________________
પરમાધાર્મિક દેવો દ્વારા દેવાતી અનેક યાતનાઓ મેં સહન કરી છે. એની તુલનામાં મહાવ્રતના પાલનનું કષ્ટ કે પરિષહો, ઉપસર્ગો શું વિસાતમાં છે?
વાસ્તવમાં મહાવ્રતોનું પાલન, શ્રમણધર્માચરણ વગેરે સાધક માટે પરમ આનંદનો હેતુ છે. આથી મારે નિગ્રંથમુનિ દીક્ષા અંગીકાર કરવી છે.
સંયમને મૃગચર્યાની ઉપમાઃ
માતાપિતાઃ હે પુત્ર! તું તારી ઇચ્છા પ્રમાણે સંયમનો સ્વીકાર કર પરંતુ સંયમ જીવનમાં રોગ થતાં ચિકિત્સા ન કરવી એ બહુ મોટું કષ્ટ છે.
મૃગાપુત્રઃ માતાપિતા! તમે જે કહ્યું તે સત્ય છે પણ જંગલમાં રહેનાર પશુપક્ષીઓની અને મૃગની ચિકિત્સા કોણ કરે છે?
આવી જ રીતે સંયમ અનુષ્ઠાનમાં ઉદ્યમવંત ભિક્ષુ પણ આ મૃગની જેમ રોગોત્પતિ થતાં ચિકિત્સા ન કરે. તાત્પર્ય એ છે કે દરેક સાધકે પોતાના સામર્થ્યની વૃદ્ધિ કરી ચિકિત્સા ન કરવાની દૃઢતા સુધી પહોંચવું જોઇએ.
રોગ પરિષહ જયનો સાચો આનંદ અને સાચી સફળતા પણ સાધકને ત્યારે જ પ્રાપ્ત થાય છે કે જયારે તે ધૈર્યથી દરેક રોગને ચિકિત્સા કર્યા વિના સહન કરી શકે અને સમભાવમાં ટકી રહે.
સંયમની અનુમતિઃ ‘તમને સુખ ઉપજે તેમ કરો,’ આ રીતે માતાપિતાની અનુમતિ મેળવી, મૃગાપુત્ર એ ગૃહસ્થાશ્રમનો ત્યાગ કર્યો. મૃગાપુત્રએ ઉપાધિનો ત્યાગ કર્યો. દ્રવ્યતઃ ગૃહસ્થોચિત વેષ, આભૂષણ, વસ્ત્રાદિ ઉપકરણોનો અને ભાવતઃ વિષય, કષાય, આસક્તિ વગેરે ભાવોપધિનો ત્યાગ કરી મૃગાપુત્ર પ્રવ્રુર્જિત થયા.
મૃગાપુત્રની સંયમ સાધનાઃ આ પ્રમાણે માતાપિતાને સમજાવીને, તેમની આજ્ઞા લઇને, જેમ સર્પ કાંચળીને ત્યાગ કરે છે, તેમ । મૃગાપુત્ર એ સમસ્ત મોહ મમત્વનો ત્યાગ કર્યો.
જેમ કપડા પર લાગેલી ધૂળને ખંખેરી નાખવામાં આવે તેમ સમૃદ્ધિ, ધન,
७७
