________________ શ્રીઉમાસ્વાતિ વાચક વિરચિત ] [ 17 5 અનવસ્થિત ( અનિયમિત વધતું, ઘટતું, જતું રહે, ઉત્પન્ન થાય ) અને 6 અવસ્થિત ( નિશ્ચિત–જેટલા ક્ષેત્રમાં જે આકારે ઉત્પન્ન થયું હેય તેટલું કેવળજ્ઞાન પર્યત કાયમ રહે અથવા અન્ય ભવમાં સાથે પણ જાય. ( તીર્થકરેને મનુષ્યપણે ઉત્પન્ન થતી વખતે આ જ્ઞાન હેય છે.) રાજુવિપુલમતી મન: પર્યાયઃ 1-24 મનઃ પર્યાયના 1 જુમતિ અને 2 વિપુલમતિ એવા બે ભેદ છે, વિશુદ્ધયપ્રતિપાતાવ્યાં તદ્ધિશેષ: 1-25 - વિશુદ્ધિ ( શુદ્ધતા ), અને અપ્રતિપતિપણું ( આવેલું જાય નહિ ) એ બે કારણથી તે બન્નેમાં ફેર છે. ત્રાજુમતિના કરતાં વિપુલમતિ વિશેષ શુદ્ધ છે અને જુમતિ આવેલું જતું પણ રહે છે, જ્યારે વિપુલમતિ આવેલું જાય નહીં. વિશુદ્ધિ-ક્ષેત્ર-સ્વામિ-વિષયેભ્યોવધિ-મન:પર્યાય-૧-૨૬ વિશુદ્ધિ (શુદ્ધતા). 2 ક્ષેત્ર (ક્ષેત્ર પ્રમાણ ), 3 સ્વામિ ( માલિક ) અને 4 વિષય વડે કરીને અવધિજ્ઞાન અને મન પર્યાય જ્ઞાનમાં વિશેષતા [ ફરક ] છે. ( અવધિ કરતાં મન:પર્યવ શુદ્ધ છે, મન પર્યાયજ્ઞાનથી તિછું અઢીદ્વીપ અને ઉદ્ઘધે જ્યોતિષ્ક તથા હજાર યોજન સુધી ક્ષેત્ર દેખાય, ત્યારે અવધિથી અસંખ્ય લેક દેખાય; મન:પર્યવના સ્વામી સાધુ મુનિરાજ અને અવધિજ્ઞાનના સ્વામી સંત કે અસંયત ચારે ગતિવાળા હાઈ શકે; મન:પર્યવથી પર્યાપ્ત સંગ્નિએ મનપણે પરિણાવેલ દ્રવ્યો અને અવધિથી તમામ રૂપી-રૂપ, રસ, ગંધ અને સ્પર્શવાળાં દ્રવ્યો દેખાય છે. વળી અવધિજ્ઞાનથી મનઃ પર્યાય જ્ઞાનને વિષય-નિબંધ અનંતમાં ભાગે કહ્યો છે. ) ત૨
