિદ્ધોની સ્થિતિઃ એકસિદ્ધની અપેક્ષાથી સાદિ અનંત છે અને ઘણા સિદ્ધોની અપેક્ષાએ સિદ્ધ અનાદિ અનંત છે.
સિદ્ધોનું સ્વરૂપઃ સિદ્ધ ભગવાન અરૂપી છે. જીવ પ્રદેશોથી ઘનરૂપ છે અને જ્ઞાન, દર્શનના ઉપયોગ સહિત છે. તેઓ આત્મિક સુખને પ્રાપ્ત થયા છે. સંસારના કોઇપણ પદાર્થ સાથે તેના આત્મિક સુખની તુલના થઇ શકતી નથી.
૧૮૮
